Στον αστερισμό της μετριότητας κινήθηκε η φετινή θερινή παραγωγή του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος «Ειρήνη» του Αριστοφάνη, που αφενός πραγματοποίησε την πρεμιέρα της το βράδυ τη Παρασκευής στους Φιλίππους κι αφετέρου άνοιξε τον κύκλο εκδηλώσεων του Φεστιβάλ Φιλίππων – Θάσου 2013. Επρόκειτο για μία μονότονη και επαναλαμβανόμενη αριστοφανική πεπατημένη που κατά κόρον χρησιμοποιείται από πλήθος σκηνοθετών, ώστε να προσελκύσει το ενδιαφέρον του κοινού και να γεμίσει το θέατρο. Ούτε αυτό ωστόσο επετεύχθη το βράδυ της Παρασκευής, αφού το μπουρίνι που προηγήθηκε απέτρεψε πολλούς θεατές να ρισκάρουν την παρουσία τους στο αρχαίο θέατρο.
Τη μέτρια αυτή παράσταση, παράξενα σκηνοθετημένη σε μονόπλευρο στιλ, άφησε πίσω του ο Σωτήρης Χατζάκης, ως παρακαταθήκη στο διάδοχό του και νέο καλλιτεχνικό διευθυντή του ΚΘΒΕ Γιάννη Βούρο, ο οποίος καλείται να ανατρέψει την επίσης μέτρια δράση του θεατρικού οργανισμού και να ανεβάσει τον πήχη. Διότι, αν και στο παρελθόν ο κ. Χατζάκης πρόσφερε κάποιες καλές παραστάσεις, δυστυχώς στη διάρκεια των τελευταίων καλοκαιριών τα έργα που ετοιμάζει για τις καλοκαιρινές περιοδείες δε δύναται να χαρακτηρισθούν ως λαμπρές θεατρικές στιγμές.
Επιπλέον, η αποχαιρετιστήρια σκηνοθετική δουλειά του κ. Χατζάκη, πριν αφήσει το ΚΘΒΕ κι αναλάβει τα ηνία της καλλιτεχνικής διευθύνσεως του Εθνικού Θεάτρου, αποδείχθηκε μονόπλευρη. Αυτό σημαίνει ότι το στήσιμο της παραστάσεως έγινε με «αβανταδόρικο» τρόπο για το ρόλο του Ερμή που ερμήνευσε ο Φάνης Μουρατίδης, εγκαταλείποντας στο «σκότος» το βασικό χαρακτήρα του Τρυγαίου, τον οποίον πάλεψε να ξεκολλήσει από τα «τάρταρα» ο καλός κωμικός Βασίλης Χαραλαμπόπουλος.
Η ΙΔΙΑ ΚΑΙ Η ΙΔΙΑ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
Η αριστοφανική «Ειρήνη» που έχει χιλιοβασανιστεί όχι μόνο σε πραγματικό χρόνο ως έννοια, αλλά και εξαιτίας αμέτρητων σκηνοθετικών πειραματισμών, κουβαλά βαθιά διαχρονικά νοήματα που έμειναν και πάλι στο περιθώριο. Ίσως γιατί η σκηνοθετική ματιά κινήθηκε σε τετριμμένα μονοπάτια και επαναλαμβανόμενες τεχνικές. Για μία ακόμη φορά χρησιμοποιήθηκε έστω και επικαιροποιημένη «επιθεωρησιακά» η «Κ.Χ. Μύρικη» μετάφραση, λες κι αυτός ο τόπος δε διαθέτει ακαδημαϊκά μυαλά που θα μπορούσαν να ετοιμάσουν ένα κείμενο μακριά από τις μονότονες και πιασάρικες βωμολοχίες. Με ύβρεις και με πορδές όμως ούτε αβγά βάφονται, ούτε θεατρικοί διθύραμβοι εξασφαλίζονται.
Στο πλαίσιο της ίδιας σκηνοθετικής απόψεως, επιλέχθηκαν ως πρωταγωνιστές – κράχτες ηθοποιοί εγνωσμένης αξίας και σημαντικής εμπειρίας, οι συμμετοχές των οποίων θα έφερναν φράγκα στο ταμείο. Αρκεί όμως μόνο αυτό ως συνταγή για να θεωρηθεί επιτυχημένη μια θερινή παραγωγή, που υποτίθεται ότι θα εκπαιδεύσει και θα προβληματίσει το κοινό; Όχι. Οπότε, θεωρούμε ότι η παράσταση του ΚΘΒΕ ήταν απλά μια προσπάθεια ψυχαγωγίας και προσφοράς γέλιου στον κοσμάκη, που και φέτος κουβάλησε τα πιτσιρίκια στο αρχαίο θέατρο των Φιλίππων, προκειμένου να χασκογελάσουν και να «διδαχθούν» ότι ο Αριστοφάνης ήταν ένας αρχαίος ποιητής που έγραφε κωμικά έργα γεμάτα βρισιές.
