Τιμούμε τον παλαιστίνιο ποιητή Ρεφαάτ Αλαρίρ, νεκρό σε βομβαρδισμό στη Γάζα
Και τι σημαίνει αυθεντικός τρελός; Είναι ο άνθρωπος που προτίμησε να γίνει τρελός, με την έννοια που η κοινωνία δίνει στον τρελό, απ’ το να παραβεί μια κάποια ανώτερη ιδέα της ανθρώπινης τιμής.
Μ’ αυτό τον τρόπο, η κοινωνία καταχώνιασε μέσα στ; άσυλά της, όλους όσους ήθελε να ξεφορτωθεί ή απ’ όσους ήθελε να φυλαχθεί, επειδή αρνήθηκαν να γίνουν συνένοχοί της σε μερικές “υψηλές” αισχρότητες.
Γιατί ο τρελός είναι κι αυτός ένας άνθρωπος που η κοινωνία δε θέλησε ν’ ακούσει και που τον εμπόδισε να διατυπώσει αβάσταχτες αλήθειες. Σ’ αυτή την περίπτωση, όμως, ο εγκλεισμός στο φρενοκομείο δεν αποτελεί το μοναδικό όπλο της κοινωνίας, το οργανωμένο σύνολο των ανθρώπων έχει κι άλλα μέσα για να εξοντώσει και να συντρίψει την ανθρώπινη θέληση.
Πέρα απ’ τα κοινά μάγια, που ξέρουμε απ’ τις μάγισσες της υπαίθρου, υπάρχουν και οι μεγάλες μαζικές σαγηνεύσεις στις οποίες συμμετέχουν κατά καιρούς όλα τα συνειδητοποιημένα κεφάλια. Στην περίπτωση ενός πολέμου, επανάστασης, εκκολαπτόμενης κοινωνικής αναστάτωσης, η συλλογική συνείδηση ερωτάται και αναρωτιέται, διατυπώνοντας έτσι τις απόψεις της.
Η συλλογική συνείδηση μπορεί ακόμη να αναμοχλευθεί και να εξωτερικευθεί στην περίπτωση μερικών χαρακτηριστικών περιπτώσεων ατόμων. Κάπως έτσι δημιουργήθηκαν οι συλλογικές λατρείες για τον Μποντλέρ, τον Έντγκαρ Πόε, τον Ζεράρ ντε Νερβάλ, τον Νίτσε, τον Κίρκεγκαρντ, τον Χέλντερλιν, τον Κόουλριτζ, όπως και για τον Βαν Γκογκ.
Τέτοιο πράγμα μπορεί να συμβεί την ημέρα, αλλά κατά κανόνα συμβαίνει τη νύχτα. Κάπως έτσι, παράξενες δυνάμεις ανασηκώθηκαν και οδηγήθηκαν, πέρα απ’ την ανθρώπινη ανάσα, στον αστρικό θόλο, αυτό το είδος σκοτεινού τρούλου, που αποτελεί η φαρμακερή επιθετικότητα της κακιάς ψυχής των περισσοτέρων ανθρώπων.
Και κάπως έτσι, οι μερικές σπάνιες, διαυγείς και καλές προθέσεις, που χρειάστηκε ν’ αγωνιστούν στη γη, βρίσκονται να είναι, ορισμένες ώρες της μέρας ή της νύχτας, μέσα σε μια κατάσταση πραγματικού και αντιληπτού εφιάλτη, ζωσμένες από μια τρομερή απομύζηση, μια τρομερά πλοκαμιαστή καταδυνάστευση ενός είδους αστικής μαγείας, που θα τη δούμε σύντομα να εμφανίζεται στα, χωρίς ενδοιασμούς, ήθη και έθιμα.
Απέναντι σ’ αυτή τη συλλογική κακοήθεια, που απ’ τη μια μεριά έχει το σεξ και απ’ την άλλη, άλλωστε, την εκκλησιαστική λειτουργία ή άλλες τέτοιες ψυχικής φύσης ιεροτελεστίες, ως βάση ή στήριγμα, δεν υπάρχει αυτή η υστερία να περιπλανιέσαι το βράδυ μ’ ένα καπέλο, που έχει δώδεκα κεριά, ψάχνοντας να ζωγραφίσεις κάποιο υποψήφιο τοπίο, γιατί τι θα ‘κανε στο κάτω-κάτω ο καημένος ο Βαν Γκογκ για να βλέπει, όπως παρατήρησε πολύ σωστά τις προάλλες ο φίλος μας, ο ηθοποιός Ροζέ Μπλεν.
