Αλήθειες από το σύλλογο Αρχιτεκτόνων για Πολεοδομία- ΣΥΠΟΘΑ- Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής και άλλα

Ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Ν. Καβάλας, διαπιστώνοντας τη χρόνια αδιαφορία και αδράνεια από πλευράς συντεταγμένης πολιτείας, Δήμου Καβάλας και Περιφερειακής Ενότητας, για την επίλυση προβλημάτων που άπτονται της ανάπτυξης του Νομού και του Δήμου σε σχέση με την άσκηση του επαγγέλματος του μηχανικού και του κατασκευαστικού τομέα, προτίθεται να ενεργοποιήσει όλες τις νόμιμες διαδικασίες, με την παρούσα διαμαρτυρία- γνωστοποίηση προβλημάτων και προτάσεις για τη λήψη άμεσων μέτρων αντιμετώπισης των προβλημάτων που ταλανίζουν τους μηχανικούς και οδηγούν σε επαγγελματική απαξίωση και επενδυτική απραξία.

Ο κλάδος των μηχανικών με πολύ κόπο και προσωπικές θυσίες αντιμετώπισε την οικονομική κρίση και την υποβάθμιση του επαγγέλματος που επέφερε η εποχή των μνημονίων, με εκατοντάδες συναδέλφους να έχουν καταφύγει στο εξωτερικό και να αλλάζουν επάγγελμα ή να συνταξιοδοτούνται πρόωρα. Μαζί με τους μηχανικούς ολόκληροι επαγγελματικοί κλάδοι με χιλιάδες επιχειρηματίες και εργαζόμενους, παρασυρμένοι στη δίνη της κρίσης βρέθηκαν άνεργοι και χρεωμένοι, περιμένοντας την πολυπόθητη ανάπτυξη με επανεκκίνηση της οικοδομής.

Και ενώ τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο διαφαίνονται τα πρώτα σημάδια ανάκαμψης του τομέα της κατασκευής, αναδύονται πρόσθετα κωλύματα και γραφειοκρατικές παλινωδίες, που αφορούν τη διαδικασία έκδοσης άδειας δόμησης ή οποιασδήποτε άλλης σχετικής διοικητικής πράξης. Στο Νομό Καβάλας παρατηρούνται καθυστερήσεις ετών για διεκπεραιώσεις υποθέσεων που σε άλλους νομούς απαιτούνται ελάχιστοι μήνες. Το αποτέλεσμα είναι να αποτρέπονται ή να καθυστερούν έργα και επενδύσεις εκατομμυρίων ευρώ και φυσικά να διακινδυνεύει τόσο η εργασία των μηχανικών όσο και πολλών άλλων σχετικών επαγγελματιών.

Παρακάτω θέλουμε να περιγράψουμε πιο συγκεκριμένα τις συνθήκες κάτω από τις οποίες εργαζόμαστε και αφορούν το Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής, το Σ.Υ.Π.Ο.Θ.Α, την Υπηρεσία Δόμησης Καβάλας (ΥΔΟΜ), το Υπουργείο Πολιτισμού και την Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Ανατ. Μακεδονίας & Θράκης, καθώς και άλλα θέματα που μας απασχολούν.

Η έγκριση του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής της Π.Ε. Καβάλας είναι απαραίτητο δικαιολογητικό για την έκδοση ενός σημαντικού αριθμού οικοδομικών αδειών που εκδίδονται στον νομό. Εδώ και 12 μήνες το Σ.Α. λειτουργεί χωρίς γραμματειακή υποστήριξη, μόνο με την καλή θέληση των μελών του και συναδέλφων μηχανικών, (ελεύθερων επαγγελματιών), που οικιοθελώς προσφέρουν τη βοήθειά τους αντιμετωπίζοντας την απόλυτη αδιαφορία της διοίκησης.

Με ανύπαρκτο ηλεκτρονικό εξοπλισμό και επιτακτική ανάγκη οργάνωσης αρχείου σε κατάλληλο χώρο με βιβλιοθήκες και ράφια, το Σ.Α. έχει συγκεντρώσει περισσότερους από χίλιους φάκελους στα τρία χρόνια λειτουργίας, οι οποίοι στοιβάζονται σε σωρούς στο χώρο συνεδρίασης, δυσχεραίνοντας το έργο του συμβουλίου, καθώς συχνά καταρρέουν. Ως αποτέλεσμα, όπως μπορεί να γίνει αντιληπτό, κάθε νέα συνεδρίαση του Σ.Α. προσθέτει από πενήντα φακέλους στο ήδη κορεσμένο αυτό περιβάλλον και μια σχετικά απλή διαδικασία έχει μετατραπεί σε άθλο, τόσο για τα μέλη του -κυρίως τον πρόεδρο που έχει την ευθύνη της εύρυθμης λειτουργίας του ως υπηρεσιακός, όσο και για τους ιδιώτες μηχανικούς που προσκομίζουν τις μελέτες τους προς έγκριση. Το αποτέλεσμα είναι το Σ.Α. να μη λειτουργεί σε τακτά διαστήματα και να προκαλούνται καθυστερήσεις, με ορατό τον κίνδυνο αναστολής της λειτουργίας του, όπως μάλιστα προτάθηκε ως τρόπος πίεσης για την επίλυση των προβλημάτων του.

Και ενώ έχουν γίνει αλλεπάλληλες εκκλήσεις για ορισμό νέου γραμματέα, τόσο προς την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας – Θράκης, που είναι αρμόδια για την συγκρότησή του, όσο και προς την Π.Ε. Καβάλας για συνδρομή στην επίλυση των προβλημάτων του, δεν υπάρχει καμία ανταπόκριση, παρότι η λειτουργία του Σ.Α. αφορά την εξυπηρέτηση των πολιτών της περιοχής, δηλαδή της Π.Ε. Καβάλας.

Το Σ.Υ.Π.Ο.Θ.Α αντιστοίχως, με ιδιαίτερα σημαντικές υποθέσεις πολεοδομικού χαρακτήρα και ενστάσεων, έμεινε χωρίς γραμματέα για διάστημα μεγαλύτερο του ενός έτους και ανέστειλε τη λειτουργία του με αποτέλεσμα σήμερα που έχει επανεκκινήσει, να έχει σε εκκρεμότητα σχεδόν 4000! υποθέσεις και μαζί χιλιάδες πολίτες και μηχανικούς να ταλαιπωρούνται στην αναμονή.

Αυτό όμως που προκαλεί το μεγαλύτερο σκόπελο για την εξυπηρέτηση του πολίτη είναι η καθυστέρηση έκδοσης αδειών δόμησης από την ΥΔΟΜ Καβάλας, η οποία κατέχει αρνητική πρωτιά σε ολόκληρη τη χώρα, στο χρόνο διεκπεραίωσης των υποθέσεων. Είναι γνωστό ότι στις περισσότερες πολεοδομίες της χώρας η έκδοση οικοδομικών αδειών δεν ξεπερνά τους 4 με 6 μήνες ενώ υπάρχουν και αρκετές υπηρεσίες που εκδίδουν οικοδομικές άδειες σε 2 με 3 μήνες. Στη ΥΔΟΜ Καβάλας υπολογίζεται ότι αν ένας φάκελος κατατεθεί σήμερα, χρειάζονται πάνω από 2 χρόνια για να εκδοθεί η άδεια!

Το γεγονός αυτό αποτελεί τον πλέον ανασταλτικό παράγοντα για οποιαδήποτε επένδυση. Ελλοχεύει ο κίνδυνος να χαθούν εκατομμύρια ευρώ, (υπολογίζεται τουλάχιστον 30 με 40 εκατομμύρια ευρώ), από επενδύσεις και έργα για τα οποία έχει εγκριθεί η χρηματοδότηση μέσω ΕΣΠΑ, εφόσον υπάρχουν συγκεκριμένοι χρονικοί περιορισμοί για την έναρξη και ολοκλήρωση του προγράμματος. Ταυτόχρονα χιλιάδες θέσεις εργασίας κινδυνεύουν να χαθούν μαζί με αυτά.

Οι λόγοι που έχουν οδηγήσει σε αυτήν την κατάσταση είναι πολλοί και διάφοροι: η αλλαγή της νομοθεσίας, που αντί να απλουστεύει τις διαδικασίες αυξάνει τη γραφειοκρατία, η υποστελέχωση της υπηρεσίας, η αδιαφορία των αρμόδιων φορέων των Δήμων Καβάλας και Θάσου να επιλύσουν το πρόβλημα παρότι επανειλημμένα έχουν κατατεθεί προτάσεις για την αντιμετώπισή του, η απραγία των Δημοτικών Αρχών που προτάσσει ως μόνιμο επιχείρημα την έλλειψη προσωπικού, ενώ αυτό που απουσιάζει, κυρίως, είναι η έλλειψη οργάνωσης και διάθεσης για την εξυπηρέτηση του πολίτη και της όποιας οικονομικής ανάπτυξης μας επιτρέπεται πλέον. Έντονη ανοικοδόμηση υπήρχε και πριν από 15-20 χρόνια, όταν η αντίστοιχη Πολεοδομία Καβάλας, με τριπλάσια βεβαίως άτομα, κατάφερνε να εκδίδει περισσότερες από 1000 άδειες ετησίως, σήμερα μετά βίας αυτές ξεπερνούν τις 100.

Υπάρχουν ζητήματα που μπορούν να λυθούν άμεσα και να μειώσουν δραστικά τους χρόνους που απαιτούνται. Για παράδειγμα, το τοπογραφικό διάγραμμα και τα φορολογικά της αδείας να ελέγχονται από άλλο υπάλληλο και να μην επιβαρύνονται οι μόλις δύο ελεγκτές, όπως γίνεται στην ΥΔΟΜ Παγγαίου. Επίσης οι δύο υπάλληλοι του τμήματος εκδόσεων αδειών δόμησης να απασχολούνται αποκλειστικά με τον έλεγχο και την έκδοση αδειών και να μην επιφορτίζονται με άλλα αντικείμενα εκτός τμήματος. Μπορεί με μια προγραμματική σύμβαση το ΤΕΕ-ΑΜ, με κατάλληλο προσωπικό να υποστηρίξει την Υπηρεσία, ενώ προσωρινά και οι υπόλοιποι υπάλληλοι της ΥΔΟΜ, να αναλάβουν τον έλεγχο αδειών, εφόσον το επιτρέπει το αντικείμενο της εργασίας τους που με αντικειμενικά στοιχεία είναι πλέον σημαντικά μειωμένο, αναλαμβάνοντας να διεκπεραιώσουν έναν αριθμό αδειών μέχρι να διευθετηθεί το πρόβλημα.

Ένας ακόμα ανασταλτικός παράγοντας στην έκδοση ηλεκτρονικών αδειών, αποτελεί, αυτή τη στιγμή, η άρνηση της ΥΔΟΜ Θάσου για τη βεβαίωση όρων δόμησης στο νησί, όπως εφαρμόζονταν μέχρι τώρα και είναι απαραίτητο στοιχείο στην διαδικασία ηλεκτρονικών αδειών. Δυστυχώς καμία από τις δύο ΥΔΟΜ, Θάσου και Καβάλας δεν εκδίδει βεβαίωση με αποτέλεσμα να μην εκδίδονται ηλεκτρονικές άδειες με ευθύνη μηχανικού, παρά μόνο αφού προηγηθεί ο έλεγχος της ΥΔΟΜ Καβάλας, που απαιτεί καθυστέρηση άνω των 24 μηνών, παραβιάζοντας ουσιαστικά τη λογική και το πνεύμα του νόμου (Ν.4495/2017), που το προβλέπει.

Στους παραπάνω αναφερόμενους χρόνους και για συγκεκριμένες περιπτώσεις αδειών, πρέπει να συνυπολογιστούν πρόσθετες διαδικασίες και εγκρίσεις που αυξάνουν σημαντικά το απαιτούμενο διάστημα. Για παράδειγμα, μια πράξη αναλογισμού μπορεί να απαιτήσει αναμονή περισσότερο των τεσσάρων χρόνων, ενώ παλαιότερα δεν ξεπερνούσε τα δύο, ενώ μια άδεια σε διατηρητέο κτίριο ή σε ιστορικό τόπο, όπως ο Θεολόγος Θάσου, ο παραδοσιακός οικισμός Ελευθερούπολης, η Παναγία της Καβάλας και η Παναγία της Θάσου, οι εγκρίσεις από το Υπουργείο Πολιτισμού και την Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Αν. Μακ. & Θράκης, που εδρεύει στην Ξάνθη, μπορεί να διαρκέσουν από ένα έως πέντε χρόνια, ενώ έχουν αναφερθεί ακόμα και δέκα.

Περιγράφοντας παραπάνω τις συνθήκες που διαμορφώνουν το εργασιακό περιβάλλον του μηχανικού, αντιλαμβάνεται εύκολα κανείς ότι τα δεδομένα αυτά πρέπει να αλλάξουν. Οι αρμόδιοι δεν μπορούν να αδιαφορούν άλλο εις βάρος της κοινωνίας. Καλούμε τη Δημοτική Αρχή, την Περιφέρεια, τους βουλευτές του Νομού, αλλά και όλους τους υποψήφιους δημάρχους να ενεργοποιηθούν και να βρουν τρόπους επίλυσης αυτών των τόσο σοβαρών προβλημάτων που στερούν την εργασία πολλών ανθρώπων. Η ευθύνη βαραίνει όποιον αδρανεί. Ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Νομού Καβάλας παραμένει διαθέσιμος να παρέχει υποστήριξη σε οποιονδήποτε επιθυμεί να δράσει προς αυτήν την κατεύθυνση.

ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΠΟΔΕΚΤΩΝ