Σαπφώ Αγγελούδη-Ζαρκάδα ΑΡΧΙΤΕΚΤΩΝ Α.Π.Θ.
Η ΜΕΓΑΛΗ ΛΕΣΧΗ ΚΑΒΑΛΑΣ.
ΤΟ ΕΜΒΛΗΜΑΤΙΚΟ ΚΤΙΡΙΟ ΤΗΣ ΦΙΛΟΠΤΩΧΟΥ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑΣ ΚΥΡΙΩΝ ΚΑΒΑΛΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΛΕΣΧΗΣ ΚΑΒΑΛΑΣ
Η τάξη των εμπόρων ενισχύθηκε στην αυτοκρατορία μετά το 1838, με την Εμπορική Σύμβαση Baltalimani μεταξύ Οθωμανικής Αυτοκρατορίαs και Μεγάλης Βρετανίας-Βορείου Ιρλανδίας, και με τις αντίστοιχες συνθήκες μεταξύ Γαλλίας, Σουηδίας, Νορβηγίας, Ισπανίας, Ολλανδίας, Βελγίου, Δανίας και Πορτογαλίας. Συγχρόνως, το 1855, με την ελληνο-οθωμανική Συνθήκη Εμπορίου και ναυτιλίας διασφαλίστηκε η λειτουργία των ελληνικών προξενείων και αυξήθηκε η εμπορική δραστηριότητα των Ελλήνων υπηκόων στην Οθωμανική αυτοκρατορία.
Σύντομα, για την καλύτερη οργάνωσή τους, η έμποροι υιοθέτησαν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, τα αγγλικά πρότυπα των gentleman’s club, των λεσχών, και μέσω αυτών ανέπτυξαν δραστηριότητες με κοινωνικό-φιλανθρωπικό, πολιτιστικό και αθλητικό χαρακτήρα. Στην πραγματικότητα οι λέσχες επέλεγαν ανθρώπους, τους ήδη ισχυρούς και προνομιούχους αστούς και τα ανερχόμενα πρόσωπα της εμπορικής και επιστημονικής τάξης.
Ας μεταφερθούμε στην Καβάλα. Το 1890, η πόλη έχει εδώ και 36 χρόνια εξέλθει εκτός των τειχών, μετά την άδεια του 1864. Έχει περίπου 3.500 κατοίκους, εκ των οποίων περίπου οι 6.000 είναι Έλληνεςκαι 750 Εβραίοι. Το μεγαλύτερο μέρος των εξαγωγών της πόλης καλύπτει ο καπνός και λιγότερο το βαμβάκι. Στην πόλη δραστηριοποιούνται πολλοί Έλληνες και ξένοι καπνέμποροι, λόγω της υπερσυσώρευσης κεφαλαίων των δυτικών οικονομιών που αναζητούν επικερδείς τοποθετήσεις στις πόλεις της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Οι ξένοι αυτοί έμποροι, ελέγχουν πλέον το μεγαλύτερο μέρος της καπνεμπορικής εξαωγικής δραστηριότητας της Καβάλας.
Πολλές ατμοπλοϊκές εταιρείες χρησιμοποιούν ως σταθμό τους την πόλη στην οποία έχουν οικοδομηθεί οι ναοί Αγ. Ιωάννη και Αγ. Αθανασίου , το Αρεναγωγείο και κτίζονται η Μονή Λαζαριστών και η Εβραϊκή Συναγωγή. Έχουν ανεγερθεί και καπναποθήκες, του Αbbot, η Regie, η Herzog και τα μέγαρα Τόκκου, Ν. και Ελ. Γρηγοριάδη, Κων. Γιάντσου και Βουλαλἀ .
