Στη Βουλή μίλησε χθες ο υφυπουργός εργασίας Νίκος Παναγιωτόπουλος. Απάντησε σε ερώτηση του βουλευτή της Δημοκρατικής Αριστεράς Δημήτρη Αναγνωστάκη, με θέμα την ανεργία στους νέους. Ο Ν. Παναγιωτόπουλος μιλώντας στη βουλή, ανήγγειλε νέα βελτιωμένη εκδοχή του προγράμματος κοινωφελούς εργασίας, βάζοντας τέλος στα σενάρια περί εμπλοκής του θέματος από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Όση ώρα μιλούσε ο υφυπουργός εργασίας, προήδρευσε ο έτερος βουλευτής Καβάλας Γιώργος Καλαντζής.
Ο Ν. Παναγιωτόπουλος έκανε μία γενικότερη ανάλυση του προβλήματος, το οποίο φυσικά και αναγνώρισε. Μεταξύ των άλλων είπε εξής:
«…Όντως, η Ευρώπη δείχνει να αφυπνίζεται πάνω στο πολύ συγκεκριμένο πρόβλημα, το οποίο στην Ελλάδα βέβαια το βιώνουμε, λόγω αυτών που ζούμε τα τελευταία χρόνια, με πιο δραματικούς τόνους. Ξέρετε ότι τον άλλο μήνα θα συγκληθεί Σύνοδος Κορυφής στο Βερολίνο με ζήτημα ακριβώς την ανεργία των νέων. Οι διεθνείς αναλυτές «χτυπούν καμπανάκια». Έχω εδώ την έκδοση του Economist, που αν μη τι άλλο διαμορφώνει γνώμη όσον αφορά τους οικονομικούς και πολιτικούς αναλυτές, το τεύχος 27, Ιουλίου, με εξώφυλλο «Η γενιά των ανέργων». Εκεί μπαίνουν τρεις βασικοί λόγοι οι οποίοι αυτή τη στιγμή δημιουργούν το πρόβλημα παγκοσμίως. Μετά θα πάμε στην Ελλάδα.
Ο πρώτος λόγος είναι ότι στις ανεπτυγμένες οικονομίες πάνω από το ένα τρίτο των νέων εργαζομένων εργάζονται με συνθήκες προσωρινής απασχόλησης, δηλαδή για πολύ περιορισμένο χρονικό διάστημα, πράγμα που δεν τους επιτρέπει να αποκτήσουν δεξιότητες, να συνδεθούν με μία δουλειά, να αποκτήσουν επιπλέον εμπειρία και επομένως, μετά την πρώτη αυτή ευκαιρία να διεκδικήσουν δεύτερη.
Ο δεύτερος λόγος είναι ότι στις αναδυόμενες οικονομίες, όπου υπάρχει η μεγαλύτερη αυξητική τάση στον πληθυσμό, υπάρχουν και λειτουργούν οι χειρότερες μορφές αγοράς εργασίας από πλευράς θεσμικής κατοχύρωσης. Τα πάντα είναι απορρυθμισμένα.
Ο τρίτος και σπουδαιότερος, κατ’ εμέ, λόγος για την αύξηση του φαινομένου της ανεργίας των νέων παγκοσμίως είναι η αναντιστοιχία των δεξιοτήτων των νέων εργαζομένων με τις ανάγκες που προτάσσουν οι εργοδότες. Με άλλα λόγια, ο εργοδότης λέει «Εσύ, κύριε νέε άνεργε, που θέλεις να προσληφθείς έχεις χ, ψ προσόντα, αλλά εγώ δεν θέλω αυτά, θέλω κάποια άλλα. Δεν ταιριάζουν».
Έχουμε αναντιστοιχία δεξιοτήτων των νέων με τις απαιτήσεις των εργοδοτών και αυτό το πρόβλημα βρίσκει τη λύση του κεντρικά στο ζήτημα της εκπαίδευσης, -που είναι μία άλλη πολύ μεγάλη κουβέντα- έτσι ώστε οι δεξιότητες να αντιστοιχούνται με αυτά που ζητούν οι εργοδότες. Εκεί μπαίνουν οι σχολές κατάρτισης και μαθητείας –η δική μας η αντίστοιχη, του ΟΑΕΔ- και όλα αυτά που προσπαθούμε να κάνουμε έτσι ώστε να συνδέσουμε από τη μία την αγορά εργασίας και αυτά που απαιτεί με την προσφορά εργασίας από την άλλη, που δεν είναι άλλη από τα νέα παιδιά που ψάχνουν για δουλειά.