Όσο για το φαγωμένο χέρι, είναι απλός και καθαρός ηρωισμός, όσο για το κομμένο αυτί, είναι κάτι που βγαίνει απ’ την άμεση λογική και το επαναλαμβάνω, ένας κόσμος που μέρα-νύχτα τρώει όλο και περισσότερο αυτά που δεν τρώγονται, για να φέρει εις πέρας την κακιά του πρόθεση, δεν έχει παρά να το βουλώσει.
Αντονέν Αρτώ
Βαν Γκογκ, ο αυτόχειρας της κοινωνίας ,
Εκδόσεις: Αιγόκερος, 2001 ,
Μετάφραση: Δέσποινα Ψάλλη
***
«Απάνω σου βλέπω τα σημάδια από ένα αρρωστιάρικο κορμί, που ύστερα από 30 ή 50 χρόνια θα διαλυθεί στο ανυπόμονο κύλισμα του χείμαρρου, για να βουλιάξει σ’ έναν άπατο βυθό. Κι εγώ, μ’ όλη μου τη βλάβη, δε θα κοιμηθώ χειρότερα το βράδυ. Γιατί ξέρω το δρόμο μου και το γέλιο μου και τον πόνο μου».
Δ. Λιαντίνης
***
αυτός που στάζει δρόμο
γέλιο, πόνο,
σιωπά βουβός
αυτός που ξεχειλίζει
γκρεμούς, ζόφο,
δηλητήριο
φωνάζει δυνατά
με κάθε μέσο
προς κάθε κατεύθυνση
το βράδυ θέλει σιγαλιά να κοιμηθείς
όχι φασαρία
κι εγώ θα κοιμηθώ
με το αυτί στο φεγγάρι
Ιω
Σημ.: Φωτ.1 Φωτογράφηση από τον Raymond Depardon
των φρενοκομείων (manicomio) της Ιταλίας (από το διαδίκτυο)
Φωτ.2 Ποίημα Βαν Γκογκ του Χρίστου Λάσκαρη (από το διαδίκτυο)
Ιώ Τζίντα
Για να υπάρξεις είναι αρκετό να αφεθείς να είσαι,
αλλά για να ζήσεις πρέπει να είσαι κάποιος,
πρέπει να έχεις ένα ΚΟΚΑΛΟ,
να μη φοβάσαι να δείξεις το κόκκαλο,
και να διακινδυνεύσεις να χάσεις τη σάρκα.
Ο άνθρωπος από πάντα αγαπούσε περισσότερο τη σάρκα από τη γη των οστών.
Και τότε δεν υπήρχε παρά γη και ξυλεία από κόκαλα,
και αναγκάστηκε να κερδίσει τη σάρκα του,
δεν υπήρχε παρά σίδερο και φωτιά
κι από σκατά ούτε ίχνος,
κι ο άνθρωπος φοβήθηκε μήπως χάσει τα σκατά
ή μάλλον πεθύμησε τα σκατά
και γι’ αυτά θυσίασε το αίμα.
Για να έχει τα σκατά, τη σάρκα με λίγα λόγια,
και σιδερικά από κόκαλα
και όπου δεν είχε να κερδίσει το είναι
αλλά είχε μόνο να χάσει τη ζωή.
[…..]
(τού ιδίου, «Τα σκατά»,απόσπασμα).
…….
[…..]
Άμποτε λίγο να δυνόμουν
για μια στιγμή να τρελαινόμουν,
ο σαλεμένος νους
και τα κλεισμένα τσίνορα
να μην ξαμώνουν σύνορα
και χώριους ουρανούς!
Να ιδώ τον κόσμο ανάποδα
τον αδερφό μου ξένο
και τον οχτρόν αδέρφι μου
αδικοσκοτωμένο.
(Βάρναλης, «Ο τρελός», απόσπασμα).
…….
«Αφού με ανακάλυψες, δεν ήταν και τίποτα σπουδαίο να με βρεις: το δύσκολο, τώρα, είναι να με χάσεις…»
(«Ο Εσταυρωμένος», Περί Τρέλας, Φρήντριχ Νίτσε).
ΦΩΣ TEAM
Παρασκευή, 08/12/2023 07:29
Την είδηση του θανάτου του Ρεφαάτ Αλαρίρ γνωστοποίησαν φίλοι και συνάδελφοί του, ενώ και ο εξειδικευμένος ιστότοπος Literary Hub απέτισε φόρο τιμής στον εκλιπόντα.
Ο παλαιστίνιος ποιητής Ρεφαάτ Αλαρίρ, από τα πιο γνωστά μέλη νέας γενιάς λογοτεχνών, που έγραφε συχνά στα αγγλικά για να αφηγηθεί τις ιστορίες των κατοίκων της Λωρίδας της Γάζας σε ευρύτερο κοινό, σκοτώθηκε σε ισραηλινό βομβαρδισμό, γνωστοποίησαν φίλοι του τη νύχτα της Πέμπτης προς Παρασκευή.
«Η δολοφονία του Ρεφαάτ είναι τραγική, οδυνηρή και εξοργιστική. Είναι τεράστια απώλεια», τόνισε μέσω X (του πρώην Twitter) φίλος του, ο παλαιστίνιος δημοσιογράφος Άχμεντ Αλναούκ, έπειτα από φονικούς ισραηλινούς βομβαρδισμούς χθες Πέμπτη το βράδυ στο βόρειο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της κυβέρνησης της Χαμάς.
«Ράγισε η καρδιά μου, ο φίλος και συνάδελφός μου Ρεφαάτ Αλαρίρ σκοτώθηκε μαζί με την οικογένειά του πριν από μερικά λεπτά (…) Δεν θέλω να το πιστέψω. Μας άρεσε να μαζεύουμε φράουλες μαζί», ανέφερε επίσης μέσω X ο Γαζαίος ποιητής Μοσάμπ Αμπού Τόχα.
«Αναπαύσου εν ειρήνη Ρεφαάτ Αλαρίρ. Θα συνεχίσουμε να φωτιζόμαστε από τη σοφία σου, σήμερα και για πάντα», τόνισε μέσω X ο συγγραφέας και δημοσιογράφος Ράμζι Μπαρούντ. Ο εξειδικευμένος ιστότοπος Literary Hub απέτισε φόρο τιμής στον εκλιπόντα.
Καθηγητής αγγλικής φιλολογίας στο ισλαμικό πανεπιστήμιο της Γάζας, όπου δίδασκε κυρίως τα έργα του Σέξπιρ, ο Ρεφαάτ Αλαρίρ ήταν συνιδρυτής της πρωτοβουλίας «We are not numbers» («Δεν είμαστε αριθμοί»), που αδελφοποιεί συγγραφείς στη Γάζα με «μέντορες» στο εξωτερικό, που τους βοηθούν να γράψουν στα αγγλικά και να αφηγηθούν την πραγματικότητά τους.
Ήταν επιμελητής του βιβλίου «Gaza writes back», χρονικό της ζωής στη Λωρίδα της Γάζας από νεαρούς λογοτέχνες, και είχε γράψει το βιβλίο «Gaza unsilenced». Σε αντίποινα για την επίθεση της Χαμάς την 7η Οκτωβρίου, ο ισραηλινός στρατός εξαπέλυσε ευρείας κλίμακας επιχειρήσεις με διακηρυγμένο στόχο να «εξαλείψει» το παλαιστινιακό ισλαμιστικό κίνημα, στην εξουσία στη Λωρίδα της Γάζας από το 2007, «τρομοκρατική» οργάνωση σύμφωνα με το Ισραήλ, τις ΗΠΑ και την ΕΕ. Στον πόλεμο που συνεχίζεται έχουν σκοτωθεί πάνω από 17.000 άνθρωποι, το 70% εκ των οποίων ήταν γυναίκες, παιδιά και έφηβοι.
Μερικές ημέρες αφότου ο ισραηλινός στρατός άρχισε χερσαίες επιχειρήσεις, ο Ρεφαάτ Αλαρίρ έκανε γνωστό πως δεν θα έφευγε από το βόρειο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας, επίκεντρο των εχθροπραξιών τότε.
Την 1η Νοεμβρίου, δημοσίευσε στο X ποίημα γραμμένο στα αγγλικά, που γνώρισε μεγάλη διάδοση, υπό τον τίτλο «If I must die» («Αν πρέπει να πεθάνω»). Καταλήγει με τις φράσεις: «ας φέρει ελπίδα/ας γίνει παραμύθι».
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Μιχάλης ‘Μίκης’ Μαυρόπουλος
