ΤΩ ΥΨΙΠΕΤΗ ΑΕΤΩ ΤΗΣ ΤΩΝ ΦΙΛΙΠΠΗΣΙΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ,
ΜΑΚΑΡΙΣΤΩ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΠΡΟΚΟΠΙΩ
Σεβαστέ μας πατέρα ! Μακαριστὲ γέροντα !
Επίσκοπε και Μητροπολίτη μας !
Πέρασαν τρία ολόκληρα χρόνια. Χρόνια απουσίας σου. Χρόνια θλίψεων. Χρόνια αναμνήσεων. Χρόνια δύσκολα. Χρόνια πικρά. Χρόνια δακρύων. Χρόνια περισυλλογῆς. Χρόνια χαρμολύπης. Χρόνια φορτισμένα ψυχολογικά.
Έφυγες ξαφνικὰ για το ουράνιο θυσιαστήριο κοντὰ στον μεγάλο Αρχιερέα και Αρχιποίμενα Χριστό.
Είσαι όμως κοντά μας. Μαζί μας. Δίπλα μας. Κομμάτι αναπόσπαστο της καθημερινότητάς μας. Είσαι στη σκέψη μας, στις ενέργειές μας, στις αποφάσεις μας, στις συζητήσεις μας, στις συναναστροφές μας, στη μοναξιά μας, στο νού, στην ψυχὴ και στην καρδιά μας.
Μας φώτισες και συνεχίζεις να μας φωτίζεις. Μας μόρφωσες ψυχικά και πνευματικά απὸ τον πλούτο της ψυχής, του πνεύματός σου, των θεολογικών γνώσεων και των εμπειριών σου.
Ζεὶς και υπάρχεις στην καθημερινότητά μας, ωσὰν να είσαι παρών. Ρυθμίζεις απὸεκεὶψηλὰ τις διαθέσεις μας, τα βήματά μας, τις πράξεις μας.
Σε συναντούμε στις μυστικὲς πονεμένες συζητήσεις του μυαλοὺ και της συνειδήσεώς μας, στα ανερμήνευτα και αναπάντητα γιατί…
Σε έχουμε συνδαιτημόνα σε εκείνες τις αξέχαστες ανθρώπινες στιγμές. Να μας φροντίζεις ως οικοδεσπότης, πατέρας αληθινός, αδελφὸς και φίλος. Να σερβίρεις τα πιάτα μας. Να χαίρεσαι με τις χαρές μας.Να μας συμβουλεύεις,να ενδιαφέρεσαι για την πνευματικὴπροκοπὴ των παιδιών μας. Να καμαρώνεις με τις επιτυχίες τους.
Κάθε σου λόγος, κάθε σου σκέψη, κάθε σου πράξη και ενέργεια, προς όφελος πνευματικό, παιδαγωγικό.
Δεν σε ξεχνούμε…
Απὸ εσένα, Δέσποτά μας μακαριστέ, από τα τίμια χέρια σου πήραμε την ιεροσύνη, αποστολικὴδιαδοχὴ στο διάβα των αιώνων της ορθοδόξου πίστεως και εκκλησίας μας.
Χαιρόσουν με τα καλά μας έργα. Μας επιτιμούσες για τα λάθη μας. Έτσι έπρεπε. Αυτό ήταν το σωστό. Γνώριζες πολύ καλά τί έκαμες και γιατί το έκαμες. Πάντα διά παιδείαν και νουθεσίαν.
Όταν με τα λόγια ή τις πράξεις μας, προκαλούσαμε τη δυσαρέσκειά σου, σε παρακαλούσαμε λέγοντάς σε : «γιατί Δέσποτα χάσατε την ψυχραιμία και την ηρεμίας σας ;» Μας απαντούσες : «Μη στενοχωρείσθε. Ξέρω τί κάνω. Αν δεν αντιδράσω κατ’ αυτόν τον τρόπο, θα μου πάρετε και την ψυχή μου…»
Δικαιολογούσες με αυτόν τον τρόπο της αντίδρασης της στιγμής και διαφύλαττες τον εσωτερικό σου κόσμο. Αυτόν τον όμορφο κόσμο ! Τον ευαίσθητο και μοναδικό. Τον πλούσιο από αγάπη. Τον θυσιαστικό…!
Και εμείς ; Εμείς σε λέγαμε νευρικό… τί κρίμα ! πόσο στ’ αλήθεια δεν είχαμε καταλάβει το μεγαλείο της ψυχής σου. Μιας ψυχής γεμάτης από ανιδιοτέλεια και αγάπη για τους πάντες και τα πάντα, και κυρίως γι’ αυτούς που σε πικράνανε, γι’ αυτούς που σε πονέσανε, γι’ αυτούς που σε έκαμαν να δακρύσεις, αχάριστα φερόμενοι στον ευεργέτη τους.
Εργασιομανής ! Εργαζόσουν νύκτα και ημέρα. Έλεγες : «τις καλύτερες ιδέες, σκέψεις και αποφάσεις τις παίρνω όταν αποσύρομαι στο δωμάτιό μου». Σ’ εκείνο το απίστευτα φτωχικό και ανεπιτήδευτο δωμάτιό σου, κελί των Κατουνακίων του Αγίου Όρους.
Αγώνες και αγωνία για την Εκκλησία…
Επιθυμούσες πάντα να δίνεις την καλή σου μαρτυρία. Παρών στους αγώνες, στις επάλξεις, με ένα τρόπο ιδιαίτερα προσωπικό και αθόρυβο. Και όταν η Εκκλησία στις δύσκολες στιγμές της, σου ανέθετε να σηκώσεις τα βάρη της και να την βγάλεις από τα δύσκολα αδιέξοδά της, αγόγγυστα και φιλότιμα σήκωνες στους ώμους σου σταυρούς βαρείς και δύσκολους ως άλλος Κυρηναίος.
Σε έχουμε στη μνήμη μας… κλεισμένο για μέρες στο γραφείο σου, να γράφεις εκείνα τα υπέροχα κείμενά σου που άφησαν εποχή. Κείμενα στηριγμένα στην θεολογία των Πατέρων της Εκκλησίας, του Κανονικού Δικαίου και την πράξη της Εκκλησίας. Μυρίπνοα άνθη των καμάτων σου και της ανιδιοτελούς σου αγάπης. Μη φειδόμενος κόπων και μόχθων, αυστηρός στον λόγο και την γραφίδα σου, υπερασπιζόμενος πάντα την αλήθεια και μόνο ην αλήθεια και το καλώς νοούμενο συμφέρον της Εκκλησίας, αδιαφορώντας για κρίσεις και επικρίσεις και τα σχόλια των μικρόψυχων. Άφησες διαμάντια κειμένων, τα οποία διαβάζοντάς τα ο αναγνώστης τέρπεται από το βάθος των νοημάτων τους και το ευρηματικό λεξιλόγιό τους.
Άριστος θεολόγος και νομοκανονολόγος ! Ο σεβασμός όλων στο πρόσωπό σου ήταν γεγονός. «Το είπε ο Φιλίππων ΠΡΟΚΟΠΙΟΣ… τα κείμενα είναι του αγίου Φιλίππων ΠΡΟΚΟΠΙΟΥ».
Ειλικρινής. Ευθύς. Αυστηρός στον εαυτό σου. Γλυκύς και επιεικής στους άλλους. Άρχοντας και απλός. Ακούραστος εργάτης του αμπελώνος του Κυρίου. Πολυτάλαντος Ιεράρχης της παλιάς φρουράς και κοπής. Παλαιά στόφα Αρχιερέωω… Ήσουν, είσαι και θα παραμείνεις από τους ολίγους, τους αρίστους, τους σοφούς Ιεράρχες της Εκκλησίας της Ελλάδος.
Προσέφερες κάθε ικμάδα της ζωής σου για την Εκκλησία και την Επισκοπή σου. Δεν επέτρεπες νυσταγμό στα βλέφαρά σου. Δεν συμβιβαζόσουν ποτέ με το άδικο και το παράνομο. Δεν έζησες ποτέ Δεσποτικά!Δεν εκμεταλλεύτηκες ποτέ τον θρόνο σου για προσωπικά οφέλη και καλοπεράσεις. Έλεγες : «ένα ορφανοπαίδι ήμουν και ποιος να πίστευε ότι θα φθάσω εδώ που έφθασα… όλα τα οφείλω στην αγάπη και τη χάρη του παναγάθου Θεού και στους δυο γέροντές μου επισκόπους, που έζησα κοντά τους και μαθήτευσα.Τους Μητροπολίτες Κορινθίας : τον μακαριστό ΠΡΟΚΟΠΙΟ ΤΖΑΒΑΡΑ, του οποίου το όνομα φέρω, και τον πολυγραφότατο μακαριστό ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΑ ΚΑΡΑΝΙΚΟΛΑ… μεγάλες μορφές της Εκκλησίας, οι οποίοι μου έμαθαν να εργάζομαι, να αγαπώ και να θυσιάζομαι γι’ αυτήν».
