Το τελευταίο απόκτημα του “Μουσείου Προσφυγικού Ελληνισμού” της Καβάλας είναι ένα απλό κεραμικό μπουκάλι. Δεν έχει ιδιαίτερα διακοσμητικά στοιχεία στο επίχρισμα και στο εφυάλωμά του, αντίθετα φέρει όλα τα σημάδια της φθοράς από το πέρασμα του χρόνου και τις περιπέτειες της διαδρομής του: αποχρωματισμούς και θραυσίματα, ρωγμές, στίγματα κ.ά. Ακόμη και η έκτυπη σφραγίδα στο κάτω μέρος του κορμού του είναι δυσανάγνωστη.
Όμως παρά την ασήμαντη υλική και καλλιτεχνική αξία της, η ταπεινή φιάλη είναι φορέας μιας συγκινητικής προσφυγικής μνήμης.
Ιδού η “ιστορία” της: Γύρω στα 1980 οι Αγιοπαρασκεούσηδες της Καβάλας (πρόσφυγες της πρώτης και δεύτερης προσφυγικής γενιάς από την Αγία Παρασκευή του Τσεσμέ, στην πλειονότητά τους καραβοκύρηδες και ψαράδες) οργάνωσαν επίσκεψη στην παλιά μικρασιάτικη πατρίδα τους, στη γη της Ερυθραίας. Ανάμεσα στους εκδρομείς ήταν και τα αδέλφια Γιάννης Καραμπουρνιώτης και Αντώνης Κώστας, που η μοίρα το θέλησε να βρεθούν στο πατρικό σπίτι των παιδικών τους χρόνων τη μέρα ακριβώς που το γκρέμιζαν!
Η συγκίνησή τους δεν πέρασε απαρατήρητη από τους Τούρκους του συνεργείου κι ένας ελληνόφωνος Τουρκοκρητικός έσπευσε να καταπραΰνει την πίκρα τους, χαρίζοντάς τους αυτό το μπουκάλι, απομεινάρι και ενθύμιο της ζωής που διακόπηκε βίαια το Σεπτέμβρη του 1922. Εξήγησε στα δύο αδέλφια ότι το είχαν βγάλει λίγες ώρες πριν από το πηγάδι της αυλής. “Το λαδικό μας” είπε αμέσως ο μεγαλύτερος Γιάννης, που κρατούσε μέσα του πιο καθαρές τις αναμνήσεις. Το πολυκαιρισμένο μπουκάλι βρισκόταν βέβαια σε κακή κατάσταση και μόλις που διακρινόταν η έκτυπη σφραγίδα του. Κάποιοι διάβασαν σ’ αυτήν τη λέξη ΕΛΛΑΣ!
Το μπουκάλι κατέληξε στην κόρη και ανηψιά Νίκη Ευστρατίου – Καραμπουρνιώτη, που το φύλαξε τόσα χρόνια με ευλάβεια ως πολύτιμο οικογενειακό κειμήλιο. Το δώρισε τώρα στο “Μουσείο Προσφυγικού Ελληνισμού” της Καβάλας, στη μνήμη των αγαπημένων της! (Πηγή ιστοσελίδα του Μουσείου)