Καθώς το εμπόριο καπνού εδραιώνεται, Έλληνες και αλοδαποί έμποροι καταφτάνουν στην πόλη και η ίδρυση μιας Λέσχης, της Μεγάλης Λέσχης, Grand cercle de Cavalla, είναι φυσικό επακόλουθο. Ο σκοπός της ίδρυσης της είναι η «…παροχή κέντρου συνεντεύξεως των μελών της», αρχικά είκοσι μόνιμων ιδρυτικών. Διαβάζοντας το καταστατικό της, παρατηρούμε ότι αυτό σχεδόν αντιγράφει το αντίστοιχο του ομοίως πολυεθνικού σωματείου, Le Cercle de Salonique, το οποίο ιδρύθηκε 7 χρόνια νωρίτερα, το 1873. Ας γνωρίσουμε τα ιδρυτικά μέλη της Μεγάλης Λέσχης της Καβάλας. Είναι ο βαρώνος Frederic de Charnaud, ο αυστριακός υπήκοος Μιχαήλ Σπόντης, υποπρόξενος της Αυστροουγγαρίας, Ο γιατρός S. Pecchioli, υποπρόξενος της Αγγλίας και προξενικός πράκτορας της Ιταλίας, τα μέλη της Ελληνορθόδοξης Κοινότητας Α. Παυλίδης, Α. Παρτίδης, Λ. Γ. Ευαγγελίδης, Ζ. Καλέντζης, Πέτρος Φώσκολος, ο ισπανοεβραίος Arthur Fernandez, ο Κάρολος Σπόντης (87-927) οι Γ. Δ. Πρωτόπαπας, Αναστάσιος Αναστασιάδης, Ιω. Κωνσταντινίδης, ο Eρρίκος Misrachi, ο Δ. Μοσχοπουλίδης, ο Ηλ. Β. Παπαηλιού, ο Luigi Fernandez, ο Σωκράτης Γιαννόπουλος, ο Χαρίτων Τζάκος, και ο M. Z. Herzog, (869-934), ο εικοσιενός ετών καπνέμπορος, ιδιοκτήτης της πανίσχυρης καπνεμπορικής εταιρείας εταιρείας M.L.Herzog et Cie.
Οι πλοίαρχοι, οι αξιωματικοί και γιατροί όταν αγκυροβολούν στην Καβάλα έχουν τη δυνατότητα να συχνάζουν στη Λέσχη, όπως και οι διοικητές Καβάλας- Θάσου, ο Δήμαρχος Καβάλας, οι Πρόξενοι, Υποπρόξενοι και Προξενικοί Πράκτορες, οι Πρόεδροι των Δικαστηρίων και οι τελωνειακοί υπάλληλοι καθώς και οι Διευθυντές των σχολείων.
Τα χρόνια περνούν και δώδεκα χρόνια μετά, το 1902, ιδρύεται ένα από τα πιο ιστορικά γυναικεία σωματεία της Καβάλας, η «Φιλόπτωχος Αδελφότης Κυρίων». Ο σύλλογος συστάθηκε από 500 κυρίες της ανώτερης τάξης της πόλης με την προτροπή του Αρχιερατικού Επιτρόπου Σπυρίδωνα Βλάχου και του μητροπολίτη Ξάνθης Ιωακείμ Σγουρού. Σκοπός του συλλόγου είναι η συντήρηση του Κοινοτικού Νοσοκομείου «Ευαγγελισμός», η παροχή βοήθειας σ’ όλους τους άπορους Καβαλιώτες και άτυπα η ενίσχυση του Μακεδονικού Αγώνα. Το αρχικό Δ.Σ. είναι: Πρόεδρος: Μαρία Βουλγαρίδου, Αντιπρόεδρος: Μαρία Μεϊμαρίδου, Ταμίας: Παρασκευή Πουλίδου, Γραμματέας: Μαρία Λεοντίου, Μέλη: Ελένη Γρηγοριάδου, Πηνελόπη Δημητρακοπούλου, Ελένη Τζιοβάννη, Βικτωρία Σταύρου, Αμαλία Κραντωνέλλη και Μαρίκα Ευαγγελίδου. Ο ρόλος της Εκκλησίας στη σύσταση του συλλόγου αυτού είναι καθοριστικός.
Από το πρώτο έτος λειτουργίας της η Αδελφότητα καταφέρνει να προσφέρει στο Νοσοκομείο, περίπου 400 οθωμανικές λίρες, ενώ ως το 1906, έχει ήδη κτίσει τις δύο καπναποθήκες της κοντά στον Αγιάννη.
Το αντίθετο συμβαίνει με τη Μεγάλη Λέσχη. Δυστυχώς, με τον καιρό το σωματείο παρεξέκλινε των σκοπών του. Σε αντίθεση με την παρακμή της Καβαλιώτικης Λέσχης, το έτος αυτό στη γειτονική Δράμα, εγκαινιάζεται η Ελληνική Λέσχη, οικοδομημένη με τις φροντίδες του μητροπολίτη Δράμας και Φιλίππων, μετέπειτα εθνομάρτυρα Χρυσόστομου, σε μελέτη του μηχανικού Γεωργίου Χατζημιχάλη, προωρισμένη για την Ελληνορθόδοξη Κοινότητα Δράμας.
Το επόμενο έτος η Καβάλα αφυπνίζεται. Στις 5 Ιανουαρίου του1906, εκλέγεται το νέο Δ.Σ της Φιλοπτώχου, που αποφασίζει την ανέγερση ενός κτιρίου, πάλι υπέρ του Νοσοκομείου Ευαγγελισμός της Ελληνορθόδοξης Κοινότητας, ο όροφος του οποίου θα ενοικιαστεί από το σωματείο της Μεγάλης Λέσχης, και το ισόγειο από τις Τράπεζες που ιδρύουν υποκαταστήματα στην Καβάλα. Πιθανόν τη μελέτη του κτιρίου που αποφασίστηκε να κτιστεί μεταξύ του Μεγάρου Χέρτζογκ και του προξενείου της Μ. Βρετανίας, προσέφερε η εταιρεία Χέρτζογκ. Είναι πολύ ενδιαφέρον, όμως ότι η μελέτη αντιγράφει μία πτέρυγα του Μεγάρου Μουσικής της Βιέννης, έργο του αρχιτέκτονα Θεόφιλου Χάνσεν, που κτίστηκε τα έτη 1863-1870 με δωρεά του Βλάχου Νικολάου Δούμπα, σε ρυθμό Ελληνικής Αναγέννησης.
Το οικόπεδο προσφέρεται από τη Δημογεροντία, μετά την έγκριση του αρχιτέκτονα Περικλή Φωτιάδη, με τον όρο να στεγαστεί με δώμα και να μην κλείνει τη θέα του Παρθεναγωγείου. Την κατασκευή αναλαμβάνει τριμελής επιτροπή αποτελουμένη από τους Γ. Κυριαζή, και τους καπνέμπορους Στ. Καραγιώργη και Θεοδ. Δ. Φέσσα καθώς το Οθωμανικό κράτος δεν αναγνωρίζει Νομικά πρόσωπα παρά μόνο φυσικά.
Στις 22 Μαΐου 1910 εγκαινιάζεται το κτίριο, που αναγράφει πάνω από το υπέρθυρο της εισόδου του τον σκοπό της ανέγερσης του «Υπέρ του εν Καβάλα Νοσοκομείου Ευαγγελισμός 90»συγχρόνως και δίνεται τη μέρα αυτή στις σάλες του, ο ετήσιος ευεργετικός χορός υπέρ του Ιερού Νοσοκομείου Ευαγγελισμός της Κοινότητας.
Συγχρόνως, με αφορμή την εγκατάσταση στο νέο κτίριο, το καταστατικό του Σωματείου της Μεγάλης Λέσχης τροποποιείται, ώστε να αποσκοπεί στην «μεταξύ των μελών αυτής ευάρεστον συναναστροφήν, την ανάπτυξιν αγαθών σχέσεων και την ανταλλαγήν ιδεών επιστημονικών, εμπορικών και εν γένει κοινωφελών». Τα ιδρυτικά μέλη έχουν αυξηθεί από 20 σε 45, ο σύλλογος όμως παραμένει πολυεθνικός. Από τα παλιά διατηρούνται επτά (S. Pecchioli, Ζ. Καλέντζης, Κάρολος Σπόντης, Ιωάν. Κωνσταντινίδης, Γ. Δ. Πρωτόπαπας, Eρρίκος Misrachi, Δ. Μοσχοπουλίδης). Οι αλλοδαποί τώρα είναι ο Αντόλφ Βήξ, ο διευθυντής της Χέρτζογκ και προξενικός πράκτορας Αυστρίας-Γερμανίας και ο Κούφλερ, υποδιευθυντής της Χέρζογκ, ο αγγλοεβραίος καπνέμπορος Ν. Μάγερ, οι Εβραίοι καπνέμποροι Χαίμ Μπενβενίστε, Ν. Ναχμίας και ο Οθωμανός Μουσταφά Ισμαήλ. Οι υπόλοιποι είναι διακεκριμμένοι Έλληνες, καπνέμποροι, έμποροι, επιστήμονες.
Μελετώντας τα ιδρυτικά μέλη του νέου καταστατικού που αποτελούν την αφρόκρεμα της πολυεθνικής επιχειρηματικότητας της Καβάλας, αναρωτιόμαστε, πως αυτοί όλοι οι επιχειρηματίες, που σίγουρα υπήρχαν ως μέλη και στο σωματείο του 1890, δεν κατασκεύασαν οι ίδιοι το κτίριο της Λέσχης τους, αλλά το ανέθεσαν την εποχή αυτή σε ένα γυναικείο Σωματείο; Θα πρέπει να εκτιμούσαν πολύ τη δράση του. Έτσι εξηγείται και ο θαυμασμός των συντακτών του Πανελλήνιου Λευκώματος 1821-1921, προς το σωματείο της Φιλοπτώχου, οι οποίοι αναφέρουν στον Β2 τόμο: «περί του λαμπρού και μοναδικού τούτου Σωματείου του οποίου, άλλο δεν συναντήσαμεν περιοδεύοντες καθ άπασαν την Ελλάδα παλαιάν και νέα..»
Ας γνωρίσουμε το κτίριο, Είναι διώροφο, γωνιακό. Το ισόγειο περιλαμβάνει την είσοδο με τη σκάλα και δύο χώρους εκατέρωθεν. Ο όροφος αντίθετα έχει πολλούς χώρους. Ξεχωρίζει φυσικά η μεγάλη Αίθουσα συγκεντρώσεων, που μπορεί να επεκταθεί όταν ανοίξει το ξύλινο διαχωριστικό που την χωρίζει από τη διπλανή της. Εξαιρετική είναι η λύση που ρυθμίζει στην όψη το μεγάλο ύψος της μεγάλης Αίθουσας: Το μεγάλο ύψος του ορόφου, χωρίζεται με ταινίες σε δύο ανισοϋψείς ζώνες. Η ψηλότερη περιλαμβάνει τους φεγγίτες των μπαλκονόπορτων, δύο ακραία τριγωνικά αετώματα και ένα αξονικό καμπύλο. Μπαλούστρες στο στηθαίο της πρόσοψης, δύο αγάλματα και βάζα στην πρόσοψη, συμπληρώνουν την σύνθεση. Δύο λάμπες που διατηρούνται ακόμη, ανεβοκατέβαιναν με συρματόσχοινο για να ανάψουν το βράδυ.
Το κτίριο έχει τις οροφές των δύο ορόφων κατασκευασμένες από σιδηροδοκούς με τα κενά να γεφυρώνονται με τοξύλια κατασκευασμένα από τούβλο, λύση ακριβή. Προκύπτει έτσι ένα πυρασφαλές πάτωμα και δημιουργείται βατό δώμα στην οροφή, που δεν εμποδίζει τη θέα στο Παρθεναγωγείο, λύση πολύ καινοτόμα για την εποχή του, αλλά και επικίνδυνη στην υγρασία με δεδομένο την έλλειψη στεγανωτικών υλικών.
Μία άλλη ενδιαφέρουσα παράμετρος, άγνωστη ως την αποκατάσταση του κτιρίου είναι ο εσωτερικός διάκοσμος των τοίχων και των οροφών του ορόφου του, στοιχείο συνηθισμένο στα κτίρια που κτίστηκαν στην περίοδο της Μπέλ Επόκ. Δυστυχώς αυτός φθάρθηκε λόγω της πιθανής υγρασίας από το δώμα της οροφής και πριν το 1929 βάφτηκε και αποκαλύφτηκε λαμπρός, τώρα με την αποκατάσταση.
Αρχιτέκτων του κτιρίου που προαναφέρθηκε ότι σχεδιάστηκε με βάση το Μέγαρο Μουσικής της Βιέννης ήταν ή ο Απόστολος Γρεκός, απόφοιτος της Ecole Spéciale d’ Architecture στο Παρίσι (1901), ή ο Περικλής Φωτιάδης, ο επίσημος αρχιτέκτων του Πατριαρχείου, που τα έτη αυτά επέβλεπε την κατασκευή του ναού του Αποστόλου Παύλου της πόλης μας. Όποιος και να είναι, το γεγονός είναι αδιαμφισβήτητο: Η πόλη μας διαθέτει ένα εξαιρετικό αρχιτεκτονικό δείγμα, επηρρεασμένο από τον ρυθμό της Ελληνικής Αναγέννησης, του Χάνσεν!
Μετά την εγκατάσταση του σωματείου της Μεγάλης Λέσχης στο κτίριο, άρχισε η προσπάθεια εξοπλισμού της χρηματοδοτούμενη κυρίως από τους καπνέμπορους του σωματείου, που συναγωνίζονταν στις δωρεές και έφερναν ότι καλύτερο έβρισκαν στις ευρωπαϊκές αγορές. ‘Ετσι διέθετε αναγνωστήριο και βιβλιοθήκη, όλα τα σύγχρονα μέσα της εποχής, έπιπλα από την Κωνσταντινούπολη, πολυτελείς καναπέδες και τραπέζια πόκερ, σερβίτσια με το μονόγραμμα Μ.Λ.Κ., πολύτιμους καθρέπτες και πορσελάνινες σόμπες, ακόμη και ηλεκτρικό φως που παραγόταν από μικρή γκαζομηχανή.
Την κυρίως Αίθουσα από το 1910, τη χρησιμοποιεί και η Φ.Α.Κ.Κ. για Γενικές Συνελεύσεις της, για συναυλίες, αλλά κυρίως όπως προαναφέρθηκε για τον «Ευεργετικό χορό» της που συγκεντρώνει όλους τους επώνυμους Καβαλιώτες, με τις κυρίες να φορούν τουαλέτες ραμένες από τους διασημότερους μόδιστρους. Είναι ενδιαφέρον ότι οι γιατροί του Νοσοκομείου «Ευαγγελισμός» της Ελληνορθόδοξης Κοινότητας, που προσφέρουν δωρεάν σ αυτό τις υπηρεσίες τους, τιμητικά δεν πληρώνουν είσοδο για το χορό.
Στις 5 Απριλίου 1914, το δημαρχείο της πόλης εγκαθίσταται στο διπλανό Μέγαρο Τόκκου. Εφεξής πολλά σημαντικά γεγονότα θα λάβουν μέρος κάτω από τα μπαλκόνια της Μεγάλης Λέσχης. Στις 22 Μαϊου 1914 την πόλη επισκέπτεται για πρώτη φορά ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλου. Οι Καβαλιώτες τον υποδέχονται πανηγυρικά στο νέο Δημαρχείο και στη Μεγάλη Λέσχη. Ένα μήνα αργότερα γιορτάζεται η πρώτη επέτειος της Απελευθέρωσης της πόλης στην παραθαλάσσια στενή λωρίδα κάτω από τη Μεγάλη Λέσχη.
Το 1916, επειδή το Νοσοκομείο Ευαγγελισμός δεν υφίσταται αυτοτελές, η ΦΑΚΚ τροποποιεί ξανά το καταστατικό της, του οποίου ο σκοπός είναι η ίδρυση βιοτεχνικών εργαστηρίων ή σχολών προς διδασκαλίαν διαφόρων βιοτεχνιών σε γιναίκες και κορίτσια ενδεή, καθώς και η ενίσχυση αναξιοπαθούντων. Ιδρύει πράγματι Εργαστήριο άσπρορρούχων με μεγάλη οικονομική δυσκολία, το οποίο όμως κατέστρεψαν οι Βούλγαροι, κατά τη Β΄ Βουλγαρική κατοχή (1916-1918).
Το 1919 το Υποκατάστημα της Ιονικής Τράπεζας με δικά του έξοδα επισκευάζει το εστιατόριο του Ισογείου και εγκαθίσταται εκεί. Ο δημοτικός κήπος είναι ως οθωμανικό νεκροταφείο ανταλλάξιμο κτήμα και ανήκει στην Εθνική Τράπεζα. Το 1924 ο δήμαρχος Δημήτρης Μοσχοπουλίδης, ιδρυτικό μέλος της Μεγάλης Λέσχης τοποθετεί σ αυτόν το ηρώο των πεσόντων στος πολέμους 1912-22. Μπροστά του έχουν φωτογραφηθεί όλοι οι Καβαλιώτες και οι επισκέπτες της πόλης την εποχή αυτή.
Το 1925 η ΦΑΚΚ πάλι τροποποιεί το καταστατικό της για να βοηθήσει την αποπεράτωση του ναού του Αγίου Παύλου. Τα επόμενα χρόνια η Μεγάλη Λέσχη αναδεικνύεται το κτίριο, όπου μπροστά της ή στο εσωτερικό της γιορτάζονται τα σπουδαία γεγονότα της πόλης μας. Συγκεκριμμένα,
Το 1925 μπροστά της διοργανώνεται τεράστιο συλλαλητήριο εναντίον της εξαγωγής αναπεξέργαστων καπνών. Στις 03//1929 στις το μεσημέρι δίνεται επίσημο γεύμα προς τιμή του Ελ. Βενιζέλου, από τον πρόεδρο του Λιμενικού Ταμείου Καβάλας, καπνέμπορο Δημήτριο Γρηγοριάδη, με αφορμή τη θεμελίωση του λιμανιού της πόλης. Στις 25 Μαρτίου 1930, γιορτάζεται η εκατονταετηρίδα από την υπογραφή του Πρωτόκολλου της ανεξαρτησίας του Ελληνικού κράτους.
Στις 07/05/933, οργανώνεται σύσκεψη στη Μεγάλη Λέσχη. Σ’ αυτή φαίνεται καθαρά η κακή οικονομική κατάσταση των εξαθλιωμένων 6.500 καπνεργατών και 3.700 καπνεργατριών της πόλης. Οι καπνέμποροι με τη σειρά τους δηλώνουν ότι τα καπνά είναι αδιάθετα, ενώ οι έμποροι διαμαρτύρονται ότι οι τράπεζες, που μέχρι το 929 παρείχαν αφειδώς δάνεια, «εγκατέλειψαν στο ταραχώδες οικονομικό πέλαγος ολόκληρο τον εμποροεπαγγελματικό κόσμο …». Στις 7-8/06/36, την Καβάλα επισκέπτεται ο βασιλιάς Γεώργιος Β΄.
Στις 7 Νοεμβρίου 937 με στόχο την ίδρυση και λειτουργία του Γηροκομείου, σε οικόπεδο που επιλέχτηκε από το Θεόδωρο Πουλίδη η Φ.Α.Κ.Κ. τροποποιεί το καταστατικό της.
Μετά την απελευθέρωση, το 1945 ο δήμαρχος Μιχαήλ Λολίδης επαναφέρει το ηρώο στη θέση του. Στις 3/02/1949, το Δ.Σ. της Παιδόπολης που στεγάζεται στο κτίριο του γηροκομείου, δεξιώνεται στη Μεγάλη Λέσχη τον βασιλιά Παύλο και τη βασίλισσα Φρειδερίκη κατά την επίσκεψη τους στην Παιδόπολη. Από το 1945 και μέχρι το 1956 στον όροφο της Μ. Λέσχης στεγάζεται η Στρατιωτική Λέσχη Φρουράς Καβάλας, κατόπιν επίταξης.
Το 1952, στην 50ντακονταετία της Φιλοπτώχου, το Σωματείο λαμβάνει τη μέγιστη τιμή, το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών.
Στις 23 Οκτωρίου 1962, την Καβάλα επισκέπτεται ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής για τη θεμελίωση της Β.Φ.Λ. Στη Μεγάλη Λέσχη δίνεται το επίσημο γεύμα.
Τη δεκαετία του 960 στην Αίθουσα της γίνονται πολλά συνέδρια του άλλου ιστορικού σωματείου, της Ιατρικής Εταιρείας Καβάλας. Κατά τη δικτατορία, συνεχίζονται οι εκδηλώσεις στη Μεγάλη Λέσχη και στις 29 Ιουνίου 968, ο δήμαρχος Ευάγγελος Ευαγγελίου ανακηρύτει επίτιμο δημότη της πόλης τον καθηγητή Στρατή Ανδρεάδη, διοικητή της Εμπορικής Τράπεζας, με το σκεπτικό ότι σ αυτόν οφείλεται η ίδρυση της βιομηχανίας.
Το 1973 η Φ.Α.Κ.Κ. ξεκινά τη λειτουργία του Πουλίδειου Γηροκομείου, το οποίο απορροφά όλους τους πόρους του Σωματείου αλλά και την καθημερινή προσωπική απασχόληση του Δ.Σ.
Το επόμενο έτος με το Φ.Ε.Κ. 822/74, το κτίριο χαρακτηρίζεται διατηρητέο.
Όλα αυτά τα χρόνια τα διοικητικά συμβούλια της Φιλοπτώχου ανταποκρίνονται στα καθήκοντά τους με τον καλλίτερο τρόπο. Ας αναφέρουμε τιμητικά τις κύριες που διετέλσαν πρόεδροι: Μαρία Π. Βουλγαρίδου, Παρασκευή Σ. Πουλίδου, Αιμιλία Ζήφα, Ανδρομάχη Παπαγιάννη, Ελένη Τζοβάννη, Αλεξάνδρα Τζιμά, Έλλη Βασιλικού (η μακροβιότερη πρόεδρος), Δομνίκη Ανανιάδου, Οδέττη Κολοκοτρώνη, Σμαρώ Νικολαϊδου. Κατά την μεταπολίτευση στις 22 Νοεμβρίου του 975 η Μεγάλη Λέσχη υποδέχεται πάλι τον πρωθυπουργό Κων/νο Καραμανλή και ο δήμαρχος Κων/νος Τσολάκης του επιδίδει το χρυσό κλειδί της πόλης.
Όταν ο Λευτέρης Αθανασιάδης εκλέγεται το 1983 δήμαρχος, με δεδομένο ότι η Δημοτική Βιβλιοθήκη ασφυκτιά στην παλιά της στέγη, προτείνει στο Δ.Σ. της Φιλοπτώχου να μισθώσει ο Δήμος τον όροφο της Μεγάλης Λέσχης, για να στεγαστεί στους χώρους εκτός της μεγάλης αίθουσας, η δημοτική Βιβλιοθήκη, όμως δεν επέρχεται συμφωνία, καθώς η Φιλόπτωχος δεσμεύεται με το συμβόλαιο του σωματείου της Μεγάλης Λέσχης. Στις 7 Νοεμβρίου του 1984 η Μεγάλη Λέσχη καταλαμβάνεται και στεγάζει τη Δημοτική Βιβλιοθήκη, μέχρι να κτιστεί το νέο της κτίριο το 2003. Κι έτσι το Σωματείο της Μεγάλης Λέσχης χάνει μετά από 74 χρόνια τη στέγη του, έχοντας μείνει στάσιμο, και εδώ και χρόνια δεν τηρεί τις βασικές αρχές του καταστατικού του, σχετικά με «….την ανταλλαγήν ιδεών επιστημονικών, εμπορικών και εν γένει κοινωφελών». Εφεξής το περίφημο Σωματείο της Μπελ Επόκ αλλά και του Μεσοπολέμου, μιας πόλης που έκανε τον καπνό λίρα, παραμένει ανενεργό.
Αντίθετα το 992 η Φ.Α.Κ.Κ. γιορτάζει πανηγυρικά την Εκατονταετηρίδα της στη Μεγάλη Λέσχη. Και όπως πάντα προοδευτική, αναθέτει στην καθηγήτρια κ.Αγγελική Κιουρτζή-Μιχαλοπούλου την έκδοση βιβλίου για την διαχρονική πορεία της, που κυκλοφόρησε το 993.
Στη συνέχεια στον όροφο εξακολουθούν να φιλοξενούνται συνέδρια και εκδηλώσεις. Βαθμιαία όμως το κτίριο υποβαθμίζεται λόγω έλλειψης συντήρησης από την υγρασία, παρά την κατασκευή κεραμοσκεπής. Ο μόνος τρόπος είναι η δωρεάν παραχώρησή του στο Δήμο Καβάλας, έτσι ώστε να χρηματοδοτηθεί από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης μέσω των ΠΕΠ Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Μεγάλη συμμετοχή στην προσπάθεια αυτή έχει ο περιφερειάρχης Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης Άρης Γιαννακίδης. Κι έτσι στις 5 Οκτωβρίου του 202, επί προέδρου Οδέττης Κολοκοτρώνη, η Φ.Α.Κ.Κ. παραχωρεί τη χρήση του κτίσματος στον Δήμο Καβάλας. Συγχρόνως αναθέτει και χρηματοδοτεί τη μελέτη αποκατάστασης του κτιρίου στον αρχιτέκτονα Γιάννη Αναγνωστόπουλο, τον Πολιτικό Μηχανικό Αργύρη Πλέσσια και τον μηχανολόγο μηχανικό Κωνσταντίνο Καραδρακόντη.
Κι το Νοέμβριο του 2013 επί δημαρχίας Κωστή Σιμιτσή ξεκινά η αποκατάσταση, που αφορούσε παρεμβάσεις για τη στατική ενίσχυση στοιχείων του φέροντος οργανισμού του κτιρίου. Με συνολικό προϋπολογισμό 3.734.655 ευρώ, το έργο της αποκατάστασης ολοκληρώθηκε, ικανοποιώντας τις προσδοκίες των ιδιοκτητών, του Δήμου, αλλά και του απλού κόσμου.
Στο Δ.Σ. της Φιλοπτώχου, στους πρώην περιφερειάρχες Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης Άρη Γιαννακίδη, και Καβάλας Λάκη Γρανά, στους δημάρχους Καβάλας Κωστή Σιμιτσή, Δήμητρα Τσανάκα, Θόδωρο Μουριάδη, στους μελετητές του έργου και στους επιβλέποντες μηχανικούς του Δήμου Καβάλας και της Εφορείας Νεωτέρων Μνημείων Ξάνθης, αξίζουν τα εύσημα!
