25/09/2024
Κυριακή 25 Σεπτεμβρίου 1983
Η μεγάλη απόδραση
Το απόγευμα της 25ης Σεπτεμβρίου 1983, 38 μέλη του IRA (Ιρλανδικός Δημοκρατικός Στρατός-Irish Republican Army) κατάφεραν να δραπετεύσουν από τη φυλακή του Maze, κοντά στο Lisburn, στην κομητεία Antrim στη Βόρεια Ιρλανδία.
Η φυλακή υψίστης ασφαλείας Maze – παλαιότερα γνωστή ως Long Kesh – θεωρούνταν μια από τις πιο σκληρές φυλακές σε όλη την Ευρώπη και στέγαζε κρατούμενους από τις καθολικές και προτεσταντικές παραστρατιωτικές φατρίες που αντιμάχονταν από τα τέλη της δεκαετίας του 1960.
Οι 38 άνδρες, που καταδικάστηκαν για διάφορα αδικήματα που συνδέονταν με δραστηριότητες ένοπλου αγώνα, από δολοφονίες έως επιθέσεις, δραπέτευσαν από την πτέρυγα H της φυλακής, η οποία έγινε θλιβερά διάσημο το 1981 όταν έλαβε χώρα μια απεργία πείνας από ρεπουμπλικάνους κρατούμενους που οδήγησε στο θάνατο δέκα από αυτούς.
Οι άνδρες, οπλισμένοι με αυτοσχέδια μαχαίρια και ένα πιστόλι, πήραν τους φρουρούς ομήρους λίγο πριν από την ώρα της αλλαγής βάρδιας, και προσπάθησαν να βγουν έξω απειλώντας έναν οδηγό φορτηγού που είχε μπει στο Maze για κάποιες παραδόσεις.
Ο οδηγός βρήκε το όπλο στραμμένο στο κεφάλι του και άκουσε να του λέει ένας από τους φυγάδες, ο οποίος αναφερόταν στον σύντροφό του με το πιστόλι, Τζέρι Κέλι-Gerry Kelly, πως: «Αυτός ο άντρας κάνει 30 χρόνια και σε πυροβολεί χωρίς να το σκεφτεί δύο φορές αν χρειαστεί. Δεν έχει τίποτα να χάσει».
Έχοντας απωλέσει τη δυνατότητα να μπορέσουν να εξαναγκάσουν την έξοδο, που στο μεταξύ είχε αποκλειστεί, έτρεξαν μαζικά προς τον τοίχο της περιβόλου για να σκαρφαλώσουν από πάνω της.
Κατά τη διάρκεια της απόδρασης, ένας δεσμοφύλακας, ο James Ferris, πέθανε από καρδιακή προσβολή και άλλοι 20 φρουροί τραυματίστηκαν. Δεκατρείς ξυλοκοπήθηκαν και τέσσερις μαχαιρώθηκαν.
Ένα κομάντο του IRA έπρεπε να τους περιμένει έξω από την περίμετρο της φυλακής με διάφορα οχήματα, αλλά ο χρόνος δεν υπολογίστηκε σωστά. Οι κρατούμενοι βρέθηκαν μόνοι στο χώρο του ραντεβού και αναγκάστηκαν να τραπούν σε φυγή με τα πόδια.
Σε λιγότερο από 24 ώρες η αστυνομία και ο στρατός συνέλαβαν 15 δραπέτες, τέσσερις από τους οποίους ανακαλύφθηκαν κρυμμένοι σε ένα ποτάμι κοντά στη φυλακή ενώ χρησιμοποιούσαν θάμνους για να αναπνεύσουν.
Τέσσερις ακόμη συνελήφθησαν τις επόμενες δύο ημέρες, μεταξύ των οποίων οι Hugh Corey και Patrick McIntyre που συνελήφθησαν μετά από δίωρη πολιορκία σε ένα απομονωμένο αγρόκτημα.
Από τους υπόλοιπους 19, οι 18 κατέληξαν στο δημοκρατικό προπύργιο του Νότιου Armagh, όπου δύο μέλη του IRA ήταν υπεύθυνα για τη μεταφορά τους σε διάφορα κρησφύγετα.
Τους δόθηκε η επιλογή να επιστρέψουν στην ενεργό υπηρεσία στον ένοπλο αγώνα ή μια δουλειά και μια νέα ταυτότητα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η απόδραση αντιπροσώπευσε ένα τεράστιο προπαγανδιστικό χτύπημα για τον IRA και προκάλεσε μεγάλη αμηχανία στο βρετανικό πολιτικό κατεστημένο.
Μια επίσημη έρευνα για το επεισόδιο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το προσωπικό της φυλακής ήταν υπεύθυνο για το περιστατικό, το οποίο με τη σειρά του κατηγόρησε το Λονδίνο για πολιτική παρέμβαση στη λειτουργία της φυλακής.
Αυτή της 25ης Σεπτεμβρίου 1983 παραμένει η μεγαλύτερη απόδραση στην ιστορία του βρετανικού σωφρονιστικού συστήματος. Στις 25 Σεπτεμβρίου 2003, μια γιορτή στην οποία συμμετείχαν 800 πρώην μέλη του IRA πραγματοποιήθηκε σε ξενοδοχείο στο Donegal για τον εορτασμό της εικοστής επετείου από την απόδραση, μια πρωτοβουλία που καταδικάστηκε από ορισμένα μέλη του Ενωτικού Κόμματος της Βόρειας Ιρλανδίας ως «ακατάλληλη και εντελώς άχρηστη».
Μέχρι σήμερα, δύο φυγάδων, του Gerard Fryers και του Seamus Campbell, έχουν χαθεί εντελώς τα ίχνη από την ημέρα της απόδρασή τους. Ακόμη και σήμερα, ο IRA πάντα αρνείται να πει πώς κατάφερε να μεταφέρει το όπλο στη φυλακή.
Δείτε “Unlocking the Maze-38 IRA Prisoners Break Out of the H-Blocks”:
Μιχάλης ‘Μίκης’ Μαυρόπουλος infoaut.org
