«Αλίμονο στις κοινωνίες που χρειάζονται ήρωες…». Είναι κοινωνίες σαθρές, αδιέξοδες και αναζητούν «αμνούς» που εθελοντικά θα προσφερθούν θυσία στο βωμό του κοινωνικού θυσιαστηρίου για ελευθερία. Ένα τέτοιο θυσιαστήριο υπήρξε το «Πολυτεχνείο».
Το «Πολυτεχνείο» συμπυκνωμένα συμβόλισε όραμα, έμπνευση, συλλογικότητα, υπέρβαση του ατομικού συμφέροντος, αξιοπρέπεια, ελευθερία.
Κάθε τέτοια θυσία, κάθε τέτοια «καθαρτήρια τέλεση» και υπέρβαση αποκτά την πλήρη διάστασή της, όταν απαντηθεί το ερώτημα που θέτει η ιστορική συνείδηση: Πόσο αντίστοιχο της θυσίας υπήρξε το αποτέλεσμα?
Ποια είναι η εικόνα της κοινωνίας σήμερα? Ποια παρακίνηση για μεγάλα, οραματικά, δημιουργικά και πανανθρώπινα προσφέρει η σημερινή πραγματικότητα? Ποιο πλαίσιο αρχών και αξιών αποτελεί την κυρίαρχη κατευθυντήρια πρόταση προς τους νέους ανθρώπους?
Χωρίς δραματοποιήσεις, θα μπορούσαμε να πούμε πως το κυρίαρχο ιδεολογικό πλαίσιο της σημερινής πραγματικότητας περιγράφεται με τους όρους: κοινωνική αναλγησία, περιθωριοποίηση των αδύναμων, ανεργία, οικολογική καταστροφή, ανεξέλεγκτη κερδοσκοπία, ευτέλεια, αναξιοκρατία, αδιαφάνεια, εκποίηση συνειδήσεων και άρα έκπτωση αξιών, αισθητική κακοποίηση, εκβαρβαρισμός των κοινωνικών σχέσεων σε έκταση και βάθος χωρίς προηγούμενο.
Σε θεωρητικό επίπεδο, η δικαιολόγηση της αποκρουστικής εικόνας δεσπόζει ιδεολογικά. Είναι η μονόδρομη σκέψη του νεοφιλελευθερισμού που, συνεπικουρούμενη από τους ιδεολογικούς μηχανισμούς που διαθέτει κάθε αντιδραστική εξουσία, επιχειρεί να εδραιώσει σε επίπεδο συλλογικής παραδοχής την ψευδή συνείδηση ότι η μόνη λύση βρίσκεται στην απόλυτη συμμόρφωση στα κελεύσματα της ανεξέλεγκτης αγοράς.
Ουσιαστικά έχει αφομοιώσει, ευνουχίσει και ενσωματώσει πνευματικούς ανθρώπους (διανοούμενους, επιστήμονες, πολιτικούς) παραχωρώντας τους εν πολλοίς μερίδιο στην πολυδαίδαλη και διαπλεκόμενη εξουσία και στις απολαύσεις της, σε σημείο που αυτοί να έχουν αυτοαναιρεθεί, να έχουν εκπέσει από το ρόλο του κοινωνικού ταγού και να έχουν μεταβληθεί σε υποστηρίγματα μιας άνομης εξουσίας. Οι λιγοστοί αρνητές ή αμφισβητίες αντιμετωπίζονται ως αφελείς και εκτός πραγματικότητας, αν όχι άξιοι χλεύης.
Το παιχνίδι της εξουσίας από τις αντιδραστικές πολιτικές παίζεται με σημαδεμένη τράπουλα. Η απωθητική αυτή πραγματικότητα οδηγεί σε διοχέτευση των αρνητικών συναισθημάτων σε άλλα επικίνδυνα μονοπάτια εκφασισμού. Τέτοια συμπτώματα εκδηλώνονται όλο και πιο ανησυχητικά διεθνώς, αλλά και στην Ελλάδα και ένα αίσθημα ανασφάλειας διαχέεται ευρύτερα. Αυτό οπωσδήποτε και αναπότρεπτα οδηγεί σε έναν εφιάλτη οργουελικών διαστάσεων.
Η μόνη διέξοδος βρίσκεται στα χέρια της νέας γενιάς.
Η νεολαία διαθέτει ακόμη -όπως πάντα άλλωστε- δημιουργικές δυνάμεις που ενδεχομένως να μην είναι εύκολα ορατές. Υπάρχουν όμως και θα δράσουν καταλυτικά. Έως ότου συμβεί αυτό, η καθημερινότητα της ζωής προσφέρεται στους νέους ως πεδίο αντίστασής τους στην ευτέλεια και στο διασυρμό των πιο ευγενικών ανθρώπινων χαρακτηριστικών: της ελευθερίας, της ανθρωπιάς, της αλληλεγγύης, της δικαιοσύνης, της ισότητας, της αξιοπρέπειας, των ατομικών και συλλογικών δικαιωμάτων, της απόκρουσης κάθε ισοπεδωτικής λογικής.
Ο καθημερινός αυτός αγώνας έχει κόστος μεγάλο και απαιτεί θυσίες. Η μόνη απολαβή είναι ότι μέσα απ’ τα χιλιάδες αυτά «Πολυτεχνεία» εξανθρωπίζεται ο άνθρωπος. Και μόνον τότε το «Πολυτεχνείο» θα βρει το αληθινό του περιεχόμενο που εδώ και χρόνια ψάχνουμε να βρούμε. Μόνο τότε θα βρούνε ανάπαυση οι πρώτοι νεκροί…
Υ.Γ. Το κείμενό μου αυτό γράφτηκε πριν από είκοσι χρόνια με αφορμή την επέτειο του Πολυτεχνείου και απευθυνόταν στους μαθητές και τις μαθήτριες του 5ου Λυκείου Καβάλας. Η αναλογία του με τις σημερινές συνθήκες το καθιστούν δραματικά επίκαιρο…
Δημήτρης Εμμανουηλίδης
π. βουλευτής ΣΥ.ΡΙΖ.Α. Καβάλας
