Η στρατιωτική χρήση κυριαρχεί στην έρευνα, τη χρηματοδότηση και τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης. Οι νέοι πόλεμοι μάχονται όλο και λιγότερο από τα ανθρώπινα όντα. Η πιο άγρια εφαρμογή αυτής της νέας φρίκης είναι ετούτη του Ισραήλ.
Το ισραηλινό περιοδικό 972, γράφει ο Bifo, δημοσίευσε μια ανατριχιαστική έκθεση: περιγράφει πώς ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης σχεδιάστηκε για να εντοπίζει και να χτυπά εχθρικούς υποθετικά στόχους.
Ο στρατός αποφάσισε ότι για κάθε ενεργό στέλεχος της Χαμάς που αναγνωρίζεται αυτόματα επιτρέπεται να σκοτώνει έως και 15/20 πολίτες, σε περίπτωση που ο στόχος είναι ένας αξιωματικός της Χαμάς, επιτρέπεται η εξόντωση 100 αμάχων.
Οι πόλεμοι του 21ου αιώνα γίνονται όλο και λιγότερο από τα ανθρώπινα όντα. Τα ανθρώπινα όντα είναι τα θύματα, αλλά οι δράστες της εξόντωσης είναι μηχανές. Μηχανές που οδηγούνται όλο και λιγότερο από ανθρώπους, επειδή η υπαινικτική τάση στα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης (εξοπλισμένα με ικανότητες αυτο-μάθησης και βαθιάς μάθησης-deep learning) είναι να απελευθερώνουν τους ανθρώπους (τυχαίους οργανισμούς συχνά προικισμένους με συνείδηση και ευαισθησία) από το καθήκον του βασανισμού, του ακρωτηριασμού, της θανάτωσης και εξολόθρευσης, για να αφήσουν αυτή την αγγαρεία σε συστήματα εξοπλισμένα με νοημοσύνη.
Η λέξη «νοημοσύνη» υποδηλώνει την ικανότητα εκτέλεσης μιας εργασίας, ενός καθήκοντος, ανεξάρτητα από την κοινωνική της χρησιμότητα, την ηθική της νομιμότητα και ούτω καθεξής, και κυρίως ανεξάρτητα από τη συναισθηματικότητα.
Ευφυΐα χωρίς ευαισθησία, νοημοσύνη χωρίς συνείδηση: η ευφυής εξοντωτική μηχανή είναι το γενικό προϊόν του καπιταλιστικού συστήματος στην εποχή του ευφυούς αυτοματισμού.
Ο ναζισμός του εικοστού αιώνα έπρεπε να λάβει υπόψη τα όρια της συναισθηματικής νοημοσύνης, όπως δείχνει ο Jonathan Little στο τρομερό μυθιστόρημά του Le benevole, Οι καλοπροαίρετοι–The Kindly Ones. Ο τεχνοναζισμός του 21ου αιώνα του οποίου οι σιωνιστές είναι το σύμβολο και η πρωτοπορία, χειραφετεέιται από αυτά τα όρια.
Το έργο του φόνου είναι εξαντλητικό, όπως μάθαμε διαβάζοντας εκείνο το μυθιστόρημα που αφηγείται την ψυχική κόπωση ενός άνδρα των SS: ο ανθρώπινος οργανισμός έχει φυσικά και ψυχολογικά όρια από τα οποία χειραφετείται η ευφυής μηχανή. Όπως μαθαίνουμε από ένα ρεπορτάζ της Haaretz (The Israeli Soldiers Who Took Their Own Lives While Fighting Hamas, Days After October) και από μια αναφορά του CNN (‘He got out of Gaza, but Gaza did not get out of him’: Israeli soldiers returning from war struggle with trauma and suicide), η ψυχική κούραση της εξόντωσης φθείρει τα νεύρα των ισραηλινών εξολοθρευτών: η αυτοκτονία, οι μετατραυματικές ψυχικές διαταραχές, ο αυτοτρόμος πλήττουν τους στρατιώτες του Ισραηλινού Στρατού, IDF.
Η πρόβλεψή μου είναι ότι αυτές οι διαταραχές είναι μόνο η αρχή μιας γενικευμένης ψυχικής κατάρρευσης της ισραηλινής κοινωνίας που δεν θα μπορέσει να επιβιώσει για πολύ από το παλαιστινιακό Ολοκαύτωμα.
Το drone είναι η κυρίαρχη φιγούρα αυτής της νέας φάσης του ναζισμού: ο πόλεμος της Ουκρανίας και η γενοκτονία της Γάζας είναι το θέατρο πειραματισμού αυτής της νέας φάσης του Τερματισμού, διαδικασία που θα λάβει χώρα πλήρως τον 21ο αιώνα.
