Απολογισμός Χρήστου Μέτιου για την ολοκλήρωση του ΕΣΠΑ: «Η παρακαταθήκη μας πρέπει να συνεχιστεί»

Δηλώσεις Περιφερειάρχη ΑΜΘ για την ολοκλήρωση του ΕΣΠΑ της περιόδου 2014-2020 και για την ενεργοποίηση του ΕΣΠΑ 2021-2027  – Ανακοίνωση 3 νέων προσκλήσεων για την ενίσχυση της απασχόλησης και της επιχειρηματικότητας

Α. Από τις σημαντικότερες προκλήσεις που αντιμετώπισε η Διοίκησή μας κατά τη διάρκεια της θητείας της ήταν:

– η πλήρης αξιοποίηση των πόρων του ΕΣΠΑ της περιόδου 2014-2020 και

– η έγκριση και ενεργοποίηση του (νέου) ΕΣΠΑ της περιόδου 2021-2027

Δεν είναι μόνοι οι σημαντικοί οικονομικοί πόροι που τα δύο παραπάνω χρηματοδοτικά εργαλεία διαθέτουν στην περιφέρειά μας αλλά κυρίως το γεγονός ότι οι πόροι αυτοί ήταν και είναι διαθέσιμοι σε μια κρίσιμη περίοδο, παρατεταμένων και διαδοχικών έντονων κρίσεων:

Θυμίζω:

– την οικονομική κρίση του 2015 (με τις κλειστές τράπεζες),

– τη μεταναστευτική κρίση,

– την υγειονομική κρίση Covid 19

– αλλά και τη νέα οικονομική-ενεργειακή κρίση λόγω του πολέμου στην Ουκρανία

Όλα αυτά τα χρόνια λοιπόν, μέσα από το ΕΣΠΑ που ολοκληρώνεται (2014-2020) χρηματοδοτούνται περισσότερα από 1.900 έργα (δηλαδή Δημόσια Έργα, Προμήθειες, Υπηρεσίες αλλά και δράσεις επιχειρηματικότητας) – χωρίς να υπολογίζουμε τις περίπου 22 χιλιάδες επιχειρήσεις που υποστηρίχθηκαν για την αντιμετώπιση των αρνητικών επιπτώσεων της υγειονομικής κρίσης COVID.

Συγκεκριμένα από το ΕΣΠΑ 2014-2020 της Περιφέρειας:

• χρηματοδοτήσαμε τη λειτουργία Κοινωνικών Δομών για την υποστήριξη συνανθρώπων μας με ανάγκες όπως στον τομέα της Σίτισης, της υποστήριξης Ατόμων με Αναπηρία, Δομές αντιμετώπισης της βίας κατά των γυναικών, Κέντρα Κοινότητας, Στέγες Υποστηριζόμενης Διαβίωσης κ.α.
• στηρίξαμε την ίδρυση νέων επιχειρήσεων και την ενίσχυση υφιστάμενων, στηρίξαμε ειδικά την ίδρυση νέων τουριστικών επιχειρήσεων
• ενισχύσαμε επιχειρήσεις ώστε να συνεργαστούν με ερευνητικά και ακαδημαϊκά ιδρύματα για να δημιουργήσουν νέα καινοτόμα προϊόντα
• ενισχύσαμε όλες τις δομές υγείας (όλα τα Νοσοκομεία της Περιφέρειας μας με σύγχρονο εξοπλισμό και ανθρώπινο δυναμικό, τα κέντρα υγείας, το ΕΚΑΒ, την 4^η Υγειονομική Περιφέρεια)
• χρηματοδοτήσαμε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης με υποδομές και εξοπλισμό, δημοτικά, γυμνάσια, λύκεια και βέβαια το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και το Διεθνές Πανεπιστήμιο
• στηρίξαμε τα νοικοκυριά της περιφέρειάς μας για παρεμβάσεις ενεργειακής αναβάθμισης των κατοικιών τους καθώς και την ενεργειακή αναβάθμιση δημοσίων κτιρίων
• στον τομέα του περιβάλλοντος – αναβαθμίσαμε δίκτυα ύδρευσης, εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων αλλά και έργα που συμβάλουν στην ορθολογική διαχείριση στερεών αποβλήτων
• ενισχύσαμε με σύγχρονο εξοπλισμό την Πυροσβεστική, την Ελληνική Αστυνομία και το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας για την αντιμετώπιση των αρνητικών επιπτώσεων από την κλιματική αλλαγή
• δουλέψαμε για την προστασία και ανάδειξη του τουριστικού και πολιτιστικού αποθέματος της περιφέρειάς μας με σημαντικές παρεμβάσεις σε μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους
• βελτιώσαμε την οδική ασφάλεια στο εθνικό και επαρχιακό δίκτυο
• υποστηρίξαμε τις πόλεις της περιφέρειάς μας με έργα βελτίωσης του αστικού περιβάλλοντος και της καθημερινότητας των πολιτών

όλα τα παραπάνω αντιστοιχούν σε έργα:

• προϋπολογισμού 840 εκατ. € (ποσοστό 183%, σχεδόν διπλάσιο από το σύνολο του τρέχοντος ΕΣΠΑ που ανέρχεται σε 457 εκατ. €),
• με συμβάσεις 703 εκατ. € και
• πληρωμές 473 εκατ. € (ποσοστό απορρόφησης 104%) με πρόβλεψη μέχρι το τέλος του έτους να ανέλθει στο 105%). Καταφέραμε η Περιφέρεια μας να βρίσκεται μέσα στις 3 – 4 πρώτες θέσεις στην απορρόφηση των πόρων της περιόδου 14-20.

έτσι δηλώνουμε ότι το ΕΣΠΑ της Περιφέρειας για την περίοδο 14-20 έχει ολοκληρωθεί με ασφάλεια απορροφώντας πλήρως τους διαθέσιμους πόρους αλλά και αποδίδοντας στους πολίτες της περιφέρειάς μας χρήσιμα έργα.

Αφήνουμε λοιπόν μια σημαντική παρακαταθήκη στη νέα διοίκηση.

Β. Παράλληλα όμως ενεργοποιήσαμε πλήρως και το (νέο) ΕΣΠΑ της Περιφέρειά μας για την περίοδο 2021-2027.

Ένα ΕΣΠΑ με 639 εκατ. € αυξημένο κατά 182 εκατ. € σε σχέση με το ΕΣΠΑ της Περιφέρειας της περιόδου (14-20) που έχει ολοκληρωθεί.

Έτσι μέχρι σήμερα:

• ενεργοποιήσαμε προσκλήσεις, σε ποσοστό που πλησιάζει το 60% (περίπου 400 εκατ. €)
• έχουν ενταχθεί 71 έργα προϋπολογισμού 115 εκατ. € ενώ αναμένεται μέχρι το τέλος του Φεβρουαρίου η πλήρης τακτοποίηση όλων των μεταφερόμενων έργων που θα φέρουν πρόσθετες συμβάσεις 240 εκατ. €.
• Και έχουμε ήδη πληρωμές 18 εκατ. € και θα προκύψουν πρόσθετες πληρωμές +13 εκατ. € (ποσοστό απορρόφησης 5%).

Δημιουργώντας έτσι ένα εμπροσθοβαρές πρόγραμμα.

• Προχωρήσαμε στην επικαιροποίηση της Ολοκληρωμένης Χωρικής Επένδυσης «Τουριστικής – Πολιτιστικής Διαδρομής Εγνατίας Οδού» με αρχικό προϋπολογισμό 74 εκατ. € (34 εκατ. € ως συνεχιζόμενα και 40 εκατ. € νέες παρεμβάσεις).
• Σε συνεργασία με τους 6 Δήμους της Περιφέρειας (Ορεστιάδα, Αλεξανδρούπολη, Κομοτηνή, Ξάνθη, Καβάλας και Δράμα) προετοιμάσαμε τις Στρατηγικές Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης συνολικού προϋπολογισμού περίπου 90 εκατ. €.
• Περιγράψαμε στο πρόγραμμα την ανάγκη εκπόνησης μιας νέας ΟΧΕ με ενοποιητικό στοιχείο το περιβάλλον στην Οροσειρά Ροδόπης και τον Ποταμό Νέστο.

