Στη μηνιαία συνεδρίαση του Ιανουαρίου που πραγματοποίησε η διοίκηση του Επιμελητηρίου Καβάλας παρουσίασε ο Δημήτρης Βασιλειάδης τα αποτελέσματα της έρευνας που διενέργησε το πρώτο δεκαήμερο του μήνα με θέμα την κρίση στις εμπορικές επιχειρήσεις και την κυριακάτικη λειτουργία της τοπικής αγοράς. Η έρευνα περιελάμβανε δύο μέρη, εκείνο των εμπορικών επιχειρήσεων κι εκείνο των καταναλωτών, ενώ βασίστηκε σε 202 ερωτηματολόγια επιχειρήσεων μελών του Επιμελητηρίου και σε 315 ερωτηματολόγια καταναλωτών.
• Στο μέρος των επιχειρήσεων, για πρώτη φορά κατατάσσεται η έλλειψη ρευστότητας στη δεύτερη θέση ως πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις. Πρώτο ως πρόβλημα αναδεικνύεται η μείωση του τζίρου, δηλαδή η αναδουλειά. Καταστήματα χωρίς κίνηση, με χαμηλή επισκεψιμότητα και ελάχιστο ταμείο. Η σαφής αυτή τάση υποκατανάλωσης οφείλεται στη διαρκώς αυξανόμενη ανεργία, τη μείωση των εισοδημάτων και των συντάξεων λόγω περικοπών, καθώς επίσης και την ανασφάλεια των καταναλωτών για το αύριο που ουσιαστικά τους καθιστά επιφυλακτικούς σε οποιαδήποτε ροπή προς κατανάλωση (κρατούν τα χρήματα τους για μια δύσκολη ώρα και δεν αγοράζουν). Η στάση αυτή των καταναλωτών (υποκατανάλωση) διαμορφώνει και επηρεάζει συνολικά όλα τα ευρήματα της έρευνας και στο θέμα λειτουργίας της αγοράς.
• Περίπου έξι στις δέκα επιχειρήσεις προβλέπουν μείωση τζίρου για το επόμενο εξάμηνο, δείχνοντας έτσι την κακή ψυχολογία που επικρατεί στην αγορά. Όσο για τον τελευταίο χρόνο, πάνω από επτά στις δέκα δήλωσαν μείωση τζίρου και μάλιστα κατά μέσο όρο 30%.
• Προσπάθειες καταβάλουν οι επιχειρηματίες να διατηρήσουν τις θέσεις εργασίας σε ποσοστό περίπου 70%. Παρ’ όλα αυτά, η ψαλίδα μεταξύ των επιχειρήσεων που δεν αντέχουν το υψηλό κόστος του εργατικού και θα προβούν σε απολύσεις και των επιχειρήσεων που ισχυρίζονται ότι θα προβούν σε προσλήψεις, είναι πολύ μεγάλη υπέρ των απολύσεων, με ότι αυτό συνεπάγεται για την αγορά εργασίας.
• Μοιρασμένοι εμφανίζονται οι έμποροι σχετικά με τη λειτουργία της αγοράς τις Κυριακές. Το άθροισμα πάντως αυτών που θέλουν ανοικτά καταστήματα επτά Κυριακές(31%), περισσότερες από επτά(9%) και όλες τις Κυριακές (6%), φτάνει στο 46% που θέλει περισσότερες από μια Κυριακή τον χρόνο. Το ποσοστό αυτό δεν είναι καθόλου ευκαταφρόνητο. Θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερο αν οι συνθήκες που επικρατούν στην αγορά ήταν καλύτερες. Το επιχείρημα όσων δεν επιθυμούν ανοικτά μαγαζιά είναι ότι δεν έχουν ουσιαστική βελτίωση τζίρου, που εν μέρει είναι αλήθεια. Αν όμως ξεπεραστεί στο μέλλον η υποκατανάλωση τότε θα διαμορφωθούν διαφορετικά και οι απαντήσεις των εμπόρων. Αξίζει να σημειωθεί πως οι καταστηματάρχες των εμπορικών δρόμων και των πεζόδρομων της Καβάλας τηρούν πλειοψηφικά μια στάση υπέρ των πολλών Κυριακών με ανοικτά μαγαζιά. Περιμετρικά η στάση αυτή ασφαλώς αλλάζει κάπως.
