Του Κωστή Σιμιτσή
Δημάρχου Καβάλας
Προέδρου ΠΕΔ ΑΜΘ
Η διαχείριση των απορριμμάτων στη χώρα μας αποτελεί διαχρονικά ένα πεδίο αντιπαραθέσεων, καταγγελιών, άγονων συζητήσεων, αβάσταχτα επιπόλαιης θεωρητικολογίας. Δυστυχώς, το πρακτικό αποτέλεσμα στις περισσότερες περιπτώσεις είναι η αποτροπή οποιασδήποτε λύσης.
Η πρόσφατη συζήτηση στο Δημοτικό Συμβούλιο και στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης για την καινούργια σύμβαση των Δήμων της Περιφέρειάς μας με τη ΔΙΑΑΜΑΘ αποκάλυψε το μέγεθος της άγνοιας που χαρακτηρίζει τα μέλη της αυριανής διοίκησης του Δήμου μας (ταυτόχρονα όμως και την αμετροέπεια και το ανερμάτιστο). Δυστυχώς, παρόμοια χαρακτηριστικά διαθέτει και ένα μεγάλο μέρος των διαμορφωτών της κοινής γνώμης.
Εξάλλου, λίγες μέρες αργότερα, στον τοπικό τύπο δημοσιεύθηκαν οι απόψεις της «Δύναμης Πολιτών Νέστου» που επαναλαμβάνουν τα στερεότυπα.
Χρειάζεται λοιπόν μια έστω και συνοπτική παρουσίαση του έργου και της προοπτικής της ΔΙΑΑΜΑΘ, καθώς και του εν γένει σχεδιασμού για τη διαχείριση των απορριμμάτων σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.
1. Τι είναι η ΔΙΑΑΜΑΘ ΑΕ;
Πρόκειται για τη διαδημοτική επιχείρηση “Διαχείριση Απορριμμάτων Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης Ανώνυμη Εταιρία”. Σε αυτήν συμμετέχουν υποχρεωτικά όλοι οι Δήμοι της Περιφέρειάς μας με ποσοστό ανάλογο του πληθυσμού τους. Αυτή η υποχρέωση υπήρχε ανέκαθεν ως γενική νομοθετική επιταγή, ρητά όμως ξεκαθαρίστηκε με το άρθ. 16 του Ν. 4071/2012.
2. Γιατί είναι υποχρεωτική η συμμετοχή των Δήμων;
Επειδή η συλλογική λειτουργία αυξάνει το μέγεθος της υπευθυνότητας, διευρύνει τις συνεργασίες, ενισχύει την ενδοπεριφερειακή συνείδηση. Ταυτόχρονα, μειώνει το κόστος, βοηθά την οικονομική βιωσιμότητα του εγχειρήματος, οργανώνει με τον ίδιο τρόπο την αποκομιδή και την επεξεργασία των αποβλήτων σε όλη την Περιφέρεια, δεν αφήνει “μαύρες τρύπες” στον περιβαλλοντικά ευαίσθητο τομέα των απορριμμάτων. Μια Περιφέρεια, ένα σύστημα για όλους.
3. Ποιο είναι το ποσοστό του Δήμου Καβάλας;
Ο Δήμος μας (Καβάλας και πρώην Φιλίππων) συμμετέχει με ποσοστό 12,69% στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρίας, έχοντας 2.662 μετοχές, για τις οποίες από τότε που ξεκίνησε να υπάρχει η ΔΙΑΑΜΑΘ, δηλαδή εδώ και δέκα περίπου χρόνια, έχει πληρώσει 133.100 €.
4. Τι ακριβώς κάνει η ΔΙΑΑΜΑΘ;
Υλοποιεί, μαζί με τους Δήμους, τον Περιφερειακό Σχεδιασμό Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΠΕΣΔΑ). Ο ΠΕΣΔΑ είναι νόμος του Κράτους. Πρώτη φορά υιοθετήθηκε το 2002 και στη συνέχεια τροποποιήθηκε το 2006 και το 2009. Προβλέπει να γίνουν: α) Δύο Ολοκληρωμένες Εγκαταστάσεις Διαχείρισης Απορριμμάτων, η μια στο νομό Έβρου και η άλλη στο νομό Καβάλας. Θα έχουν από μια Μονάδα Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ) και από έναν Χώρο Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (ΧΥΤΥ). β) Δέκα πέντε Σταθμοί Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων (ΣΜΑ). γ) Έξι Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ). δ) Αποκατάσταση των Χώρων Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (ΧΑΔΑ – “χωματερές”). ε) Αγορά εξοπλισμού. στ) Δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης.