Γι’ αυτό και μας προέτρεπες να εργαζόμαστε και να υπηρετούμε την Εκκλησία και το ποίμνιό μας με αγάπη θυσιαστική, με αυταπάρνηση. Να αγαπούμε και να συγχωρούμε. Να αφήνουμε στα χέρια του Θεού τις κακίες και τις ταλαιπωρίες που μπορούμε να υποστούμε από τους ανθρώπους. Εκείνος γνωρίζει, μάς έλεγες. Εκείνος αποδίδει το δίκαιο αργά ή γρήγορα.
Τρία ολόκληρα χρόνια απουσίας σου, σεπτέ και πολύκλαυστε γέροντά μας. Πόσο στ’ αλήθεια μας λείπεις… Αλλά και πόσο κοντά μας μαζί μας, δίπλα μας σε κάθε στιγμή σε συναντούμε. Ο λόγος σου πότισε την ψυχή και το πνεύμα μας. Δεν έλειψες ούτε λεπτό από τη σκέψη μας. Ηχούν στ’ αυτιά μας τα λόγια σου ως βροντή και κεραυνός.
Με δάκρυα ενθυμούμαστε εκείνα τα δύσκολα πρωϊνά των τελευταίων δύο χρόνων της επίγειας ζωής σου. Διαισθανόμενος το τέλος, έλεγες : «Θα πεθάνω και τότε θα καταλάβετε πραγματικά ποιος ήταν ο ΠΡΟΚΟΠΙΟΣ… θα πεθάνω και τότε θα λέτε πού είσαι ΠΡΟΚΟΠΙΕ…».
Πόσο στ’ αλήθεια προφητικά ήταν τα λόγια σου Δέσποτα ; Εμείς δεν θέλαμε να το πιστέψουμε, αν και κάτι αντιλαμβανόμασταν από την αλλαγή της καθημερινότητάς σου… και να που βγήκαν όλα αληθινά.
Ενθυμούμαστε ένδακρεις τον ποταμό της αγάπης της ψυχής σου και της καρδιάς σου ! Την ευγένεια και την διακριτικότητα του χαρακτήρα σου ! Την ευστροφία σου ! Τις γνώσεις σου ! Την απλότητα, την αρχοντιά σου ! Την γαλήνια και ενίοτε φουρτουνιασμένη ψυχή σου από γεγονότα και καταστάσεις στον χώρο της Εκκλησίας και της κοινωνίας.
Μας σημάδεψε η ζωγραφισμένη στο πρόσωπό σου και την ψυχή σου απογοήτευση, μετά την επάνοδό σου στην Επισκοπή σου από την τελευταία Ιεραρχία το καλοκαίρι του 2016, σχετικά με το σοβαρό θέμα της διδασκαλίας των θρησκευτικών. «Λυπούμαι, έλεγες, γι’ αυτά που συμβαίνουν. Ειλικρινά θλίβομαι… τί κρίμα… τί Εκκλησία θα παραδώσουμε στους νεωτέρους…».
Αμέτρητες οι καλοσύνες σου, ων ουκ έστι αριθμός… Ως η άμμος της θαλάσσης. Κρυφές οι ευεργεσίες σου, γιατί δεν ήσουν από αυτούς που διατυμπανίζουν τις πράξεις τις καλές. Γλυκύς στο πόνο και τα προβλήματα του ποιμνίου σου. Θεωρούσες καθήκον σου να συνδράμεις, να τρέξεις, να λύνεις γόρδιους δεσμούς για το καλό των ανθρώπων. Και πάντα τα κατάφερνες, γιατί μιλούσε η αγνή και καθαρή ψυχή σου.
Σε φέρνουμε στη θύμησή μας να χτυπάς το χέρι στο γραφείο σου, να συνομιλείς με αυστηρό τόνο στο τηλέφωνο για να πετύχεις. Και τα κατάφερνες γιατί το δίκαιο, το απαιτούσε. Απλόχερος εκεί που έπρεπε. Αρωγός, βοηθός, συμπαραστάτης.
Παραδόξως, όλοι έφευγαν ικανοποιημένοι από το γραφείο σου. Αυτό το «μαγγανοπήγαδο» που αποκαλούσες και στο οποίο έμενες με τις ώρες, δίνοντας λύσεις σε θέματα και προβλήματα, σε όλους ανεξαιρέτως που σε επισκέπτονταν για να σε συναντήσουν και να συζητήσουν μαζί σου. Να ζητήσουν τη βοήθειά σου, τη συμβουλή σου. Και εσύ απλόχερα με υπομονή, κατανόηση και αγάπη στοργική έδινες τη λύση στα προβλήματα. Και δεν λάθευες.
