Δεν είναι τυχαία η ανούσια κριτική των αντιπάλων του Θ. Μουριάδη με κατά συρροή παράθεση φωτογραφιών και βασικό επιχείρημα την καλύτερη δήθεν διαχείριση των δημοτικών πραγμάτων και την παραγωγή «έργου». Μια ματιά στα προγράμματα που έχουν κυκλοφορήσει αρκεί για να δείξει πόσο χαμηλά βρίσκεται ο πήχυς των απαιτήσεων και των διεκδικήσεών τους από την πολιτεία, αν ποτέ διοικούσαν:
- Επαναλαμβάνονται χιλιοειπωμένες κοινότοπες προτάσεις, πολλές απ’ αυτές της ΔΑΣ προ 15ετίας, στερούμενες φαντασίας, γενικόλογες και αόριστες: «τον σχεδιασμό επανάχρησης κτιρίων και χώρων», «νέα σύγχρονη κυκλοφοριακή μελέτη», «προβάλλουμε τα στοιχεία της ιστορίας μας», «καταρτίζουμε συνεκτικό τουριστικό πρόγραμμα προβολής» ή «πρόγραμμα παρεμβάσεων στην παλιά πόλη». Τίποτα απ’ αυτά δεν μπορεί να υλοποιηθεί στην πράξη αν δεν υπάρχει πολιτική βούληση, διάθεση διεκδίκησης χρηματοδότησης από την πολιτεία, αποδεδειγμένη αποσύνδεση από οποιαδήποτε μικρά και μεγάλα οικονομικά συμφέροντα και μία σταθερή πυξίδα: όφελος για το κοινωνικό σύνολο. Ας μας πουν λοιπόν οι υποψήφιοι δήμαρχοι πώς εννοούν την περιώνυμη «αξιοποίηση» κτιρίων και χώρων; Μήπως παράδοση, με όρους αδιαφάνειας (ή και νομιμοφάνειας), σε ποικιλώνυμους «επενδυτές»; Η απάντηση θαναι μια καθαρή πολιτική θέση που όμως θα καταδείξει ποιον τελικά θα ωφελήσει αυτή η καταστροφική για τις ανάγκες της πόλης «ανάπτυξη»; Ας μας πουν: Δεσμεύονται στην σπίτι-το-σπίτι ανάπλαση της Παναγίας και των πιο υποβαθμισμένων συνοικιών, ή των διατηρητέων προσφυγικών οικισμών (Χίλια, Πεντακόσια, Δεκαοκτώ); Ή μόνο το κέντρο «Ξενοδοχείον η Καβάλα» υπάρχει γι’ αυτούς; Δεσμεύονται για αξιοποίηση του κτιριακού αποθέματος των καπναποθηκών για κοινωνικές ανάγκες;
- Δεν μιλούν για την Καβαλιώτικη γη ανάμεσα στην Καλαμίτσα και το Παληό (πρώην ΔΕΠΟΣ για όσους θυμούνται), πάνω από 1000 στρέμματα, που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως Τράπεζα Γης του Δήμου για πολύτιμες ανταλλαγές οικοπέδων για εφαρμογή του Σχεδίου Πόλης, παραγωγή δημόσιου χώρου και κοινής χρήσης, ώστε η πόλη να ανασάνει. Δεσμεύονται σ’ αυτό οι υποψήφιοι δήμαρχοι;
- Όσο για την ίδια την Καλαμίτσα και τις «δυναμικές» τους διεκδικήσεις: Δεσμεύονται ότι η Καλαμίτσα δεν θα μετατραπεί σε μπιτσόμπαρο, εκτοπίζοντας τους μόνιμους κατοίκους, όπως συνέβη με τους Αμμόλοφους της Περάμου; Δεσμεύονται ότι ποτέ δεν θα πωληθεί το στοιχειώδες δικαίωμα της κολύμβησης και της απόλαυσης της φύσης;
- Αδρανούν στον εγκλωβισμό περιοχών όπως το Παληό, το Βασιλάκι και η Πλατανούσα (Πλατανάκια) μέσα σ’ ένα κατ’ ευφημισμό «Αισθητικό Δάσος» (που σε άλλα τμήματά του καρατομείται αδίστακτα από το ίδιο το Δημόσιο). Ας μας πουν οι υποψήφιοι δήμαρχοι: Δεσμεύονται στην επέκταση του Αισθητικού Δάσους με ταυτόχρονη τροποποίηση των ορίων του; Δεσμεύονται για το μεγάλο Ανατολικό Πάρκο στο Στρατόπεδο Ασημακοπούλου; Δεσμεύονται για τη μετατροπή της περιοχής της Ιχθυόσκαλας και του Δάσους της Παναγούδας στο απαραίτητο Δυτικό Πάρκο αναψυχής;
- Παράλληλα, αν και βλέπουν τι γίνεται αυτή τη στιγμή γύρω μας με τις πλημμύρες και τα νέα δεδομένα της κλιματικής αλλαγής (θυμίζω παρόμοιες πλημμύρες στο Παληό πριν λίγα χρόνια), αδιαφορούν για την οριοθέτηση των ρεμάτων από την αρχή τους μέχρι τη θάλασσα, δεδομένου ότι δάση, αιγιαλοί, παραλίες και ρέματα, ως φυσικός πλούτος και λαϊκή περιουσία, πρέπει να καταγράφονται ΜΕ ΑΚΡΙΒΕΙΑ και να προστατεύονται ΑΠΟΛΥΤΑ. Τα ρέματα, που τόση σημασία έχουν για την αντιπλημμυρική προστασία της πόλης, που επιπλέον είναι φυσικοί αεραγωγοί, θα ‘πρεπε να αντιμετωπίζονται, με τη χλωρίδα και την πανίδα τους, σαν οικοσυστήματα μεγάλης σημασίας για την ισορροπία του περιβάλλοντος, ειδικά όταν διασχίζουν οικισμούς. Δεν πρέπει να οδηγηθούμε σ’ αυτό που έγινε μέσα στην πόλη, που δεν έχει ούτε ένα ρέμα, και όσα εμφανίζονται ακόμα, στένεψαν απελπιστικά και τσιμενταρίστηκαν. Αντίθετα, μια Διοίκηση που θα λειτουργούσε με γνώμονα τις κοινωνικές ανάγκες και την περιβαλλοντική προστασία, θα έθετε σε πρώτη προτεραιότητα στην Καβάλα την ολοκληρωμένη οικολογική διαχείριση των ρεμάτων και παραρεμάτιων ζωνών και την ένταξή τους στο δίκτυο των ελεύθερων χώρων πρασίνου και πράσινων διαδρόμων. Θα προωθούσε έργα καθαρισμού και διάνοιξης της κοίτης των ρεμάτων, ειδικές παρεμβάσεις και έργα αποκατάστασης και ανάπλασης των παραρεμάτιων ζωνών, θα προστάτευε τον φυσικό σχηματισμό και το ανάγλυφο κάθε ρέματος, ίσως και να εμπλούτιζε τη χλωρίδα του.
- Μιλούν για κοινωνικά θέματα περιορίζοντας τη συζήτηση μόνο σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες ακραίας φτώχειας και αγνοούν εμφανώς, το τεράστιο ζήτημα κοινωνικής στέγης, το αίτημα εκατοντάδων συμπολιτών μας για δωρεάν διάθεση όλων των εντός σχεδίου κατοικημένων «δημοσίων κτημάτων» στους κατόχους τους, όπως έγινε επί Υφυπουργίας Δημοσθενόπουλου με νόμο το 1984. Ίσως δεν θέλουν να κατηγορηθούν για λαϊκισμό. Ίσως όμως, ακόμα χειρότερα, εποφθαλμιούν αυτά τα ανυπεράσπιστα οικόπεδα για να καλύψουν ανάγκες του σχεδίου πόλης αζημίως για το κράτος, όπως επιχειρήθηκε ανοιχτά για 130 απ’ αυτά, συνολικά 35 στρεμμάτων, το 2005 επί διοίκησης Εριφυλλίδη πατρός. Θέματα όπως η δίκαιη και ορθολογική επαναχάραξη του αιγιαλού από το παλιό Νοσοκομείο ως τα Σφαγεία, που ξεκίνησε η διοίκηση Μουριάδη, η αντινομία της ύπαρξης δάσους εντός σχεδίου στον Προφήτη Ηλία πάνω από την οδό Ι. Αστεριάδη, τα εναπομείνοντα 850 δημόσια κτήματα μικρά φτωχά και συνοικιακά, πρέπει να αποτελέσουν στοιχεία ενασχόλησης των υποψηφίων δημάρχων και του αυριανού δημοτικού συμβουλίου. Δεσμεύονται οι υποψήφιοι δήμαρχοι σ’ αυτό το τεράστιο εντελώς τοπικό κοινωνικό πρόβλημα;
- Μιλούν για το κυκλοφοριακό με όρους της προηγούμενης 20ετίας αγνοώντας τον πολλαπλασιασμό των αναγκών σε υποδομές που έχει φέρει την τελευταία πενταετία η ραγδαία αστικοποίηση και ο υπερπολλαπλασιασμός του οδικού τουρισμού που έχει υπερβεί την φέρουσα ικανότητα του τουρισμού στην Καβάλα με τις ίδιες υποδομές εδώ και πολλές δεκαετίες. Δυστυχώς οι προ 20ετίας δοκιμασμένες συνταγές που εξαγγέλλονται παρ’ ό,τι απέτυχαν (το ίδιο όνομα συγκοινωνιολόγου ακούγεται όπως παλιά, επιχορήγηση του ΚΤΕΛ από τον Δήμο που έσβησε σαν φωτοβολίδα στην προηγούμενη απόπειρα, η δημοτική αστυνόμευση), είναι μέτρα Ελβετίας σε υποδομές Ουγκάντας. Νέοι οδικοί άξονες, ανισόπεδοι κόμβοι, αποκέντρωση μαγνητών κυκλοφορίας, αναδιάταξη των δυτικών εξόδων της πόλης, υπόγειες σήραγγες, εφαρμογή του σχεδίου πόλης όσον αφορά τα υπόγεια πάρκινγκ και διαπλατύνσεις δρόμων, μια δημοτικοσυνεταιριστική αστική συγκοινωνία με στόχο τον εκσυγχρονισμό και ανανέωση των λεωφορείων (πχ ηλεκτροκίνηση), σε συνεργασία με μικροεπιχειρηματίες ΚΤΕΛ και ίσως ταξιτζήδες, με στόχο
πύκνωση δρομολογίων και αξιοπρεπή, άνετη και φθηνή συγκοινωνία με
γενναία κρατική χρηματοδότηση. Ακόμα, η εφαρμογή του Σχεδίου Πόλης σε κομβικούς δρόμους (πχ Ομονοίας άνω Αγίου Παύλου μέχρι Παράδεισο), θα ανακούφιζαν την πόλη, όπως γίνεται στις σύγχρονες πόλεις. Και δεν ξεχνώ την Περιμετρική, που πρώτη η ΔΑΣ απαίτησε εδώ και πολλά χρόνια, σ’ όλο της το μήκος από την Καλαμίτσα ως το Περιγιάλι, με τους 8 συνδετήριους άξονες αλλά προφανώς με όρους αειφορίας και προάσπισης του Αισθητικού Δάσους της Καβάλας.
Δεν αδικώ τους επίδοξους διεκδικητές της δημαρχίας όταν διαπιστώνω στόχους μόνο μικροπαρεμβάσεων και συντήρηση ανεπαρκών πλέον υποδομών ή επανάληψη παρωχημένων θέσεων αποτυχημένων διοικήσεων.
Έφτασαν ορισμένοι στο σημείο για τα χωριά της δημοτικής ενότητας Φιλίππων να εξαγγέλλουν είτε δρομολογημένα έργα από την διοίκηση Μουριάδη (όπως την ύδρευση από το Κεφαλάρι), είτε έργα συντήρησης (πχ ασφαλτοστρώσεις και γήπεδα), ακόμα και ενίσχυση των τοπικών συλλόγων, παραβιάζοντας ανοιχτές θύρες.
