Στις 20 Απριλίου του 2015 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ μεταξύ των οποίων και οι τρεις του ΣΥΡΙΖΑ Καβάλας, κατέθεσαν ερώτηση στη βουλή προς το υπουργείο εργασίας, κοινωνικής ασφάλισης και κοινωνικής αλληλεγγύης. Έθεσαν υπόψη της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου το πρόβλημα που ανακύπτει με συνταξιούχους του ΙΚΑ Καβάλας, από τους οποίους το ταμείο έντοκαι κι αναδρομικά να επιστρέψουν χρήματα οικογενειακά επιδόματα που χορηγήθηκαν σε αυτούς την προηγούμενη δεκαετία.
Η απάντηση που πήραν γραπτώς από τον κ. Δημήτρη Στρατούλη αναπληρωτή υπουργό εργασίας κοινωνικής ασφάλισης και κοινωνικής αλληλεγγύης, οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, είναι μία απάντηση που τα έχει όλα. Ο κ. Στρατούλης περιγράφει τη διαδικασία όπως άρχισε στα διοικητικά δικαστήρια, ως κάτι απόλυτα νόμιμο, που αφήνει να εννοηθεί ότι έπρεπε να γίνει από την πλευρά του ΙΚΑ, από την άλλη υπόσχεται γενικώς κι αορίστως ότι θα εξετάσει το πρόβλημα που επικαλούνται οι ερωτώντες βουλευτές. Το πλήρες κείμενο της απάντησης του κ. Στρατούλη που έχει ημερομηνία 2 Μαΐου, αναφέρει τα ακόλουθα:
«Απαντώντας στην ανωτέρω ερώτηση, που κατατέθηκε στη βουλή από τους βουλευτές κ.κ. Εμμανουηλίδη Δ., Ιωαννίδη Η., Τσανάκα Α., Μιχαλάκη Ν., Λεουτσάκο Ε., Γαϊτάνη Ι., Σταθά Γ. και Χαραλαμπίδου Δ., σχετικά με την έντοκη αναδρομική επιστροφή των οικογενειακών επιδομάτων που χορηγούσε στους ασφαλισμένους του το ΙΚΑ – ΕΤΑΜ Καβάλας και ζητά δικαστικά την επιστροφή τους, καθώς η χορήγησή τους κρίθηκε αντικανονική, σας γνωρίζουμε τα εξής:
1.Ο νομοθέτης έχει προβλέψει διαδικασία προς εξέταση και ικανοποίηση (συνολικά ή κατά ένα μέρος) ή προς απόρριψη οποιουδήποτε αιτήματος κοινωνικοασφαλιστικού περιεχομένου από τα αρμόδια όργανα του ΙΚΑ – ΕΤΑΜ. Συγκεκριμένα, το άρθρο 10 παρ. 1 του Κανονισμού Ασφαλιστικής Αρμοδιότητας του ΙΚΑ (ΑΥΕ 557440/13.1.1938) προβλέπει ότι προς άσκηση παντός δικαιώματος εκ της ασφαλίσεως κατά των ασφαλιστικών κινδύνων του γήρατος, της αναπηρίας ή του θανάτου, πρέπει να υποβληθεί από τον αιτούντα στην υπηρεσία του ΙΚΑ – ΕΤΑΜ αίτηση, ενώ στην παρ. 1 του άρθρου 4 του ίδιου κανονισμού προβλέπεται, ότι ο Διευθυντής του υποκαταστήματος είναι αρμόδιος ν΄ αποφασίζει, εφόσον πληρούνται οι υπό των υποθέσεων που έχουν αντικείμενο, μεταξύ άλλων και την αναγνώριση συντάξεων. Η απόφαση αυτή του Διευθυντή ελέγχεται σύμφωνα με τις παρ. 1 και 2 του άρθρου 39 του ως άνω κανονισμού κατά το νόμο και την ουσία από το αμέσως ανώτερο ιεραρχικώς ασφαλιστικό όργανο, εφόσον υποβληθεί