Εκτιμούμε λοιπόν πως είναι μια καλή αρχή, σίγουρα υπάρχουν πολλά ακόμη να γίνουν.

Γ. Όσον αφορά τις 3 νέες δράσεις που σχεδιάσαμε, σας ανακοινώνω ότι έχουν εγκριθεί τόσο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή όσο και Ειδική Υπηρεσία Κρατικών Ενισχύσεων και μπορούν να δημοσιευτούν άμεσα και η υποβολή προτάσεων μπορεί ξεκινήσει από το Φεβρουάριο του 2024.

Άλλη μία από τις βασικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης είναι η διατήρηση και ανάπτυξη του Ανθρώπινου Δυναμικού που διαθέτει – και ιδίως των νέων παιδιών που ολοκληρώνοντας τις σπουδές τους φεύγουν αναζητώντας δουλειά σε άλλη περιοχή σε άλλη περιφέρεια ή σε άλλη χώρα.

Έτσι, με στόχο τη συγκράτηση του δυναμικού αυτού – των νέων παιδιών μας – και γιατί όχι να δώσουμε σε ορισμένους την ευκαιρία να επιστρέψουν

σχεδιάσαμε και θέτουμε σε εφαρμογή δύο νέες προσκλήσεις που χρηματοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και αφορούν:

Γ.1)   στην ενίσχυση επιχειρήσεων ώστε να προσλάβουν νέους – ανέργους – υψηλών προσόντων καλύπτοντας το μισθολογικό κόστος για 24 μήνες.

Έχει συνολικό προϋπολογισμό έως 15,0 εκατ. € και χρηματοδοτεί επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε συγκεκριμένους τομείς να προσλάβουν ανέργους (1 έως 3) ανάλογα με το υφιστάμενο προσωπικό που έχουν για 24 μήνες.

Ειδικότερα η πρόσκληση προβλέπει ανάλογα με το εκπαιδευτικό επίπεδο την κάλυψη του μισθολογικού κόστους ως ακολούθως:

Η αξιολόγηση των αιτήσεων είναι άμεση και προβλέπεται η σταδιακή προσθήκη κλάδων επιχειρήσεων ανάλογα με το διαθέσιμο προϋπολογισμό και τη ζήτηση της δράσης.

Σε πρώτη φάση περιλαμβάνει επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται

• Στον τομέα της αγροδιατροφής και της βιομηχανίας τροφίμων
• Των δομικών υλικών
• Σε υψηλή τεχνολογία (ηλεκτρονικά εξαρτήματα και υπολογιστές)
• Στον τομέα της υγείας (φάρμακα)
• Σε κάποιους κλάδους του χονδρικού εμπορίου

Σε πρώτη φάση αναμένεται ότι θα ωφεληθούν περίπου 300 άτομα και 250 επιχειρήσεις.

Γ.2)   στην ενίσχυση ανέργων για την ίδρυση επιχείρησης σε τομείς της Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης

Έχει συνολικό προϋπολογισμό έως 6,0 εκατ. € και χρηματοδοτεί επιχειρηματικά σχέδια από 10.000 € έως 50.000 € με ποσοστό από 80% έως 100% για την περίπτωση που το επιχειρηματικό σχέδιο προβλέπει την πρόσληψη ενός ατόμου (ανέργου).

Μπορεί να καλύψει:

• Δαπάνες μισθολογικού κόστους προσωπικού
• Δαπάνες Εξοπλισμού, Μεταφορικών Μέσων
• Δαπάνες για Κτήρια, Εγκαταστάσεις & Περιβάλλοντα Χώρο
• Δαπάνες για Παροχή Υπηρεσιών
• Λειτουργικές Δαπάνες
• Δαπάνες Λογισμικού
• Δαπάνες Προβολής, Προώθησης & Δικτύωσης

Δικαιούχοι είναι:

Επιχειρήσεις που οι μέτοχοι-εταίροι/ιδιοκτήτες τους είναι για τουλάχιστον 3 μήνες άνεργοι. Στην κατηγορία αυτή συμπεριλαμβάνονται και όσοι κάτοχοι άδειας ασκήσεως επαγγέλματος, δεν έχουν κάνει έναρξη επαγγέλματος (π.χ. γιατροί, μηχανικοί, δικηγόροι, οικονομολόγοι, κ.α.)

