Dark Mode Light Mode

Ανθρώπινοι ζωολογικοί κήποι, έκθεση κρανίων, το μαστίγιο: να κατανοήσουμε την εξέγερση των Κανάκ

Σάββατο 18 Μαΐου 2024

Ιστορία μιας αποικιακής βίας

Στην Παλαιστίνη, όπως στη Νέα Καληδονία και σε άλλες αποικιακές συγκρούσεις, όταν οι αποικισμένοι εξεγείρονται, οι αποικιστές διαγράφουν την ιστορία και προσπαθούν να κάνουν να ξεχαστούν τα εγκλήματά τους. Συμπεριφέρονται σαν να μην υπάρχει λόγος να ξεσηκωθεί ο κόσμος.

Σύμφωνα με την κυρίαρχη αφήγηση, η ισραηλινο-παλαιστινιακή σύγκρουση ξεκίνησε στις 7 οκτωβρίου 2023 και οι τωρινές συγκρούσεις στο Kanaky gli attuali scontri a Kanaky εμφανίστηκαν ξαφνικά το 2024, δίχως κάποιο λόγο.

Αυτή η διαγραφή της ιστορίας είναι ένα από τα κύρια όπλα των αποικιοκρατών: στοχεύει να κρύψει δεκαετίες, μερικές φορές αιώνες, καταπίεσης που θα εξηγούσαν την κατάσταση. Στην περίπτωση της Παλαιστίνης, la grande pulizia etnica commessa da Israele nel 1948  η μεγάλη εθνοκάθαρση που διέπραξε το Ισραήλ το 1948 δεν αναφέρεται ποτέ, παρόλο που ήταν η αιτία η οποία οδήγησε σε όλα τα άλλα. Στην περίπτωση της Νέας Καληδονίας, η αλόγιστη εκμετάλλευση, όλες οι καταχρήσεις που διέπραξε το γαλλικό Κράτος φαίνεται να έχουν διαγραφεί από τη μνήμη. Ορίστε λοιπόν μερικές υπενθυμίσεις.

Ανθρώπινοι ζωολογικοί κήποι για τους Kanak

Για να δοξάσει την αποικιακή της αυτοκρατορία, η Γαλλία αγαπούσε να παρουσιάζει τους «ιθαγενείς λαούς» της σε μεγάλες εκθέσεις στο Παρίσι. Έφερε μαζί της κάποιους ανθρώπους προερχόμενους από διάφορες αποικίες και τους έθετε στη σκηνή σε κινούμενες πόζες, ζωντανές παραστάσεις και «χωριά» καρικατούρες, για να δείξει πόσα είχε κάνει η Γαλλία για να «εκπολιτίσει» αυτούς τους «άγριους».

Η τελευταία Διεθνής Αποικιακή Έκθεση στο Παρίσι πραγματοποιήθηκε από τον μάιο έως τον νοέμβριο του 1931 και σημείωσε μεγάλη επιτυχία. Εκατομμύρια επισκέπτες συνέρρευσαν για να δουν το «περίπτερο της Κοντσιντσίνα» ή το «νέγρικο χωριό».

Σε αυτό το άθλιο θέαμα, δεκάδες Κανάκ υπέστησαν-υπέφεραν μια ακόμη πιο εξευτελιστική μοίρα. Στη Νέα Καληδονία, εξαπατήθηκαν, τους υποσχέθηκαν ότι θα έφταναν στη μητροπολιτική Γαλλία για να παρουσιάσουν τον πολιτισμό τους και να μπορέσουν να επισκεφτούν την πρωτεύουσα. Μόλις έφτασαν στη Γαλλία, οι Κανάκ δεν οδηγήθηκαν στην Παγκόσμια Έκθεση, αλλά κατευθείαν σε έναν ζωολογικό κήπο, πίσω από κάγκελα, στο Jardin d’acclimatation στη Βουλώνη! Μοιράζονταν ένα περιφραγμένο περίβολο με κροκόδειλους και παρουσιάζονταν ως «κανίβαλοι».

Αναγκάζονται να κάνουν παραστάσεις που υποτίθεται ότι δείχνουν τον «άγριο» τρόπο ζωής τους, αλλά τους απαγορεύεται να μιλούν και κυρίως να μιλούν γαλλικά, μια γλώσσα που καταλαβαίνουν και μιλούν άπταιστα! Οι διαφημιστικές αφίσες τους παρουσιάζουν ως «άγριους, κανίβαλους και πολυγαμικούς». Άλλοι νοικιάστηκαν σε ένα τσίρκο στη Γερμανία για μια «παράσταση» που ονομάζεται «Οι τελευταίοι κανίβαλοι των νότιων θαλασσών».

Εκείνη την εποχή υπήρχαν διαμαρτυρίες από αναρχικούς, κομμουνιστές και ακτιβιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η διαμάχη οδήγησε τις αρχές να μην παρουσιάζουν πλέον τους Kanak ως κανιβαλικά ζώα πίσω από φράχτες, αλλά ως απεικόνιση των πλεονεκτημάτων του αποικισμού, μαζί με τα άλλα περίπτερα του Vincennes. Τον ιούλιο του 1932, οι επιζώντες μπόρεσαν να επιστρέψουν στα σπίτια τους, αλλά η ταπείνωση άφησε το σημάδι της για όλη τη ζωή.

Έκθεση του κρανίου ενός μαχητή της αντίστασης Kanak

Μεταξύ 1853 και 1878, οι Κανάκ ξεσηκώθηκαν κατά της γαλλικής κατοχής είκοσι πέντε φορές. Εκείνη την εποχή, ο Ataï ήταν αρχηγός Kanak της περιοχής Foa, κοντά σε μια φυλακή που είχαν ιδρύσει οι γάλλοι. Αφού προσπάθησε να μεσολαβήσει με τους λευκούς αποίκους, ηγήθηκε μιας εξέγερσης το 1878, όταν συνειδητοποίησε ότι ένας συμβιβασμός ήταν αδύνατος και ότι οι ευρωπαίοι διέπρατταν βιαιοπραγίες. Σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια μιας στρατιωτικής επιχείρησης και αποκεφαλίστηκε από έναν βοηθητικό Κανάκ. Η δολοφονία του παραμένει ένα σύμβολο αντίστασης στον αποικισμό στο αρχιπέλαγος.

La rivoluzionaria Louise MichelΗ επαναστάτρια Λουίζ Μισέλ εκτοπισμένη στη Νέα Καληδονία μετά την Παρισινή Κομμούνα, αφηγήθηκε το τραγικό του τέλος με τα εξής λόγια: »Ο ίδιος ο Ατάι πυροβολήθηκε από έναν προδότη. Ανάθεμα, να είναι καταραμένοι οι προδότες παντού!» Στα γραπτά της, με μια σαφήνεια και θάρρος σπάνια εκείνη την εποχή, αφηγείται ότι έκανε φίλους με τους Κανάκ: «Και αυτοί πολεμούσαν για την ανεξαρτησία τους, για τη ζωή τους, για την ελευθερία. Είμαι μαζί τους, όπως ήμουν με τον λαό του Παρισιού, επαναστατημένο, συντετριμμένο και ηττημένο». Πριν πεθάνει, η Louise Michel έκανε τον Ataï να φορά ένα κομμάτι από το κόκκινο κασκόλ της Κομούνας ως ένδειξη αλληλεγγύης.

Αλλά η τραγική ιστορία του Ataï δεν τελειώνει εδώ. Το κεφάλι του ανακτήθηκε από τον γαλλικό στρατό, το πρόσωπο του αρχηγού Κανάκ διαμορφώθηκε και το κρανίο και το πρόσωπό του εκτέθηκαν ως τρόπαια σε γαλλικά μουσεία. Τα λείψανά του επιστράφηκαν στο λαό Kanak μόλις το 2014, με μια τελετή που έλαβε χώρα στο Muséum d’Histoire Naturelle στο Παρίσι.

Το μαστίγιο

Ανάμεσα στους υποστηριχτές της γαλλικής αποίκισης στη Καληδονία i sostenitori della colonizzazione francese a Kanaky υπάρχει ο βουλευτής Thomas Metzdorf, μέλος της ομάδας μακρονιστών στη Συνέλευση και εκπρόσωπος των λευκών της Νέας Καληδονίας, των Caldoches. Τις τελευταίες ημέρες εμφανίστηκε σε όλα τα τηλεοπτικά κανάλια για να διαμαρτυρηθεί για τον υποτιθέμενο «αντι-λευκό ρατσισμό» των Κανάκ.

Πριν από λίγες εβδομάδες, ωστόσο, ο άνδρας, που υποδυόταν το θύμα, οργάνωσε μια σειρά ωμών επιθέσεων σε πολιτικούς. Είχε δωρίσει ένα μαστίγιο στον υπουργό Gérald Darmanin: ένα δώρο που απαθανατίστηκε σε μια φωτογραφία και μοιράστηκε από τον ίδιο τον βουλευτή στο διαδίκτυο με το εξής μήνυμα: «Είναι μια ευκαιρία να μιλήσουμε για το θεσμικό μέλλον της Νέας Καληδονίας, αλλά και πάνω απ’ όλα για τη βιομηχανία νικελίου. Για να τον ενθαρρύνω να φέρει εις πέρας τις υποθέσεις μας, του χάρισα ένα «μαστίγιο» φτιαγμένο ειδικά γι’ αυτόν από έναν Broussard».

Το «stockwhip» είναι ένα μαστίγιο που χρησιμοποιείται από τους λευκούς αποίκους στον Ειρηνικό, με μια μακριά δερμάτινη ουρά και λουράκι κατά μήκος της λαβής, σχεδιασμένο για το μαστίγωμα των ζώων.

Λίγες μέρες αργότερα, στις 7 φεβρουαρίου, χάρισε το ίδιο αντικείμενο στον πρώην πρόεδρο Σαρκοζί, ο οποίος σε βίντεο που ανέβασε στο διαδίκτυο είπε «είναι όπως για τους gauchos, σε κάθε περίπτωση με κάνει πολύ χαρούμενο». ΄Ένας γκαούτσο, που προφέρεται ga-ou-tcho στα ισπανικά, είναι κτηνοτρόφος στη Λατινική Αμερική, αλλά προφέρεται από τον Σαρκοζί ως υποτιμητικό της αριστεράς.

Δεν υπήρχε τίποτα πιο λεπτό για να προσφέρει στους γάλλους ηγέτες ώστε να μιλήσουν για το μέλλον του αποικισμένου αρχιπελάγους του Ειρηνικού που φωνάζει τα βάσανά του από ένα μαστίγιο;

Ανθρώπινοι ζωολογικοί κήποι, κλοπές γης, ζωοποίηση, επίδειξη κρανίων Kanak: αυτές είναι μόνο μερικές από τις ταπεινώσεις που υπέστησαν οι Kanak στα χέρια του γαλλικού Κράτους, μέχρι τις εκτελέσεις στην σπηλιά της Ouvéa fino alle esecuzioni nella grotta di Ouvéa στη δεκαετία του ογδόντα. Αυτή είναι η μακρά γενεαλογία που βρίσκεται στη βάση της τρέχουσας εξέγερσης. Πώς μπορούμε να ζητάμε ειρήνη μετά από τόση αδικία; Πώς μπορούμε να ελπίζουμε σε ειρήνευση χωρίς να λαμβάνουμε υπόψη και να επανορθώσουμε τις ιστορικές διαφορές;

Μιχάλης ‘Μίκης’ Μαυρόπουλος     infoaut.org

Προηγούμενο άρθρο

Σύσκεψη στην Καβάλα για την προώθηση των οίνων της ΠΑΜΘ σε τρίτες χώρες

Επόμενο άρθρο

«Τι θα κάνω με τις εξετάσεις;», «Πότε θα προλάβω να διαβάσω;», «Δε νιώθω καλά, όταν σκέφτομαι τις εξετάσεις!» , «Νομίζω πως στο τέλος δεν θα γράψω τίποτα!»