Το Drone είναι ένα ιπτάμενο όχημα που χαρακτηρίζεται από την απουσία ανθρώπινου πιλότου στο αεροσκάφος: η πτήση του ελέγχεται από υπολογιστές που μπορούν να δουν, να ακούσουν και να πραγματοποιήσουν την εξόντωση.
Από τα πρώτα μεγάλα μοντέλα, αποκλειστικά σε λίγους στρατούς, η τεχνολογία έχει εξελιχθεί μέσω της κατασκευής πολύ μικρών μοντέλων που λειτουργούν ομαδικά (drones σε σμήνος), με δυνατότητα πρόσβασης σε οποιονδήποτε λόγω της οικονομικής τους προσιτότητας.
Η ισραηλινή γενοκτονία αποτελεί την πρώτη μεγάλης κλίμακας εφαρμογή αυτού του αυτοματισμού της εξόντωσης. Δεν πρέπει να σκεφτόμαστε πως πρόκειται για μεμονωμένο επεισόδιο, δεν πρέπει να πιστεύουμε ότι μετά από αυτό το εξαιρετικό γεγονός ο πόλεμος θα επιστρέψει για να πάρει τα αρχαία απάνθρωπα ανθρώπινα χαρακτηριστικά του.
Η απανθρωπιά έχει επιτέλους χειραφετηθεί από τον άνθρωπο και μπορεί τελικά να προχωρήσει αυτόματα. Στον τεχνοστρατιωτικό ανταγωνισμό, οι εξοντωτικές μηχανές προορίζονται να γίνουν διάχυτες, διαβρωτικές.
Από εδώ και στο εξής, κάθε ένοπλη σύγκρουση –είτε είναι εθνικός πόλεμος, είτε θρησκευτικός πόλεμος είτε εμφύλιος πόλεμος– θα χρησιμοποιεί όλο και περισσότερο ευφυείς τεχνικές εξόντωσης.
972
Το ισραηλινό περιοδικό 972 δημοσίευσε τον aπρίλιο του 2024 την πιο ανατριχιαστική έκθεση την οποίας μπορώ να θυμηθώ: περιγράφει την γνωσιολογική και πραγματιστική δομή ενός συστήματος τεχνητής νοημοσύνης που έχει σχεδιαστεί για να εντοπίζει και να χτυπά εχθρικούς υποθετικά στόχους.
Αυτοί οι στόχοι μπορεί να είναι αθώοι περαστικοί, παιδιά που επιστρέφουν από το σχολείο, γυναίκες που πηγαίνουν να φέρουν νερό από την βρύση. Δεν πειράζει. Η αυτόματη εξόντωση λειτουργεί στοχαστικά και η στρατιωτική στοχαστική δεν μπορεί να είναι πολύ λεπτή.
Το ισραηλινό σύστημα εξόντωσης, που φέρει το χαριτωμένο όνομα Λεβάντα-Lavender, είναι – όπως πληροφορεί το 972, “μια ειδική μηχανή που μπορεί να επεξεργαστεί τεράστιες ποσότητες δεδομένων για να δημιουργήσει πιθανούς στόχους στρατιωτικής επίθεσης κατά τη διάρκεια ενός πολέμου.
Αυτή η τεχνολογία λύνει αυτό που μπορεί να οριστεί ως το σημείο συμφόρησης-τον λαιμό της μποτίλιας στον εντοπισμό νέων στόχων και στην απόφαση για εκτέλεση”. Οι άνθρωποι, λοιπόν, είναι το σημείο συμφόρησης, είναι το στοιχείο της αβεβαιότητας και της επιβράδυνσης.
Όσο αδίστακτοι και φανατικοί κι αν είναι, οι άνθρωποι εξακολουθούν να είναι ακαθοριστικές μηχανές: η συναισθηματικότητα, η αβεβαιότητα, η κούραση μπορούν να περιορίσουν τις ανθρωποκτονικές ικανότητές τους.
Το ευφυές μηχάνημα πρέπει σταδιακά να περιλαμβάνει ολόκληρη τη σειρά των ενεργειών που καθιστούν δυνατή την εξόντωση: οπτική και ακουστική αναγνώριση, καταλογογράφηση, επιλογή, εξάλειψη.
Και τέλος αυτοδιόρθωση και αυτοτελειοποίηση για την επιδίωξη του ανώτερου σκοπού: εγκαθίδρυση της τάξης εκεί όπου οι άνθρωποι είναι το χάος. Επομένως αφαιρέστε κάθε ανθρώπινο στοιχείο.
