Ανατρέποντας τα πεπατημένα της εισαγωγής των θεατρικών κειμένων, αυτή τη φορά θα ομολογήσω ότι η Νικαίτη Κοντούρη μου αρέσει φοβερά, η δε σκηνοθετική ανάγνωση που επιφυλάσσει συνήθως στις αρχαίες τραγωδίες μου ταιριάζει γάντι. Γεγονός που επιβεβαιώθηκε με τον καλύτερο για εμένα τρόπο το βράδυ της Παρασκευής, όταν στο αρχαίο θέατρο των Φιλίππων παρακολούθησα μια υπέροχη παράσταση. Οι ατμοσφαιρικοί κι εμβληματικοί «Πέρσες» του ΚΘΒΕ είναι σίγουρο ότι θα μείνουν ως σημείο αναφοράς του φετινού καλοκαιριού και του 57ου Φεστιβάλ Φιλίππων, όχι μόνο ως μια «φωτογραφική» παραγωγή, αλλά και ως ένα έργο με εξέχουσα ερμηνεία εκείνη του Άκη Σακελλαρίου στο ρόλο της Άτοσσας.
Λίγες είναι οι παραστάσεις που καταφέρνουν να γεμίζουν το βλέμμα με τόσες «φωτογραφικές» σκηνές, ώστε να μένουν καλά χαραγμένες. Οι «Πέρσες» περιλαμβάνεται σ’ αυτή την κατηγορία εξαιτίας του σκηνικού και των κουστουμιών τους. Το σκηνικό του Γιώργου Πάτσα, αν και απλό έκρυβε μυστικά που αποκάλυψε στη διάρκεια της εξέλιξης. Η τετράγωνη κατασκευή έφερε αποσπώμενα κομμάτια που εξυπηρέτησαν στην πλοκή, ενώ το κουβούκλιο που ήταν τοποθετημένο στην κορυφή του σκηνικού έκρυβε ανελκυστικό μηχανισμό για τη θεαματική εμφάνιση ενός φαντάσματος, του πεθαμένου βασιλιά Δαρείου. Ευφάνταστο εύρημα ήταν οι δύο τεράστιες άσπρες κορδέλες που ένωναν τις δύο πλευρές του σκηνικού με τους πυλώνες των προβολέων, λες κι έθεταν όρια στο χώρο.
Τα κοστούμια έφεραν την υπογραφή του Γιάννη Μετζικώφ, η συνεργασία του οποίου πάντα θεωρείται μια σίγουρη σταθερά επιτυχίας. Επέλεξε τη χρωματική συμφωνία άσπρου – μαύρου με μία κόκκινη πινελιά, το μανδύα της Άτοσσας. Μαύρα τα κοστούμια του χορού, άσπρα τα φορέματα και τα πέπλα για τις «νύφες του πένθους», άσπρο το ένδυμα της βασίλισσας, άσπρο το ένδυμα του βασιλιά με συνοδευτικό χρυσό μανδύα, λασπωμένο το παντελόνι του αγγελιοφόρου και ανύπαρκτο το κοστούμι του νικημένου στη μάχη Ξέρξη. Αυτή η λεπτομέρεια δεν έγινε ευρέως γνωστή και μάλλον αποτέλεσε την «έκπληξη» της παράστασης. Πλην του αγγελιοφόρου, ο υπόλοιπος θίασος ήταν ανυπόδητος.
Στη δημιουργία της υποβλητική ατμόσφαιρας συνέβαλε τα μέγιστα η μουσική της Σοφίας Καμαγιάννη και το τσέλο που ζωντανά έπαιξε ο Θοδωρής Παπαδημητρίου. Η κίνηση των ηθοποιών ήταν μελετημένη στη λεπτομέρειά της και αποτελούσε ουσιαστικά μια χορογραφία, από τον Κώστα Γεράρδο. Το κορμί που κινήθηκε ίσως περισσότερο χορευτικά από τα υπόλοιπα ήταν του Γιώργου Κολοβού, ο οποίος παρά τη γύμνια του πέτυχε να εστιάσει την προσοχή των θεατών στο σύνολό του και όχι σε επίμαχα σημεία.
