Από την δημοτική παράταξη «Ο τόπος της ζωής μας» πήραμε και δημοσιεύουμε το παρακάτω δελτίο τύπου:
Στις 3 Μαρτίου του 1943 έγινε το μεγαλύτερο έγκλημα σε βάρος Καβαλιωτών πολιτών που υπήρξε ποτέ στην ιστορία του τόπου μας: 1.484 Εβραίοι Καβαλιώτες συνελήφθησαν και οδηγήθηκαν μαζικά στο στρατόπεδο συγκέντρωσης της Τρεμπλίνκα στην Πολωνία, για να εξοντωθούν. Το σύνολο σχεδόν της εβραϊκής κοινότητας της πόλης, που κατοικούσε εδώ από τον 16ο αιώνα, έχοντας αναγνωρισμένη προσφορά στην οικονομική ανάπτυξη της περιοχής μας, ιδιαίτερα την εποχή της άνθησης του καπνεμπορίου ως καπνεργάτες και ως καπνέμποροι, οδηγήθηκε στο θάνατο.
72 χρόνια μετά, η πόλη μας δεν διαθέτει εκείνο το ιστορικό μνημείο που να θυμίζει σε όλους μας ότι η Καβάλα πλήρωσε και αυτή βαρύτατο «φόρο αίματος» στο ειδεχθές φασιστικό και ρατσιστικό έγκλημα του Ολοκαυτώματος που συντελέστηκε στην Ευρώπη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Χρειάζεται να το συνειδητοποιήσουμε αυτό: η τραγική πορεία των 1.484 συμπολιτών μας προς τα στρατόπεδα της φρίκης είναι αναπόσπαστο κομμάτι της τραγικής ιστορίας του Ολοκαυτώματος που βίωσε ολόκληρη η Ευρώπη.
Η Δημοτική Αρχή, με πρωτοβουλία και ευθύνη του Αντιδημάρχου Πολιτισμού κ. Μιχάλη Λυχούνα, συνέχισε με γοργά βήματα τη διαδικασία για την τοποθέτηση του Μνημείου, που είχε ξεκινήσει από τις προηγούμενες διοικήσεις του δήμου αλλά άργησε να ολοκληρωθεί. Όμως την τελευταία στιγμή, τρεις ημέρες πριν την εκδήλωση, άρχισαν να γίνονται αλλεπάλληλα λάθη. Η Δημοτική Αρχή διαχειρίστηκε με μικροπολιτικές πρακτικές ένα ζήτημα ιστορικής μνήμης του τόπου μας με τεράστιο πολιτικό και ιδεολογικό φορτίο, με πανελλήνιες και παγκόσμιες διαστάσεις. Έμπλεξε ιδεολογικές και πολιτικές απόψεις, ιδεοληψίες και αγκυλώσεις με την ιστορία, τη μνήμη, την οφειλόμενη τιμή και τον σεβασμό σε νεκρούς της πόλης.
Δυστυχώς, αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν ο πρωτοφανής πανελλήνιος και διεθνής διασυρμός της Καβάλας, ένα ισχυρό πλήγμα στην ιστορία και στην πολυπολιτισμική και φιλόξενη εικόνα της. Είναι συνεπώς κάτι παραπάνω από υποχρέωσή μας πλέον να στήσουμε το Μνημείο του Ολοκαυτώματος των 1.484 Εβραίων Καβαλιωτών με την πρέπουσα τιμή, τον πρέποντα συμβολισμό και με το Άστρο του Δαυίδ ως υπόμνηση του συμβόλου που ήταν υποχρεωμένοι οι συμπολίτες μας Εβραίοι να φέρουν στο πέτο και να κυκλοφορούν στους δρόμους της Καβάλας στη διάρκεια της Κατοχής και στην πορεία τους προς τον θάνατο.
Και πάλι, το τραύμα που άνοιξε δεν είναι εύκολο να κλείσει. Είναι φανερό ότι το ιστορικό παρελθόν της πόλης δημιουργεί ακόμη και σήμερα τριβές και διαχωριστικές γραμμές, που τραυματίζουν ακόμη περισσότερο την ενότητά μας και μας εγκλωβίζουν στην εσωστρέφεια, που συσκοτίζουν αντί να φωτίζουν το τι κάνουμε από δω και πέρα. Εμείς πιστεύουμε ότι δεν είναι ώρα να αναπαράγουμε αυτές τις αντιπαραθέσεις. Ας κάνουμε κάτι διαφορετικό, που θα στείλει το μήνυμα ότι ωριμάζουμε από τα λάθη μας. Τώρα λοιπόν είναι η ώρα που με επίγνωση της συλλογικής μας ευθύνης, ως κοινωνία, να αποφασίσουμε να ρίξουμε φως στο παρελθόν της πόλης και να αναδείξουμε τον πλούτο του ιστορικού και πολιτισμικού παρελθόντος μας.