“Το Lavender έπαιξε έναν ουσιαστικό ρόλο στους βομβαρδισμούς των παλαιστινίων… η επιρροή του στις επιχειρήσεις του στρατού ήταν τόσο σημαντική που οι στρατιωτικοί αντιμετώπισαν τις πληροφορίες από τη μηχανή που οδηγούσε η τεχνητή νοημοσύνη σαν να ήταν ανθρώπινες αποφάσεις….
Το σύστημα αρχικά αναγνώρισε 37.000 παλαιστίνιους ως ύποπτους μαχητές, και θεώρησε τα σπίτια τους ως στόχους για αεροπορικούς βομβαρδισμούς…. Ο ισραηλινός στρατός επιτέθηκε συστηματικά στα άτομα που επέλεξε το Lavender στα σπίτια τους, κυρίως τη νύχτα, όταν ολόκληρες οικογένειες ήταν μαζί τους…
Σύμφωνα με δύο πηγές που ρωτήσαμε, ο στρατός αποφάσισε ότι για κάθε στέλεχος της Χαμάς που εντόπισε ο Λεβάντερ, επιτρεπόταν να σκοτωθούν έως και 15 ή είκοσι πολίτες… στην περίπτωση που ο στόχος ήταν ένας αξιωματικός της Χαμάς, επιτρεπόταν η εξόντωση εκατό αμάχων…
Η λύση στο πρόβλημα, προσθέτει ο αξιωματούχος, είναι η τεχνητή νοημοσύνη. Έχουμε στη διάθεση μας έναν οδηγό για την κατασκευή μιας μηχανής δημιουργίας στόχων, με βάση τους αλγόριθμους αυτοεκμάθησης του μηχανήματος.
Σε αυτόν τον οδηγό υπάρχουν πολλά παραδείγματα χαρακτηριστικών που επιτρέπουν να αναγνωριστεί ένα άτομο ως επικίνδυνο, όπως το να είναι σε μια συγκεκριμένη ομάδα WhatsApp ή να αλλάζει συχνά κινητό ή συχνά να αλλάζει διεύθυνση…
Στον πόλεμο δεν υπάρχει χρόνος για να ενοχοποιούμε κάθε στόχο, επομένως πρέπει να αποδεχτούμε ένα ορισμένο περιθώριο σφάλματος κατά τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης, πρέπει να διακινδυνεύουμε να προκαλέσουμε παράπλευρη αστική ζημιά ή να επιτεθούμε σε κάποιον κατά λάθος, και πρέπει να μάθουμε να συζούμε με αυτή την επίγνωση (live with it)…”
Αυτός ο αξιωματικός του οποίου οι δηλώσεις αναφέρονται στο 972 καταλήγει λέγοντας ότι, αφού έχουμε σκοτώσει εκατοντάδες, ή μάλλον χιλιάδες, ή μάλλον δεκάδες χιλιάδες παιδιά, γυναίκες, αθώους ανθρώπους, πρέπει στη συνέχεια να μάθουμε να «ζούμε με αυτό».
Ζώντας με την επίγνωση του εξολοθρευτή. Μια φρικτή έκφραση που από μόνη της μας λέει σε ποιο σημείο έχει φτάσει η ηθική υποβάθμιση, και πόσο βαθιά είναι η άβυσσος του δολοφονικού κυνισμού στην οποία έχει βυθιστεί ολόκληρος ο πληθυσμός του Ισραήλ.
“ B (μια πηγή του 972) μας είπε ότι γι’ αυτό τον αυτοματισμό ήταν φυσιολογικό να δημιουργεί έναν μεγαλύτερο αριθμό στόχων για να χτυπήσει. Σε μια μέρα χωρίς πολλούς στόχους (επειδή τα κριτήρια ορισμού ήταν ανεπαρκή) έπρεπε να χαμηλώσουμε το όριο χαρακτηρισμού.
Οι στρατιώτες μας πίεζαν συνέχεια: δώστε μας περισσότερους στόχους. Μας φώναζαν. Έχουμε ήδη σκοτώσει όλους τους στόχους που μας δώσατε χθες… Η λεβάντα και παρόμοια συστήματα, όπως για παράδειγμα αυτό που ονομάζεται Where’s daddy, συνδυάζονται για να έχουν ως αποτέλεσμα να σκοτώνουν ολόκληρες οικογένειες…“.
