Μέσα σε μια ιδιαίτερα συγκινησιακά φορτισμένη ατμόσφαιρα, παρουσία πλήθος κόσμου, εκπροσώπων του διπλωματικού Σώματος, κυβερνητικών αξιωματούχων και υψηλόβαθμων μελών της Εβραϊκής κοινότητας της Ελλάδας πραγματοποιήθηκαν τα αποκαλυπτήρια του μνημείου των 1.484 Ελλήνων Εβραίων της Καβάλας.
Στο χώρο των πρώην καπναποθηκών της εταιρείας Commercial, όπου τα βουλγαρικά στρατεύματα κατοχής μετά από αίτημα των Ναζί συμμάχων τους συγκέντρωσαν και φυλάκισαν στις 4 Μαρτίου 1943 τους Εβραίους της Καβάλας, ο Δήμος Καβάλας και το Ισραηλιτικό Συμβούλιο Ελλάδος (Κ.Ι.Σ.Ε.) ανέγειραν ένα λιτό μνημείο αφιερωμένο στον άδικο χαμό τους στο στρατόπεδο Τρεμπλίνκα της Πολωνίας.
Την ελληνική κυβέρνηση στα αποκαλυπτήρια του μνημείου εκπροσώπησε ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Παναγιώτης Σγουρίδης, ενώ εκπροσωπήθηκε και ο υπουργός Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων από τον γενικό γραμματέα Θρησκευμάτων Γιώργο Καλαντζή.
Η πρέσβης του Ισραήλ στην Ελλάδα κ. Ίριτ Μπεν Άμπα που παραβρέθηκε στην εκδήλωση δεν έκυψε την ενόχλησή της για το γεγονός ότι πριν από δεκαπέντε μέρες η δήμαρχος της πόλης Δήμητρα Τσανάκα, μόλις δυο 24ωρα από τα εγκαίνια του μνημείου, είχε εκφράσει αντιρρήσεις για την εικόνά του προκαλώντας έτσι μεγάλη ένταση με το Κ.Ι.Σ.Ε. που είχε ως αποτέλεσμα την προσωρινή αναβολή των αποκαλυπτηρίων.
Σήμερα, η κ. Άμπα αναρωτήθηκε στην ομιλία της χαρακτηριστικά «πως απαιτούμε από τις νέες γενιές να μην επαναλάβουν τα τρομερά λάθη των γηραιότερων εάν δεν γνωρίζουν το παρελθόν; Πως απαιτούμε από τη νέα γενιά ν’ απορρίψει τη μισαλλοδοξία και να προωθήσει την ανεκτικότητα προς όλους τους άλλους ανεξαρτήτως φυλής, καταγωγής και θρησκευτικών πεποιθήσεων – Εβραίων Χριστιανών και Μουσουλμάνων όταν υιοθετούμε αποφάσεις με αντισημιτικό ύψος;».
Η πρέσβης του Ισραήλ χαιρέτισε την άμεση και επίσημη αντίδραση της ελληνικής πολιτείας όπως επίσης και τις ανακοινώσεις όλων των ελληνικών κομμάτων με τις οποίες καταδικαστήκαν αντισημιτικές δράσεις και δηλώσεις και τις πιέσεις όπως είπε που άσκησαν στη δήμαρχο και το Δημοτικό Συμβούλιο Καβάλας ώστε να επιτρέψουν την πραγματοποίηση αυτής της τελετής.
«Η τελετή σήμερα», συμπλήρωσε η Ισραηλινή διπλωμάτης, «στέλνει ένα ηχηρό μήνυμα ενάντιο του αντισημιτισμού σε μια περίοδο κατά την οποία δυστυχώς αναβιώνει στην Ευρώπη. Οι Εβραίοι της Ευρώπης βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα δολοφονικό αντισημιτισμό που προέρχεται από το ριζοσπαστικό Ισλάμ και ακραίες δυνάμεις της Δεξιάς και Αριστεράς 70 χρόνια μετά τον Β’ Παγκόσμια Πόλεμο».
Η κ. Αμπά τόνισε ακόμα ότι στην Ελλάδα ο αντισημιτισμός έχει εκφραστεί με τη βεβήλωση και τον εμπρησμό εβραϊκών χώρων μεταξύ των οποίων συναγωγές και νεκροταφεία, την ρητορική του μίσους σε ακραία ΜΜΕ και ιστοσελίδες και την άνοδο νέο-Ναζιστικών δυνάμενων όπως είναι η Χρυσή Αυγή. Ο αντιρατσιστικός Νόμος που υιοθετήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2014 ο οποίος προσδιορίζει τις εκφράσεις του αντισημιτισμού ως αδικήματα αποτέλεσε ένα θετικό βήμα», συμπλήρωσε η πρέσβης.
