Ο αξέχαστος και πολυαγαπημένος Μάνος Λοΐζος είχε πει κάποτε μεταξύ σοβαρού και αστείου: «Όταν έχω κέφια, είμαι σε θέση να μελοποιήσω ακόμα και τον τηλεφωνικό κατάλογο..».
Κάτι ανάλογο θα μπορούσαμε σήμερα να ισχυριστούμε ότι ισχύει και για το Θοδωρή Γκόνη που η φαντασία του, η ευρηματικότητά του, το αδιαμφισβήτητο ταλέντο του, η μακρόχρονη εμπειρία του αλλά και η βαθειά και ουσιαστική παιδεία και καλλιέργειά του είναι τα στοιχεία που του παρέχουν την άνεση και την ικανότητα να δημιουργεί μια ολόκληρη θεατρική παράσταση, έναν πανέμορφο κόσμο εικόνων, χρωμάτων και συναισθημάτων από ένα κείμενο –και μάλιστα ποιητικό εν προκειμένω- που ο οποιοσδήποτε άλλος στη θέση του όχι απλώς δεν θα το άγγιζε αλλά ούτε καν θα περνούσε από το μυαλό του να το μεταφέρει στη σκηνή.
Και μ’ αυτό δεν θέλουμε σε καμιά περίπτωση να υποτιμήσουμε ή να απαξιώσουμε –μακριά από μας τέτοιες σκέψεις- τον ποιητικό λόγο και πόσο μάλλον το συγκεκριμένο έργο του Νάσου Βαγενά το οποίο από μόνο του άλλωστε φέρνει τη δύναμη και την ομορφιά που εκπέμπει όλο το έργο του μεγάλου –έτσι κι αλλιώς- δραμινού ποιητή και δοκιμιογράφου.
Όμως εδώ η είδηση, το συμβάν, το άξιο λόγου να αναφερθεί γεγονός, δεν είναι η όποια αξία του ποιητικού κειμένου του Νάσου Βαγενά που ως αυτοδύναμο και ανεξάρτητο έργο τέχνης φέρνει μια γλυκιά νοσταλγία αλλά και την όχι πάντα εύοσμη μυρωδιά της ιστορίας της Δράμας και των ανθρώπων της των δεκαετιών 1940 και 1950. Το ποίημα «Πανωραία» έχει την δική του δύναμη και είμαστε σίγουροι ότι θα τύχει και αναλόγου υποδοχής από το αναγνωστικό κοινό όταν με το καλό θα εκδοθεί σε λίγους μήνες σε βιβλίο.
Εκείνο που είναι αξιοσημείωτο λοιπόν αυτή την ώρα να αναφέρουμε και να τονίσουμε είναι το εξαιρετικό ταλέντο του Γκόνη, αυτή του η μοναδική ικανότητα να μετουσιώνει σε θεατρικό γίγνεσθαι ακόμη και το πιο δύσκολο –εκ πρώτης όψεως να μεταφερθεί στη σκηνή- κείμενο.
Και όχι απλώς να ακολουθήσει τον εύκολο και εύπεπτο δρόμο της σκηνικής μεταφοράς που να παραπέμπει λίγο έως πολύ σε θεατρικό αναλόγιο που ως ένα βαθμό θα το δικαιολογούσε στην προκειμένη περίπτωση και το συγκεκριμένο κείμενο, αλλά να ψάξει, να σκάψει βαθειά, να δημιουργήσει εικόνες με πέντε – έξι μόνο αλλά τόσο καίρια σκηνογραφικά στοιχεία (μπράβο Ελένη Στρούλια), με άρτιους φωτισμούς (συγχαρητήρια Τάσο Παλαιορούτα) και με τη λιτή αλλά τόσο απαραίτητη μουσική υπόκρουση (respect Σταύρο Γασπαράτο) μια πλήρη συναισθημάτων, χιούμορ και συγκίνησης παράσταση που αν και διήρκησε μόλις 45 λεπτά εντούτοις άφηνε στους θεατές την αίσθηση όχι μόνον της εξαιρετικής ποιότητας αλλά και της ευδαιμονικής πληρότητας που σου αφήνουν όλες εκείνες οι παραστάσεις που συνηθίζουμε να τις αποκαλούμε «μεγάλες».
Φυσικά σημαντικό στοιχείο της επιτυχίας είναι και οι δύο ερμηνείες. Τόσο του υποτονικού –υποτίθεται- εξωτερικά αφηγητή Παύλου Σταυρόπουλου αλλά με ασίγαστη δύναμη και πάθος εσωτερικότητά του όσο και της αφελούς φαινομενικά αλλά βαθύτατα φιλοσοφημένης τελικά και εύστοχης στις επισημάνσεις της Πανωραίας – Ζωής Κυριακίδου.
Μια ευτυχής στιγμή –από τις πολλές το τελευταίο διάστημα είναι αλήθεια στιγμές- που ζει το ΔΗΠΕΘΕ Καβάλας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΓΚΟΝΗΣ
Και με την ευκαιρία αυτή θέλουμε για άλλη μια φορά να επισημάνουμε την τύχη που έχει η Καβάλα να βρίσκεται τα τελευταία χρόνια στο τιμόνι του ΔΗΠΕΘΕ ο Θοδωρής Γκόνης. Που με τις ιδέες του και τη δουλειά του ζωντάνεψε το θέατρο στην Καβάλα τόσο με το χειμερινό πλουσιότατο πρόγραμμα όσο και με το Φεστιβάλ Φιλίππων του οποίου άλλαξε τη φυσιογνωμία διατηρώντας μεν τις παραστάσεις αρχαίου δράματος που ανεβαίνουν παραδοσιακά στο χώρο του αρχαίου θεάτρου, εγκαινιάζοντας όμως συγχρόνως και τις εκδηλώσεις μέσα στην πόλη ανακαλύπτοντας νέους χώρους και προτείνοντας νέους –κυρίως ντόπιους αλλά όχι μόνον- δημιουργούς.
Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι αυτή τη στιγμή το ΔΗΠΕΘΕ Καβάλας είναι ίσως το μοναδικό ΔΗΠΕΘΕ στην Ελλάδα με τόσο πλούσια δραστηριότητα και από άποψη ποιότητας και από άποψη ποσότητας. Το χειμερινό του πρόγραμμα είναι κυριολεκτικά φορτωμένο με εκδηλώσεις – μετακλήσεις διαφόρων θεατρικών σχημάτων με σημαντικές παραστάσεις αλλά φέτος ετοίμασε και τρεις παραγωγές. Την παιδική παράσταση «Ο τρομάρας» που παίχθηκε με μεγάλη επιτυχία το φθινόπωρο, ο «Ισορροπιστής αεροσκαφών» με τον Δημήτρη Πιατά που ταξίδεψε σε όλη την Ελλάδα και στην Κύπρο και τώρα η «Πανωραία» του Νάσου Βαγενά. Και μη ξεχνάμε και το μουσικό αναλόγιο «Οι Μικρές Κυκλάδες και ο Μεγάλος Ναυτίλος» που ετοιμάζεται όλο αυτό το διάστημα πυρετωδώς για να ανεβεί μεθαύριο Τετάρτη στη Θεσσαλονίκη στο πλαίσιο του 5ου Διεθνούς Μαθητικού Συνεδρίου με θέμα «Οδυσσέας Ελύτης, ο ποιητής του Αιγαίου», που διοργανώνεται από το Ζωγράφειο Λύκειο Κωνσταντινούπολης σε συνεργασία με τα Εκπαιδευτήρια Ε. Μαντουλίδη.
Στην παράσταση αυτή μάλιστα που συμμετέχουν η Φιλαρέτη Κομνηνού, ο Θοδωρής Γκόνης, η Ναταλία-Άννα Βασιλέκα, ο Δημήτρης Κοντός και η Εύα Οικονόμου Βαμβακά, επρόκειτο να ταξιδέψει και στην Κωνσταντινούπολη, ταξίδι όμως που τελικά ματαιώθηκε λόγω των τελευταίων γεγονότων στην Πόλη.
Η ΔΗΜΗΤΡΑ ΤΣΑΝΑΚΑ
Ο Θοδωρής Γκόνης ήταν μια επιλογή του Κωστή Σιμιτσή. Μια επιτυχημένη επιλογή όπως αποδείχθηκε στη συνέχεια. Και μάλιστα ο Κωστής Σιμιτσής στήριξε τον Θοδωρή Γκόνη και όταν ο Θοδωρής Αμπαζής εποφθαλμιούσε τη θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή στο Φεστιβάλ Φιλίππων αλλά και όταν ο Γκόνης αντιμετώπισε το αρνητικό κλίμα ακόμη και από εκπροσώπους της παράταξης Σιμιτσή μέσα στο διοικητικό συμβούλιο του ΔΗΠΕΘΕ Καβάλας.
Το πιο περίεργο και αξιοσημείωτο όμως είναι ότι και η επόμενη δήμαρχος, η Δήμητρα Τσανάκα ξεπερνώντας στερεότυπα και κακές συνήθειες της ελληνικής πολιτικής και αυτοδιοικητικής πραγματικότητας κράτησε στην θέση του το Γκόνη ανανεώνοντας το συμβόλαιό του για τρία ακόμη χρόνια.
Κι αυτό είναι μια πράξη γενναιότητας από την Δήμητρα Τσανάκα που όχι μόνον δεν υπέκυψε στις όποιες πιέσεις της ασκήθηκαν από διάφορες Κασσάνδρες της καταστροφής αλλά και διευκόλυνε το έργο του καλλιτεχνικού διευθυντή του ΔΗΠΕΘΕ Καβάλας καθαρίζοντας τον ζωτικό του χώρο από δικούς της ανθρώπους όταν διαπίστωσε ότι του έβαζαν τρικλοποδιές στο έργο του.
Και η επιλογή της τελικά να τοποθετήσει τον Πέτρο Πετρόπουλο στη θέση του προέδρου του τοπικού μας θεατρικού οργανισμού αποδεικνύεται σοφή διότι ο άνθρωπος αυτός έχει ένα μοναδικό προτέρημα: το γνώθι σ’αυτόν. Με ελάχιστες γνώσεις γύρω από το θέατρο περιορίζεται στο διοικητικό του ρόλο διεκπεραιώνοντας άριστα όλες τις υποθέσεις του ΔΗΠΕΘΕ εξασφαλίζοντας έτσι και διαφυλάσσοντας το ελεύθερο καλλιτεχνικό πεδίο στον Γκόνη να κάνει τη δουλειά του όπως αυτός ξέρει καλά.
Ευτυχής συγκυρία λοιπόν στο ΔΗΠΕΘΕ γι΄ αυτό και υπάρχουν αυτά τα θετικά αποτελέσματα.
Και ας μη πέφτουμε στην παγίδα του φθηνού λαϊκισμού που σε μια εποχή βαθύτατης και παρατεταμένης οικονομικής και κοινωνικής κρίσης και με έξαρση του προσφυγικού προβλήματος το τελευταίο διάστημα, σηκώνει τα φλάμπουρα του αφορισμού στην τέχνη και τον πολιτισμό. Διότι εμείς όλοι οφείλουμε να διαφυλάξουμε ως κόρη οφθαλμού τα αγαθά αυτά γιατί είναι τοις πάσι γνωστό ότι η σημερινή κρίση είναι πρώτα και πάνω απ’ όλα κρίση αξιών και πνευματική κρίση τις οποίες αξίες και πνευματικότητα μόνο η τέχνη και ο πολιτισμός μπορούν να τις υπερασπιστούν και να τις διαφυλάξουν.
Θ.Θ.