Η αξιολόγηση των αιτήσεων είναι συγκριτική με κριτήρια αξιολόγησης:

• Τη διάρκεια της ανεργίας.
• Τις σπουδές σχετικές με το επιχειρηματικό σχέδιο.
• Πριμοδοτούνται επίσης και επιχειρηματικά σχέδια που έχουν αναπτυχθεί/ωριμάσει μέσα από Δομές Στήριξης της Επιχειρηματικότητας (Θερμοκοιτίδες) που λειτουργούν τόσο ενός της Περιφέρειας ΑΜΘ όσο και εκτός αυτής.

Αναμένεται ότι θα ενισχυθούν περίπου 200 επενδυτικά σχέδια.

Γ.3)     και η τρίτη αφορά:

στην ενίσχυση των βιομηχανιών της περιφέρειάς μας για τη βελτίωση της ενεργειακής τους απόδοσης.

Η αύξηση του κόστους ενέργειας, ως αποτέλεσμα της ενεργειακής κρίσης, αποτελεί σημαντικό κίνδυνο που απειλεί τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων ειδικά της Περιφέρειάς μας, καθώς πέρα από το κόστος παραγωγής επιβαρύνει δυσανάλογα και το κόστος μεταφοράς των εμπορευμάτων και αγαθών.

Έτσι, σχεδιάσαμε και θέτουμε σε εφαρμογή πρόσκληση για την ενίσχυση υφιστάμενων μεταποιητικών επιχειρήσεων για τη βελτίωση της ενεργειακής τους απόδοσης. Χρηματοδοτούμε λοιπόν επιχειρήσεις να αντικαταστήσουν ενεργοβόρο εξοπλισμό της παραγωγικής τους διαδικασίας με στόχο να εξοικονομήσουν τουλάχιστον 20% από την ενέργεια που καταναλώνουν.

Η χρηματοδότηση μπορεί να ανέλθει στο 100% – με την επίτευξη του στόχου εξοικονόμησης ενέργειας,

ο προϋπολογισμός κάθε επενδυτικού σχεδίου μπορεί να είναι έως 1.000.000 €

και ο συνολικός προϋπολογισμός της πρόσκλησης ανέρχεται σε 25 εκατ. €.

Η δράση αυτή σχεδιάζεται να επεκταθεί και σε άλλους τομείς -πέρα από τη μεταποίηση (π.χ. σε επιχειρήσεις του τουρισμού). Κλείνοντας λοιπόν θα ήθελα να δηλώσω ότι αφήνουμε μια σημαντική παρακαταθήκη, ένα σημαντικό έργο ως αποτέλεσμα της αξιοποίησης των Ευρωπαϊκών πόρων η οποία πρέπει να συνεχισθεί.

Στο σημείο αυτό θα ήθελα επίσης να ευχαριστήσω όλους τους δικαιούχους (Δήμους, Υπουργεία, Κοινωνικούς Φορείς, Νοσοκομεία, Συλλόγους, Επιχειρήσεις) για την καλή συνεργασία που είχαμε όλα αυτά τα χρόνια, η συνδρομή των οποίων ήταν σημαντική στην επίτευξη των στόχων των Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ.

Να ευχαριστήσω επίσης για τη βοήθεια και την υποστήριξη τις Εθνικές Αρχές του ΕΣΠΑ του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και τις Υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη συνεχή – καθημερινή υποστήριξή τους.

Τέλος να ευχαριστήσω τα στελέχη της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης του ΕΣΠΑ, και ιδιαίτερα τον προϊστάμενο κ. Παναγιώτη Κουδουμάκη για την εξαιρετική συνεργασία που είχαμε.

(ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ)