Ψηφιοποίηση: βάσανοτων μεν, τέρψητων δε
Θα ήταν τουλάχιστον μη σεβασμός και περιφρόνηση της επικαιρότητος εάν άρχιζατο σημερινό σημείωμα με άλλο θέμα εκτός εκείνου της Ουκρανίας, την στιγμή που όλοι μας αγωνιούμε για μια απευχόμενη πιθανή τραγική εξέλιξη των γεγονότων. Εάν έγραφα κάτι άλλο εκτός της τωρινής επικαιρότητος, πώς να μην νοιώσω έστω και ελαχιστότατα ενοχοποιημένος ενθυμούμενος την αισώπειον ρήση: «των οικιών υμών εμπιπραμένων υμείς άδετε»; (λαïκιστί τραγουδάτε), αγνοώντας για το τι συμβαίνει στην Ευρώπη.
Παρ’ όλον ότι δεν αναφέρομαι για σήμερα τουλάχιστο στο ουκρανικό, τούτο δεν με εμποδίζει να λυπούμαι βαθύτατα για «το άστατον των ανθρωπίνων πραγμάτων» όπως γράφει ο Παπαδιαμάντης στον Ξεπεσμένο δερβίση του. Ελπίζω ότι η πόρτα των διαπραγματεύσεων, έστω και με ισχνά αποτελέσματα θα παραμείνει νοικτή. Επικαιρότητα όμως δεν είναι μόνο οι αποτρόπαιες γεωπολιτικές καταστάσεις που μας καταθλίβουν στο έπακρο.
Είναι και οι μικρές και μεγάλες δυσκολίες, οφειλόμενες στην ταχύτατη εξάπλωση της μοντερνοποιήσεως της ζωής, με την εφαρμογή της ψηφιοποιήσεως σε όλα τα επίπεδα της καθημερινότητός μας. Την αφορμή γι αυτές τα σκέψεις μου την έδωσε η αρθρογραφία (από την οποία αρύσθηκα στοιχεία) του διευθυντού Serge Halimi του Διπλωματικού Λε Μόνττου μηνός Μαρτίου τιτλοφορούμενη «Συνταγματική κακομεταχείριση». Περί τινός πρόκειται;
Περί της δυσκόλου ψηφιακής προσβάσεως των κοινών θνητών στις δημόσιες υπηρεσίες. Η λίστα των αδυνατούντων να κάνουν χρήση του Ιντερνέτ είναι μακρύτατη: ηλικιωμένοι, αγρότες, προλετάριοι, μη διπλωματούχοι, ξένοι, ρέμπελοι στην τεχνολογία, περιθωριακοί και τέλος, άτομα απορρίπτοντα την προσπάθεια μάθησης. Αντιθέτως, τα στελέχη των επιχειρήσεων, οι υψηλόμισθοι, οι ανώτεροι διπλωματούχοι υπάλληλοι που δεν δύνανται να φαντασθούν την ύπαρξή τους χωρίς την λογισμική διαδικασία προσφεύγουν με ευχαρίστηση στην ψηφιακή εξυπηρέτηση. Εάν όμως ανήκετε σε μια από τις προαναφερθείσες ανωτέρω μειονεκτούσες κατηγορίες, τότε… τα βάψατε μαύρα.
Μια ληξιαρχική πράξη, μια πιστοποίηση από τον επίσημο κατάλογο που τηρείται από τις κρατικές υπηρεσίες ή άλλη αρχή, μια συμπληρωματική πληροφορία για την τακτοποίηση των φόρων σας, τα διαβήματα στα οποία είστε υποχρεωμένος να κάνετε για την απόκτηση αδείας παραμονής, μια κράτηση θέσεως στο αεροπλάνο, η πληροφόρηση των ωρών αφίξεως και αναχωρήσεως του, ο έλεγχος του τραπεζικού σας λογαριασμού, όλα αυτά τα διαβήματα καταντούν για σας κάθοδο στον Κάτω Κόσμο, στην Κόλαση. Κυβέρνηση και ειδήμονες προσπαθούν να μας πείσουν ότι ο ηλεκτρονικός διαχειριστής με το παντοδύναμο Ιντερνέτ είναι εδώ για να μας εξυπηρετήσει. Άμ δε, σε μένα το λέτε…
Στο πλείστο των περιπτώσεων από μόνη της η κατοχή και ο χειρισμός του δεν αρκούν.. Αφού παραγγείλατε ηλεκτρονικώς το αεροπορικό σας εισιτήριο πρέπει να το εκτυπώσετε. Εάν δεν έχετε εκτυπωτή πρέπει να εγγράψετε το κείμενο στο λεγόμενο κλειδί USB (στικάκι) και να πάτε στο κοντινότερο βιβλιοχαρτοπωλείο για να σας το εκτυπώσουν, τουτέστιν … τρέχα γυρευόπουλος. Στην Γαλλία, για να καταλάβετε κάτι από τις διδόμενες στην ηλεκτρονική οθόνη δαιδαλώδεις επεξηγήσεις του κρατικού μηχανισμού, εάν δεν κατέχετε το νήμα της Αριάδνης, δηλ. εάν είστε ταπεινής ή ακόμη και μετρίας μορφώσεως και δεν έχετε μια επαναλαμβανόμενη εμπειρία της χρήσεως του Ιντερνέτ, τότε προτιμήστε την αυτοπρόσωπη παρουσία σας στην υπηρεσία. Αλλά για την λήψη ενός ραντεβού πρέπει κα καταφύγετε επίσης στο μοτεράκι ερεύνης του ΝΕΤ, οπότε… βράσε όρυζα.
Επ’ αυτού, με επιστολή της στον Διπλωματικό Μόντ, η κ. Hédon, συνήγορος των δικαιωμάτων του πολίτου περιγράφει με δωρική λιτότητα την επικρατούσα κατάσταση: «Στα γραφεία διαρκούς ενημερώσεως των αντιπροσώπων μιας περιοχής καταφθάνουν άτομα εξαντλημένα, ενίοτε απελπισμένα, τα οποία δηλώνουν ότι αισθάνονται ανακούφιση με το να μιλήσουν με κάποιον διαθέτοντα σάρκα και οστά». Προς επίρρωση των λεγομένων της συνηγόρου, η μηνιαία εφημερίδα αναφέρεται στην ταινία του Κεν Λούτς ‘’Εγώ, Ντανιέλ Μπλαίκ» στην οποία ένα άνεργος Βρεττανός αντιμετωπίζει απελπισμένος τις ατελείωτες διοικητικές διαδικασίες τόσο περισσότερο απάνθρωπες εφ΄ όσον είναι μηχανοργάνωτες.
Η εν λόγω σκηνή, προσθέτει η εφημερίς, επαναλαμβάνεται καθημερινώς στην Γαλλία. Είναι γεγονός ότι πρακτικώς δεν μπορεί ο οιοσδήποτε πολίτης να βρεί το ζητούμενο εάν δεν διαθέτει οίκαδε ηλεκτρονικό υπολογιστή, να έχει γνώσεις πληροφορικής, και την επί τόπου βοήθεια ενός γνωστού. Είμαστε πολύ μακριά, και στην Γαλλία και στην Ελλάδα από τις συνεχείς προτροπές της κυβερνητικής τηλεοπτικής προπαγάνδας για την χρησιμοποίηση της πληροφορικής της οποίας το ανήμπορο διαχειρίσεως της συγγενεύει λίγο-πολύ με το να αισθάνεται κάποιος εξορισμένος στην ίδια του την πατρίδα.
Ακόμη και τα πολιτικά κόμματα πέφτουν θύματα της ψηφιοποιήσεως αποκλείοντα, χωρίς βεβαίως να το επιδιώκουν, από την δημοκρατική διαδικασία τους άνεργους και τους μη έχοντες σταθερό εισόδημα. Ιδού μια χαρακτηριστική περίπτωση που παραθέτει ο μηνιαίος Μόντ. Για την ηλεκτρονική ψηφοφορία την οποία διοργάνωσαν οι οικολόγοι στα πλαίσια της εκλογής του υποψηφίου τους για την προεδρική αναμέτρηση απαιτούσαν από τους συμμετέχοντες ψηφοφόρους να «διαθέτουν ένα προσωπικό email, τον σύνδεσμο του υποψήφιου της προτιμήσεώς τους, την κοινοποίηση του αριθμού του κινητού τους τηλεφώνου για να τους αποσταλεί ο κώδικας επικυρώσεως της ψήφου, και τέλος ένα φωτοαντίγραφο της τραπεζικής κάρτας προς επικύρωση της συμμετοχής στην ψηφοφορία και δύο ευρώ».
Εάν ήμουν εκλογεύς των οικολόγων επ’ ουδενί λόγω θα συμμετείχα στην ηλεκτρονική ψηφοφορία κάνοντας γνωστά τοις πάσι τα προσωπικά μου στοιχεία και ιδίως το φωτοαντίγραφο της τραπεζικής μου κάρτας. Ο Μόντ καταλήγει με την υπενθύμιση της συνηγόρου υπερασπίσεως των δικαιωμάτων του πολίτου που τονίζει με δυναμική πειθώ ότι κανένας δεν μπορεί να στερηθεί των δικαιωμάτων του και των (κρατικών) παροχών με το αιτιολογικό ότι δεν προσφεύγει στην ψηφιοποίηση, στο Ινερνέτ όταν απευθύνεται στις αρχές. «Διότι για πολλούς, επιμένει η συνήγορος, η επιβαλλόμενη εξαΰλωση μιας πράξεως δηλ. η ανυπαρξία της υλικής διαστάσεως της δεν αντιπροσωπεύει απλούστευση παρά μια συνταγματική κακομεταχείριση».
