Με τις φορολογικές δηλώσεις του 2023 να είναι ήδη σε εξέλιξη εδώ και λίγες ημέρες, σκόπιμο είναι να κάνουμε μία ξεχωριστή αναφορά σε αυτούς που θα αντικρίσουν τις μεγαλύτερες διαφορές στα φετινά εκκαθαριστικά τους. Αυτοί δεν είναι άλλοι από τους ελεύθερους επαγγελματίες.
Με το άρθρο 15 του νόμου 5073/2023 εισήχθη στην Ελληνική φορολογική νομοθεσία νέος τρόπος υπολογισμού των φορολογητέων κερδών των ατομικών επιχειρήσεων, βασισμένος σε τεκμαρτούς υπολογισμούς και μάλιστα με αναδρομική ισχύ από 01/01/2023.
Με τον νέο τρόπο υπολογισμού, διαφορές θα συναντήσουν κυρίως οι ατομικές επιχειρήσεις με χαμηλή κερδοφορία ή ζημίες. Πλέον δεν νοείται ατομική επιχείρηση χωρίς να καταβάλλει φόρο, ακόμη και αν το φορολογικό της αποτέλεσμα είναι ζημιογόνο.
Μέχρι και 31/12/2022 ο υπολογισμός φόρου στις ατομικές επιχειρήσεις ακολουθούσε μια απλή μέθοδο, κατά την οποία μετά την αφαίρεση των εξόδων από τα έσοδα προέκυπτε το φορολογητέο κέρδος, το οποίο τοποθετούνταν στην κλίμακα φόρου από 9% έως 44% και προέκυπτε το πληρωτέο ποσό φόρο.
Πλέον ο υπολογισμός αυτός ισχύει μόνο για όσες ατομικές επιχειρήσεις προκύψει κέρδος μεγαλύτερο από όσο θα προέκυπτε από τον τεκμαρτό υπολογισμό του φόρου. Για όσες ατομικές επιχειρήσεις με τον ανωτέρω υπολογισμό προκύπτει κέρδος μικρότερο του τεκμαρτού, ενεργοποιείται ο τεκμαρτός υπολογισμός αντίθετα, σε όσες το κέρδος που προκύπτει είναι μεγαλύτερο του τεκμαρτού δεν θα πρέπει να τους απασχολούν καθόλου τα νέα μέτρα.
Πάμε λοιπόν να δούμε αναλυτικότερα το νέο μέτρο. Για τον τεκμαρτό υπολογισμό φόρου των ατομικών επιχειρήσεων από 01/01/2023 θα λαμβάνονται υπόψη τα εξής κριτήρια:
- Το μεγαλύτερο ποσό μεταξύ του ετήσιου κατώτατου μισθού ενός υπαλλήλου, προσαυξημένο κατά 10% ανά τριετία, μετρώντας από την δεύτερη τριετία (συμπληρωμένα 6 έτη) και μέχρι τρεις τριετίες, και του μεικτού μισθού του υψηλότερα αμειβόμενα υπαλλήλου της επιχείρησης. Το ποσό που προκύπτει δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερο των 30.000,00€.
- Το 10% του ετήσιου κόστους μισθοδοσίας της ατομικής επιχείρησης. Το ποσό που προκύπτει δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 15.000,00€.
- Το 5% επί της θετικής διαφοράς του τζίρου της ατομικής επιχείρησης με τον αντίστοιχο μέσο τζίρο του κλάδου που αυτή ανήκει, με βάση σχετική λίστα που έχει θέσει στη δημοσιότητα η Α.Α.Δ.Ε.. Το κριτήριο αυτό δεν εφαρμόζεται για τζίρους μέχρι 10.000,00€ ή όταν επιχειρήσεις του κλάδου είναι λιγότερες από 30. Το ποσό που προκύπτει από το τεκμήριο αυτό δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 5.000,00€.
Με βάση τα ανωτέρω, το συνολικό ποσό του τεκμαρτού περιορισμού δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 50.000,00€.
Από τα ανωτέρω τεκμήρια υπολογισμού, ο φορολογούμενους μπορεί να ζητήσει την εξαίρεση του για σημαντικούς λόγους όπως φυλάκιση, στρατιωτική θητεία, νοσηλεία κτλ.. Υπάρχει, επίσης, δυνατότητα αμφισβήτησης του προσδιοριζόμενου ποσού σε κάθε περίπτωση, έπειτα από σχετικό έλεγχο που θα αιτηθεί ο φορολογούμενος και θα διενεργήσει η φορολογική διοίκηση. Γενική εξαίρεση υπάρχει:
- Για τους αγρότες
- Για τους αμειβόμενους με το ειδικό καθεστώς «μπλοκάκι»
- Για πρόσωπα με αναπηρία άνω του 80%
- Για καφενεία που βρίσκονται σε οικισμούς μέχρι 500 κατοίκους.
Για επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται περίοδο μικρότερη του έτους, το τεκμήριο έχει αναλογική εφαρμογή. Ειδικές μειώσεις και απαλλαγές υπάρχουν ακόμη στις εξής περιπτώσεις:
- Σε νέες επιχειρήσεις για τα τρία πρώτα χρόνια λειτουργίας τους υπάρχει πλήρης απαλλαγή, για το τέταρτο έτος υπάρχει απαλλαγή 2/3 ενώ στο πέμπτο έτος το τεκμήριο μειώνεται στο 1/3
- Για τους πολύτεκνους, για τους ανάπηρους με ποσοστό έως 67%, για τις μονογονεϊκές οικογένειες με ανήλικα παιδιά και για τις οικογένειες με παιδιά με ποσοστό αναπηρίας άνω του 67% τα οποία είναι άγαμα, υπάρχει μείωση 50%
- Για επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε ηπειρωτικούς οικισμούς με πληθυσμό μέχρι 500 κατοίκους ή σε νησιά με πληθυσμό μέχρι 3.100 κατοίκους, υπάρχει μείωση 50%.
Κλείνοντας θα πρέπει να αναφέρουμε ότι έχει προβλεφθεί περιορισμός για όσους ελεύθερους επαγγελματίες αποφασίζουν να διακόψουν την ατομική τους επιχείρηση μετά τις 11/12/2023 με σκοπό την σύσταση μονοπρόσωπης εταιρίας για την αποφυγή του τεκμαρτού προσδιορισμού.
Μετά τη διενέργεια σχετικού ελέγχου, τα πρόσωπα αυτά θα φορολογηθούν στη μονοπρόσωπη εταιρία τους, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που θα φορολογούνταν και ως ατομικές επιχειρήσεις. Ο περιορισμός αυτός ισχύει μέχρι και το φορολογικό έτος 2026.
Συμπερασματικά, αρκετοί θα είναι αυτοί που θα βρεθούν προ εκπλήξεως μπροστά στο φετινό εκκαθαριστικό τους, καθώς με άλλα φορολογικά δεδομένα ολοκλήρωσαν το 2023 και τελικά με διαφορετικό τρόπο θα φορολογηθούν. Καλό είναι, λοιπόν, να ολοκληρώσουμε το συντομότερο τις υποβολές των φορολογικών μας δηλώσεων για να διαχειριστούμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και το αποτέλεσμά τους!
Επικοινωνήστε με την εξειδικευμένη ομάδα της «OptimusTax» για τον κατάλληλο φορολογικό σχεδιασμό της επιχείρησής σας.
https://www.optimustax.accountant/el/
Τσελίκης Δημ. Πασχάλης
Φοροτεχνικός Σύμβουλος – Λογιστής Α΄ Τάξης
ΜSc Εφαρμοσμένων Οικονομικών ΠΑ.ΜΑΚ.
Ιδρυτής της “OptimusTax”