Ο Παναγιώτης Σγουρίδης τόνισε στην προσφώνησή του ότι η παρουσία του σήμερα στην εκδήλωση ως εκπροσώπου της ελληνικής κυβέρνησης φανερώνει την πρόθεση και την αποφασιστικότητα της Ελλάδας ν’ απομονώσει φαινόμενα αντισημιτισμού, φασισμού και φυλετικών διακρίσεων και να διατρανώσει προς κάθε κατεύθυνση ότι εγκλήματα όπως αυτά του Ολοκαυτώματος δεν πρόκειται να επαναληφθούν ποτέ ξανά.
Η δήμαρχος Καβάλας Δήμητρα Τσανάκα παίρνοντας πρώτη το λόγο υπογράμμισε ότι σήμερα, 72 χρόνια μετά τη θλιβερή ημέρα της 4ης Μαρτίου 1943 οπότε ξεκίνησε ο εκτοπισμός των Εβραίων της Καβάλας, «οι μνήμες ζωντανεύουν ξανά, γυρνά πίσω σ’ εκείνους τους ανθρώπους που χάθηκαν τόσο άδικα. Ανθρώπους γνώριμους, γείτονες, συναδέλφους στη δουλειά, συμμαθητές στο σχολείο, φίλους αγαπημένους. Ποιους να θυμηθώ και πόσους να απαριθμήσω είναι τόσοι πολλοί. Δεν μπορώ όμως να μην κάνω μια στάση στη μνήμη του τελευταίου εναπομείναντα Εβραίου συμπολίτη μας του αείμνηστου Σαμπετάϊ Τσιμήνο, ενός ανθρώπου που απολάμβανε του σεβασμού και της τιμής ολόκληρης της τοπικής κοινωνίας. Χαίρεται και αγαλλιάζει όμως η καρδιά μου που σήμερα έχουμε ανάμεσά μας τον γιο του τον κ. Ααρών Τσιμήνο ο οποίος αποδέχθηκε την τιμητική πρόσκληση της πόλης να είναι εδώ, μαζί με άλλους απογόνους εκείνων των ανθρώπων που χάθηκαν τόσο άδικα όπως ο κ. Συμεών Λάκε. Μαζί μας είναι σήμερα και οι τέσσερεις αδελφές από το Ισραήλ η Motro, η Houmash, η Nisani και η Ribiere που για δεύτερη φορά μέσα σε δεκαπέντε ημέρες ήρθαν στην Καβάλα, στη πόλη του παππού τους και του πατέρα τους».
«Η ελληνική κοινωνία», συμπλήρωσε η δήμαρχος, «και ιδιαίτερα αυτή της Καβάλας, μιας κοινωνίας προσφύγων που οι κάτοικοι της έχουν ξεριζωθεί και έχουν πονέσει, είναι αποφασισμένη να παραμείνει ανοιχτή, ανεκτική σε ιδέες και κουλτούρες, φιλόξενη στο διαφορετικό γιατί έχει τις δικές της στέρεες βάσεις. Με αυτή τη λογική το μνημείο που αποκαλύπτουμε σήμερα δεν είναι μόνο η υποχρέωση μας στους 1.484 συμπολίτες μας που συνελήφθησαν στις 4η Μαρτίου του 1943, αλλά και υποχρέωση στη συλλογική μας μνήμη και στη νεολαία μας».
«Σήμερα θυμόμαστε τους 1.484 συμπολίτες μας, ανάμεσα σε αυτούς τα περίπου 300 παιδιά που ένα ανοιξιάτικο βράδυ συνελήφθησαν και οδηγήθηκαν στις καπναποθήκες που βρίσκονταν σε αυτή την περιοχή για να οδηγηθούν λίγο αργότερα στον τόπο του μαρτυρίου τους, το στρατόπεδο θανάτου της Τρεμπλίνκα. Θυμόμαστε επίσης τις τραγικές συνθήκες του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου που άφησαν σε αυτόν το τόπο μοναδικά τραύματα από τους γείτονες μας και διατρανώνουμε πως δεν ξεχνάμε γι’ αυτό και δε θα επιτρέψουμε να υπάρξουν ποτέ ξανά γενοκτονίες και ολοκαυτώματα», κατέληξε η κ. Τσανάκα.
Παρόντες στην εκδήλωση ήταν μεταξύ άλλων ο πρόεδρος του Κ.Ι.Σ.Ε. Μωϋσής Κωνσταντίνης, ο Γενικός Πρόξενος των Η.Π.Α. στη Θεσσαλονίκη κ. Robert P. Sanders, και ο Γενικός Πρόξενος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας στη Θεσσαλονίκη κ. Ingo von Voss οι οποίοι κατέθεσαν και στεφάνη στο μνημείο, η διευθύντρια του Ιστορικού και Διπλωματικού Αρχείου του ΥΠ.ΕΞ. και εντεταλμένη σύμβουλος για θέματα Ολοκαυτώματος πρέσβης Φωτεινή Τομαή, οι πρόεδροι των Ισραηλιτικών Κοινοτήτων Αθήνας, Λάρισας, Βόλου και Θεσσαλονίκης, εκπρόσωποι και μέλη των εβραϊκών κοινοτήτων απ’ όλη την Ελλάδα.
