Με αφορμή το Φεστιβάλ Γ. Α. Παπαϊωάννου: Θα ενδιαφερθούμε κάποτε πραγματικά για την Καβάλα και τους θεσμούς της; Θα αρχίσουμε επιτέλους να βάζουμε και πάλι στόχους και να δημιουργούμε ή θα συνεχίσουμε να καταστρέφουμε και αυτά που με κόπους έχουμε αποκτήσει;
Είχα αποφασίσει να μην πάρω δημόσια θέση για τις πρόσφατες εξελίξεις σχετικά με το Φεστιβάλ Γ. Α. Παπαϊωάννου, διότι έχω θέσει ως προτεραιότητα αυτόν τον καιρό το ζήτημα του Διεθνούς Φόρουμ Καπνού και της ανάληψης περαιτέρω πρωτοβουλιών για την προβολή της πόλης μας και την αξιοποίηση των τεράστιων δυνατοτήτων που της παρέχει η απαράμιλλη φυσική της ομορφιά και η ιδιαίτερη ιστορία της. Ωστόσο, αφενός δέχθηκα έντονες πιέσεις από φίλους του Δημοτικού Ωδείου Καβάλας, αλλά και από δημοσιογράφους των τοπικών μέσων μαζικής ενημέρωσης για να τοποθετηθώ δημόσια και αφετέρου γρήγορα συνειδητοποίησα ότι και το ζήτημα του Φεστιβάλ Γ. Α. Παπαϊωάννου είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τη συζήτηση η οποία έχει ανοίξει, διότι και αυτό είναι πια κομμάτι της νεότερης ιστορίας της πόλης μας (διανύει ήδη το 16ο έτος ζωής του) και ως εκ τούτου οφείλω να λύσω τη σιωπή μου.
Μικρή ιστορική αναδρομή:
Ένα όραμα-μια συλλογική προσπάθεια
Το Φεστιβάλ Γ. Α. Παπαϊωάννου ιδρύθηκε το 2000 μετά από πρότασή μου επί Δημαρχίας Στάθη Εριφυλλίδη και Προεδρίας του Δημοτικού Ωδείου Καβάλας Αχιλλέα Μέγα. Την ευθύνη της καλλιτεχνικής διεύθυνσης του Φεστιβάλ είχα μέχρι το 2006. Μια μεγάλη ομάδα ανθρώπων δούλεψε πάρα πολύ και από διαφορετικές θέσεις για το καλό του νέου θεσμού: ο τότε Δήμαρχος Καβάλας Στάθης Εριφυλλίδης και τα Δημοτικά Συμβούλια της περιόδου 2000-2006, τα εκάστοτε Διοικητικά Συμβούλια του Δημοτικού Ωδείου Καβάλας (με Προέδρους τον Αχιλλέα Μέγα και στη συνέχεια το Μανόλη Φραντζεσκάκη), τα Διοικητικά Συμβούλια του ΔΗΠΕΘΕ με Πρόεδρο τη Μαργαρίτα Βλάσση, οι Καλλιτεχνικοί Διευθυντές του Δημοτικού Ωδείου Καβάλας οι οποίοι ήταν πάντοτε και καλλιτεχνικοί διευθυντές των διεθνών μουσικών σεμιναρίων του Φεστιβάλ (Θανάσης Βασιλειάδης, Ελλάδα Γκουσεΐνοβα και Άγγελος Φιλίππου), όλοι οι καθηγητές του Δημοτικού Ωδείου Καβάλας, οι διοικητικοί υπάλληλοι του Δημοτικού Ωδείου Καβάλας (από τους οποίους στο δυναμικό του Δημοτικού Ωδείου Καβάλας έχει μείνει σήμερα μόνο η Πίτσα Στεφανίδου, κομμάτι η ίδια της ιστορίας του Ωδείου μας) οι δημοσιογράφοι οι οποίοι πάντοτε με ιδιαίτερη θέρμη προέβαλλαν τις εκδηλώσεις του Φεστιβάλ, οι επαγγελματίες της πόλης μας. Είναι αναπόφευκτο να έχω ξεχάσει να αναφέρω κάποιους και γι’ αυτό ζητώ προκαταβολικά συγγνώμη.
