Γράφει από το Παρίσι ο Μιχάλης Μαυρόπουλος
Βεβαίως δεν αγνοώ ότι ο Ελληνικός Τύπος ανεφέρθη επί μακρόν στα συμβαίνοντα στην Μόρια και ως εκ τούτου οι κάτοικοι της χώρας είναι αρκούντως πληροφορημένοι. Οι ξένοι όμως πως βλέπουν την τωρινή κατάσταση; τρείς εφημερίδες: το σατιρικό εβδομαδιαίο Canard Enchaîné (To Αλυσσοδεμένο Παπί), και οι καθημερινές, η αριστερή l’ Humanité (Ουμανιτέ) και ο λεγόμενος σοβαρός Le Monde (Μόντ), που η επίδραση των ιδεών που διαχέουν και οι τρείς στο γαλλικό κοινό ξεπερνά κατά πολύ το τιράζ τους, αναφέρθησαν προσφάτως, επ’ ευκαιρία της δημοσιεύσεως των εντυπώσεων ενός κοινωνιολόγου, στις συνθήκες ζωής των εγκλεισμένων αλλοδαπών στο δίκην στρατοπέδου Μόρια της Λέσβου.
Τα δημοσιευθέντα άρθρα γεννούν στον αναγνώστη λύπη, ενοχή και αγανάκτησηγια την μη έγκαιρη αντίδραση, στα περιορισμένα βεβαίως πλαίσια του δυνατού, των εμπλεκομένων μερών (Ευρώπη, Ελλάδα, Τουρκία). Το Παπί (22-1-2020) και η Ουμανιτέ (16-1-2020) με αφορμή το βιβλίο του Ελβετού κοινωνιολόγου Jean Ziegler, αντιπροέδρου της συμβουλευτικής επιτροπής των δικαιωμάτων του ανθρώπου του ΟΗΕ, δεν διστάζουν να τιτλοφορήσουν, το μεν πρώτο, παίζοντας με τις λέξεις, «Η άσχημη Ελληνίδα», (La moche Hellène) εν αντιπαραθέσει με το Ωραία Ελένη και η δεύτερη «Η πατρίδα της Σαπφούς μεταβάλλεται σε νησί του διαβόλου», διαβολικότητα εν αντιπαραθέσει με τον λυρισμό των ποιημάτων της Λεσβίας λογοτέχνιδος.
Παρουσιάζοντας το βιβλίο του Ziegler, (Λέσβος, η ντροπή της Ευρώπης, Lεsbos, la honte de l’Europe, εκδόσεις Seuil), το Παπί γράφει: Ο συγγραφεύς που μετέβη o ίδιος επί τόπου τον Μάιο 2019 «κρούει τον κώδωνα κινδύνου όχι από το γραφείο του -δεν είναι το είδος του διανοούμενου, γνωστού για τις έντονες σωτήριες διαμαρτυρίες του- αλλά για το νησί της Λέσβου, αυθεντικό εφιάλτη των μετακινηθέντων πληθυσμών. Πλέον των 850.000 κατατρεγμένων διέσχισαν το Αιγαίο πέλαγος για να βρεθούν στα ελληνικά νησιά. Τουρκία και Ελλάδα κυνηγούν αγρίως τους πρόσφυγες-μετανάστες ονομάζοντας αυτή την βίαια καταδίωξη «απώθηση». Τούρκοι στρατιωτικοί χτυπούν χωρίς οίκτο με σιδερένιες ράβδους τις επιβιβασθείσες στα πλοιάρια οικογένειες, Βρεταννοί τυφεκιοφόροι του ναυτικού σημαδεύουν από όσο πιο κοντά μπορούν τις μικρές βάρκες των προσφύγων για να τις κάνουν να αλλάξουν πορεία, ακτοφύλακες κόβουν βόλτες με μεγάλη ταχύτητα γύρω από ένα Ζοντιάκ που κινδυνεύει έτσι να βυθισθεί. Τα πάντα γίνονται για να εμποδιστούν οι πρόσφυγες να καταθέσουν αίτηση ασύλου σε ευρωπαϊκό έδαφος. Παρ’ όλα αυτά καθημερινώς, οι δυστυχείς πλευρίζουν την Λέσβο ή άλλα ελληνικά νησιά. Και εκεί τους περιμένουν τα χειρότερα, όπως καταθέτουν οι επιζώντες στον Ziegler».
Σύμφωνα με το Canard, «τον Νοέμβριο 2019, 34.500 άτομα ήταν μαντρωμένα στο εσωτερικό ενός στρατοπέδου που δεν μπορεί να υποδεχθεί παρά μόνο 6.400. Χιλιάδες μετανάστες υποχρεούνται να κατασκευάσουν το κατάλυμά τους μέσα στους ελαιώνες. Ανυπαρξία κλινών, σπάνιο νερό, δυσώδεις τουαλέτες, απαίσια τροφή. Οι ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις –λεηλατημένες από διεφθαρμένους- ποτέ δεν φθάνουν μέχρι τα συρματοπλέγματα.Και το υπεύθυνο ευρωπαϊκό γραφείο για το άσυλο χρειάζεται δυο χρόνια για να εξετάσει μια αίτηση. Εν τω μεταξύ, τα παιδιά παίζουν μέσα στις βρωμιές και την λάσπη», καταλήγει το Παπί.
Από την μεριά της, η Ουμανιτέ που εκ παραδρομής γράφει ότι η Λέσβος είναι το πιο μεγάλο νησί του Αιγαίου, «έχει γίνει τα τελευταία χρόνια το νησί της Μεσογείου, όπου έρχονται να προσαράξουν χιλιάδες ανδρών και γυναικών αποδιωγμένοι από τον πόλεμο ή την τυραννία και οι οποίοι ελπίζουν και προσδοκούν μια νέα ζωή μέσα σε μια Ευρώπη που δεν τους δέχεται ή τους αποπέμπει. Τον Απρίλιο 2015, συμφώνως με τους όρους μιας δεσμεύσεως μεταξύ της Κομισιόν και της ελληνικής κυβερνήσεως, στα νησιά Λέσβος, Κως, Λέρος, Σάμος και Χίος εγκαταστάθηκαν κέντρα υποδοχής (hotspots) προς υποδοχή Σύρων, Ιρακινών Αφγανών και Αφρικανών της νοτίου Σαχάρας».
Ο παρουσιάζων δημοσιογράφος το βιβλίο του Ziegler, περιγράφει, όπως και το Παπί, τις επικρατούσες ανυπόφορες συνθήκες ζωής. «Οι αρουραίοι και τα φίδια αποικιοκρατούν τους λοφίσκους με τις ακαθαρσίες. Οι ψείρες βρίσκουν καταφύγιο στα εμποροκιβώτια και στις παράγκες. Τα hotspots συμμετέχουν σε μια στρατηγική τρομοκρατίας». (…) «Επιτρέποντας να αναπτυχθούν οι συνθήκες επιβιώσεως που ενθυμίζουν τα στρατόπεδα συγκεντρώσεως απεχθούς μνήμης, οι επίβουλοι των Βρυξελλών αποβλέπουν στην υποχώρηση του κύματος των φυγάδων», έτσι με αυτές τις λέξεις, χωρίς υπεκφυγές, απευθύνει το κατηγορώ του ο Ελβετός κοινωνιολόγος. Καταλήγοντας, ο αρθρογράφος της Ουμανιτέ τονίζει ότι οι Ευρωπαίοι και οι Έλληνες υπάλληλοι αισθάνονται άσχημα με αυτό το κυνηγητό των προσφύγων με το οποίο είναι επιφορτισμένοι. Ας μου επιτραπεί να προσθέσω ότι και μεταξύ των εθελουσίως εξορίστων δεν λείπει η θανατηφόρα βία. Έτσι, όπως θα διαβάσατε και εσείς στις ελληνικές εφημερίδες, στα μέσα Ιανουαρίου, ένας νέος Υεμενίτης μαχαιρώθηκε από ένα μέχρι στιγμής άγνωστο άτομο κατόπιν φιλονικίας μέσα στον καταυλισμό .
Τι πράττει επ’ αυτού η Ελλάδα; Πολύ πριν από την δημοσίευση του βιβλίου του Ziegler, η εφημερίδα Μόντ (23 Νοεμβρίου 2019) ανήγγειλλε ότι η κυβέρνηση των Αθηνών αντιμετώπιζε το ενδεχόμενο «κλεισίματος της Μόριας, είδηση που προκάλεσε ανησυχία στις μη κυβερνητικές οργανώσεις και τις τοπικές αρχές». Σύμφωνα με την εφημερίδα, «η κυβέρνηση προέβλεπε την δημιουργία κλειστών κέντρων για τους αιτούντες άσυλο στα νησιά Λέσβος, Σάμος και Χίος στην θέση των υφιστάμενων στρατοπέδων. Τα προς μελέτη κατασκευής κτίσματα που η Αθήνα θέλει να ανεγείρει, έγραφε η απεσταλμένη Marina Rafenberg, δεν θα επιτρέπουν στους αιτούντες άσυλο να μετακινούνται στα νησιά, να έχουν επαφές με τις τοπικές αρχές εφόσον η εξέταση των αιτήσεων δεν θα έχει τερματισθεί. Κοινές κουζίνες, σχολεία, θρησκευτικοί τόποι, όλα έχουν προβλεφθεί στο πλάνα ώστε οι μετανάστες να μην εξέρχονται του στρατοπέδου».
Η εν λόγω απόφαση, συνεχίζει το εσπερινό έντυπο «είναι απλώς σκανδαλώδης, και η Διεθνής Αμνηστία αντέδρασε. Στην πραγματικότητα πρόκειται για δημιουργία μοντέρνων φυλακών με απάνθρωπες συνθήκες ζωής».
Σύμφωνα με το ελληνικό Συμβούλιο των προσφύγων, «η γενική κατακράτηση και χωρίς διάκριση παραβιάζει το διεθνές δίκαιο», που διευκρινίζει ότι δεν μπορεί (η κατακράτηση) να εφαρμοσθεί παρά μόνο σαν έσχατη λύση». «Όλοι οι νεοφερμένοι – έξυπακούεται οι οικογένειες με παιδιά, και τα άτομα που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες – θα ευρεθούν αυτομάτως και αδιακρίτως κρατούμενοι των οποίων η κατακράτηση μπορεί να διαρκέσει μέχρι και 36 μήνες», εξανίστανται οι μη κυβερνητικές οργανώσεις.
Ο Μόντ που, όπως λέγεται, διατηρεί ιδιάζουσες σχέσεις με το Quai d’Orsay (γαλλικό υπουργείο την εξωτερικών), προσθέτει ότι η Αθήνα «έχει σκοπό να εξετάσει ταχυρρύθμως τις αιτήσεις (500 άτομα θα προσληφθούν στις υπηρεσίες ασύλου)». Επιπροσθέτως η συντηρητική κυβέρνηση «εύχεται να επαναπροωθήσει στην Τουρκία 10.000 άτομα των οποίων η αίτηση ασύλου απερρίφθη ως επίσης και να μεταφέρει στην ηπειρωτική χώρα εκείνους που έλαβαν την ιδιότητα του πρόσφυγος».
Συμπληρωματικώς αναφέρω ότι τον Νοέμβριο 2019, ο Μητσοτάκης επετέθη κατά ης Ε.Ε. η οποία μεταξύ των κρατών-μελών απέρριψε να αναλάβει την ευθύνη 3000 ανηλίκων ασυνοδεύτων παιδιών (σε 4000 παρόντα στην Ελλάδα). «Δυστυχώς, λυπούμαι να πω ότι η απάντηση δεν υπήρξε θετική και αυτή η άρνηση δεν εξυπηρετεί την ιδέα του δικαίου στην Ευρώπη», διευκρίνισε. Ευρεθείς στο Παρίσι την παρελθούσα εβδομάδα, ο Μητσοτάκης θα είχε ασφαλώς την ευκαιρία να υπενθυμίσει στον Μακρόν την μη σεβόμενη από την Ευρώπη «ιδέα του δικαίου». Αναμένοντας την πραγματοποίηση των αποφασισθέντων μεταξύ των δυο ηγετών, περιορίζομαι στην για πολλοστή φορά «διαπίστωση ότι το μεταναστευτικό είναι ένα πρόβλημα στο οποίο δεν υπάρχει εθνική λύση και το μόνο που μπορούμε να κάνουμε στο μεταξύ είναι η καλύτερη διαχείριση», όπως ισχυρίζετο ο Πάσχος Μανδραβέλης στην Καθημερινή (28-01-2020). Η λύση είναι να κάνουμε εμείς ό,τι δυνατόν περνάει από το χέρι μας, δεν θα έλθει από την Ευρώπη που δεν θέλει ούτε τους πρόσφυγες αλλά ούτε και να δυσαρεστήσει την Τουρκία…