Η διαδρομή των 2.500 χρόνων ιστορίας του τόπου μας είναι ενιαία, ούτε τεμαχίζεται ούτε ξαναγράφεται, και αποτελεί κομμάτι της παγκόσμιας ιστορίας. Αυτή η ιστορία κάνει υπερήφανους τους σύγχρονους Καβαλιώτες και αυτή η ιστορία γίνεται πόλος έλξης για όλους όσους μας επισκέπτονται, ειδικά για όσους έχουν ιστορικούς δεσμούς με το παρελθόν της Καβάλας. Είναι ευκαιρία λοιπόν να επανασυνδεθούμε με όλες τις κοινότητες που ζούσαν στον τόπο μας, καθώς και με εμπορικές πόλεις – λιμάνια με τις οποίες είχαμε σχέσεις εμπορικές και ιστορικές, αν θέλουμε να υπερασπιστούμε το πολυπολιτισμικό παρελθόν μας.
Τώρα είναι ανάγκη να προχωρήσουμε μπροστά. Ορισμένες προτάσεις που κατ’ αρχήν καταθέτουμε είναι οι εξής:
• Να οργανωθεί άμεσα μία επίσκεψη αντιπροσωπείας του Δήμου στην Τρεμπλίνκα της Πολωνίας.
• Να συσταθεί μία ομάδα ερευνητών και επιστημόνων που ασχολούνται με την τοπική ιστορία, η οποία θα αναλάβει να συγκεντρώσει στοιχεία, μαρτυρίες, τεκμήρια για το παρελθόν της, έτσι ώστε να φωτιστούν όλες οι πτυχές της νεώτερης και σύγχρονης ιστορίας της Καβάλας.
• Να φροντίσουμε αυτή η γνώση να φτάσει στους πολίτες, μέσα από εκπαιδευτικά προγράμματα τοπικής ιστορίας σε συνεργασία με τα σχολεία, πολιτιστικές και καλλιτεχνικές εκδηλώσεις που θα προβάλλουν και θα αναδείξουν το υλικό αυτό, ακόμη και ανταλλαγές νέων μέσω ευρωπαϊκών προγραμμάτων οι οποίοι θα επισκεφθούν την περιοχή μας, όπως επίσης Καβαλιωτών νέων που θα επισκεφθούν άλλες περιοχές με τις οποίες η Καβάλα έχει ιστορικούς δεσμούς.
• Να προχωρήσουμε σε δυναμικές κινήσεις φιλίας και να καθιερώσουμε μία μεγάλη γιορτή για το πολυπολιτισμικό παρελθόν μας, διοργανώνοντας τακτικά μία μεγάλη εκδήλωση που θα αφορά απογόνους οικογενειών που έζησαν εδώ την εποχή της ακμής του καπνού και που ανήκαν σε άλλες θρησκευτικές ή εθνοτικές ομάδες (Αρμένιους, Εβραίους, Αυστριακούς, Ούγγρους, Γάλλους, Ρώσους κ.ά.).
• Να συνάψουμε σχέσεις αδελφοποίησης με πόλεις όπου βρίσκονται οικογένειες και κοινότητες που έζησαν στην Καβάλα στο παρελθόν, αλλά και πόλεις που διατηρούσαν οικονομικές σχέσεις μαζί μας.
Ας πιστέψουμε λοιπόν στη «δεύτερη ευκαιρία» που κρύβεται πίσω από την άσχημη αυτή εξέλιξη και ας εργαστούμε για να αλλάξουμε τη στρεβλή εικόνα που απέκτησε ξαφνικά ο Δήμος μας σε πανελλήνιο και διεθνές επίπεδο. Δεν θα είναι εύκολο, αλλά χρειάζεται να το προσπαθήσουμε. Όλοι μαζί.
Για την Ανεξάρτητη Δημοτική Κίνηση «Ο ΤΟΠΟΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΜΑΣ»
Ο Επικεφαλής
Μάκης Παπαδόπουλος
Δημοτικός Σύμβουλος