σχετική αίτηση θεραπείας εντός τριών μηνών από την ημερομηνία κοινοποίησης της απόφασης στον ενδιαφερόμενο. Ως αίτηση θεραπείας νοείται εν προκειμένω η υπό της παρ. 2 στοιχ. ζ του άρθρου 7 του ΝΔ. 3710/1957 προβλεπόμενη ένσταση (ενδικοφανή προσφυγή), δια της οποίας επιλαμβάνεται του ελέγχου της ορθότητας της αμφισβητούμενης απόφασης του Διευθυντή ή Τοπική Διοικητική Επιτροπή (Τ.Δ.Ε.) του οικείου υποκ/τος, η οποία και εκδίδει σχετική απόφαση, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 48 του Ν. 2676/99. Οι αποφάσεις που εκδίδονται από την Τ.Δ.Ε. συνιστούν ατομικές διοικητικές πράξεις, οι οποίες παράγουν έννομα αποτελέσματα. Περαιτέρω, στις διατάξεις του άρθρου 19 του ΠΔ 341/78 ορίζεται ότι οι εκτελεστές ατομικές διοικητικές πράξεις που εκδίδονται από διοικητικές αρχές ή ΝΠΔΔ υπόκεινται σε προσφυγή ενώπιον του αρμόδιου διοικητικού δικαστηρίου.
2.Σύμφωνα με τα στοιχεία του περιφερειακού υποκαταστήματος ΙΚΑ – ΕΤΑΜ Καβάλας, που αφορούν τις περιπτώσεις συνταξιούχους από τους οποίους ζητείται βάσει δικαστικών αποφάσεων η επιστροφή των ποσών που τους χορηγήθηκαν ως προσαύξηση στη σύνταξή τους λόγω οικογενειακών βαρών σύμφωνα με απόφαση ΤΔΕ, η οποία εξαφανίστηκε με δικαστική απόφαση, ισχύουν τα ακόλουθα:
Από το 2003 έως το 2006 κατατέθηκαν στο Υποκατάστημα αυτό 1073 αιτήσεις συνταξιούχων για τη χορήγηση προσαύξησης στη σύνταξή τους λόγω οικογενειακών βαρών. Οι αιτήσεις αυτές απορρίφθηκαν με αποφάσεις του αρμόδιου διευθυντή του υποκαταστήματος αυτού σύμφωνα με τη νομοθεσία που ισχύει (βλ. ανωτέρω παρ. 1) και οι ενδιαφερόμενοι προσέφυγαν στην Τ.Δ.Ε. του υποκαταστήματος η οποία δέχθηκε τις ενστάσεις τους και αποφάνθηκε ότι θα έπρεπε να τους χορηγηθεί η εν λόγω προσαύξηση. Στη συνέχεια ασκήθηκε αρμοδίως και εμπροθέσμως από τον Διευθυντή του ως άνω υποκαταστήματος προσφυγή ενώπιον του αρμόδιου διοικητικού πρωτοδικείου Καβάλας, με την οποία ζητήθηκε η εξαφάνιση των προσβαλλόμενων αποφάσεων της Τ.Δ.Ε. ενώ παράλληλα ο ίδιος, εφαρμόζοντας τις αποφάσεις της Τ.Δ.Ε., εξέδωσε αποφάσεις με τις οποίες χορήγησε στους συνταξιούχους την επίδικη παροχή, διατυπώνοντας επιφύλαξη για την αναθεώρησή τους και για τον έντοκο καταλογισμό των χορηγούμενων ποσών του επιδόματος σε περίπτωση ακύρωσης των αποφάσεων των Τ.Δ.Ε. Εκτός αυτού, οι συνταξιούχοι δεσμεύτηκαν με υπεύθυνη δήλωση του Ν. 1599/1986 ότι θα επιστρέψουν εντόκως τα ποσά του εν λόγω επιδόματος στην περίπτωση ακύρωσης της απόφασης της Τ.Δ.Ε., βάσει της οποίας εκδόθηκε η απόφαση Διευθυντή, με την οποία τους χορηγήθηκε η εν λόγω προσαύξηση.