Μια οργάνωση με διεθνή ακτινοβολία- μια τεράστια διαφήμιση για την Καβάλα
Το Φεστιβάλ Γ. Α. Παπαϊωάννου γρήγορα αγκαλιάστηκε και από την τοπική κοινωνία και από τους νέους μουσικούς από όλες τις μεριές της Ελλάδας, αλλά και από το εξωτερικό, οι οποίοι συνέρρεαν στην Καβάλα για να λάβουν μέρος στα διεθνή μουσικά σεμινάρια τα οποία αποτελούσαν αναπόσπαστο κομμάτι του Φεστιβάλ. Μέσα σε λίγα χρόνια τα διεθνή μουσικά σεμινάρια έγιναν τα πιο σημαντικά σεμινάρια αυτού του είδους σε ολόκληρη την Ελλάδα, το Φεστιβάλ Γ. Α. Παπαϊωάννου παρουσίαζε μεταξύ άλλων συναυλίες οι οποίες προηγουμένως είχαν παρουσιαστεί μόνο στο Λονδίνο και στο Παρίσι, απέκτησε διασυνδέσεις με φορείς όπως το Ίδρυμα Ροστροπόβιτς, η Όπερα Μαρίνσκι της Αγίας Πετρούπολης, το Royal College of Music του Λονδίνου, το Κονσερβατόριο Τσαϊκόφσκι της Μόσχας. Το 2006 στο απόγειο του Φεστιβάλ διοργανώσαμε με τεράστια επιτυχία διεθνή διαγωνισμό πιάνου με αφορμή το έτος Mozart. Το Φεστιβάλ Γ. Α. Παπαϊωάννου υπήρξε θεσμός διεθνούς ακτινοβολίας που εξασφάλιζε τεράστια προβολή για την Καβάλα, ένα στολίδι για το Δημοτικό Ωδείο Καβάλας, για την πόλη της Καβάλας και για την ευρύτερη περιοχή.
Οι δηλώσεις του Αντιδημάρχου Πολιτισμού, κυρίου Λυχούνα – εγχειρίδιο για το πώς να χρησιμοποιήσεις έναν θεσμό για προσωπικά ή μικροκομματικά συμφέροντα και εν τέλει να τον καταστρέψεις:
Ο κύριος Λυχούνας με έναν τρομερά άκομψο τρόπο, πρωτοφανή στα χρονικά της ιστορίας του Δημοτικού Ωδείου Καβάλας, παρακάμπτει τον Καλλιτεχνικό Διευθυντή του Δημοτικού Ωδείου Καβάλας κύριο Γεώργιο-Ιούλιο Παπαδόπουλο (ο οποίος μαθαίνει τα σχετικά με την προκήρυξη για την επιλογή νέου Καλλιτεχνικού Διευθυντή για το Φεστιβάλ Γ. Α. Παπαϊωάννου από τις εφημερίδες) και ουσιαστικά εξευτελίζει τον θεσμό του Καλλιτεχνικού Διευθυντή του Δημοτικού Ωδείου Καβάλας και το ίδιο το Δημοτικό Ωδείο.
Η δε προκήρυξη είναι αστεία. Θέλει λέει οι προτάσεις να είναι σε κλειστούς φακέλους χωρίς τα στοιχεία των υποψηφίων για να αξιολογηθούν από τους «κριτές». Μα πώς να αξιολογηθεί κάποιος για τη θέση καλλιτεχνικού διευθυντή αν δεν γνωρίζουμε τα στοιχεία του; Δεν κάνει δημόσιο διαγωνισμό για αγορά νέων απορριμματοφόρων ο κύριος Λυχούνας, Καλλιτεχνικό Διευθυντή ψάχνει! Και ποιοι είναι αυτοί οι αγνώστων λοιπών στοιχείων «κριτές»;
Και εν τέλει ποιος αποφάσισε να αποσπάσει το Φεστιβάλ Γ. Α. Παπαϊωάννου από το Δημοτικό Ωδείο Καβάλας; Μόνος του ο κύριος Λυχούνας; Χωρίς απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου; Χωρίς καν να ενημερώσει το Δημοτικό Ωδείο Καβάλας; Και για ποιον ακριβώς λόγο πήρε αυτήν την πρωτοβουλία;