Η ΦΤΕΡΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΚΑΡΙΚΑΤΟΥΡΕΣ
Η κατά Χατζάκη θεωρία για το ρόλο του Ερμή προέβλεπε την αβανταδόρικη σκηνοθεσία και την «κουνιστή» ερμηνεία του Φάνη Μουρατίδη. Προειδοποιώ (δια να μη παρεξηγηθώ) ότι θα χρησιμοποιήσω λέξεις με την κακή τους έννοια, αλλά καταντά κουραστική αυτή η κραυγαλέα αδερφίστικη οπτική του θεού, που θύμιζε περισσότερο τραβεστί ή drug queen. Το θηλυπρεπές κοστούμι, το φτερωτό καπέλο και οι ροζ δαντελωτές ψηλοτάκουνες μπότες που φόρεσαν στον ηθοποιό, καθώς και οι υπερβολικά κουνιστές κινήσεις του προφανώς ήταν η αιτία για την κάθιδρη ερμηνεία που κλήθηκε να καταθέσει στο κοινό.
Ο Βασίλης Χαραλαμπόπουλος που επί δεκαετία τώρα δοκιμάζεται σε αριστοφανικές παραγωγές, στάθηκε λιτά αξιοπρεπής αλλά δυσκολεύθηκε να «συναγωνιστεί» το «υπερθέαμα» του Φάνη Μουρατίδη. Αρκετοί από τους υπόλοιπους χαρακτήρες παρέπεμπαν περισσότερο σε καρικατούρες παρά σε αριστοφανικές φιγούρες. Σωματώδης και μπρουτάλ ο Πόλεμος με ελληνορωμαϊκή στολή, ολίγον Τζιμ Κάρεϊ στην ταινία «Ace Ventura: Pet Detective» ο δούλος του Πολέμου, κουνιστοί και με λαμέ άμφια πίστας οι ιερείς, γκάγκστερς της ποτοαπαγόρευσης οι έμποροι όπλων, αδιευκρίνιστης εθνικότητας οι φορεσιές των δύο δούλων του Τρυγαίου, «βυζάκια έξω λοιπόν» ή τουλάχιστον εντός αραχνοΰφαντων φουστανιών για την Ειρήνη, την Οπώρα και τη Θεωρία, τα δε μέλη του χορού φόρεσαν από φουστανέλα έως στρατιωτικό αμπέχονο και κράνος. Λευκό κοστούμι και λευκή ρεπούμπλικα για τον ευθυτενή Γιώργο Κωνσταντίνου, που με ηρεμία ερμήνευσε την ολιγόλεπτη παράβαση του έργου, σεβόμενος την πορεία και την εμπειρία του.
Κοντολογίς, αποζητούσα περισσότερη έμπνευση και φαντασία στην επιλογή των κουστουμιών από την Έρση Δρίνη, που πάντως ετοίμασε ένα χορταστικό σκηνικό, σε αντιδιαστολή με το μινιμαλιστικό στιλ που υιοθετήθηκε τα τελευταία χρόνια ελέω οικονομική κρίσης. Μάλιστα, επικροτώ με ενθουσιασμό την κάλυψη της ορχήστρας με τεράστιο πράσινο τάπητα, αφού έτσι οι θεατές δεν ανέπνευσαν ούτε κόκκο σκόνης. Τα εύσημα στη μουσική του Μίνωα Μάτσα και στις χορογραφίες της Κικής Μπάκα, που ως παραστασιακές συνισταμένες κατάφεραν να διατηρήσουν την αισθητική μας σε κάποια ισορροπία.
ΚΑΛΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ – ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ
Στο ερώτημα, εάν ευχαριστήθηκε το κοινό από την παράσταση μάλλον θετικά οφείλω να απαντήσω, χρησιμοποιώντας ως τεκμήρια τα χάχανα, το θερμό τελικό χειροκρότημα και τις ενθουσιώδεις κριτικές για τον κουνιστό Ερμή κατά την αποχώρηση των θεατών. Στο κλασικό ερώτημα, εάν μου άρεσε προσωπικά η φετινή καλοκαιρινή παραγωγή του ΚΒΘΕ θα σιωπήσω με σκεπτικισμό και θα παραπέμψω σε όλα τα προαναφερόμενα.
Στο Σωτήρη Χατζάκη θα ευχηθώ να συνεχίσει τη θεατρική άνοιξη που πρόσφερε ο Γιάννης Χουβαρδάς στο Εθνικό για μία εξαετία. Στο «μοναχικό» Γιάννη Βούρο που δεν έτυχε της θερμότερης φιλοξενίας (όσοι βρέθηκαν την Παρασκευή στο θέατρο αντιλαμβάνονται τι εννοώ), θα ευχηθώ καλή δύναμη στην προσπάθεια αποκατάστασης της ποιότητος που οφείλει στο κοινό το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος. Στους λάτρεις του ΦΦΘ θα ευχηθώ καλό θεατρικό καλοκαίρι και καλή συνέχεια. Στον εαυτό μου θα ευχηθώ να συνεχίσει ο δήμος Καβάλας την οικονομική στήριξη του θεσμού, προκειμένου ο καλλιτεχνικός μας διευθυντής Θοδωρής Γκόνης να ετοιμάζει πλούσια προγράμματα όπως το φετινό και ώστε να γεμίζει με ενδιαφέρουσες στιγμές τα καλοκαίρια μου.
ΒΟΥΛΑ ΘΑΣΙΤΟΥ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗ
