ΕΤΑΔ και πολιτιστική κληρονομιά: Γράφει ο Γιώργος Τσακίρης

Επειδή η ΕΤΑΔ συμπεριφέρεται ως γενικός «δερβέναγας» των δημόσιων κτημάτων που της έχουν παραχωρηθεί, αυτό δεν σημαίνει ότι μοναδικός της σκοπός θα πρέπει να είναι η αποκόμιση εσόδων για το δημόσιο ταμείο από την εκμετάλλευσή τους.

Κατά συνέπεια, οποιαδήποτε οικονομική απαίτησή της για την παραχώρηση χρήσης στους δήμους -ιδιαίτερα- των πολιτιστικών μνημείων που αποτελούν τοπόσημα και χαρακτηρίζουν την πολιτισμική, κοινωνική αλλά και ιστορική πορεία πόλεων και περιοχών της ελληνικής επικράτειας, δεν πρέπει να γίνεται ανεκτή, από τη στιγμή που η όλη διαδικασία-διαπραγμάτευση θέτει σε άμεσο κίνδυνο ακόμη και τη φυσική ύπαρξη αυτών των μνημείων στον χρόνο.

Αποτελεί απόλυτη συνταγματική (και δικαστική) ευθύνη της ΕΤΑΔ, και κατ’ επέκταση του κράτους, η προστασία και διαφύλαξή τους, αναλαμβάνοντας το σύνολο των θετικών ενεργειών προς αυτόν τον σκοπό. Σε καμία δε περίπτωση, οικονομικής φύσης απαιτήσεις, δεν είναι δυνατό να θέτουν σε άμεσο κίνδυνο την πολιτιστική κληρονομιά ενός τόπου.

Ενδεικτικά το παρακάτω απόσπασμα παλαιότερου κειμένου που αφορά στο ζήτημα: «… το δικαίωμα στο πολιτιστικό περιβάλλον εντάσσεται στην κατηγορία εκείνων των δικαιωμάτων για την ικανοποίηση των οποίων απαιτείται η κρατική παρέμβαση, δηλαδή η εκ μέρους των κρατικών οργάνων θετική ενέργεια¹ ώστε να εξασφαλίζεται στο διηνεκές η προστασία του πολιτιστικού περιβάλλοντος και να διατηρείται η ελληνική πολιτιστική κληρονομιά στις επόμενες γενεές.

² Η άποψη αυτή, αποτυπώθηκε και στη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, κατά την οποία, με τις διατάξεις του άρθρου 24 του Συντάγματος διατυπώνονται επιταγές, απευθυνόμενες προς τον νομοθέτη για να προσδιορίσει, κατά την ιδιαίτερη κάθε φορά κρίση του το είδος και την έκταση της προστασίας του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος.³

Σκουλάς Γ. – Σκουλά Δ. ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ, Τόμος ΙΕ, τεύχος 60 Καλοκαίρι 2011, Το Δικαίωμα του Πολίτη στο Πολιτιστικό Περιβάλλον: Η Συνταγματική και Νομική του Διάσταση στην Παιδεία και στον Πολιτισμό, σ.9

1. Σιούτη Τ. Η συνταγματική Κατοχύρωση της Προστασίας του Περιβάλλοντος, Εκ. Σάκκουλας, Αθήνα 1985, σσ. 51-52.
2. Καρακώστα Ι. Ένδικα Μέσα Προστασίας των Περιβαλλοντικών Αγαθών, ΕΔΔΔ 1990, σελ. 177.
3. Τάχος Α. Δίκαιο Προστασίας Περιβάλλοντος, 1998, όπου και η σχετική νομολογία: ΣτΕ 4576/77, 3047/80, 262/82, 1069/84.

Τσακίρης Α. Γιώργος