Ούτε εύκολη, ούτε συμβατική θα μπορούσε κανείς να χαρακτηρίσει την παράσταση «Το Χέρι» που φιλοξενήθηκε το διήμερο Δευτέρας και Τρίτης στο δημοτικό θέατρο «Αντιγόνη Βαλάκου», ως συνέχεια του φετινού χειμερινού θεατρικού φεστιβάλ. Η παράσταση που ανέβηκε ήδη στο δώμα του Θεάτρου Νέου Κόσμου βασίζεται στο έργο «My Arm» του Άγγλου συγγραφέα, ηθοποιού, σκηνοθέτη Τιμ Κράουτς και το οποίο τον έκανε διάσημο το 2003. Το κείμενο του συγγραφέα έχει λάβει εξαιρετικές κριτικές όπου και αν έχει παιχτεί, από την Αγγλία ως τον Καναδά και από τη Νότια Αμερική ως την Κορέα.
Αφηγείται με τρόπο απλό, τρυφερό και οδυνηρά αστείο την ιστορία ενός κοριτσιού που αποφάσισε σε ηλικία δέκα ετών να σηκώσει το χέρι της ψηλά και να το κρατήσει. Έπειτα από τριάντα χρόνια το κορίτσι με το σηκωμένο χέρι αφενός έγινε διάσημο κι αφετέρου το χέρι της μετατράπηκε σε έργο τέχνης. Σύμφωνα με την αφήγηση της ιστορίας, που επί σκηνής διεκπεραίωσε με εξαίρετη υποκριτική ακρίβεια η Θεοδώρα Τζήμου, ένα κορίτσι στα δέκα του χρόνια ζει σε μια μεσοαστική οικογένεια ενός νησιού της νότιας Αγγλίας στα μέσα της δεκαετίας του ’70. Οι οικογενειακές σχέσεις των μελών είναι συνηθισμένες, ενίοτε ακόμη κι αδιάφορες κυρίως εκ μέρους των γονέων.
Η δεκάχρονη πρωταγωνίστρια και ο αδερφός της Άντονι, επιδίδονται σε διάφορα «κατορθώματα», επιδιώκοντας υποσυνείδητα να προσελκύσουν την προσοχή των γονιών τους. Ένα βράδυ γεμάτο από πυροτεχνήματα, στέκεται η έναρξη της αποφάσεως να σηκωθεί ψηλά Το Χέρι. Έτσι, απλά γιατί μπορεί. Έτσι, απλά γιατί αυτό θα είναι μια ανατροπή, μια προσωπική επανάσταση, μια δυνατότητα να γίνει η πρωταγωνίστρια «ορατή». Έχοντας πλέον το χέρι της πάντα σηκωμένο, η μικρή ηρωίδα ερευνά τα όριά της, νιώθει «σαφής» κι αποκτά «περίγραμμα». Προσπαθεί να αυτοπροσδιοριστεί, έστω κι αν η απόφαση θεωρείται αποκλίνουσα συμπεριφορά.
Προσπερνώντας τη μεσολάβηση των ψυχιάτρων, τις «ρατσιστικές» αντιδράσεις του περιβάλλοντος, την αγανάκτηση των γονέων, τον θάνατο της μητέρας, για τα επόμενα τριάντα χρόνια «το κορίτσι με το Χέρι», μετατρέπεται σε αντικείμενο θαυμασμού ακόμη και σε ζωντανό έργο τέχνης – έκθεμα. Η διασημότητα του χεριού της όμως την οδηγεί στην εκμετάλλευση και στην εκμηδένιση της προσωπικότητάς της, ενώ η τελευταία σκηνή αφήνει να εννοηθεί πως ο θάνατος επέρχεται τριάντα χρόνια αργότερα κάπου στην Αμερική. Η τραγική λεπτομέρεια είναι πως το σήμα κατατεθέν της ηρωίδας, το επαναστατικό αλλά σάπιο χέρι της, μετά τον θάνατό της θα ανήκει στον καλλιτεχνικό της ατζέντη.
Η παράσταση που ετοίμασε η Έλενα Πέγκα σε μεταφραστικό – σκηνοθετικό – σκηνικό επίπεδο στόχευε στην απόδοση μιας ζωής κινούμενης στο «αντιδραστικό τεντωμένο σκοινί της εξέγερσης». Το σύνολο θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί και ως performance αφού περιελάμβανε visual art, φωτογραφίες, παιχνίδια, φώτα, μουσική, τα οποία χειριζόταν επί εξήντα λεπτά η «καλοκουρντισμένη» Θεοδώρα Τζήμου. Κι ενώ η ίδια ήταν υπερκινητική, χειμαρρώδης, οικεία με το κοινό της, εμφανέστατα ταλαντούχα, ωστόσο το κείμενο μάλλον άφησε πίσω μια απλή περιγραφική αφήγηση. Κοντολογίς, δεν καθήλωσε απόλυτα όπως αναμενόταν εξαιτίας της πρωτότυπης κι ενδιαφέρουσας θεματολογίας του. Σαφώς και θα ήταν ανθρωπίνως αδύνατο, παρόλα αυτά η απορία που έμεινε μετά το τέλος ήταν πως θα διαφοροποιούνταν συνολικά η παράσταση, εάν η ηρωίδα επί εξήντα λεπτά ερμήνευε με το χέρι της διαρκώς ανεβασμένο.
ΒΟΥΛΑ ΘΑΣΙΤΟΥ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗ
