Δεν είναι οι εικόνες, οι φωτογραφίες, τα ίχνη σήμανσης μιας μνήμης φτιαγμένης από εφήμερη αναπαραγωγή της πραγματικότητας, που σε αυτή τη στιγμή θέλω να επιστρέψω για να επανασυνδέσω τα νήματα μιας κουβέντας που περικόπηκε απ’ τη μια στιγμή στην άλλη.
Και ίσως, φίλη μου, δεν είναι ούτε καν τα λόγια που έτσι κι αλλιώς αποτέλεσαν και αποτελούν, για σένα και για μένα, το κονίαμα με το οποίο θα χτίσουμε παλάτια ιστοριών σε σύνορα ανέμου και κρυστάλλου. Εκείνα τα σαρωμένα σύνορα, στα οποία κατοικούν μεθυσμένοι ζητιάνοι στα πεζοδρόμια του Κεφαλαίου.
Όχι, για να επανατυλίξουμε την κασέτα μιας μνήμης που θα ήθελαν να απομαγνητίσουν οι έχοντες την εξουσία δεν έχω ανάγκη από μανιφέστα ή συμβατικούς κώδικες. Αλλά από λευκά κενά, από παύσεις, αναστολές που σφύζουν από σιωπή ανάμεσα σε ένα επίθημα και μια κατάληξη χαμένα στη σελίδα.
Ρυθμικές παραφωνίες. Συγκοπές της Ιστορίας που δεν αγαπούσες να βλέπεις γραμμική. Αλλά σπασμένη σε μια jam session jazz ανάμεσα στις νότες των κολασμένων που γκρεμίζουν τα ρολόγια. Αυτά που κατασκευάζονται από εκείνους που πιστεύουν ότι είναι τα αφεντικά του Χρόνου.
Πόσες φορές ενώ μιλούσαμε στο τηλέφωνο, άκουσα αυτές τις αναστολές έγκυες προσδοκιών. Εκείνους τους συνομιλητές αναστεναγμούς που δεν έλεγαν και όμως εννοούσαν, γράφει ο Vincenzo Morvillo. Χοροί μιας ανάσας — σωστός ο τίτλος του τελευταίου σου βιβλίου — που προμήνυε την υπόσχεση μιας συμφωνίας που είχε οριστεί στο παρελθόν, αλλά εξερράγη στο μέλλον.
Ήμασταν μέρος της ίδιας διαδρομής που θα συμβεί ξανά. Μια επανάσταση που ξεκινά από την ηθική μιας ζωής σε υπερβολικό βαθμό. Γιατί τίποτα δεν είναι πιο αγνό, πιο ηθικό, πιο ανθρώπινο από μια ύπαρξη που έχει λογαριαστεί με τον κίνδυνο του θανάτου. Με το στοίχημα της ζωής. Με την κόλαση του αγώνα για την επιβίωση.
Τίποτα λιγότερο. Nα επιβιώνεις στον βρώμικο νόμο της σκέψης που έχει την απαίτηση να είναι μονοσήμαντη στον τρόπο σκέψη της και να σκέφτεσαι τις κοινωνικές δομές και τις σχέσεις μεταξύ των όντων. Σκέψη αγοράς. Καταναλωτική σκέψη.
Εσύ αντιθέτως κατανάλωσες την ύπαρξή σου σε ένα τραγικό θυμό από αυτές που ξεθώριασαν στην ήττα. εγώ χάλασα τη δική μου σε μια σκληρή μάχη ενάντια στον ηθικό κώδικα της οικογένειας ως τον ακρογωνιαίο λίθο του Νόμου του Πατέρα. Που αμέσως σε καταδικάζει για βιασμό.
Ένας ιδιωτικός και δημόσιος πόλεμος που μας έκανε να αναγνωρίσουμε τον εαυτό μας στον γκρεμό ενός κόσμου ερειπωμένου. Κάτω από το φτερό ενός νέου αγγέλου που θα ήθελε να ανασυνθέσει τα ερείπια και να αναστήσει τους ζητιάνους. Συντετριμμένους από τoυς πόθους των βασιλιάδων για κατάκτηση.
