Τί είναι η ατοπική δερματίτιδα.
Η ατοπική δερματίτιδα ή ατοπικό έκζεμα αποτελεί την πιο συχνή χρόνια φλεγμονώδη δερματοπάθεια, η οποία χαρακτηρίζεται από κνησμό, ξηρότητα του δέρματος και εξάνθημα, που η εντόπισή του ποικίλει ανάλογα με την ηλικία. Ξεκινά συνήθως στη βρεφική ή παιδική ηλικία και μπορεί να επιμείνει μέχρι την ενηλικίωση. Συνδέεται συχνά με άλλες ατοπικές νόσους, όπως το άσθμα και η αλλεργική ρινίτιδα.
Ποιους πλήττει η ατοπική δερματίτιδα;
Προσβάλλει ασθενείς όλων των ηλικιών, από βρέφη έως ηλικιωμένους. Η συχνότητα αυξάνεται στις αναπτυγμένες χώρες, με εκτιμήσεις για 15-20% στα παιδιά και 2-10% στους ενήλικες.
Οι κύριοι παράγοντες εμφάνισης περιλαμβάνουν:
α) Γενετική προδιάθεση: Μεγάλο ποσοστό των ασθενών έχουν οικογενειακό ιστορικό αλλεργικών νόσων. β) Δυσλειτουργία του δερματικού φραγμού: Επιτρέπει απώλεια νερού και είσοδο ερεθιστικών ουσιών και αλλεργιογόνων. γ) Ανοσοποιητικές διαταραχές: Οδηγούν σε φλεγμονώδη απόκριση. δ) Δερματικό μικροβίωμα: Ιδιαίτερα ο χρυσίζων σταφυλόκοκκος.
Ποιοι παράγοντες την επιδεινώνουν;
Η ατοπική δερματίτιδα επιδεινώνεται από περιβαλλοντικούς παράγοντες, που διαφέρουν για κάθε ασθενή, καθώς και από ψυχολογικούς και ορμονικούς παράγοντες (εφηβεία, εγκυμοσύνη). Εξάρσεις συμβαίνουν κυρίως τον χειμώνα και την άνοιξη λόγω αλλεργιογόνων όπως γύρη, ακάρεα σκόνης, τρίχωμα κατοικίδιων και μούχλα. Η αστική ρύπανση επιδεινώνει επίσης την κατάσταση. Οι ασθενείς έχουν δυσανεξία σε συνθετικά ή μάλλινα ρούχα, στον ιδρώτα και σε ερεθιστικά προϊόντα περιποίησης. Βακτηριακές, ιογενείς ή μυκητιασικές λοιμώξεις πρέπει να αντιμετωπίζονται έγκαιρα. Περίπου 20-30% των ασθενών παρατηρούν έξαρση μετά την κατανάλωση συγκεκριμένων τροφών.
Ποια είναι τα συμπτώματα;
Τα συμπτώματα ποικίλουν ανάλογα με τον βαθμό της νόσου και την ηλικία. Στην οξεία φάση παρατηρούνται ερύθημα, οίδημα και εφελκίδες, ενώ στη χρόνια φάση υπάρχει ξηρό, πεπαχυμένο δέρμα με κνησμό, πόνο ή αίσθημα τραβήγματος.
Η ατοπική δερματίτιδα θεωρείται η δερματοπάθεια με τη μεγαλύτερη αρνητική επίπτωση στην κοινωνική ζωή των ασθενών παγκοσμίως. Ο έντονος κνησμός, επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα του ύπνου, ενώ οι ορατές δερματικές βλάβες επιδεινώνουν την κατάσταση αυξάνοντας τις πιθανότητες εμφάνισης άγχους και κατάθλιψης στους πάσχοντες.
Η καθημερινή φροντίδα του δέρματος με κατάλληλα προϊόντα καθαρισμού και ενυδάτωσης είναι θεμελιώδης για τη θεραπεία. Οι θεραπείες μπορεί να είναι τοπικές ή συστηματικές, χρησιμοποιώντας αντιφλεγμονώδεις και ανοσοτροποποιητικούς παράγοντες ανάλογα με τις ανάγκες του ασθενούς.
Τα τελευταία χρόνια, οι εξελίξεις στον τομέα των καινοτόμων θεραπειών έχουν σημειώσει τεράστια πρόοδο. Με την αυξανόμενη κατανόηση της παθογένειας της νόσου, νέες θεραπείες έχουν ήδη κυκλοφορήσει ή αναμένονται, στοχεύοντας στην όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματική και ασφαλή προσέγγιση.
Στην Α’ Πανεπιστημιακή Δερματολογική Κλινική Α.Π.Θ. στο Νοσοκομείο Αφροδισίων και Δερματικών Νοσημάτων Θεσσαλονίκης, λειτουργούν εξειδικευμένα ιατρεία Ατοπικής Δερματίτιδας καθώς και Ιατρείο Δερματικών Αυτοάνοσων Φλεγμονωδών νοσημάτων, που ακολουθούν τις τελευταίες εξελίξεις, έχουν πιστοποιηθεί από διεθνείς οργανισμούς και παρέχουν τις νέες εξειδικευμένες θεραπείες,σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές κατευθυντήριες γραμμές, επιτυγχάνοντας αποτελεσματική αντιμετώπιση και παρατεταμένη ύφεση των «βασανιστικών» συμπτωμάτων της νόσου.