Άρχοντας στη συμπεριφορά σου. Επιβλητικός στο λόγο σου. Άρχοντας στις ιερές ακολουθίες. Άρχοντας στο θρόνο της καθέδρας σου με το αγέρωχο και διαπεραστικό σου βλέμμα. Περιεκτικότατος στο κήρυγμά σου. Με τον ιδιαίτερα πηγαίο τρόπο σου, έκανες τους πάντες να σε προσέχουν, να σε σέβονται, να σε αγαπούν.
Γιατί; Γιατί εσύ πρώτος σεβόσουν και αγαπούσες.
Υπήρξαν βεβαίως και αυτοί που δεν θέλησαν να σε πλησιάσουν, να σε καταλάβουν, να ζήσουν το πνεύμα σου και την υπέροχη, μοναδική ψυχή σου. Ίσως ο εγωϊσμός, ίσως η μικρότητα τους δεν τους άφησε να νοιώσουν το μεγαλείο της προσωπικότητάς σου, τον τρόπο της σκέψεως, των δράσεων και αντιδράσεών σου. Γνώριζαν πολύ καλά τις αξίες σου και το πολυτάλαντο του χαρακτήρα σου. Δυστυχώς, η μικροψυχία τους δεν τους επέτρεψε να σε «εκμεταλλευτούν δεόντως». Γι’ αυτό, αυτή η πόλη, δυστυχώς, έχασε πολλά από αυτά που θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν, με σύμπνοια και συνεργασία των ιθυνόντων, με τον δυναμικό και ακούραστο Δεσπότη.
Παραδόξως αρκετοί σε πλησίαζαν για να αποκομίσουν αναγνωρισιμότητα και οφέλη προσωπικά και κατόπιν εξαφανίζονταν. Εσύ όμως υπεράνω μικροτήτων, πάντα ελεήμων και φιλάνθρωπος. Πάντα συγχωρητικός και φιλεύσπλαχνος.
Πόσο ευλογημένοι, ευτυχείς και τυχεροί βρεθήκαμε στην ιερατική ζωή, διακονία και πορεία μας να σε έχουμε «αυθέντην και Δεσπότην». Μεγάλη η τιμή να σε ζήσουμε εκ του σύνεγγυς και εκ του μακρόθεν. Είχαμε αυτή την χάρη και την ευλογία. Ήσουν μεγάλος διδάσκαλος και παιδαγωγός ! Ήσουν πανεπιστήμιο. Ένα βίωμα αληθινό.
Σε είδαμε να δακρύζεις. Σε είδαμε να χαμογελάς. Σε ταλαιπωρήσαμε, Δεσπότη μας, ειδικά στην πρώτη δεκαετία της ποιμαντορίας σου, την οποία ζήσαμε από κοντά. Πικρία, αδικία, αχαριστία, συκοφαντία και τόσα-τόσα άλλα…
Πόσο στ’ αλήθεια σε πικράναμε με άστοχες, ανόητες ενέργειες. Πόσο στ’ αλήθεια μας αγάπησες και μας σκέπασες με τα φτερά της καλοσύνης σου, Δεσπότη μας !
Εσύ πάντα ανταπέδιδες με τη συγχώρηση, την αγάπη, την αποκατάσταση, την στοργή, την ευεργεσία. Σε όλους, λαϊκούς, ιερωμένους και συνεπισκόπους σου.
Τα έργα της αγάπης σου, σημάδια της πολύχρονης και καρποφόρου Αρχιερωσύνης σου στην Αποστολοΐδρυτη Μητρόπολη που σου έλαχε, την πρώτη της μερίδος Εκκλησίας της Μακεδονίας και της Ελλάδος, θα παραμένουν άχρι της συντελείας των αιώνων, για να φανερώνουν την αγάπη σου, το αμέριστο ενδιαφέρον σου για τους ενδεείς, τους πονεμένους, τους μοναχικούς, τους νέους, τους γέροντες, τα βρέφη και κάθε πάσχοντα αδελφό.
Αγάπησες εξ όλης καρδίας την Μητρόπολή σου, τους συνεργάτες σου πνευματικούς αδελφούς, το ποίμνιό σου. Έλεγες : «Ξέρετε τί σημαίνει να φέρεις τον τίτλο του ΦΙΛΙΠΠΩΝ; Μεγάλο βάρος στους ώμους. Μεγάλη η ευθύνη. Μεγάλη η Αποστολική Διαδοχή και ευλογία».
Γέμισες τις ψυχές μας με τον λόγο του Θεού «λόγοις και πράξεσι». Όλα για την δόξα του Θεού και του πιστού λαού. Πλούτισες με πλείστα όσα υλικά αγαθά την Μητρόπολή σου, ώστε να είναι αυτάρκης στα έργα της αγάπης και της ευποιΐας, προσφορά στον πάσχοντα συνάνθρωπο σε δύσκολους χρόνους και καιρούς, ζώντας εσύ προσωπικά την πτωχεία της καθημερινότητάς σου.
Πόσες φορές επενέβημεν διακριτικώς για την πρακτική βελτίωση του προσωπικού σου χώρου. Αρνιόσουν πάντα, ζώντας ταπεινά σε ένα κελί-δωμάτιο του 1960, ταπεινό και απέρριτο. Έφθασες, μάλιστα στο σημείο να ανακαινίσεις τους εσωτερικούς χώρους του Μητροπολιτικού οικήματος και των Γραφείων της Μητροπόλεως, εξαιρώντας το προσωπικό σου δωμάτιο. Πόσο ολιγαρκής ήσουνα !
Έφυγες ! Έφυγες χαρούμενος γιατί «εποίησες τα διατεταγμένα». Έφυγες όμως κουρασμένος και πικραμένος από ενέργειες και πράξεις. Μέχρι και την πείρα των ληστών έζησες και αντιμετώπισες στον προσωπικό σου χώρο.
Μακαριστέ μας Δεσπότη !
Ήσουν Αρχιερεύς άκακος, αμίαντος, ευθύς, ειλικρινής, αληθής και γι΄ αυτό ήσουν στο μάτι του κυκλώνα. «Η αλήθεια ενοχλεί» έλεγες. «Η αλήθεια πειράζει, μα η αλήθεια πάντοτε λάμπει».
Από εκεί ψηλά που είσαι, σεβαστέ μας Γέροντα, βλέπεις καλύτερα και νοιώθεις τις αγωνίες και τους πόθους της καρδιάς μας. Όλοι σε αγαπούμε, σε αναπολούμε, σε μνημονεύουμε. Όλοι, κληρικοί και λαϊκοί και το ευλογημένο ποίμνιό σου συζητούμε για το σεπτό πρόσωπό σου, την υπέροχη ψυχή σου, το πνευματικό σου ανάστημα, τους κόπους, τους αγώνες, τους μόχθους καιτις επιτυχίες σου. Ζείς και υπάρχεις ανάμεσά μας, οδηγείς τα βήματά μας.
Ήσουν ένα πολύτιμο διαμάντι από την παλιά φρουρά των Αρχιερέων, η οποία δυστυχώς τείνει να εξαφανισθεί.
«Αγάπησα», έλεγες, «την Εκκλησία από μικρό παιδί … μεγάλωσα από 4-5 χρονών μέσα στην Εκκλησία. Δεν μπορώ να πώ το ίδιο για τους εκπροσώπους της».
Σεπτέ μας ποιμενάρχα ! Μακαριστέ Επίσκοπε και Μητροπολίτα μας !
Λόγια απλά. Λόγια καρδιάς. Λόγια απείρου σεβασμού. Λόγια αληθείας και ειλικρινούς αγάπης, σού προσφέρουμε με την συμπλήρωση τριών ετών από της κοιμήσεως σου. Δεν σου άρεζαν ποτέ τα ευχολόγια και οι έπαινοι.
Δέξου παρακαλούμε τα λόγια αυτά ως προσφορά θυμιάματος, ως οσμή ευωδίας, από καρδιές που πάλουν από αγάπη και πηγαίο σεβασμό για το ιερό πρόσωπό σου.
Με την υπόσχεση, την οποία Εσύ μας παρέδωσες τόσο προφορικώς όσο και γραπτώς στην Διαθήκη σου ως παρακαταθήκη, την οποία διαβάζοντάς την, πλημμυρίζουν από δάκρυα οι οφθαλμοί και οι καρδιές μας :
«την ζώσαναγάπην προς τον Θεόν και τους ανθρώπους να εργάζεσθε και εν αγάπη να συμπεριφέρεσθεπάντοτε… Καλήναντάμωσιν εις την μέλλουσαν Πόλιν».
ΠΡΟΚΟΠΙΟΥ ΤΟΥ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ
ΚΑΙ ΘΕΟΠΡΟΒΛΗΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ
ΤΗΣ ΑΓΙΩΤΑΤΗΣΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ
ΦΙΛΙΠΠΩΝ, ΝΕΑΠΟΛΕΩΣ ΚΑΙ ΘΑΣΟΥ
ΑΙΩΝΙΑ Η ΜΝΗΜΗ !
Πρωτοπρεσβυτέρου
Ελευθερίου Κωνσταντινίδου
Αρχιερατικού Επιτρόπου Φιλίππων
