Τις τελευταίες μέρες έχει ξεκινήσει μια συζήτηση για την μετονομασία της Οδού Ομονοίας σε Οδό Αποστόλου Παύλου. Η πρόταση, χωρίς καμία τουλάχιστον διαθέσιμη σ’ εμάς προεργασία, προήλθε από δύο ιερείς και από πληροφορίες του τοπικού τύπου «έγινε με ενθουσιασμό δεκτή από τη Δήμαρχο κ Τσανάκα, που υποσχέθηκε να προχωρήσει άμεσα στις απαιτούμενες ενέργειες».
Επειδή η Οδός Ομονοίας αποτελεί για πολλά χρόνια τον κεντρικό εμπορικό δρόμο της Καβάλας, στον οποίο εδρεύουν και δραστηριοποιούνται εκατοντάδες εμπορικές επιχειρήσεις, είμαστε υποχρεωμένοι ως Εμπορικός Σύλλογος Καβάλας να πάρουμε θέση στο ζήτημα που προέκυψε, δηλώνοντας παράλληλα ότι για τη διαμόρφωσής της, πέραν του στενού συμφέροντος των μελών μας, λάβαμε ως ενεργοί πολίτες της Καβάλας υπόψη μας το γενικότερο συμφέρον της πόλης, η πρόοδος της οποίας σηματοδοτεί και τη δική μας πρόοδο.
Υπέρ της μετονομασίας μπορούν να διατυπωθούν τα εξής επιχειρήματα:
1. Προβολή, τουριστική και οικονομική ανάπτυξη της πόλης
Είναι γεγονός ότι ο Απόστολος Παύλος αποτελεί ισχυρό brand name για την πόλη και μπορεί να αποτελέσει κίνητρο επισκεψιμότητας ιδιαίτερα ξένων τουριστών. Έτσι, είναι αναγκαία η «εκμετάλλευση» ενός τόσο σημαντικού σημείου αναφοράς. Ωστόσο, η μετονομασία απλώς του κεντρικού δρόμου της πόλης, για το γεγονός και μόνο ότι οδηγεί στο ναό του Αποστόλου Παύλου, ως μέσου εκμετάλλευσης του ισχυρού brand name είναι απολύτως πρόχειρη και κυρίως ξεπερασμένη στην επιστήμη του τουριστικού marketing. Αντίθετα, υπάρχουν άλλοι τρόποι περισσότερο αποτελεσματικοί, όπως: πολύγλωσσοι οδηγοί, διαδραστικά πολύ – θεάματα, ανάδειξη και σήμανση σημείων της πόλης και της περιοχής που συνδέονται ιστορικά με τη διέλευση του Αποστόλου Παύλου κα. Οι ξένοι, που κατά κανόνα είναι περισσότερο ενημερωμένοι στην ιστορία, δεν πρόκειται να συρρεύσουν στην πόλη επειδή ονομάσαμε τον κεντρικό μας δρόμο σε οδό Αποστόλου Παύλου, όταν μάλιστα ξέρουν καλύτερα από εμάς ότι ο Απόστολος των Εθνών δεν τον περπάτησε.
2. Ιστορικοί λόγοι
Η ονοματοδοσία δρόμων τις περισσότερες φορές υπαγορεύεται από ισχυρούς ιστορικούς λόγους. Ποιος τέτοιος λόγος, πέραν του γεγονότος ότι ο Απόστολος Παύλος διήλθε από την Καβάλα, υπάρχει, όταν όλες οι πηγές αναφέρουν ότι αποβιβάστηκε στο λιμάνι και κατόπιν δια της αρχαίας Εγνατίας κατευθύνθηκε στους Φιλίππους; Εγκυμονεί, λοιπόν, ο κίνδυνος μια ανιστόρητη επιλογή να φέρει τα αντίθετα από τα προσδοκώμενα αποτελέσματα. Εξάλλου, θα πρόκειται για ένα αφήγημα που και ανιστόρητο είναι και παράλληλα θα θίγει την πραγματική ιστορία που βρίσκεται πίσω από την προ πολλών χρόνων επιλογή της ονομασίας οδός Ομονοίας. Μια επιλογή που όσο ιστορική είναι άλλο τόσο σήμερα στα ταραγμένα χρόνια είναι ζούμε καθίσταται επίκαιρη.
Να σημειώσουμε ότι πολύ λίγα πράγματα έχουν γίνει για την ανάδειξη της αρχαίας Εγνατίας, που αποτελεί το πραγματικά ιστορικό έδαφος των βημάτων του Αποστόλου Παύλου.
3. Εξόφληση χρέους
Η Καβάλα οφείλει την μετονομασία αυτή, όπως κάποιοι ισχυρίζονται. Δύσκολα μπορεί να γίνει δεκτή αυτή άποψη, αφού (α) η πόλη έχει αναγορεύσει τον Απόστολο Παύλο σε πολιούχο της, αφιερώνοντας Του έτσι το σύνολο της πόλης, (β) έχει ήδη ονομάσει δρόμο προς τιμή Του (γ) έχει αναγείρει λαμπρό μνημείο στο σημείο της αποβίβασης, πλησίον του ναού του Αγίου Νικολάου (δ) ο καθεδρικός της ναός είναι αφιερωμένος στον Απόστολο Παύλο, αν και εξ όσων γνωρίζουμε άλλοι ιεροί ναοί της πόλης είναι μεγαλύτερης ιστορικής αξίας (ε) εκδηλώσεις που διεξάγονται κάθε χρόνο στην πόλη (αγώνες, φεστιβάλ κα) φέρουν το όνομά του (Βήματα του Αποστόλου Παύλου, Παύλεια). Δεν μπορεί να ισχυριστεί κάποιος ότι η Καβάλα δεν έχει τιμήσει όσο θα έπρεπε τον Απόστολο Παύλο. Αντίθετα, μια ακόμη τιμητική ενέργεια θα υπερβεί το μέτρο, που πρέπει να διακρίνει κάθε ενέργεια για να είναι αξιόπιστη. Στη ουσία θα δημιουργήσει ένα «μπούκωμα» αμφιβόλου αποτελεσματικότητας ως τέτοιο.
4. Εξαιρετικοί λόγοι
Σύμφωνα με το νόμο για τη μετονομασία οδών απαιτείται η ύπαρξη εξαιρετικού και μόνο λόγου. Ποιος τέτοιος λόγος προέκυψε σήμερα, όταν μάλιστα ο ναός του Αποστόλου Παύλου που κτίστηκε το 1905 προϋπήρχε της ονοματοδοσίας της οδού Ομονοίας (1924) και δεν επηρέασε. Τι έχει μεσολαβήσει, που να παρουσιάζεται ως εξαιρετικός λόγος και υπαγορεύει την αλλαγή ονομασίας δύο δρόμων, ο ένας εκ των οποίων είναι και ο κεντρικός εμπορικός δρόμος της πόλης; Πρόκειται, δηλαδή, για μια δύσκολα νομικά θεμελιωμένη ενέργεια, που τελικά μπορεί να έχει την τύχη και τα αποτελέσματα της μετονομασίας της οδού Αμερικανικού Ερυθρού Σταυρού σε οδό Νυρεμβέργης.
Απέναντι στα παραπάνω επιχειρήματα υπέρ ενός αμφιβόλου αξίας εγχειρήματος, το διακύβευμα για τον εμπορικό κόσμο της πόλης μας δεν είναι χωρίς σημασία ώστε να μην λαμβάνεται υπόψη. Ενδεικτικά θα μπορούσαμε να αναφέρουμε τα εξής:
Διοικητικοί λόγοι
Η έδρα της επιχείρησης συνδέεται με την εφαρμογή φορολογικών, διοικητικών και κανονιστικών διατάξεων. Εκατοντάδες επιχειρήσεων θα κληθούν να αλλάξουν την καταστατική τους πράξη και να επωμιστούν ένα διοικητικό κόστος.
Εμπορικοί λόγοι
Από την έδρα της επιχείρησης, μεταξύ άλλων, αυτή γίνεται γνωστή στο ευρύτερο καταναλωτικό κοινό και γενικότερα στους συναλλασσόμενους. Γι’ αυτό το λόγο αυτή εμφανίζεται στη συσκευασία των προϊόντων της, στο αμπαλάζ, στα επιστολόχαρτα κα. Όλα αυτά πρέπει να αλλάξουν δημιουργώντας μια πρόσθετη οικονομική επιβάρυνση σε μια εποχή, που κάθε πρόσθετη επιβάρυνση μπορεί να αποβεί μοιραία για μια επιχείρηση.
Σύγχυση
Έχει διαπιστωθεί στην πράξη ότι τέτοιες αλλαγές δύσκολα γίνονται αποδεκτές στην κοινή συνείδηση μιας πόλης και οδηγούν τελικά σε σύγχυση, αφού οι κάτοικοι της πόλης θα συνεχίσουν να ονομάζουν το δρόμο Οδό Ομονοίας και οι ξένοι, αν οι οδηγοί της πόλης αλλάξουν γρήγορα, θα ψάχνουν σχεδόν αβοήθητοι την οδό Αποστόλου Παύλου. Το πρόβλημα επιτείνεται από το γεγονός ότι η σχετική διαδικασία είναι αρκετά χρονοβόρος. Η σύγχυση όμως για την έδρα μιας επιχείρησης αποτελεί αντικίνητρο για την οικονομική της πρόοδο.
Απόστολος Παύλος και αγορά
Μια μικρή βόλτα στο άνω μέρος της οδού Ομονοίας πέριξ του ιερού ναού του Αποστόλου Παύλου δείχνει ότι είναι το τμήμα εκείνο της Ομόνοιας, που έχει πληγεί από την κρίση περισσότερο. Η ύπαρξη ενός συγχρόνου ναού με μικρή ιστορική αξία και περισσότερο συναισθηματικής και τιμητικής δεν αύξησε την πελατεία τους, κυρίως γιατί οι ξένοι προτιμούν κατά την περιήγησή τους τόπους (μνημείο, λιμάνι, Εγνατία, Φίλιπποι) με αυταπόδεικτη ιστορική αξία.
Με μια ενδελεχή μελέτη θα μπορούσαμε να βρούμε για τα μέλη μας και άλλα αρνητικά σημεία σε περίπτωση που η πρόταση μετονομασίας της οδού Ομονοίας γίνει τελικά δεκτή.
Με υψηλό αίσθημα ευθύνης προς τα μέλη μας και την πόλη μας είμαστε υποχρεωμένοι να σταθούμε αρνητικά στην πρόταση μετονομασίας και δηλώνουμε ότι είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε κάθε σοβαρή πρόταση για την πραγματική προβολή της Καβάλας.
