Πέμπτη 27 Απριλίου 2023
Προτείνουμε μια ανασκόπηση του τρίτου τόμου του Manifesto of Democratic Civilization – Sociology of Freedom, Μανιφέστου του δημοκρατικού πολιτισμού – Κοινωνιολογία της ελευθερίας που γράφτηκε το 2008 από τον Abdullah Öcalan ως υπεράσπιση ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (CEDU). Αυτός ήταν ο μόνος τρόπος επικοινωνίας του με τον κόσμο από το 1999, όταν συνελήφθη και φυλακίστηκε στο νησί των φυλακών Imrali.
Το Μανιφέστο αποτελείται από πέντε κείμενα, τα δύο πρώτα από τα οποία έχουν μεταφραστεί στα ιταλικά με τους τίτλους «Civiltà e Verità. L’era degli dei mascherati, »Πολιτισμός και Αλήθεια. Η εποχή των μασκαρεμένων θεών», και «Ο καπιταλιστικός πολιτισμός. Η εποχή των θεών δίχως μάσκα και των γυμνών Βασιλιάδων, “La civiltà capitalistica. L’era degli dèi senza maschera e dei Re nudi”.
Μέσα στην ιστορία και τον αγώνα του κουρδικού κινήματος, η επεξεργασία του νέου παραδείγματος που αναπτύχθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1990 από τον Οτσαλάν και στη βάση της επανίδρυσης του εργατικού κόμματος του Κουρδιστάν αλλά και της επανάστασης της Ροζάβα είναι κεντρικής σημασίας. της πρώτης επανάστασης που τοποθέτησε τη γυναικεία αυτονομία, την οικολογία και την άμεση δημοκρατία στο επίκεντρο του μετασχηματισμού της κοινωνίας σε ένα μη κρατικίστικο όραμα του έθνους.
Για να δώσουμε μια ιδέα για το τι συνεπάγεται αυτή η φυλάκιση στο Imrali, αλλά και για να δείξουμε πόσο βαθιά είναι η γνώση, η προοπτική και η ένωση αυτών με την προσωπική πάλη ενάντια στον εαυτό μας καθώς και ενάντια στο σύστημα, ας παραθέσουμε μερικές γραμμές από τον πρόλογο του κειμένου:
“Λέγοντας λίγα λόγια για τη συγγραφική μου τεχνική μπορεί να διευκρινίσει και να ενθαρρύνει τον αναγνώστη να συγχωρήσει κάποιες ελλείψεις. Στο κελί της απομόνωσης μου επιτρέπεται μόνο ένα βιβλίο, ένα περιοδικό και μια εφημερίδα τη φορά.
Για μένα, λοιπόν, ήταν αδύνατο να κρατήσω σημειώσεις ή να αναφέρω πηγές. Η κύρια μέθοδος εργασίας μου ήταν να απομνημονεύω τα σημεία που πίστευα ότι ήταν σημαντικά και να τα απορροφήσω στην προσωπικότητά μου. Δεν έχω δεχτεί δουλικά κάθε απαγόρευση. Απάντησα ξεκαθαρίζοντας όλο και περισσότερο τη μνήμη μου – τη δεξαμενή της γνώσης του σύμπαντος – και δίνοντας προτεραιότητα σε ζωτικής σημασίας ιδέες.
Η κύρια αδυναμία αυτής της μεθόδου, ωστόσο, είναι ότι η ανθρώπινη μνήμη είναι καταδικασμένη σε αποτυχία. Ως εκ τούτου, η αδυναμία λήψης σημειώσεων ήταν εμπόδιο. Καθώς ετοιμαζόμουν να γράψω αυτόν τον τόμο εισήχθη μια νέα απαγόρευση: δεν μου επέτρεπαν να κρατάω στυλό.
Μετά την άρση αυτής της απαγόρευσης, τη 10η ημέρα της ποινής της απομόνωσης, άρχισα αμέσως να γράφω. Αυτή ήταν μια απαραίτητη βιασύνη, γιατί οι επανειλημμένες καθυστερήσεις με είχαν εμποδίσει να εκπληρώσω την υπόσχεσή μου να γράψω. Σε κάθε περίπτωση, από τότε που μου αρνήθηκαν το στυλό, έχω επικεντρωθεί περισσότερο στο γενικό concept, στη γενική ιδέα-σχέδιο” (σ.19).
Με βάση τους προβληματισμούς των προηγούμενων κειμένων στην «Κοινωνιολογία της ελευθερίας» διευκρινίζεται η φύση της εξουσίας και της καπιταλιστικής νεωτερικότητας και οι μεθοδολογικές επιπτώσεις της, δηλαδή σε σχέση με τις μεθόδους πρόσβασης στη γνώση.
Λέμε ότι η γνώση δεν είναι ουδέτερη και αυτό το κείμενο επικρίνει εκτενώς την ευρωκεντρική, αποικιακή, πατριαρχική και οικοκτόνο προσέγγιση στη δομή της γνώσης στην οποία βυθιζόμαστε* και τη σύνδεσή της με την περισσότερο ή λιγότερο ρητή καταπίεση της κατεστημένης τάξης πραγμάτων, γνωστή και ως καπιταλιστική νεωτερικότητα, και τα λάθη της επίσης στην ίδια την ανάγνωση της κοινωνίας και του σύμπαντος.
Το λεξικό που χρησιμοποιείται στο νέο παράδειγμα είναι σίγουρα νέο, αλλά σημαντικό για εξερεύνηση, για να εμβαθύνουμε να μάθουμε και με το οποίο να διαλογιστούμε και να αντιμετωπίσoυμε την πραγματικότητα, ο ένας τον άλλον.
Ένα λεξικό που βασίζεται σε ένα όραμα της επιστήμης, της ιστορίας και της μεθοδολογίας πρόσβασης στη γνώση που έχουν σαν βάση την εκ νέου θεμελίωση των κοινωνικών επιστημών – ένα παράδειγμα είναι η Jineolojî, η επιστήμη των γυναικών.
Σε αυτόν τον αγώνα για την μεταμόρφωση, που είναι επανάσταση, ο ρόλος της αυτοάμυνας, όχι μόνο σωματικής, αλλά κυρίως ψυχικής και στοχαστικής, είναι κεντρικός. Να είμαστε σε θέση να σκεφτούμε την πραγματική δυνατότητα οικοδόμησης μιας δημοκρατικής κουλτούρας όχι ως κάτι απόμακρο και απατηλό αλλά ως μια πραγματική ουτοπία:
“Η ουτοπία δεν είναι μια ψευδαίσθηση, μια απόδραση, μια ονειροπόληση, μια αποξένωση από την πραγματικότητα. Η ουτοπία είναι μια πρόταση ενός δυνατού-πιθανού που υπάρχει, ενός ιστορικού εφικτού που ουσιαστικά υπάρχει, που δεν τοποθετείται ακόμη στη συγκεκριμένη ζωή της οργάνωσης της κοινωνίας αλλά που θα μπορούσε να υπάρξει. Εφικτή προοπτική όχι αντικατοπτρισμός ή απόδραση ή κάτι που φαίνεται μόνο με τη φαντασία αλλά αυτό που πραγματικά θα μπορούσε να γίνει, να πραγματοποιηθεί”.
Αυτά είναι τα λόγια της Joyce Lussu από το κείμενό της “L’uomo che voleva nascere donna – diario femminista sulla guerra” (1978), »O άνδρας που ήθελε να γεννηθεί γυναίκα – φεμινιστικό ημερολόγιο για τον πόλεμο», τα οποία αντηχούν σε διάλογο με εκείνα του κειμένου του Öcalan:
“Ο δημοκρατικός πολιτισμός δεν είναι μόνο μια ουτοπία του παρόντος και του μέλλοντος. φαίνεται επίσης εξαιρετικά απαραίτητος και έντονα επεξηγηματικός για μια πιο συγκεκριμένη ερμηνεία της ιστορικής κοινωνίας” (σ.29).
Αυτά τα λόγια αναδεικνύουν την κεντρική αναγκαιότητα μπροστά σε μια πραγματικότητα που συνεχώς καταστρέφει τα καλύτερα κομμάτια του εαυτού της. Ο καθημερινός μας αγώνας για την ανοικοδόμηση κοινοτήτων και δυνατοτήτων ζωής ταιριάζει σε αυτό το περίγραμμα.
Όταν λέμε αγώνας για το σπίτι είναι αγώνας για τη ζωή δεν είναι απλώς ένα σύνθημα αλλά μια προοπτική ολικής μεταμόρφωσης των σχέσεων και ζωών μας. Καθώς και στους αγώνες ενάντια στη στρατιωτικοποίηση των εδαφών, των κοινοτήτων και των νοοτροπιών, στους τρανσφεμινιστικούς αγώνες, φοιτητικούς και στην καθημερινή ζωή που διασχίζουμε ως άνθρωποι.
Προφανώς οι δυνάμεις τις αντίπερα όχθης, του καπιταλιστικού πολιτισμού, αντιδρούν βίαια σε αυτές τις προοπτικές και καθήκον μας είναι να ενωθούμε για να υπερασπιστούμε τον εαυτό μας και σε αυτό μέσα να οικοδομήσουμε νέες προοπτικές.
Για αυτήν την ανασκόπηση ευχαριστούμε την παρουσίαση του κειμένου της Ακαδημίας για τη Δημοκρατική Νεωτερικότητα στην πρωτοβουλία παρουσίασης του βιβλίου που πραγματοποιήθηκε τον απρίλιο στην Πίζα.
Συνεχίζεται Μιχάλης ‘Μίκης’ Μαυρόπουλος αέναη κίνηση