Πιστεύω ότι εκφράζω ολόκληρη την οικογένεια του Δημοτικού Ωδείου Καβάλας αν του απαντήσω το εξής: το Φεστιβάλ Γ. Α. Παπαϊωάννου δεν θα υπήρχε αν δεν υπήρχε Δημοτικό Ωδείο Καβάλας. Οι άνθρωποι του Ωδείου, οι μαθητές του, το ίδιο το κτίριο του, αυτά είναι το αίμα που κυλάει στις φλέβες του Φεστιβάλ Γ. Α. Παπαϊωάννου. Μπορεί και τότε κατά καιρούς να είχαμε τις διαφωνίες μας οι άνθρωποι του Ωδείου όσον αφορά σε άλλα ζητήματα σχετικά με τη λειτουργία του Ωδείου, αλλά σε σχέση με τα ζητήματα που αφορούσαν το Φεστιβάλ Γ. Α. Παπαϊωάννου ήμασταν πάντοτε όλοι ενωμένοι γιατί αντιλαμβανόμασταν τη σπουδαιότητά του. Γιατί τώρα προσπαθείτε να καταστρέψετε έναν τέτοιο θεσμό μόνο και μόνο γιατί φαίνεται να έχετε προσωπική έχθρα απέναντι στον Καλλιτεχνικό Διευθυντή του Δημοτικού Ωδείου Καβάλας;
Οι δηλώσεις του πρώην Δημάρχου κυρίου Σιμιτσή: «ο Αναμάρτητος πρώτος τον λίθον βαλέτω»
Ο πρώην Δήμαρχος κύριος Σιμιτσής έσπευσε να εκμεταλλευθεί πολιτικά το θέμα και να μιλήσει περί αποδόμησης του Δημοτικού Ωδείου Καβάλας. Τι ακριβώς έκανε όμως ο ίδιος για το Φεστιβάλ Γ. Α. Παπαϊωάννου στο παρελθόν; Με μια φράση είχε καταδικάσει τότε συλλήβδην τη συλλογική προσπάθεια του Δημοτικού Ωδείου Καβάλας: το Φεστιβάλ Γ. Α. Παπαϊωάννου, είχε πει το 2007, δεν οργανωνόταν σωστά γιατί ο Εριφυλλίδης έφερνε συνέχεια τον καθηγητή του από το Royal College of Music για να έχει προσωπικά οφέλη. Και δεν βρέθηκε κάποιος να του πει τότε ότι για τον αείμνηστο τον Yonty Solomon ερχόντουσαν στην Καβάλα δεκάδες μαθητές πιάνου από όλο τον κόσμο, από αυτόν πήραν πολύτιμα εφόδια και οι δικοί μας Καβαλιώτες πιανίστες για να συνεχίσουν την καλλιτεχνική τους σταδιοδρομία. Τίποτε άλλο δεν βρήκε να πει. Επτά χρόνια συλλογικής προσπάθειας τα απέρριψε, τα «αποδόμησε» κατά την προσφιλή του φράση. Και τι έκανε ο ίδιος για το Φεστιβάλ Γ. Α. Παπαϊωάννου; Επί Δημαρχίας του δεν καταργήθηκαν τα διεθνή σεμινάρια; Επί Δημαρχίας του δεν έχασε το Φεστιβάλ παντελώς τη διεθνή του ακτινοβολία;
Μια άλλη πρόταση για το Φεστιβάλ Γ. Α. Παπαϊωάννου, μια άλλη πρόταση για την Καβάλα:
Δύο πράγματα λείπουν αυτή τη στιγμή από το Φεστιβάλ Γ. Α. Παπαϊωάννου: η διεθνής ακτινοβολία, αφού πλέον δεν υπάρχουν προσκεκλημένοι από το εξωτερικό (το οποίο εν μέρει κατανοώ λόγω της αναπόφευκτης μείωσης του προϋπολογισμού του εξαιτίας της οικονομικής κρίσης) και η ίδια η «φεστιβαλική ατμόσφαιρα», διότι οι συναυλίες έχουν εξαπλωθεί υπερβολικά σε όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού (αντί του δεκαημέρου συναυλιών που είχαμε καθιερώσει κατά τη «χρυσή εποχή» του Φεστιβάλ Γ. Α. Παπαϊωάννου) και τα διεθνή μουσικά σεμινάρια (η παρουσία των μαθητών έδινε τότε ξεχωριστό τόνο σε ολόκληρη την πόλη) έχουν παντελώς καταργηθεί. Πρέπει, λοιπόν, να δούμε πώς το Φεστιβάλ θα μπορέσει να επανακτήσει την παλιά του αίγλη και όχι να το κάνουμε και αυτό μέρος του προβλήματος, κομμάτι της κατάντιας στην οποία έχει περιέλθει η Καβάλα και ολόκληρη η Ελλάδα επειδή για δεκαετίες τώρα οι λάθος άνθρωποι παίρνουν τις κρίσιμες αποφάσεις.