Λείπουν βασικά θέματα και ιδιαίτερα προβλήματα της υπαίθρου για:
- σύγχρονα έργα άρδευσης και προστασίας του κάμπου, με κατασκευή Ταμιευτήρων, Λιμνοδεξαμενών και άλλων έργων (τρικάναλο Κρηνίδων, ανατολική Τάφρος, πηγές Λυδίας, ζώνη Βιολογικού μέχρι Δάτο-γέφυρα, Ρέμα Κοκκάλων και Κρηνίδων), βάσει υφισταμένων μελετών εδώ και δεκαετίες
- διάσωση, προστασία και βελτίωση της γης υψηλής παραγωγικότητας και δίκαιους αναδασμούς
- αναγέννηση της κτηνοτροφίας στο ορεινό τμήμα και εκτεταμένες δασώσεις και αναδασώσεις
- εντατικοποίηση της συντήρησης και ανάδειξης ολόκληρου του αρχαιολογικού χώρου των Φιλίππων.
Λείπουν μέτρα για την αλιεία στην τρίτη ιχθυόσκαλα της Ελλάδας και για το καρνάγιο. Οι μαρίνες εκτόπισαν τα γρι-γρι, όπως τα Airbnb εκτοπίζουν τις μόνιμες κατοικίες, όπως τα Blue Horizon τους Αντώνηδες, όπως οι σελέμπριτις τους γηγενείς απ’ τα μνημεία της πόλης.
Όσο για την περίφημη κοινωνική πολιτική και τις δήθεν φρέσκιες ιδέες; Ας μας πουν αν δεσμεύονται σε:
- μια κοινωνική αναπροσαρμογή της τιμολογιακής πολιτικής δημοτικών τελών και τελών ύδρευσης- άρδευσης-αποχέτευσης
- ενίσχυση/κίνητρα τοπικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων για πράσινο και κυκλικό μετασχηματισμό, μέσα από Τοπικές Πράσινες Συμφωνίες
- επείγοντα μέτρα για την καταπολέμηση της ανεργίας
- ίδρυση κέντρων υγείας αστικού τύπου
- ίδρυση νέων παιδικών σταθμών
- πρόγραμμα ταχύρρυθμης μετασκευής κτιρίων σε σπουδαστικές εστίες
- ειδικά μέτρα για σπουδαστές-μαθητές-ανέργους (συγκοινωνία, πολιτισμός, σίτιση)
- διάλογο σε μεγάλα κοινωνικά θέματα που εξαρτώνται από άλλους, όπως ο ΦΠΑ στο νερό, τα μισθώματα της παραλίας στον ΟΛΚ ΑΕ κ.α.
Εν κατακλείδι:
Η σύμπνοια όλων των πλευρών σε ορισμένα σημαντικά οριζόντια ζητήματα είναι αναγκαία (παραχώρηση γης ΔΕΠΟΣ, αναβάθμιση αστικών συγκοινωνιών, επαναχρησιμοποίηση κτιρίων και χώρων, δημόσια κτήματα, κρατικές και κοινοτικές χρηματοδοτήσεις) και μάλιστα η ευρύτερη συναίνεση των θεσμικών πολιτικών παραγόντων της πόλης.
Το κλειδί της ριζικής αναγέννησης της Καβάλας ως πόλης της επόμενης δεκαετίας, μιας πόλης σύγχρονης, με υποδομές, βιώσιμης, ανθεκτικής και κυκλικής, βρίσκεται στην αντιμετώπιση των μεγάλων προκλήσεων της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης, με όρους οικονομικής ευημερίας, προστασίας του περιβάλλοντος και της πολιτιστικής κληρονομιάς και κυρίως κοινωνικής δικαιοσύνης.
Για τη στρατηγική αυτή ο Σύγχρονος Δήμος εκμεταλλεύτηκε και διεκδίκησε κάθε δυνατό χρηματοδοτικό πρόγραμμα της χώρας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για έργα υποδομών και βελτίωσης της καθημερινότητας, προς όφελος των συμπολιτών μας. Το ίδιο θα κάνει και τώρα.
Βασίλης Λιόγκας, 7.9.2023
Bruegel: Ο Πύργος της Βαβέλ