Από εκεί και πέρα -είναι εδώ και ο Υπουργός Ανάπτυξης, άλλη ευτυχής συγκυρία- λέω πάντα ότι η πιο ασφαλής φόρμουλα για την ανάσχεση της ανεργίας στη χώρα δεν είναι τα προγράμματα που θα βγάλει το Υπουργείο Εργασίας για δέκα, είκοσι, τριάντα χιλιάδες νέους κάποιου ορίου, με συγκεκριμένες προϋποθέσεις, αλλά η αναστροφή της υφεσιακής πορείας της οικονομίας και η επαναφορά σε τροχιά ανάπτυξης. Αυτό, βέβαια, θα γίνει με μια σύνθετη, αν θέλετε, αντεπίθεση, στην οποία συμμετέχει και το Υπουργείο Ανάπτυξης με τις επενδυτικές του προτάσεις, για να βελτιωθεί η ελκυστικότητα των επενδύσεων. Διότι έτσι θα δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας. Τελείωσε η φόρμουλα που τους βάζουμε στο δημόσιο και λύσαμε το πρόβλημα. Αυτά τελείωσαν, διότι τελείωσαν τα δανεικά που το χρηματοδοτούσαν και χρεοκόπησαν και τη χώρα, παρεμπιπτόντως.
Άρα, πρέπει να βρούμε άλλο τρόπο να ανατάξουμε το παραγωγικό μοντέλο της οικονομίας και να δημιουργηθούν έτσι θέσεις εργασίας, αλλά καλό θα είναι να διατηρηθούν και οι υπάρχουσες. Έχει να κάνει και με τη φορολογική πολιτική, και πολιτική που προσελκύει κίνητρα, έχει να κάνει και με μια δέσμη πολιτικών και όχι μόνο με το Υπουργείο Εργασίας. Επομένως, αναστροφή της πορείας και επαναφορά σε αναπτυξιακούς ρυθμούς είναι η πιο ασφαλής και συνολική φόρμουλα αντιμετώπισης.
Από εκεί και πέρα, θα αναπτύξω επιγραμματικά τα προγράμματα που «τρέχουν» αυτή τη στιγμή για την ανεργία των νέων και στη δευτερολογία μου θα πω και δύο-τρία πράγματα για την ανασφάλιστη εργασία, γιατί πρέπει να τα ξέρουμε και αυτά.
Βρίσκεται στο τελικό στάδιο έγκρισης, αφού έχει τύχει επεξεργασίας από τον ΟΑΕΔ, πρόγραμμα με το διακριτικό τίτλο «Επιχειρηματικότητα νέων με έμφαση στην καινοτομία για την αυτοαπασχόληση», με επιχορήγηση 10.000 ευρώ κατ’ άτομο, επτά χιλιάδων ανέργων νέων ηλικίας μέχρι τριάντα πέντε χρόνων, σε καινοτομικές επιχειρήσεις. Αυτό δεν είναι ακόμα ανακοινώσιμο. Όπως είπα, είναι στο τελικό στάδιο έγκρισης. Σύντομα θα έχουμε να πούμε πολλά περισσότερα, όπως επίσης θα έχουμε να πούμε πολλά περισσότερα και για μια συνεργασία που αναπτύσσουμε με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και την ηγεσία του, προκειμένου να πάμε σε τέτοιες προτάσεις στήριξης της καινοτομικής επιχειρηματικότητας στον αγροτικό, όμως, τομέα για νέους που ενδιαφέρονται, με ένα σχέδιο που θα αναπτύξουμε με το Υπουργείο αυτό.
Αυτά όσον αφορά αυτά που είναι υπό σχεδιασμό. «Τρέχει» ήδη η «Επιταγή Εισόδου στην Αγορά Εργασίας για Άνεργους» έως είκοσι εννιά ετών. Έχει ήδη παρέλθει η προθεσμία υποβολής αιτήσεων.
…Ξέρετε ότι πάνω από εκατόν είκοσι χιλιάδες έκαναν αίτηση. Εγκρίθηκαν οι πρώτες δεκαεπτάμισι χιλιάδες. Ακολουθούν και οι υπόλοιπες δεκαεπτάμισι. Είναι τριάντα πέντε χιλιάδες ωφελούμενοι στο σύνολο.
Για τη νέα προγραμματική περίοδο σχεδιάζεται ήδη η επόμενη φάση αυτού του Προγράμματος για τους νέους, με εβδομήντα πέντε χιλιάδες ωφελούμενους για αρχή. Αν κάνετε την προσθαφαίρεση, θα δείτε ότι εβδομήντα πέντε και τριάντα πέντε χιλιάδες είναι περίπου όλοι όσοι έκαναν αίτηση αυτή τη φορά.
Επιπλέον -τελειώνω και ευχαριστώ για την ανοχή, κύριε Πρόεδρε- αναφέρω: «Επιχορήγηση επιχειρήσεων για πρόσληψη ανέργων πτυχιούχων ΑΕΙ-ΤΕΙ έως τριάντα πέντε ετών», πέντε χιλιάδες ωφελούμενοι, «Επιχορήγηση για απόκτηση εργασιακής εμπειρίας ανέργων νεοεισερχομένων στην αγορά εργασίας, ηλικίας μέχρι εικοσιτεσσάρων ετών», πέντε χιλιάδες εγγεγραμμένοι άνεργοι και βέβαια, «Επιταγή Εισόδου στην Αγορά Εργασίας για Άνεργους Νέους του Τουριστικού Τομέα έως είκοσι εννιά ετών», δέκα χιλιάδες ωφελούμενοι. Ήδη, αν δεν κάνω λάθος, σήμερα, 27 Μαΐου, έληξε και η προθεσμία υποβολής αιτήσεων για υπαγωγή σε αυτό το Πρόγραμμα.
Είναι αποσπασματικά τα μέτρα. Δεν θα λύσουν το πρόβλημα στο σύνολό του. Θα δώσουν, όμως, κάποιες ανάσες. Θα δώσουν κάποιες πρώτες ευκαιρίες. Πολλές φορές είναι σημαντικό να υπάρξει μια πρώτη ευκαιρία, η οποία συνδυάζει βέβαια την πεντάμηνη, για περιορισμένο χρονικό διάστημα, εργασία με την κατάρτιση, η οποία θα επιμορφώσει κατά κάποιον τρόπο το νέο άνεργο.
…Κύριε συνάδελφε, αυτό είναι το πρόγραμμα του ΟΑΕΔ για τη λεγόμενη «κοινωφελή εργασία» στη δεύτερη φάση της, δηλαδή το σχέδιο «Προώθηση της απασχόλησης σε οικογένειες χωρίς εργαζόμενα μέλη μέσω προγραμμάτων κοινωφελούς εργασίας». Δεν είναι μόνο η ανεργία των νέων παιδιών, αλλά είναι και η ανεργία αυτών που στα νοικοκυριά τους δεν εργάζεται κανείς. Ενδεχομένως, αυτοί βιώνουν την ανεργία με λίγο πιο δραματικούς τόνους, γιατί μπορεί να έχουν, για παράδειγμα, παιδιά που σπουδάζουν και να μην μπορούν να συντηρηθούν. Επομένως, κάτι πρέπει να γίνει και γι’ αυτούς.
Όμως, τα νέα για τις ενστάσεις της Κομισιόν, προκειμένου να δοθεί τελικά το «πράσινο φως» για την υλοποίηση αυτού του προγράμματος –που πήρε το «πράσινο φως» από την Τρόικα, νομοθετήθηκε εδώ στη Βουλή με το τελευταίο πολυνομοσχέδιο και, επομένως, άνοιξε ο δρόμος- είναι νέα της Παρασκευής. Το Σάββατο, δηλαδή πριν από δύο μέρες, βγήκε ο Επίτροπος Εργασίας της Κομισιόν κ. Άντορ και έβαλε «πάγο» σε κάποιες διαρροές –από γραφειοκρατικούς κύκλους των Βρυξελλών, θέλω να πιστεύω, γιατί έχουν και οι Βρυξέλλες τη δική τους γραφειοκρατία- και είπε ότι θα πρέπει να προχωρήσει αυτό το πρόγραμμα, να εξευρεθεί η χρηματοδότηση και να καταθέσει και η ελληνική πλευρά, βέβαια, επίσημα την πρότασή της. Λίγο-πολύ είπε ότι δεν θα υπάρξει κανένα πρόβλημα να υλοποιηθεί και αυτό.
Όλοι, λοιπόν, αναγνωρίζουμε την ανάγκη να υλοποιηθεί επιτέλους ένα τέτοιο πρόγραμμα. Η πρώτη φάση της κοινωφελούς εργασίας είχε μια κοινωνική ωφελιμότητα, διότι αποτέλεσε μία ανάσα για περίπου εξήντα χιλιάδες συμπολίτες μας. Εμείς εξετάσαμε τα αδύνατα σημεία εκείνου του συστήματος και είμαστε έτοιμοι για τις βελτιωτικές προτάσεις. Μία απ’ αυτές, για παράδειγμα, είναι η παράκαμψη των ΜΚΟ και η απευθείας πρόσβαση στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, αφού βέβαια υπάρξουν οι εγγυήσεις διαφάνειας και αντικειμενικότητας, για να μην αποτελέσει η πρόσληψη κάποιων εκατοντάδων χιλιάδων μέσω αυτών των προγραμμάτων κοινωφελούς εργασίας…