Μην χτυπάτε το Φεστιβάλ Γ. Α. Παπαϊωάννου, κύριε Λυχούνα. Μην το χρησιμοποιείτε. Επειδή έχω πάρα πολύ δουλέψει γι’ αυτό το Φεστιβάλ και λόγω της μεγάλης μου αγάπης για το Δημοτικό Ωδείο Καβάλας θα επαναλάβω την έκκλησή μου με ακόμη μεγαλύτερη ένταση: κάτω τα χέρια από το Φεστιβάλ Γ. Α. Παπαϊωάννου.
Νομίζω ότι οι αναγνώστες του μακροσκελούς αυτού κειμένου κατάλαβαν τους λόγους για τους οποίους το ζήτημα του Φεστιβάλ Γ. Α. Παπαϊωάννου σχετίζεται άμεσα με τη συζήτηση η οποία άνοιξε την προηγούμενη εβδομάδα λόγω του ότι δεν επιλέχθηκε η Καβάλα για τη διεξαγωγή του Διεθνούς Φόρουμ Καπνού, μια συζήτηση η οποία στρέφεται γύρω από τους λόγους για τους οποίους μια τέτοια πόλη με τόσες δυνατότητες δεν είναι σε θέση να προχωρήσει, να πάρει τη θέση που της αξίζει όχι μόνο σε πανελλήνιο, αλλά και σε διεθνές επίπεδο.
Θα αρχίσουμε επιτέλους να βάζουμε και πάλι στόχους και να δημιουργούμε ή θα συνεχίσουμε να καταστρέφουμε και αυτά που με κόπους έχουμε αποκτήσει;
Και επειδή δεν αρκεί μόνο η ανάπτυξη προβληματισμών, αλλά είναι απαραίτητη και η κατάθεση προτάσεων, θέτω στη διάθεση του Δήμου Καβάλας και του Δημοτικού Ωδείου Καβάλας τις όποιες γνώσεις και δυνατότητές μου, υπό τις εξής προϋποθέσεις: να μην υπάρχει καμία πολιτική παρέμβαση στο σχεδιασμό του Φεστιβάλ Γ. Α. Παπαϊωάννου, να επανέλθει άμεσα ο θεσμός των διεθνών μουσικών σεμιναρίων των οποίων πρέπει οπωσδήποτε να είναι καλλιτεχνικός διευθυντής ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Δημοτικού Ωδείου Καβάλας και, επειδή λόγω της κρίσης οι εποχές έχουν αλλάξει, να εργαστούμε κυρίως στην κατεύθυνση της εύρεσης ιδιωτικών χορηγιών.
Τότε είχαμε κατηγορηθεί ότι δαπανούσαμε πολλά χρήματα για τη διοργάνωση του Φεστιβάλ Γ. Α. Παπαϊωάννου, υπενθυμίζω όμως ότι την ίδια εποχή η Ελλάδα όχι μόνο ξόδευε δισεκατομμύρια ευρώ για τους Ολυμπιακούς Αγώνες, αλλά κατασπαταλούσε και εκατομμύρια ευρώ για τοπικές φιέστες κάθε είδους από τις οποίες σχεδόν καμία δεν υπάρχει σήμερα, οπότε τα εκατό χιλιάδες ευρώ περίπου τα οποία αποτελούσαν τότε τον ετήσιο προϋπολογισμό του Φεστιβάλ Γ. Α. Παπαϊωάννου (από τα οποία ποτέ ως καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ δεν πληρώθηκα ούτε ένα ευρώ) δεν ήταν πολλά σε σύγκριση με το αποτέλεσμα το οποίο επιτύχαμε: τη δημιουργία ενός Φεστιβάλ διεθνούς επιπέδου το οποίο λόγω των ισχυρών βάσεων που θέσαμε τότε συνεχίζει να υπάρχει ακόμη και σήμερα.
Στην προσπάθεια εύρεσης ιδιωτικών χορηγιών θέτω στη διάθεση του Φεστιβάλ Γ. Α. Παπαϊωάννου τις επαφές μου με όλους τους τραπεζικούς οργανισμούς για τους οποίους εργάζομαι στο Λονδίνο και στην Αθήνα. Για τη δε αμοιβή των 2.000 ευρώ την οποία προκήρυξε ο κύριος Αντιδήμαρχος προτείνω να χρησιμοποιείται κάθε έτος για φιλανθρωπικό σκοπό της επιλογής των ίδιων των μαθητών του Δημοτικού Ωδείου Καβάλας, έτσι ώστε η μουσική να συμβάλει στην ανακούφιση ασθενέστερων ομάδων συμπολιτών μας όχι μόνο σε ψυχικό επίπεδο, αλλά και με τη μορφή μικρής έστω υλικής συνεισφοράς.
Γιάννης Εριφυλλίδης
