Η καθεστωτική νοοτροπία που μάλλον διαπνέει τα υψηλά -τουλάχιστον- κλιμάκια των στελεχών της κυβέρνησης, υπό το κάλυμμα και της δημοσιονομικής εξυγίανσης και προσαρμογής, λαμβάνει πλέον δυστυχώς τα χαρακτηριστικά χιονοστιβάδας.
Τελευταίο παράδειγμα η παρουσίαση των βασικών αξόνων για τη μεταρρύθμιση των ΟΤΑ που παρουσίασε ο ΥΠΕΣ κ. Λιβάνιος στο ετήσιο συνέδριο της ΚΕΔΕ στη Ρόδο. Κυρίως δε οι αλλαγές που αφορούν στην εκλογική διαδικασία για την ανάδειξη των αυτοδιοικητικών αρχών.
Πιο συγκεκριμένα και όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα της ΚΕΔΕ, το σχέδιο νόμου του ΥΠΕΣ θα προβλέπει πως «Οι δημοτικές και περιφερειακές αρχές της χώρας θα εκλέγονται σε έναν και μόνο γύρο. Ο εκλογέας θα έχει τη δυνατότητα επιλογής και δεύτερου συνδυασμού, στο ίδιο ψηφοδέλτιο.
Σε περίπτωση που κανένας συνδυασμός δεν συγκεντρώσει το 50% + 1 ψήφο επί των έγκυρων ψήφων της πρώτης επιλογής, οι δύο πρώτοι σε ψήφους συνδυασμοί προκρίνονται στη δεύτερη φάση καταμέτρησης. Οι δεύτερες ψήφοι (δεύτερη επιλογή) των ψηφοδελτίων των συνδυασμών που μένουν εκτός της δεύτερης φάσης προστίθενται στις ψήφους των δύο πρώτων συνδυασμών.
Επιτυχών συνδυασμός θα ανακηρύσσεται όποιος έχει συγκεντρώσει α) κατά την πρώτη φάση, το 50% + 1 ψήφο επί των εγκύρων της πρώτης επιλογής ή β) κατά τη δεύτερη φάση, τις περισσότερες ψήφους μεταξύ των δύο πρώτων συνδυασμών, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται οι δεύτερες ψήφοι των ψηφοδελτίων των συνδυασμών που αποκλείστηκαν από τη δεύτερη φάση»
Ας δούμε τώρα πώς μέσα σε 130 λέξεις παραβιάζονται κατά τη γνώμη μου σειρά Άρθρων του Συντάγματος με την εντελώς αστήρικτη, απαράδεκτη και καταφανώς αντισυνταγματική αιτιολογική πρακτική που επιδιώκει την επίλυση «του προβλήματος της μειωμένης συμμετοχής των εκλογέων στον δεύτερο γύρο των αυτοδιοικητικών εκλογών» και της εξάλειψης «του σημαντικού κόστους διενέργειας του δεύτερου γύρου», όπως σημειώνεται.
Αρχικά υπάρχει σαφής παραβίαση του Άρθρου 5Α Σ το οποίο στις παρ.1 & 2. προβλέπει πως «παρ.1 –Καθένας έχει δικαίωμα στην πληροφόρηση, όπως νόμος ορίζει. Περιορισμοί στο δικαίωμα αυτό είναι δυνατόν να επιβληθούν με νόμο μόνο εφόσον είναι απολύτως αναγκαίοι και δικαιολογούνται για λόγους εθνικής ασφάλειας, καταπολέμησης του εγκλήματος ή προστασίας δικαιωμάτων και συμφερόντων τρίτων», και «παρ.2 –Καθένας έχει δικαίωμα συμμετοχής στην Κοινωνία της Πληροφορίας. Η διευκόλυνση της πρόσβασης στις πληροφορίες που διακινούνται ηλεκτρονικά, καθώς και της παραγωγής, ανταλλαγής και διάδοσής τους αποτελεί υποχρέωση του Κράτους»
Η παραβίαση της παρ.1 εδ.α’ του Άρθρου έγκειται στο γεγονός πως με το άνοιγμα και την καταμέτρηση της πρώτης ψήφου των εκλογέων, δημιουργείται ένα αποτέλεσμα το οποίο αποκρύπτεται από τους εκλογείς. Δεν προβλέπεται πουθενά η δημοσίευσή του (και πώς θα μπορούσε άλλωστε) στερώντας έτσι από αυτούς το δικαίωμα στην πληροφόρηση και του σχηματισμού γνώμης που είναι πολύ πιθανό να καθόριζαν και την επιλογή της δεύτερης ψήφου τους, όπως άλλωστε αποδείχθηκε περίτρανα στις τελευταίες αυτοδιοικητικές εκλογές όπου συνδυασμοί που πρώτευσαν στον πρώτο γύρο των εκλογών χάνοντας μόλις για 0,7% την εκλογή τους, έχασαν στον δεύτερο γύρο, ενώ άλλοι που ήρθαν δεύτεροι με διαφορά πάνω από 20% από τον πρώτο, τελικά κέρδισαν στον δεύτερο γύρο.
Η παραβίαση δε του εδ.β’ που αφορά στους περιορισμούς που μπορούν με νόμο να επιβληθούν στο δικαίωμα της πληροφόρησης, είναι πασιφανής καθώς σε καμία περίπτωση η μη συμμετοχή των εκλογέων στον δεύτερο γύρο των αυτοδιοικητικών εκλογών αλλά και το κόστος του δεν μπορούν να νοηθούν ως παράγοντες που μπορούν να ενταχθούν στις έννοιες της «εθνικής ασφάλειας, καταπολέμησης του εγκλήματος ή προστασίας δικαιωμάτων και συμφερόντων τρίτων».
Εκτός αν διευκρινιστεί τα δικαιώματα ή συμφέροντα ποιων «τρίτων» προσβάλλονται και πρέπει να προστατευτούν. Η παραβίαση της παρ.2 εδ.α’ του Άρθρου είναι επίσης πασιφανής και έχει την ίδια αιτιολογική βάση με την παραβίαση του εδ.α’ της παρ.1, ενώ η παραβίαση του εδ.β’ αφορά σαφώς στην απαγόρευση και όχι διευκόλυνση των εκλογέων για την πρόσβαση τους σε εξαιρετικά σημαντικές πληροφορίες -όπως αυτές των αποτελεσμάτων της εκλογικής διαδικασίας του πρώτου γύρου των εκλογών- που «διακινούνται ηλεκτρονικά, καθώς και της παραγωγής, ανταλλαγής και διάδοσής τους».
Μια διευκόλυνση μάλιστα που σύμφωνα με τη συνταγματική πρόβλεψη «αποτελεί υποχρέωση του Κράτους». Παράλληλα και από όσα εκτέθηκαν παραπάνω, υπάρχει σαφής παραβίαση του Αρ.14 Σ το οποίο στις παρ.1 & 2 προβλέπει πως «παρ.1 –Καθένας μπορεί να εκφράζει και να διαδίδει προφορικά, γραπτά και δια του τύπου τους στοχασμούς του τηρώντας τους νόμους του Κράτους» και «παρ.2 –O τύπος είναι ελεύθερος.
H λογοκρισία και κάθε άλλο προληπτικό μέτρο απαγορεύονται». Βασικός προορισμός των προβλέψεων του Άρθρου, αποτελεί η προστασία του δικαιώματος στην ελεύθερη έκφραση και διάδοση των ιδεών. Ένα δικαίωμα που σαφώς αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας (Άρθρο 5 Σ).
Με τη μη δημοσιοποίηση του αποτελέσματος της πρώτης ψήφου των εκλογέων, οι πολίτες όχι μόνον ως εκλογείς αλλά και ως υποψήφιοι, σαφώς και στερούνται του δικαιώματός τους στην πληροφόρηση αλλά και στο σχηματισμό γνώμης και κατά συνέπεια στην ελεύθερη έκφραση και διάδοσή της.
Είναι νομίζω απολύτως σαφές πώς στη διάρκεια της μίας εβδομάδας που μεσολαβεί μεταξύ των δύο εκλογικών αναμετρήσεων, οι πολίτες είναι πολύ πιθανό τόσο να διατηρήσουν όσο όμως και να αλλάξουν την επιλογή της ψήφου τους, με βάση τόσο της γνώσης του αποτελέσματος όσο όμως και των επαφών, συζητήσεων, ανταλλαγής πληροφοριών, ενημέρωσής τους από τα ΜΜΕ κλπ.
Μια διαδικασία που λαμβάνει χώρα σε ένα ικανό χρονικό διάστημα το οποίο εάν ισχύσει η νομοθετική πρόβλεψη που προτείνει ο κ Λιβάνιος, απλά… εξαφανίζεται. Ταυτόχρονα κι αν θέλετε σε μία διασταλτική ερμηνεία της παρ.2 του Άρθρου, με την «εξαφάνιση» της ενδιάμεσης μεταξύ των δύο εκλογών εβδομάδας, επιβάλλεται μία ιδιότυπη και προληπτική «λογοκρισία» στον Τύπο, καθώς γεγονότα τα οποία θα συνέβαιναν μέσα σε αυτή την εβδομάδα, από δημόσιες δηλώσεις μέχρι… μυστικές συναντήσεις και συνομιλίες, θα έβλεπαν το φως της δημοσιότητας συμβάλλοντας έτσι στο σχηματισμό γνώμης από τους πολίτες.
Ο Τύπος έτσι στερείται του ρόλου του ως «θεμέλιο της Δημοκρατίας» και ελεγκτής της λειτουργίας της. Η παραβίαση των συνταγματικών επιταγών μέσω των νομοθετικών προτάσεων του υπουργού, γίνεται ίσως πιο σοβαρή αλλά και περισσότερο εμφανής και διάχυτη στο Αρ.52 Σ το οποίο προβλέπει ότι «H ελεύθερη και ανόθευτη εκδήλωση της λαϊκής θέλησης, ως έκφραση της λαϊκής κυριαρχίας, τελεί υπό την εγγύηση όλων των λειτουργών της Πολιτείας, που έχουν υποχρέωση να τη διασφαλίζουν σε κάθε περίπτωση».
Κατά τη γνώμη μου λοιπόν και με όσα αναφέρθηκαν παραπάνω, υπάρχει τόσο προφανής παραβίαση της συνταγματικής πρόβλεψης που ίσως και να μην χρειαζόταν καν αναφορά. Θα πρέπει εδώ να αναρωτηθεί κανείς τόσο ως ψηφοφόρος αλλά και ως μέλος οποιουδήποτε επιπέδου κρατικής λειτουργίας (κυρίως νομοθετικού και εκτελεστικού) εάν η μη δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων της πρώτης ψήφου όχι μόνο προσβάλλει αλλά και νοθεύει την ελευθερία της λαϊκής θέλησης.
Με όσα νομίζω αναφέρθηκαν παραπάνω, εάν η προτεινόμενη νομοθετική πρόβλεψη τεθεί σε ισχύ, ευθύνη για την παραβίαση του εξαιρετικά σημαντικού Άρθρου 52 Σ θα φέρει όχι μόνο η εκτελεστική (κυβερνητική) πλειοψηφία, αλλά και η νομοθετική.
Όσες και όσοι δηλαδή βουλευτές την υπερψηφίσουν, ενώ θα έπρεπε όχι μόνο να εγγυώνται «την ελεύθερη και ανόθευτη» έκφραση των πολιτών, αλλά και την «υποχρέωση να τη διασφαλίζουν σε κάθε περίπτωση».
Καθώς δε η «ελεύθερη και ανόθευτη» έκφραση των πολιτών συνδέεται άμεσα στο Άρθρο 52 Σ με τη «λαϊκή θέληση», θα μπορούσε κανείς να υποστηρίξει ότι υπάρχει επίσης παραβίαση θεμελιώδους συνταγματικής πρόβλεψης όπως της παρ.2 του Αρ.1 που προβλέπει ότι «Θεμέλιο του πολιτεύματος είναι η λαϊκή κυριαρχία».
Εν κατακλείδι, καθώς ήδη αναφέρθηκε παραπάνω, η προτεινόμενη νομοθετική πρόβλεψη παραβιάζει και την παρ.1 του Αρ.5 Σ η οποία αναφέρει ότι «Καθένας έχει δικαίωμα να αναπτύσσει ελεύθερα την προσωπικότητά του και να συμμετέχει στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της Xώρας… ».
Από το σύνολο όσων έχουν ήδη αναφερθεί, γίνεται νομίζω κατανοητό πως στην ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας των εκλογέων βασικό ρόλο διαδραματίζει και το δικαίωμά τους στην ελεύθερη και ανεμπόδιστη πληροφόρησή τους για γεγονότα που θα επηρέαζαν καθοριστικά το σχηματισμό της γνώμης τους, ώστε αυτή στη συνέχεια να μπορεί να εκφραστεί ελεύθερα και ανόθευτα.
Κάτι που αποτελεί θεμελιώδες στοιχείο του πολιτεύματος της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Ολοκληρώνοντας το μακροσκελές είναι η αλήθεια αυτό κείμενο, θα πρέπει να αναφερθεί και η σαφής παραβίαση του Αρ.25 παρ.1 εδ α΄& β΄ και παρ.2 που προβλέπουν ότι «παρ.1 εδ α΄& β΄ –Τα δικαιώματα του ανθρώπου ως ατόμου και ως μέλους του κοινωνικού συνόλου και η αρχή του κοινωνικού κράτους δικαίου τελούν υπό την εγγύηση του Κράτους.
Όλα τα κρατικά όργανα υποχρεούνται να διασφαλίζουν την ανεμπόδιστη και αποτελεσματική άσκησή τους» και «παρ.2 –H αναγνώριση και η προστασία των θεμελιωδών και απαράγραπτων δικαιωμάτων του ανθρώπου από την Πολιτεία αποβλέπει στην πραγμάτωση της κοινωνικής προόδου μέσα σε ελευθερία και δικαιοσύνη».
Εάν λοιπόν γίνει δεκτή η παραβίαση των παραπάνω Άρθρων του Συντάγματος, η παραβίαση και του Αρ.25 το οποίο μάλιστα κάνει αναφορά σε «θεμελιώδη και απαράγραπτα» δικαιώματα του ανθρώπου, γίνεται αμέσως αντιληπτό ότι η σημερινή ελληνική Πολιτεία μέσω των κυβερνητικών εκπροσώπων της, κάθε άλλο παρά «αποβλέπει στην κοινωνική πρόοδο μέσα σε ελευθερία και δικαιοσύνη».
Τσακίρης Α. Γιώργος
