Γράφει ο Πασχάλης Παλαβούζης
Τρίτη 04 Ιουλίου, σε μια σεμνή τελετή στον Αμυγδαλεώνα, πραγματοποιήθηκαν εκδηλώσεις μνήμης για την ενσωμάτωση της περιοχής στον εθνικό κορμό πριν 110 χρόνια. Ωστόσο, πριν 107 χρόνια (Αύγουστος 1916) η περιοχή μας – μαζί και ο Αμυγδαλεώνας – καταλήφθηκε αμαχητί από τους Βούλγαρους (2η Βουλγαρική κατοχή 1916 – 1918) με τη σιωπηρή ανοχή της κυβέρνησης των Αθηνών.
Οι μονάδες του Δ Σ.Σ., που είχαν σαν πρωτεύοντα ρόλο την απόκρουση οποιασδήποτε εχθρικής απόπειρας κατάληψης των εδαφών της Ανατολικής Μακεδονίας, παρέμεναν ανενεργές καθ’ όλη την εισβολή, καθώς το Υπουργείο Στρατιωτικών κώφευε επιδεικτικά στις εκκλήσεις του εκτελούντος χρέη Σωματάρχη, Συνταγματάρχη (ΠΒ) Ι. Χατζόπουλου, για λήψη ενεργειών…
Οι μόνοι που επιχείρησαν να ανακόψουν τη βουλγαρική προέλαση από την πρώτη στιγμή της εκδήλωσης (ξημερώματα 18 Αυγούστου 1916 – νέο ημερολόγιο) ήταν οι Άγγλοι αεροπόροι της Α Μοίρας Θάσου και το Βρετανικό Βασιλικό Ναυτικό.
Σε μια αναγνωριστική πτήση στην περιοχή μας αποτύπωσαν στις γυάλινες πλάκες των αρνητικών φιλμ της εποχής το σταυροδρόμι Δράμας – Καβάλας – Ελευθερούπολης στο Σταυρό, αλλά και το Μπαντεμλί Τσιφλίκι (όπως ήταν γνωστός τότε ο Αμυγδαλεώνας).
Η ημερομηνία ήταν 21 Αυγούστου 1916, οι αεροφωτογραφίες ελήφθησαν από τα 3000 πόδια, η ώρα 14:30. Στους δρόμους διακρίνονται κάρα προσφύγων (ανθρώπων της υπαίθρου) που μετακινούνται προς την Καβάλα, ενώ μικρές ομάδες στρατιωτών, αλλά και προσφύγων έχουν κατασκηνώσει πέριξ των δρόμων – διακρίνονται μικρές σκηνές και κάρα.
Οι στιγμές για τον πληθυσμό των περιοχών Καβάλας – Δράμας – Σερρών ήταν τραγικές – θα γίνονταν πολύ χειρότερες κατά τη διάρκεια της κατοχής! Τετάρτη 13 Σεπτεμβρίου – αεροπλάνα της Θάσου βομβαρδίζουν τον Αμυγδαλεώνα, όπου σύμφωνα με πληροφορίες είχε στρατοπεδεύσει η Διοίκηση της 10ης βουλγαρικής Μεραρχίας. Ιδιαίτερα καλή σκόπευση από το HF.27 με χειριστή τον ανθυποπλοίαρχο (Ι) Arthur John Whetnall και παρατηρητή τον υπαξιωματικό (Ι) Alfred Palmer Marchant.
Οι σπάνιες αυτές αεροφωτογραφίες (και πολλές άλλες) βρίσκονται ακόμη καταχωρημένες στα Βρετανικά αρχεία και φυσικά είναι υπερπολύτιμες για τον ιστορικό ερευνητή… Το τσιφλίκι – πρακτικά απέναντι από τον Ι.Ν. Αγ. Γεωργίου. Η φωτογραφία είναι ιδιαίτερης ιστορικής αξίας καθώς αποκαλύπτει και τις οχυρώσεις στο λόφο δυτικά του τσιφλικίου. Πριν 107 χρόνια…
