Η αειφόρος ανάπτυξη, ως η μόνη συμβατή με την προστασία του περιβάλλοντος ανάπτυξη, είναι συμβατή με τα μνημόνια;
Η προστασία του περιβάλλοντος με την παγκοσμιοποιημένη του διάσταση περιλαμβάνει τις επιπτώσεις στα έμβια όντα της γης εξαιτίας των κλιματικών αλλαγών, οι συνέπειες των οποίων συμπυκνώνονται στην υπερθέρμανση του πλανήτη και στα ακραία και καταστροφικά καιρικά φαινόμενα. Η Ελλάδα, λόγω του μεγέθους της, ελάχιστα μπορεί να επηρεάσει την παγκόσμια εξέλιξη, αντιθέτως, επηρεάζεται δραματικά από την αλόγιστη βιομηχανική δραστηριότητα των ισχυρών της γης και από την υπερκατανάλωση και κατασπατάληση των φυσικών πόρων που διαθέτει ο πλανήτης.
Επομένως, σ’ ότι μας αφορά, η συμβατική έννοια της προστασίας του περιβάλλοντος στην πατρίδα μας υπό τον γενικό όρο της αειφορίας, επικεντρώνεται στην προστασία των θαλασσών μας, στην ορθολογική χρήση του πόσιμου νερού ως δημόσιου αγαθού ώστε να εξασφαλιστεί πρόσβαση, επάρκεια και καλή ποιότητα για όλον τον πληθυσμό, στην προστασία των δασών, των οικοσυστημάτων, στη διαχείριση των απορριμμάτων (αστικών, βιομηχανικών, τοξικών, νοσοκομειακών κ.λ.π.) στην ασφάλεια των πολιτών από την κατασκευή μεγάλων έργων και τη λειτουργία βιομηχανικών μονάδων, στο σεβασμό στο δομημένο περιβάλλον κ.ά. Ειδικά για το δομημένο περιβάλλον, σε μια χώρα με μεγάλη σεισμική επικινδυνότητα, αντί να μειώνουμε τους συντελεστές δόμησης και να επεκτείνουμε τις πόλεις και τους οικισμούς προκειμένου να δημιουργήσουμε πιο ανθρώπινες συνθήκες, πράττουμε το αντίθετο.
Διανύουμε μια περίοδο που μας υποχρεώνει να ρίξουμε μια διαφορετική ματιά στην έννοια της προστασίας του περιβάλλοντος. Στην Ελλάδα των μνημονίων, το περιβάλλον και η προστασία του επηρεάζονται καθοριστικά από την ανθρωπιστική και προσφυγική κρίση, η περεταίρω επιδείνωση των οποίων θα οδηγήσει σε ανεξέλεγκτες καταστάσεις. Η προστασία του περιβάλλοντος επηρεάζεται ακόμη από την ήδη διαμορφωμένη και παγιωμένη ζοφερή οικονομική κατάσταση και από την αβεβαιότητα ως προς τις εξελίξεις. Η νομική δυνατότητα που υπάρχει, με την έννοια της απαίτησης να εφαρμόζεται η νομοθεσία ή της προσφυγής στη δικαιοσύνη σε περίπτωση που αυτή παραβιάζεται, έχει ήδη υποστεί μια ιδιότυπη αναστολή, αφού πλέον, ότι νομοθετείται στην Ελληνική Βουλή, είτε προετοιμάζεται και επιβάλλεται έξωθεν, είτε «διορθώνεται» σύμφωνα με όσα ορίζουν οι δανειστές.
Επομένως πρέπει, πολιτεία, φορείς και πολίτες να επαναπροσδιορίσουμε τους στόχους μας λαμβάνοντας τα νέα κοινωνικά και οικονομικά δεδομένα και τους αντίστοιχους νομικούς «περιορισμούς».
Η ανθρωπιστική κρίση και η διαρκής φτωχοποίηση του πληθυσμού, συνδέονται άμεσα με την υποχρέωσή μας να εξασφαλίσουμε επαρκή και ποιοτική τροφή στους πολίτες και επιβάλλουν την ενίσχυση της αγροτικής παραγωγής και την προστασία της καλλιεργήσιμης γης. Πρώτου μεγέθους καταστρατήγηση του παραπάνω όρου έχουμε ήδη από τον αγωγό φυσικού αερίου TAP (κατά 80% διέρχεται από πεδινές ή καλλιεργήσιμες εκτάσεις).
Η τουριστική εκμετάλλευση των εξαιρετικής ποιότητας και αξίας παραλιών και θαλασσών μας ή άλλων αποκαλούμενων «εθνικών φιλέτων» διαφεύγει του εθνικού δικαίου, άρα και της δυνατότητας να επηρεάσουμε το είδος της ανάπτυξης με όρους αειφορίας (άναρχη υπερεκμετάλλευση και τσιμεντοποίηση, αποφυγή φαραωνικών τουριστικών μονάδων-all inclusive-, καταπάτηση προστατευόμενων περιοχών κ.λ.π.).
Η διαχείριση των στερεών αποβλήτων που καθυστέρησε αδικαιολόγητα τα προηγούμενα μη μνημονιακά χρόνια, είναι προφανές ότι θα επιδιωχθεί με δυσμενέστερους όρους, προκειμένου να μεγιστοποιήσει τα κέρδη.
Τα μνημόνια και οι μέσω αυτών εκχωρήσεις δικαιωμάτων διαχείρισης του χερσαίου, θαλάσσιου και εναέριου εθνικού χώρου, είναι βέβαιο ότι θα επιδεινώσουν την ποιότητα του περιβάλλον στην πατρίδα μας και θα στερήσουν σημαντικά αγαθά από τις επόμενες γενιές.
Υπό τις παρούσες συνθήκες, το περιβάλλον και η προστασία του είναι πεδίο όπου οι δύο έννοιες, ηθική της πολιτικής και πολιτική της ηθικής, θα κληθούν να συγκρουστούν. Ούτως η άλλως, προστασία του περιβάλλοντος σημαίνει σύγκρουση με συμφέροντα.
Άλλη μια πρόσκληση και πρόκληση για δράση.
Η αειφόρος ανάπτυξη εκ των πραγμάτων δεν μπορεί να είναι συμβατή με τα μνημόνια.
Καβάλα, Δράμα 05 Ιουνίου 2016
Όραμα Μηχανικών «ΟΡ.ΜΗ.» για την Ανατολική Μακεδονία