Τα επίσημα όργανα του ισραηλινού στρατού σχολιάζουν με ικανοποίηση αυτά τα αποτελέσματα της ευφυούς πολεμικής μηχανής: “Το κράτος του Ισραήλ είναι ένας εξαιρετικά ικανός τεχνολογικά παίκτης, και αξιοποιεί την τεχνογνωσία του ως μέρος της διπλωματικής εργαλειοθήκης του για να γίνει ηγέτης στον σχεδιασμό του διεθνούς συστήματος τεχνολογικής διακυβέρνησης, di tech-governance. Η ανάγκη για τεχνολογική υπεροχή προκύπτει στο Ισραήλ από τις απειλές που πρέπει να αντιμετωπίσει…” opiniojuris.org
Η στοχευμένη εξάλειψη και ο πολλαπλασιασμός των παράπλευρων δολοφονιών είναι το αποτέλεσμα μιας τεχνικής βελτίωσης της οποίας το Ισραήλ είναι η πρωτοπορία, αλλά δεν πρέπει να πιστεύουμε ότι αυτό είναι ένα μεμονωμένο και χρονικό φαινόμενο. Ολόκληρη η Δύση πρέπει να εξοπλιστεί με μια τεχνολογική διακυβέρνηση οδηγούμενη από την εξολοθρευτική τεχνητή νοημοσύνη.
Ευφυΐα και συνείδηση
Η Γάζα μας αποκάλυψε την τελική αλήθεια της ανθρώπινης ιστορίας: δεν υπάρχει διέξοδος από την άπειρη αναπαραγωγή του κύκλου βίας-εκδίκησης-βίας. Γιατί λοιπόν να διστάζουμε;
Είναι απαραίτητο να αποστειρωθεί η νοημοσύνη, είναι απαραίτητο να διαχωριστεί η νοημοσύνη από την ακαθοριστική φύση του ασυνείδητου, του συναισθήματος. Μόνο έτσι μπορούμε να κατανοήσουμε την τεχνητή νοημοσύνη στο πλαίσιο του γενικευμένου οικονομικού και στρατιωτικού ανταγωνισμού.
Ο πόλεμος είναι η λογική συνέχεια της φιλελεύθερης οικονομίας, και ο πόλεμος απαιτεί μια απεριόριστη χρήση της νοημοσύνης-ευφυίας. Αλλά για να καταργήσουμε τα όρια της νοημοσύνης πρέπει να γνωρίζουμε αυτό που παρατηρεί ο Yuval Harari στο βιβλίο του Homo Deus: ο διαχωρισμός της νοημοσύνης από τη συνείδηση είναι η προϋπόθεση για την πλήρη εφαρμογή της νοημοσύνης.
Η συνείδηση, αν αυτή η λέξη σημαίνει κάτι, είναι ένας περιορισμός της νοημοσύνης. Αναφέρομαι στην ηθική συνείδηση, που σημαίνει ευαισθησία, δηλαδή ευαίσθητη συνείδηση, ενσαρκωμένη συνείδηση.
Το έργο της δολοφονίας, που είναι το πιο σημαντικό έργο της παρούσας εποχής, η πιο σημαντική επένδυση της τερματικής οικονομίας, καθίσταται τόσο πιο παραγωγικό όσο περισσότερο χειραφετείται η (ανθρωποκτονική) νοημοσύνη από την (ηθική) συνείδηση.
Από τότε που ο Σιωνισμός μετέτρεψε τον ισραηλινό πληθυσμό στην καρδιά του σκότους του σύγχρονου σουπρεματισμού [αισθήματος ανωτερότητας], το Ισραήλ κατέστη η Endlosung-Machine [μηχανή εξόντωσης].
Γι’ αυτό ξέρουμε ότι δεν θα υπάρξει ποτέ μια μεταπολεμική περίοδος. Κανείς δεν μπορεί πλέον να πιστέψει ότι θα υπάρξει ειρήνη σε ένα κάποιο μέλλον, διότι η εξόντωση έχει ενσωματωθεί σε μια μηχανή αυτοδιόρθωσης, αυτοτελειοποίησης, που συνδέεται και επεκτείνεται, μια μηχανή που κανείς δεν έχει τη ικανότητα να απενεργοποιήσει.
Η εμφάνιση της τεχνητής νοημοσύνης αποκαλύπτεται ότι είναι την ίδια στιγμή η συνέπεια της απαρχαίωσης-παλαίωσης, αχρήστευσης του ανθρώπου, και η προϋπόθεση για την οριστική τεχνική υποταγή των ανθρώπων.
Αυτή είναι η ουσιαστική αλήθεια που πρέπει να γνωρίζουμε για την τεχνητή νοημοσύνη στην εποχή του ασυμπτωτικού ολοκληρωτικού πολέμου. Όλα τα άλλα είναι φλυαρίες για να χάνουμε τον χρόνο μας.