Έρχονται στιγμές που ο γραπτός λόγος ωχριά και δεν καταφέρνει να γίνει τόσο παραστατικός όσο απαιτείται, προκειμένου να περιγράψει την εμπειρία και τη γεύση που αφήνει πίσω μια θεατρική παράσταση. Οι «Πέρσες» του ΚΘΒΕ ήταν τόσο «φωτογραφικοί» κι απολαυστικοί για τα μάτια των θεατών, ώστε δύσκολα μπορεί κάποιος να αποδώσει εξ ολοκλήρου τα όσα αντίκρισε. Η παραγωγή που ετοίμασαν οι συντελεστές για το ΚΘΒΕ και πρόσφεραν στο κοινό της Καβάλας μπορεί να χαρακτηρισθεί καλοδουλεμένη, προσεγμένη, χορταστική για τις αισθήσεις και αρκούντως ποιοτική. Όταν τελειώνει, μετά την έλευση 80 λεπτών, εύχεσαι να άρχιζε και πάλι από την αρχή.
ΑΠΛΟΙ, ΛΙΤΟΙ ΚΑΙ ΥΠΕΡΟΧΟΙ
Οι «Πέρσες» αναμφίβολα έδωσαν περιθώριο στο χορό να δοξαστεί και ομολογουμένως οι ηθοποιοί που τον αποτέλεσαν κατάφεραν με απλό αλλά μαεστρικό τρόπο να γίνουν ο «πρωταγωνιστής». Γενειοφόροι άνδρες με βαμμένα άσπρα πρόσωπα, ντυμένοι με μαύρα κοστούμια, έκρυψαν τις μεμονωμένες προσωπικότητες πίσω από μια εκπληκτική ολότητα. Σα να ήταν ένα σώμα και μια ψυχή, σπάραξαν για τα δεινά του λαού που επήλθαν από την αλαζονεία και την αφροσύνη του νεαρού Ξέρξη, στήριξαν την Άτοσσα στο θρήνο της και υπέβαλαν τα σεβάσματα στο φάντασμα ενός πανίσχυρου βασιλιά. Πέντε εξ’ αυτών διέρηξαν τα ιμάτιά τους κι απέμειναν γυμνοί, χωρίς να προκαλέσουν την οποιαδήποτε αντίδραση στο κοινό.
Ο Άκης Σακελλαρίου ακροβάτησε σε τεντωμένο σκοινί, έπαιξε με τα όρια και τις ισορροπίες ενός γυναικείου ρόλου, στάθηκε στομφώδης όπου χρειάστηκε και σπαρακτικός όπου απαιτήθηκε, κινήθηκε τόσο προσεκτικά και καλοδουλεμένα που κάποιες στιγμές παρέπεμπε ακόμη και σε γκέισα. Βαρύς ο ρόλος της Άτοσσας που γίνεται δυσκολότερος όταν καλείται να τον ερμηνεύσει ένας άνδρας. Ο Άκης Σακελλαρίου όμως τον απέδωσε τόσο καλά, ώστε εισέπραξε τα μεγαλόφωνα μπράβο των θεατών κατά την υπόκλιση.
Ο Γιάννης Φέρτης ήταν ο Δαρείος και το αντίστροφο. Λιτός στην ερμηνεία του, αλλά κουβαλώντας τη γνώση πολλών θεατρικών χρόνων δε χρειάστηκε τίποτε περισσότερο ώστε να σταθεί υποβλητικός. Με μια άρθρωση έξοχη, με την αγαπημένη φωνή που τόσο καλά γνωρίζουμε και με μία εκφορά που λες και πράγματι μας μιλούσε από τον Άδη.
Ο αγγελιοφόρος Λάζαρος Γεωργακόπουλος, τσακισμένος και λασπωμένος, φέρνοντας τις πλέον δυσάρεστες ειδήσεις της καταστροφής στην πατρίδα του, περιέγραψε ουσιαστικά την πτώση της περσικής αυτοκρατορίας. Πειστικός και σοβαρός, έτσι ακριβώς όπως άρμοζε στην κρισιμότητα των στιγμών.
Ο νεαρός Ξέρξης, ο Γιώργος Κολοβός που έκανε την παρθενική του εμφάνιση σε αρχαία τραγωδία, δε δίστασε κυριολεκτικά να ξεγυμνωθεί μπροστά στο κοινό. Ίσως το πλατσούρισμά του σαν παιδί στην κρυφή εσοχή του σκηνικού να ήταν και η οπτικοποίηση ενός βασιλιά άπειρου, άφρονα που προκειμένου να ικανοποιήσει την παιδική αλαζονεία του δε δίστασε να οδηγήσει στο ξεκλήρισμα ενός λαού και στην πτώση μιας αυτοκρατορίας.
Οι «νύφες του πένθους», που έγραψαν με τα χέρια τους πάνω στη σκηνή τα ονόματα των λαμπρών ηγετών της αυτοκρατορίας που έπεσαν θύματα μιας παταγώδους ήττας, που πλαισίωσαν αρμονικά τους ηθοποιούς καλυμμένες με λευκά πέπλα και αποκαλύφθηκαν μόλις λίγα λεπτά πριν το τέλος, κράτησαν τη γυναικεία ισορροπία σε μια ανδρική παράσταση.
ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΑΤΑ ΛΟΙΠΟΝ: Στον αγαπημένο μας Γιάννη Βούρο που και φέτος υποδεχθήκαμε σαν καλλιτεχνικό διευθυντή του ΚΘΒΕ. Τον διαβεβαιώνουμε ότι οι προσπάθειες και ο κόπος του πιάνουν τόπο, κάτι που μετά βεβαιότητας μπορούμε πλέον να πούμε κι εκ του αποτελέσματος.
Στην αγαπημένη μας Νικαίτη Κοντούρη που εκτιμούμε δεόντως και ύστερα από την παράσταση της Παρασκευής εκτιμούμε ακόμη περισσότερο για το ταλέντο της να δημιουργεί εμβληματικές παραστάσεις και να επιλέγει ηθοποιούς οι οποίοι γράφουν λαμπρές θεατρικές σελίδες.
Σε όσους σκανδαλίστηκαν ή σοκαρίστηκαν από τη γυμνή έκπληξη, ευχόμαστε ταχεία ανάρρωση. Κάπως έτσι όμως η τέχνη προχωρά κάποια βήματα περαιτέρω κι αναβαθμίζει την ποιότητά της προς όφελος του κάθε θεατή.
Στα μέλη του Φωτογραφικού Ομίλου Καβάλας, τα έργα των οποίων βρίσκονται αναρτημένα στη σιδερένια περίφραξη του αρχαίου θεάτρου και επαναφέρουν όμορφες περσινές θύμησες από αλησμόνητες παραστάσεις. Όπως η αιματοβαμμένη σκηνή της δολοφονίας του Αγαμέμνονα από την Κλυταιμνήστρα, με πρωταγωνιστές την Καριοφυλλιά Καραμπέτη και το Μηνά Χατζησάββα που αποτέλεσε την κορυφαία στιγμή του περσινού Φεστιβάλ Φιλίππων. Η συγκεκριμένη φωτογραφία τραβήχτηκε από το φίλο και παλιό συμμαθητή, ερασιτέχνη φωτογράφο Κώστα Καρακατσάνη.
ΒΟΥΛΑ ΘΑΣΙΤΟΥ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗ
=====================================================================