Το Διοικητικό Πρωτοδικείο Καβάλας έχει εκδώσει πλέον αποφάσεις με τις οποίες εξαφανίζονται οι ως άνω αποφάσεις της Τ.Δ.Ε.. Κατά συνέπεια, ο Διευθυντής του Υποκαταστήματος υποχρεούται, κατά τα προαναφερθέντα να συμμορφωθεί με το περιεχόμενο των αποφάσεων του δικαστηρίου αυτού, να ανακαλέσει τις διοικητικές πράξεις με βάση τις οποίες είχε χορηγηθεί η επίδικη παροχή και να παραγγείλει την επιστροφή των αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών, τα οποία είναι επιστρεπτέα τόσο σύμφωνα με τις προπαρατεθείσες (βλ. παρ. 4) περί συμψηφισμού διατάξεις που ισχύουν στο ΙΚΑ – ΕΤΑΜ, με παρακράτηση του ποσού της οφειλής από τη μηνιαία καταβαλλόμενη σύνταξη των οφειλετών, όσο και σύμφωνα με τις διατάξεις του ΚΕΔΕ. Στις περιπτώσεις δε κατά τις οποίες έχουνε αποβιώσει οι οφειλέτες, η αξίωση του ΙΚΑ – ΕΤΑΜ στρέφεται νομίμως κατά των κληρονόμων τους.
Οι εν λόγω συνταξιούχοι έχουν δικαίωμα προσφυγής ενώπιον του διοικητικού εφετείου Καβάλας, προκειμένου να κριθεί σε δεύτερο βαθμό δικαιοδοσίας η απόφαση του διοικητικού πρωτοδικείου Καβάλας.
Γενικά, το ζήτημα της χορήγησης της εν λόγω παροχής δεν είναι τοπικό, αλλά αποτέλεσε αντικείμενο διεκδίκησης από χιλιάδες συνταξιούχους του ΙΚΑ – ΕΤΑΜ σε όλη την Ελλάδα κατά τη δεκαετία του 2000, κατά κανόνα με την άσκηση απευθείας αγωγών κατά του ΙΚΑ – ΕΤΑΜ, ατομικών ή ομαδικών, κατά περίπτωση δε σύμφωνα με την προπεριγραφείσα διοικητική διαδικασία έκδοσης αποφάσεων Διευθυντή, Τ.Δ.Ε. και των αρμόδιων κατά τόπο Διοικητικών Δικαστηρίων.
3.Συνεπώς, οι ενέργειες της υπηρεσίας του υποκαταστήματος του ΙΚΑ – ΕΤΑΜ Καβάλας ως προς το ανωτέρω ζήτημα είναι απολύτως σύννομες, δεδομένου ότι υπαγορεύονται από τις διατάξεις της διοικητικής διαδικασίας και επιβάλλονται ευθέως από τις διατάξεις περί συμμόρφωσης της διοίκησης προς το περιεχόμενο των εκτελεστών δικαστικών αποφάσεων, όπως αυτές του διοικητικού πρωτοδικείου Καβάλας, οι οποίες υπόκεινται μόνο σε δικαστική αμφισβήτηση, εφόσον υποβληθούν εμπρόθεσμα από τους ενδιαφερόμενους προσφυγές ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου Καβάλας.
4.Παρά ταύτα, επειδή το πρόβλημα που επικαλούνται οι ερωτώντες βουλευτές είναι υπαρκτό και σοβαρό, το υπουργείο μας θα εξετάσει την τροποποίηση των διατάξεων και της πρακτικής του ΙΚΑ – ΕΤΑΜ για επιστροφή των αχρεωστήτως καταβληθεισών παροχών, όσον αφορά το χρόνο παραγραφής και τους τόκους με γνώμονα την προστασία των καλόπιστων ασφαλισμένων, αλλά και τα συμφέροντα του ΙΚΑ – ΕΤΑΜ».
—
—