• Αναφορικά με τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι έμποροι με τις υπηρεσίες, η κατάσταση εμφανίζεται υποφερτή. Το 40% δεν αντιμετωπίζει κανένα πρόβλημα, ενώ πρώτος στην «προτίμηση» έρχεται ο ΟΑΕΕ. Προφανώς πολλοί αντιμετωπίζουν πρόβλημα με τις πληρωμές των εισφορών τους, κάτι που οδηγεί σε περισσότερα προβλήματα αν υπάρξει μια κακή στιγμή ασθένειας.
• Τόνωση της κατανάλωσης βλέπουν οι έμποροι μέσα από τη δημιουργία διαφόρων δράσεων που θα μπορούσαν να φέρουν τους καταναλωτές στην αγορά. Αυτό θα μπορούσε να γίνει με την βοήθεια των Δήμων. Άγνωστο όμως παραμένει κατά πόσο οι Δήμοι είναι σε θέση να οργανώσουν, να στηρίξουν και να χρηματοδοτήσουν τέτοιου είδους δράσεις.
• Στο μέρος των καταναλωτών, το 86% των νοικοκυριών υπέστη μείωση εισοδήματος τη χρονιά που έφυγε. Ο μέσος όρος μείωσης ανήλθε στο 35%, όσο περίπου ήταν και η μείωση του τζίρου που καταγράφηκε στους εμπόρους.
• Η ένδυση και η υπόδηση «πλήρωσε» την κρίση, διότι στη συγκεκριμένη η κατηγορία προϊόντων σημειώθηκαν οι περισσότερες περικοπές στον οικογενειακό προϋπολογισμό. Η κατηγορία αυτή είναι όμως και η μεγαλύτερη στο χώρο της λιανικής. Επίσης, δεν είναι αμελητέο και το 28% που δηλώνει ότι μείωσε και τις δαπάνες σε τρόφιμα, με ότι αυτό σημαίνει για τη σίτιση του πληθυσμού.
• Πάνω από μια στις δύο οικογένειες έχουν άνεργα μέλη, με το 52% να έχει τουλάχιστον ένα, το 31% δύο και το 17% πάνω από τρία. Με μια τέτοια κατάσταση στην αγορά εργασίας εξηγείται απόλυτα η υποκατανάλωση (ουσιαστικά δεν υπάρχει εισόδημα), αλλά και η στάση των εμπόρων στα θέματα λειτουργίας της αγοράς.
• Περίπου το 10% εμφανίζεται να προτιμά γειτονική χώρα για αγορές. Οι λόγοι είναι κυρίως ένδυση και υπόδηση, κάτι που προφανώς αν δαπανάται εκτός Καβάλας θα λείπει από τα ταμεία των επιχειρήσεων της Καβάλας. Όσοι το κάνουν πάντως, ισχυρίζονται πως δε βρίσκουν το αντίστοιχο προϊόν στην ελληνική αγορά, αναγνωρίζουν όμως ταυτόχρονα ότι με αυτή την καταναλωτική τους συμπεριφορά δε συμβάλλουν στην εθνική οικονομία.
• Περισσότερο υπέρ της κυριακάτικης λειτουργίας της αγοράς τάσσονται οι καταναλωτές από ότι οι έμποροι. Πολύ περισσότερο δηλώνουν υπέρ όταν συντρέχουν ειδικοί λόγοι, όπως για παράδειγμα εθνικές ή θρησκευτικές γιορτές στις όμορες χώρες. Το θέμα εστιάζεται κυρίως στην έλλειψη εισοδήματος και λιγότερο στο ωράριο λειτουργίας. Αν αλλάξει η οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών, τότε θα αλλάξει σίγουρα και η στάση τους στα θέματα λειτουργίας της αγοράς.