Εσύ αντάρτισσα και ταξιαρχίτισσα. Είμαι πρώην εξεγερμένος και τοξικομανής. Με υιοθέτησες από έμφυτη συμπάθεια για ζωές που σπαράχτηκαν από δαγκώματα. Οι πρώτες προσεγγίσεις μιας γνωριμίας που θα άνθιζε μόνο με την πάροδο του χρόνου. Τρέφω πάρα πολύ σεβασμό για το άτομό σου. Μεγάλος ο σεβασμός προς την Ιστορία σου.
Μετά η αληθινή φιλία. Η παρουσίαση των βιβλίων σου. Η αγωνία να μη πω βλακείες και η επιθυμία να αποκατασταθεί η ουσία τους. Παραμονή πρωτοχρονιάς στο σπίτι μου και της Marcella με τον Marcello σου, Silvia, Massimo, Pino, Cecilia, Mare Mare. Ανάμεσα σε μπουκάλια και φαγητό. Αδελφικότητα και όνειρα. Σπασμένα και για να ξαναχτιστούν.
Ο καθένας μιλά για το ταξίδι του. Ίσοι μεταξύ ίσων. Ένα εμείς που δεν προέβλεπε το εγώ. Και τα πολύωρα τηλεφωνήματα. Μεταξύ γέλιου και θυμού. Θέατρο κινηματογράφος μουσική λογοτεχνία. Και ο Μαρτσέλο μου έλεγε να πάω να γαμηθώ γιατί σας έσπαζα τα αρχίδια την ώρα του μεσημεριανού.
Τελευταία φορά πριν από ένα χρόνο, στη Νάπολη για την παρουσίαση του προτελευταίου σου: Γράμμα στον πατέρα μου, στο Civico 7. Μου έκανες το πιο όμορφο δώρο την άνοιξη του 2020. Ήθελες να το προλογίσω. Μια συγκίνηση που έμεινε επάνω μου μέχρι την ημέρα της παρουσίασης.
Θυμάμαι ακόμα την αστυνομία να μας παρακολουθεί από μακριά. Ακόμη και υποκλοπές στο χώρο. Ήσουν πλέον στα εβδομήντα σου, αλλά εξακολουθούσαν να είναι χεσμένοι επάνω τους. Μετά, δυο μέρες άνοιξης στα σοκάκια εκείνης της Νάπολης που λάτρευες. Μια flânerie entre l’histoire, βόλτα ανάμεσα στην ιστορία.
Κατά μήκος της Anticaglia, τα Δικαστήρια, η Forcella, η Sanità. Ίχνη υποπρολεταριακής και εργατικής αντίστασης που ψιθυρίζουν για γενιές ηττημένων που αναζητούν τη λύτρωση στη σιωπηλή κραυγή του παρόντος.
Ωστόσο, το πιο τρομερό νέο μου το έδωσες τον περασμένο σεπτέμβριο. Στάδιο τέταρτο καρκίνου του πνεύμονα. Κομματιάστηκα. Η κούρσα ενάντια στο χρόνο. Εκείνο τον ίδιο χρόνο που ένιωθες να γλιστράει ανάμεσα από τα δάχτυλά σου εδώ και λίγο καιρό. «È andata male Veciè» μου έλεγες… Άσχημα τα πράγματα
Λυπάμαι περισσότερο που δεν κατάφερα να σου χαρίσω την ανασκόπηση μου για το Respiro, την Ανάσα σου. Σήμερα το τέλος σου ήταν ένα χαστούκι κατάφατσα. Ακόμα ένα στις μέρες μας, στις οποίες έχασα και τον μπαμπά.
Εν τω μεταξύ, ο καθεστωτικός Τύπος δεν έχασε χρόνο. Και ήδη γιορτάζει τον θάνατό σου. Δεν περιμέναμε τίποτα λιγότερο από αυτά τα σκουπίδια που περνούν για πληροφορίες. Αλλά η ηθική της ανθρωπιάς σου, των ιδεών σου και της υποδειγματικής σου ζωής είναι ο χαρούμενα παραμορφωμένος καθρέφτης της δυστυχίας τους.
Και το τέλος σου, αγαπητή Μπάρμπαρα τους ροκανίζει. Χλεύασέ τους και χαμογέλασέ τους όπως μόνο εσύ ήξερες να κάνεις. Με το στοχαστικό γέλιο σου. Στα οποία πύκνωναν αφάνταστα υποκείμενα για αυτούς τους αηδιαστικούς κανίβαλους.
Ανταρτοπόλεμος και λογοτεχνία. Μνήμη και λόγος. Πολιτική και κομμουνισμός. Αγάπη και ανάσα. Τίποτα άλλο δεν κινούσε την καθημερινή σου βιοτή. Το καθημερινό σου συναίσθημα. Η σκληρή φυλακή δεν μπόρεσε να σπάσει τη νοημοσύνη και την άρρωστη ευαισθησία.
Τόσες πολλές ιστορίες για τις κοινές μας κρίσεις πανικού. Γελούσαμε, αλλά σε εκείνες τις παύσεις, σε αυτές τις συγκοπές του ρυθμού για τις οποίες μίλησα παραπάνω, ένιωθα να τρέμει όλη η ανθρώπινη ευθραυστότητα καθώς προσπαθεί να δώσει κουράγιο στον εαυτό της.
Barbarè, τώρα που συνωστίζονται οι αναμνήσεις και η μνήμη είναι μια ελαφρώς ξεφλουδισμένη φωτογραφία, νιώθω την λαχανιασμένη τελευταία σου πνοή. Τι αλληγορία είναι αυτό το όγδοο μυθιστόρημα. Ένα από εκείνα τα επιφανειακά ρήγματα που μόνο εσύ ήξερες πώς να ανοίξεις.
Η αναπνοή μου. Η ανάσα μας. Η ανάσα ενός ιστορικού περάσματος που κόβει την ανάσα. Που πνίγει κάθε παρόρμηση και πάθος για να τα ισοπεδώσει στο barcode της κατανάλωσης. Η αγορά, το κέρδος, ο ατομικισμός, το βίαιο κλείσιμο στην αλλουνού ανθρωπιά. Ο πόλεμος για να αρπάξουν φέτες ανθρώπων και εμπορευμάτων.
Και η καρδιακή προσβολή ενός πλανήτη που βασανίζεται κάτω από την πρόοδο που επιβάλλουν οι αφέντες. Η επιστήμη του Κεφαλαίου ως ο μόνος ορίζοντας νοήματος. Ένα ολόκληρο τοπίο συναισθημάτων, σχέσεων, διασυνδέσεων, ανθρώπινων και πολιτικών συγγενειών που ξεκοιλιάζεται στο όνομα του μοναδικού δυνατού κόσμου.
Αυτό του νεοφιλελευθερισμού και των υπηρετών του. Αυτό της παράστασης και των υπηρετριών της. Αυτό της καταστολής και των διαβόητων συνεργατών της. Το Εγώ όπου υπήρχε ένα Εμείς… Η βαριά Ανάσα σου πιέζει το στήθος και μας αναγκάζει να βρούμε μια σχισμή από την οποία να ξαναπάρουμε την ανάσα. Το τίμημα είναι η ζωή. Τίποτα λιγότερο.
Όσο για σένα, τρυφερή φιλενάδα, το κουρασμένο σώμα σου ήταν η σάρκα, τα νεύρα, οι συνάψεις μιας επανάστασης που επιμένουμε να πιστεύουμε ότι είναι δυνατή. Διότι μόνο το όνειρο μιας νέας επίθεσης στον ουρανό μας κάνει υποφερτό να αναπνέουμε τον αποπνικτικό και θανατηφόρο αέρα που εκπνέεται από τη σάπια κοιλιά του νεοφιλελευθερισμού.
Σε αυτό το σύστημα-κόσμος όπου τώρα ακόμη και το πιο κοινό ανθρώπινο συναίσθημα έχει ανατραπεί και αδειάσει από νόημα, σε σημείο που εκατό παλαιστίνιοι οι οποίοι πήγαιναν να ζητιανέψουν για ψωμί θεωρούνται κίνδυνος για τις ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις (από τις πιο ισχυρές στον κόσμο) και εξοντώνονται·
Σε αυτόν τον κόσμο όπου η μετα-αλήθεια είναι απλώς μια πρόθεση του μακιαβελικού πολιτικού σκοπού. Σε αυτόν τον σκατένιο κόσμο και αίματος η κοπιαστική αναπνοή σου είναι η πνοή της νότιας ζωής που αντιστέκεται στo τελευταίo γύρισμα της τραμουντάνας που έρχεται από τον βορρά.
Σε ευχαριστώ αγαπημένη φιλενάδα γι’ αυτό το δώρο και για εκείνα που υπήρξες. Γεια σου αδερφή. Γεια σου Μπάρμπαρα. Μια μέρα οι επόμενες γενιές θα κερδίσουν και για σένα.
12 Σχόλια
- Rosanna5 MAΡΤΙΟΥ 2024 10:50Η ζωή της Μπάρμπαρα ήταν για μένα μια ανάσα από εκείνο το μακρινό 1978, όταν, στα δώδεκα μου, με διαπέρασε το αίσθημα του ανήκειν, σαν να ήταν η σάρκα μου. Τώρα ο πόνος σκίζει την ψυχή και το μυαλό.
Ευχαριστώ για την ομορφιά αυτής της γραφής σου.Rosanna - Umberto Passigatti5 MARZO 2024 12:09Μπάρμπαρα θα ζεις πάντα στο μυαλό όλων των επαναστατών και της τάξης μας. Μια σφιχτή αγκαλιά. Hasta siempre!
- Vicky5 MARZO 2024 14:03Respect ! Αντίο Barbara …
- Silvio5 MARZO 2024 14:13Όμορφο, και εσύ ωραία, Barbara.
- Massimo Battisaldo5 MARZO 2024 14:14πραγματικά υπέροχα, τόσο αληθινά, βαθιά και συγκινητικά… Νομίζω ότι μια ανάμνηση της Barbara ακόμα και για κάθε σύντροφο/σσα που δεν είχε την τύχη να τη γνωρίσει άμεσα και προσωπικά δεν μπορεί παρά να δώσει την πραγματικά μοναδική δυνατότητα να κάνει τους ανθρώπους να καταλάβουν ακόμη περισσότερο τι υπέροχη γυναίκα και συντρόφισσα ήταν και ποιο υπήρξε το μεγαλείο της.. πραγματικά θα λείψει σε όλους.. καλό ταξίδι Βarbara να είναι αληθινά ελαφριά η γη πάνω σου..
- Pasquale5 MARZO 2024 14:18 Η αναπόφευκτη συνεισφορά σου στον Κομμουνιστικό κόσμο στον αγώνα για ισότητα και δικαιώματα θα λείψει, αλλά η αναμφισβήτητη πνευματική ομορφιά και οι διδασκαλίες σου θα παραμείνουν. Αντίο συντρόφισσα Balzerani.
- Mirco5 MARZO 2024 15:17Είχα την ευκαιρία να μιλήσω με τη Barbara στο Τορίνο, πριν από κάποιο χρόνο, περιμένοντας το τρένο για τη Μπολόνια μετά από μια πρωτοβουλία του εκδοτικού οίκου Sensibili alle Foglie. Αξέχαστη, στην εύθραυστη σταθερότητά της. Ξέρετε πού θα γίνει η κηδεία;
Hasta Siempre - Antonio5 MARZO 2024 15:29 θα ήθελα να προσθέσω – ως φόρο τιμής στην ιστορία, τη ζωή και την πολιτική και κοινωνική εμπειρία – αυτό το πολύ σύντομο σχόλιο: — «..Ο χρόνος μου είναι πολύ λίγος, θέλω την ουσία Το πνεύμα μου δεν βιάζεται Θέλω να ζήσω δίπλα στα ανθρώπινα όντα, πρόσωπα πολύ ρεαλιστικά που ξέρουν πώς να γελούν με τα δικά τους λάθη, που δεν φουσκώνουν από τους θριάμβους τους και αναλαμβάνουν την ευθύνη των πράξεών τους. Με αυτόν τον τρόπο υπερασπιζόμαστε την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και ζούμε με αλήθεια και ειλικρίνεια. Έχουμε δύο ζωές και η δεύτερη ξεκινά όταν συνειδητοποιούμε ότι έχουμε μόνο μία!».
- Eliana5 MARZO 2024 16:59Ποιος ξέρει αν μια μέρα θα διαβάσουμε στο Contropiano και μια αποτίμηση για τη ζημιά που έχουν προκαλέσει οι Ερυθρές Ταξιαρχίες στο ταξικό κίνημα στην Ιταλία με τις τρέλες τους. Η επανάσταση δεν είναι να περιμένεις έναν δικαστή ή έναν καθηγητή πανεπιστημίου στη γωνία του δρόμου και να τον σκοτώνεις. Και ούτε καν η απαγωγή του Μόρο. Πέρα από τον ανθρώπινο σεβασμό για την Barbara Balzerani για όσα έχει κάνει και έγραψε τα τελευταία χρόνια, η πολιτική και ιστορική κρίση πρέπει να είναι σαφής.
- Vincenzo Morvillo5 MARZO 2024 19:28Eliana…ποιος ξέρει αν εκείνο το ταξικό κίνημα που τη μια μέρα ναι και την άλλη φώναζε στην πλατεία «Ζήτω οι ερυθρές ταξιαρχίες» ή «Εργατική Αυτονομία Οργάνωση Ένοπλος Αγώνας Επανάσταση» και μετά την στιγμή που το βόλεψε εξαφανίστηκε επικαλούμενο φοβισμένες θεωρητικές διατυπώσεις… ποιος ξέρει αν αυτό κίνημα έλεγα (δεν μιλάω καν για το Κκι που ξεπούλησε την εργατική τάξη στα αφεντικά) μια μέρα θα ζητήσει συγγνώμη για τη δειλία που έδειξε κάνοντας πίσω την βολική στιγμή. Λόγω προσωπικής ηθικής και πολιτικής κατάρτισης έχω συνηθίσει να κρατάω αυτά που λέω. Στη Νάπολι λένε “nun fa’ diebete c’ ‘a vocca”. Λοιπόν, μέρος αυτού του ταξικού κινήματος ήταν υπόχρεο στα λόγια. Ο φόβος είναι ανθρώπινος αλλά πρέπει να τον αναγνωρίσουμε.. Và và famme ‘o piacere…
- Mirco5 MARZO 2024 20:21Ευχαριστώ Vincenzo για τα λόγια που έγραψες. Μπορώ και να σέβομαι τη Barbara για ό,τι έχει κάνει τα τελευταία χρόνια, αλλά είναι βέβαιο ότι ο θαυμασμός και η εκτίμησή μου θα της έρθουν ακριβώς για αυτό που άνθρωποι όπως η Eliana πιστεύουν ότι μπορούν να καταδικάσουν ως αξιοθρήνητο, ακριβώς για εκείνο που νομίζουν ότι μπορούν να κρίνουν. Εδώ βρίσκεται η διαφορά μεταξύ των κομμουνιστών και εκείνων που προσπαθούν να αυτοπροσδιοριστούν ως τέτοιοι.
- Andrea Vannini5 MAΡΤΙΟΥ 2024 22:54A ELIANA. Μια αποτίμηση των ζημιών που προκλήθηκαν από τις BR; Θέλουμε να τις συγκρίνουμε με αυτές που προκλήθηκαν από το κκι και το συνδικάτο cgil; Χρησιμοποιείς τα επιχειρήματα όσων τάχθηκαν στο πλευρό του κράτους των σφαγών (και με την καταγγελία και συνεργασία) εναντίον των συντρόφων που το πολέμησαν με θάρρος, ρισκάροντας και χάνοντας τη ζωή και την ελευθερία τους. Είναι εύκολο να χαρακτηρίσεις τους αγώνες εκείνων που έχασαν ως «τρέλα». Εύκολο αλλά τετριμμένο. Αυτή θα ήταν η ιστορική και πολιτική αποτίμηση; Για άλλη μια φορά εύκολη αλλά τετριμμένη. εσύ που είσαι πεπεισμένη ότι ξέρεις τι δεν είναι επανάσταση, δυστυχώς δεν ξέρεις (ούτε εσύ) τι είναι αυτή. Κρίμα. Συνεχίζει να είναι η απλότητα που είναι δύσκολο να επιτευχθεί.
- Matteo6 MARTIOY 2024 8:58Το damnatio memoriae-τo καλάθι των αχρήστων της ιστορίας το οποίο επιφύλαξαν για τις Ερυθρές Ταξιαρχίες η ιταλική μαύρη και ροζ μπουρζουαζία θυμίζει, δεδομένων των αναγκαίων αναλογιών, αυτό που επιφυλάσσουν καθημερινά οι εργοδοτικές εφημερίδες στη Σοβιετική Ένωση. Αν δεν είναι εμμονή, είμαστε κοντά. Αγαπητή Eliana, κοίτα πού καταλήξαμε σήμερα: 5 εργάτες (μερικοί από τους οποίους στα μαύρα και επομένως χωρίς κανένα δικαίωμα) πεθαίνουν από τη δουλειά σε ένα εργοτάξιο της Esselunga και το συνδικάτο καλεί την «ομορφιά» των 2 ωρών απεργίας, μετά τις οποίες επιστρέψαμε στην ίδια (σκατένια) ζωή όπως πριν. Δεν βίωσα εκείνη την περίοδο που βίωσαν η Balzerani και πολλοί άλλοι σύντροφοι και ίσως δεν θα είχα καν μοιραστεί τις επιλογές τους (αλλά είμαι ένας κανένας που μιλάει όταν η ιστορία έχει ήδη τελειώσει και πίσω από ένα πληκτρολόγιο) αλλά να πω ότι έβλαψαν το κίνημα των εργαζομένων είναι μια βλασφημία. Ας σκεφτούμε μόνο τι φίδια εκτρέφανε τα συνδικάτα και το Κκι τα χρόνια ’70/’80 (στην πραγματικότητα και ακόμη πολύ νωρίτερα, βλ. Re Giorgio il “peggiorista”): οι κήρυκες της κοινωνικής ειρήνης που μετά το 1989/91 έγιναν αντιβασιλείς ενός των κοινοπραξιών που διαχειρίστηκαν (και διαχειρίζονται) τη νεοφιλελεύθερη σφαγή και το ξεπούλημα της Ιταλίας, ως συστήματος χώρα, στο πολυεθνικό χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο. Όχι λοιπόν, αγαπητή Ηλιάνα, υπεύθυνοι για την ήττα είναι αυτοί που ξεπούλησαν το εργατικό κίνημα, όχι αυτοί που προσπάθησαν να ανατρέψουν μια τάση που βρίσκονταν σε εξέλιξη.
- Riccardo Mario Corato6 MAΡΤΙΟΥ 2024 15:42Ευχαριστώ Vincenzo.Ένα συγκινητικό, σπαραχτικό εγκώμιο, κατάλληλο στο μεγαλείο της Barbara και τον οξύ πόνο του θανάτου της. Δεν μπορώ να πω περισσότερα ή καλύτερα. Επιτρέψτε μου απλώς να υπογραμμίσω ότι αν θέλουμε να εγγυηθούμε τη «μακροζωία» στη Barbara, θα πρέπει να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε επάνω στα βιβλία της και χτίζοντας τη λογοτεχνική και πολιτική ερμηνευτική μιας συγγραφέα που, κατά τη γνώμη μου, ήταν η νέα Elsa Morante των επώδυνων καιρών μας. Από την ελληνική τραγωδία της ζωής της μέχρι την αθανασία του εξαιρετικού καλλιτεχνικού της ταλέντου. Αυτός, πιστεύω, είναι το κεντρικός δρόμος για να τιμήσουμε επάξια την Συντρόφισσα Σελήνη. Μια αγκαλιά.
- Massimo Zucchetti6 MARZO 2024 22:37Καλά τα είπες, Vincenzo.
Αυτοί που πλήρωσαν περισσότερο είναι εκείνοι που επωμίστηκαν τις ευθύνες και τις ζημιές της απέραντης προδοσίας του ΚΚΙ και ορισμένων αριστερών στα επαναστατικά ιδεώδη, στους εργάτες, στο λαό. Στο όνομα ενός φρικτού ρεφορμισμού, που μας έφερε σε αυτόν τον εφιάλτη σήμερα. Αλλά το φταίξιμο, όπως ξέρουμε, βαραίνει πάντα τους άλλους, και ποιος καλύτερος αποδιοπομπαίος τράγος από τις Ερυθρές Ταξιαρχίες; Αποτύχαμε γενικά, εφ’ όλης της ύλης, με αντάλλαγμα μια θέση στο διοικητικό συμβούλιο κάποιας θυγατρικής ή μια θέση καθηγητή, αλλά αν δεν ήταν εκεί ο Mario Moretti σίγουρα θα είχαμε κερδίσει! Η κρίση πρέπει να είναι σαφής, είναι αλήθεια: προδότες όπως πάντα.
Μιχάλης ‘Μίκης’ Μαυρόπουλος contropiano.org
