Η βαθειά και παρατεταμένη κρίση που πλήττει τα τελευταία έξι χρόνια την Ελλάδα δεν άφησε ανεπηρέαστο και τον τοπικό τύπο.
Οι τοπικές εφημερίδες στην Καβάλα είχαν ήδη ένα σοβαρό πρόβλημα λόγω του μεγάλου αριθμού τους. Σε μια πόλη 65 χιλιάδων κατοίκων και ένα νομό 140 χιλιάδων ανθρώπων δεν μπορούν να επιβιώσουν με πλήρη υγεία στα οικονομικά τους, δέκα ημερήσιες εφημερίδες. Αυτό είναι αδύνατο εξ αρχής. Η διαφημιστική «πίτα» λοιπόν ήταν ούτως ή άλλως συγκεκριμένη και μικρή και οι διεκδικητές των κομματιών της δυσανάλογα πολλοί. Αυτή λοιπόν η κατάσταση που προϋπήρχε της κρίσης επιδεινώθηκε ακόμη περισσότερο όταν ενέσκηψαν στη ζωή μας τα μνημόνια. Συγχρόνως είχαμε και την ραγδαία εξάπλωση του διαδικτύου και της ηλεκτρονικής ενημέρωσης οπότε ο έντυπος τύπος δέχθηκε καίριο πλήγμα που οδήγησε τις επιχειρήσεις του χώρου σε κατάσταση αποσύνθεσης.
Το κακό είναι ότι εκτός από μία εφημερίδα της οποίας ο ιδιοκτήτης είχε το θάρρος αλλά κυρίως την εξυπνάδα να την κλείσει εγκαίρως, όλες οι υπόλοιπες εξακολουθούν να κυκλοφορούν κουτσά στραβά αλλά οι περισσότερες απ’ αυτές όχι απλώς με σοβαρά προβλήματα αλλά και με επικίνδυνη ισορροπία πάνω στο λεπτό σχοινί που χωρίζει τη νομιμότητα από την παρανομία.
Με βάση την ισχύουσα νομοθεσία, οι ημερήσιες επαρχιακές εφημερίδες θα πρέπει να εκδίδονται καθημερινά με συγκεκριμένο αριθμό σελίδων, με συγκεκριμένο αριθμό σελίδων τοπικών θεμάτων, με συγκεκριμένο χώρο διαφήμισης, να απασχολούν τουλάχιστον δύο δημοσιογράφους ασφαλισμένους σε ασφαλιστικό ταμείο, να διανέμονται σε όλο το νομό και να πληρούν μια σειρά από άλλες προϋποθέσεις.
Σήμερα εκτός ελαχίστων περιπτώσεων οι τοπικές εφημερίδες δεν κυκλοφορούν παρά μόνο στην πόλη της Καβάλας. Δύο απ’ αυτές δεν εκδίδονται κάθε μέρα παρά μόνον όταν έχουν να δημοσιεύσουν κάποιες σοβαρές (κρατικές συνήθως) καταχωρήσεις. Εκτός δύο – τριών τοπικών εφημερίδων οι υπόλοιπες δεν κάνουν εκκαθάριση στα σημεία πωλήσεων. Ενώ διανέμονται δηλαδή στα περίπτερα της πόλης δεν πηγαίνουν κάθε μέρα ή κάθε εβδομάδα να πάρουν τα μη πωληθέντα φύλλα (επιστροφές) για να υπολογίσουν πόσα πούλησαν και να εισπράξουν από του περιπτεράδες το αντίστοιχο ποσό. Αυτό σημαίνει ότι έχουν σχεδόν μηδενικές πωλήσεις και δεν ενδιαφέρονται να απασχολούν υπαλλήλους για να εισπράξουν ένα εντελώς ασήμαντο ποσό ή και μηδενικό τις περισσότερες φορές.
Οι περισσότερες από τις τοπικές εφημερίδες της Καβάλας κλείνουν το καλοκαίρι άλλες για μία και άλλες για δύο εβδομάδες λόγω διακοπών. Αυτό τους το επιτρέπει βέβαια ο νόμος αλλά πού ακούστηκε μια ημερήσια εφημερίδα να κλείνει λόγω διακοπών!!! Και το γεγονός αυτό αποδεικνύει φυσικά ότι οι εφημερίδες αυτές κλείνουν για να γλυτώσουν και κάποια έξοδα.
Το καλοκαίρι που μας πέρασε βρέθηκα ως δημοσιογράφος της «Πρωϊνής» στη συνέντευξη τύπου που δόθηκε από το ΔΗΠΕΘΕ Καβάλας για την παραγωγή του «Οι επτά άγγελοι των Φιλίππων» που συμμετείχε στο Φεστιβάλ Φιλίππων. Μια σημαντική στιγμή για το ΔΗΠΕΘΕ που αν και οργανωτής του Φεστιβάλ Φιλίππων δεν συμμετέχει με δικές του παραγωγές σ’ αυτό.
Ε λοιπόν στη συνέντευξη εκείνη ήμουν ο μοναδικός δημοσιογράφος από τις τοπικές εφημερίδες. Υπήρχε μόνον μία ακόμη δημοσιογράφος από ένα τοπικό ηλεκτρονικό site.
Εν τω μεταξύ τα τελευταία χρόνια ελαχιστοποιούνται και ορισμένες εκ παραδόσεως δημοσιεύσεις στις περιφερειακές εφημερίδες όπως ήταν οι ισολογισμοί που έφερναν κάποια έσοδα στις επιχειρήσεις του τοπικού τύπου. Ήδη συζητείται από την κυβέρνηση να κοπούν και οι κρατικές δημοσιεύσεις οπότε ένα ακόμη πλήγμα πολύ σοβαρό θα οδηγήσει στην πλήρη διάλυση των επαρχιακών εφημερίδων.
Μέσα σ’ αυτό το ζοφερό τοπίο μία τοπική επιχείρηση προσπάθησε να κρατηθεί στη ζωή με διάφορους τρόπους αλλά κάποια στιγμή «έσκασε» το κανόνι και βρέθηκε με χρέη κάποιων εκατομμυρίων ευρώ. Απέλυσε στην αρχή δέκα δημοσιογράφους χωρίς να τους αποζημιώσει και χωρίς μάλιστα να τους εξοφλήσει δεδουλευμένα αρκετών μηνών. Οι δημοσιογράφοι προσέφυγαν στη δικαιοσύνη και μετά από αλλεπάλληλες δίκες δικαιώθηκαν χωρίς όμως ουσιαστικό αποτέλεσμα αφού τους οφείλονται συνολικά από τον ιδιοκτήτη 600 χιλιάδες ευρώ χωρίς να έχουν πάρει ούτε δεκάρα.
Ο επιχειρηματίας μάλιστα που οφείλει αρκετά χρήματα στο δημόσιο και στα ασφαλιστικά ταμεία, κατάφερε να συνεχίσει την έκδοση της εφημερίδας του στο όνομα συγγενικού του προσώπου με παρεμφερή τίτλο και παρά το γεγονός ότι κάτι τέτοιο (όσον αφορά τον τίτλο) δεν είναι νόμιμο.
Πρόσφατα μάλιστα επαναλειτούργησε ραδιοφωνικό σταθμό σε άλλη συχνότητα από εκείνη που είχε παλιότερα και με άλλο όνομα κάνοντας μάλιστα ο ίδιος καθημερινές πρωϊνές εκπομπές.
Το αποκορύφωμα είναι ότι ο Δήμος Καβάλας και προσωπικά η κ. Τσανάκα χωρίς να σεβαστούν την αγωνία και την απόγνωση των απολυμένων δημοσιογράφων της συγκεκριμένης εφημερίδας αλλά και των υπόλοιπων τοπικών εφημερίδων που προσπαθούν με νύχια και με δόντια και με αιματηρές θυσίες να κρατήσουν ζωντανές τις επιχειρήσεις τους, έδωσε με απ’ ευθείας ανάθεση μια τυπογραφική δουλειά στην συγκεκριμένη επιχείρηση, παραβλέποντας ακόμη και το γεγονός ότι στην Καβάλα υπάρχουν δέκα ή και δεκαπέντε τυπογραφεία που επίσης περιμένουν πως και πως κάποια δουλειά για να βγάλουν ένα μεροκάματο. Ερωτηματικά μάλιστα για αυτή την κίνηση της διοίκησης του Δήμου αποτελεί το γεγονός ότι η συγκεκριμένη επιχείρηση δεν μετέχει σε διαγωνισμούς για την ανάληψη άλλων τυπογραφικών εργασιών πιθανόν γιατί δεν διαθέτει τα κατάλληλα τυπογραφικά μηχανήματα. Και ενώ έχει δημοσιοποιηθεί εδώ και τόσες μέρες αυτή η επιλεκτική και σκανδαλώδης ως ένα βαθμό ανάθεση έργου, ο Δήμος Καβάλας και η λαλίστατη κατά τα άλλα κ. Τσανάκα έχουν καταπιεί τη γλώσσα τους και πάνε να «πνίξουν» το θέμα. Όμως μπορεί να περάσει στο ντούκου ένα θέμα καραμπινάτης διαπλοκής;
Σ’ αυτό λοιπόν το ζοφερό τοπίο προσπαθεί να επιβιώσει ο τοπικός τύπος. Το κακό είναι ότι οι δύο – τρεις το πολύ επιχειρήσεις που δίνουν αγώνα για να είναι εντάξει με τις υποχρεώσεις τους και που τόσες μόνον «σηκώνει» η τοπική αγορά, εξομοιώνονται τελικά με τις υπόλοιπες, αντιμετωπίζονται σχετικά με τις δημοσιεύσεις από το δημόσιο σαν ίσες με τις υπόλοιπες ενώ δεν είναι και τελικά θα φαλιρίσουν κι αυτές ενώ αν γινόταν ένας στοιχειώδης έλεγχος θα επιβίωναν οι υγιείς επιχειρήσεις που θα έδιναν δουλειά και σε περισσότερους ίσως δημοσιογράφους και γενικότερα εργαζόμενους.
Αυτή είναι λοιπόν η κατάσταση στον τοπικό τύπο της Καβάλας στον οποίον η κρίση έχει επιφυλάξει την ίδια τύχη με αυτήν των άλλων επιχειρήσεων αλλά και των απλών καθημερινών ανθρώπων που δεινοπαθούν μέσα στον τροπικό των μνημονίων.
Θ.Θ.