Ο Aviv Kochavi, αρχηγός του επιτελείου των ισραηλινών αμυντικών δυνάμεων, είπε ότι η πολεμική μεθοδολογία του Ισραήλ είναι εμπνευσμένη από τη ριζωματική θεωρία των Deleuze και Guattari.
Ο ασύμμετρος πολλαπλασιασμός των μικρομηχανών πολέμου είναι ο καλύτερος ορισμός της ιδέας της μετατροπής καθημερινών αντικειμένων κοινής χρήσης όπως τηλεειδοποιητές και γουόκι-τόκι σε όπλα μαζικής καταστροφής.
Μόνο οι αφελείς αναγνώστες μπορούσαν να πιστέψουν ότι η ριζωματική μεθοδολογία των Deleuze και Guattari ήταν μια θεωρία για την απελευθέρωση. Στην πραγματικότητα πρόκειται για κάτι πολύ πιο περίπλοκο και διαρθρωμένο: αυτή η μεθοδολογία πρώτα απ’ όλα εννοιολογεί το οικονομικό μοντέλο που βασίζεται στη μοριακή κατανομή του καπιταλιστικού ελέγχου.
Στη συνέχεια, τη μοριακή επιγραφή του πολέμου και του τρόμου σε κάθε κομμάτι της καθημερινής ζωής και των πραγμάτων κοινής χρήσης. Η παρανοϊκή ζωή του Ισραήλ –μιας χώρας που στοιχειώνεται μόνιμα από το μίσος των γύρω πληθυσμών της και θα είναι πάντα (για τα λίγα χρόνια που θα της παραχωρηθεί να επιβιώνει πριν την αυτοκτονία)– σημαδεύεται από αυτή τη μοριακή μορφοποίηση του τρόμου.
Ο πόλεμος της εξόντωσης είναι – αν μου επιτρέπεται το μακάβριο παιχνίδι με τις λέξεις – la killer application, η δολοφονική εφαρμογή της τεχνητής νοημοσύνης. Η τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να γεννήθηκε με καθαρά επιστημονικές προθέσεις, ή καθαρά οικονομικές, ή ακόμα και με αφελείς ανθρωπιστικές προθέσεις.
Όμως η τέλεια, συγκεκριμένη και οριστική χρήση της είναι η εξόντωση. Τα τελευταία χρόνια έχουμε ακούσει να μιλούν για μια ηθική προσαρμογή-διευθέτηση για την τεχνητή νοημοσύνη, έχουμε ακούσει να μιλούν για μια ευθυγράμμιση της τεχνολογίας με τις ανθρώπινες «αξίες».
Πρόκειται για κουβεντούλες δίχως νόημα. Πρώτα απ’ όλα: τι σημαίνει ανθρώπινες αξίες; Για ποια καθολικότητα μιλάμε; Την καθολικότητα-παγκοσμιότητα του κέρδους, του οικονομικού ανταγωνισμού, της απεριόριστης ανάπτυξης;
Ή την οικουμενικότητα κάτι άλλου; Ποιος είναι ο Δάσκαλος, ο Άρχοντας της Οικουμενικότητας αφού όλη η ανθρωπότητα βρίσκεται πολιτιστικά σε πόλεμο; Η ιδέα της ευθυγράμμισης (alignment) της AI με τις ανθρώπινες αξίες είναι μια αντιστροφή αυτού που έχει συμβεί και συμβαίνει στην πραγματικότητα στον κόσμο της έρευνας και εφαρμογής της τεχνητής νοημοσύνης: οι γνωστικές μας ικανότητες έχουν ευθυγραμμιστεί με την ψηφιακή μορφοποίηση του κόσμου.
Αυτό συνέβη τα τελευταία πενήντα χρόνια, και τώρα έχουμε φτάσει στο τελικό βήμα: να ευθυγραμμίσουμε την τεχνητή νοημοσύνη με την επιταγή της εξόντωσης που κυριαρχεί στο ασυνείδητο και την αγριότητα της φυσικής επιλογής.
Όλες οι συζητήσεις για την ηθική της τεχνητής νοημοσύνης είναι ανοησίες, γιατί βασίζονται στην αφαίρεση, την απομάκρυνση και τη λήθη της στρατιωτικής χρήσης της ΤΝ, η οποία κυριαρχεί την έρευνα, τη χρηματοδότηση και τη χρήση αυτής της τεχνολογίας: νοημοσύνη που οδηγείται από την άνοια, τη ψύχωση, από τον τρόμο.
Μιχάλης ‘Μίκε’ Μαυρόπουλος Comune-info