5. Πώς θα γίνεται η διαχείριση των απορριμμάτων;
Θα εφαρμοστεί το σύστημα της διαλογής στην πηγή. Οι πολίτες θ’ αφήνουν τα ανακυκλώσιμα στους μπλε κάδους ανακύκλωσης και τα υπόλοιπα οργανικά και άλλα απόβλητα στους πρασινοκίτρινους κάδους. Κάθε Δήμος με δικά του μέσα θα περισυλλέγει τα απορρίμματα. Τα απορριμματοφόρα του θα τα πηγαίνουν μέχρι τον δικό του ΣΜΑ. Από εκεί αναλαμβάνει η ΔΙΑΑΜΑΘ. Με ειδικούς συρμούς τα ανακυκλώσιμα θα μεταφέρονται στο πλησιέστερο ΚΔΑΥ και τα μη ανακυκλώσιμα στην πλησιέστερη ΜΕΑ. Στο ΚΔΑΥ τα ανακυκλώσιμα θα διαχωρίζονται κατά είδος, πλαστικά, χαρτιά, μέταλλα, γυαλιά. Στη ΜΕΑ θα υφίστανται την επεξεργασία που θα έχει επιλεγεί, θερμική ή αεριοποίηση ή κομποστοποίηση ή συνδυασμός τους. Ό,τι απομένει, δηλαδή αυτό που δεν θα μπορεί να υποστεί περαιτέρω επεξεργασία ή αξιοποίηση, θα αποτίθεται στον ΧΥΤΥ.
6. Ποιος είναι υπεύθυνος για τη λειτουργία των ΚΔΑΥ και των ΜΕΑ; Πρόκειται για εργοστάσια μεσαίας και μεγάλης, αντίστοιχα, ισχύος και αξίας. Η οικονομική τους εκμετάλλευση κατόπιν διαγωνισμού ανατίθεται σε ιδιώτη. Αυτός έχει την επιχειρηματική ευθύνη να βρει αγοραστές για τα ανακυκλώσιμα που μαζεύονται στο ΚΔΑΥ ή για τα προϊόντα της επεξεργασίας από τη ΜΕΑ (ηλεκτρικό ρεύμα, θερμό νερό, αέριο, λίπασμα, υλικό επικάλυψης οδών κά).
7. Τι κερδίζει ο Δήμος από αυτή τη διαδικασία;
Κάθε Δήμος θα έχει καθαρό περιβάλλον. Αυτό μετράει πρώτα και κύρια. Και χάρη στη συλλογική διαχείριση δεν κινδυνεύει από τον ενδεχομένως ανεύθυνο ή απλώς ανήμπορο διπλανό του Δήμο.
8. Έσοδα θα έχει ο δήμος;
Φυσικά και θα κερδίζει χρήματα. Όχι όμως ο ίδιος απευθείας αλλά μέσω της ΔΙΑΑΜΑΘ, που είναι και ανώνυμη εταιρία. Η ΔΙΑΑΜΑΘ βγάζει σε διαγωνισμό, όπως προαναφέρθηκε, τα ΚΔΑΥ και τις ΜΕΑ. Αν οι όροι είναι επωφελείς, αν οι πολίτες είναι συνειδητοποιημένοι και συμμετέχουν σωστά στην ανακύκλωση, τότε θα βγάζει κέρδος η ΔΙΑΑΜΑΘ, οπότε από το μέρισμα θα επωφελούνται οι Δήμοι – μέτοχοι.
9. Με την καινούργια σύμβαση, πόσα θα πληρώσει ο Δήμος Καβάλας; Ούτως ή άλλως όλοι οι Δήμοι θα πληρώνουν στη ΔΙΑΑΜΑΘ ένα πάγιο ποσό για το κόστος λειτουργίας ανά τόνο εισερχομένου «προϊόντος». Αυτό ορίσθηκε για τον Δήμο μας σε 35.532,50 € και είναι μειωμένο έναντι των λοιπών Δήμων, επειδή εμείς έχουμε τον ΧΥΤΑ. Επίσης, πληρώνουμε 1.590,39 € για κόστος χρήσης εγκαταστάσεων. Τέλος, πληρώνουμε 166.242,81 € άπαξ, μόνο φέτος, επειδή παίρνουμε δύο τριαξονικά φορτηγά – συρμούς, έναν ελαστικοφόρο φορτωτή – εκσκαφέα τύπου JCB, τέσσερα απορριμματοφόρα και 916 μπλε κάδους ανακύκλωσης, συνολικής αξίας άνω του ενός εκατομμυρίου ευρώ.
10. Τι προσωπικό απασχολεί η ΔΙΑΑΜΑΘ;
Τρεις εξειδικευμένους υπαλλήλους, οι οποίοι, εκτός από την παρακολούθηση και εξέλιξη του επίσημου προγράμματος της ΔΙΑΑΜΑΘ, έχουν καταφέρει να ενταχθεί η επιχείρηση σε ευρωπαϊκά προγράμματα, από τα οποία κερδίζουμε όλοι σε χρήματα, υλικοτεχνικό εξοπλισμό, εμπειρία.
11. Ποιοι διοικούν τη ΔΙΑΑΜΑΘ;
Τη διοίκηση ασκεί ολιγομελές άμισθο και διαπαραταξιακό διοικητικό συμβούλιο, απαρτιζόμενο από δημάρχους και δημοτικούς συμβούλους.
12. Γιατί διαφώνησε η σημερινή αντιπολίτευση και αυριανή διοίκηση του Δήμου μας;
Ειλικρινά, δεν μπορεί κανείς να κατανοήσει τους λόγους της αντίδρασης. Μπορεί μόνο να τους αποδώσει στην άγνοια και την καχυποψία. Δεν δικαιολογείται όμως άγνοια για κάτι που σχεδιάστηκε εδώ και χρόνια και εφαρμόζεται έστω και με καθυστερήσεις.
13. Γιατί συνέβησαν τόσες καθυστερήσεις;
Αυτό είναι φαινόμενο που παρατηρείται σε όλη την Ελλάδα, όχι μόνο στη δική μας Περιφέρεια και ούτε μόνο για τα «σκουπίδια». Αν κάτι όμως καθυστέρησε, αυτό θα έπρεπε να μας πιέσει να επιταχύνουμε τους ρυθμούς. Και όχι να πετάμε τη μπάλα έξω από το γήπεδο με το πρόσχημα της καλύτερης ενημέρωσης ή της ευχής για νέο, καλύτερο σχεδιασμό (υπάρχει άραγε; εφαρμόζεται κάπου; είναι άμεσα και γρήγορα υλοποιήσιμος;) που θα τινάξει στον αέρα τα μέχρι τώρα επιτεύγματα και θα επιφέρει κι άλλη αργοπορία ή και πλήρη ματαίωση κάθε προσπάθειας για σύγχρονη, επιστημονική και με σεβασμό προς το περιβάλλον και την κοινωνία διαχείριση των απορριμμάτων.
14. ΔΙΑΑΜΑΘ υπάρχει μόνο στη δική μας Περιφέρεια;
Οι απορούντες ίσως πρέπει να επισκεφθούν τη ΔΙΑΔΗΜΑ ΑΕ στην Κοζάνη, που είναι η πρώτη διδάξασα και το επιτυχημένο παράδειγμα πάνω στο οποίο βασίστηκε ο νομοθέτης για να επιβάλει το μοντέλο των διαδημοτικών επιχειρήσεων στον τομέα αυτόν. Το ίδιο και στα Χανιά. Όλες οι άλλες Περιφέρειες είναι πιο πίσω από εμάς.
15. Τι άλλο έχει σχεδιάσει ο Δήμος Καβάλας;
Το ΚΔΑΥ και ο ΣΜΑ του Δήμου μας είναι μελετητικά απολύτως ώριμα. Η καινούργια διοίκηση μπορεί να διεκδικήσει από την Περιφέρεια χρηματοδότηση μέσω του ΕΣΠΑ 2014 -2020. Δεν χρειάζεται τίποτε να προσθέσει ή να αφαιρέσει. Επίσης, εντάξαμε στο ΕΣΠΑ του Υπουργείου Περιβάλλοντος την αποκατάσταση του ΧΥΤΑ μας πίσω από το Χαλκερό και την επέκτασή του, προϋπολογισμού 9.500.000 €. Και πάλι είναι στο χέρι της νέας διοίκησης να προχωρήσει αυτό το τεράστιας σημασίας έργο.
—
