Είναι στις πιο δύσκολες και πολύπλοκες στιγμές που η ηθική τίθεται σε δοκιμασία. Όταν αφήνεις τον εαυτό σου να καθοδηγείται από αυτό που πιστεύεις ότι είναι σωστό και όχι από αυτό που βολεύει, ο δρόμος είναι ανηφορικός, ένας δρόμος τόσο απαραίτητος όσο και κουραστικός, που εξάλλου δεν αποδίδει καρπούς στα ΜΜΕ. Μια πολιτική χωρίς ηθική, με γνώμονα τους υπολογισμούς, μας οδηγεί πάντα σε ένα αδιέξοδο: να πολεμήσουμε και μετά να αναπαράγουμε τις ίδιες καταπιέσεις ενάντια στις οποίες πολεμούσαμε. Ο Ραούλ Ζιμπέκι αφηγείται, από την προοπτική της Αμερικής στην οποία ζει, το ευρύ φάσμα των αντιδράσεων σε αυτήν που, κατά σύμβαση, εξακολουθεί να αποκαλείται «αριστερά» στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Η ριζοσπαστικότητα των διαφορών στην ανάλυση και την κρίση είναι τεράστια. Είναι κάτι περισσότερο από την έλλειψη ομοφωνίας, «είναι κάτι πραγματικά υγιές: βρισκόμαστε αντιμέτωποι με την ανυπαρξία κοινών αξιών, πέρα από μια σχεδόν γενικευμένη και αφηρημένη απόρριψη του πολέμου», γράφει. Για να ολοκληρώσει στη συνέχεια με ένα σημαντικό απόσπασμα του Immanuel Wallerstein από τους πρώτους που εισήγαγαν την έννοια του συστήματος-κόσμου στην ανάλυση της καπιταλιστικής κυριαρχίας: αυτό που μπορούν να κάνουν εκείνοι που θα ζήσουν στο μέλλον είναι να παλεύουν με τον εαυτό τους ώστε να είναι πραγματική η αλλαγή
Φεύγοντας από τον σταθμό της Lviv (Ucrania). Axel Álvarez
Σε περιόδους συστημικού χάους, είναι πιο σημαντικό από ποτέ να «κρατάμε γερά το τιμόνι», μας προειδοποιούσε ο Immanuel Wallerstein. Αναφέρονταν στην ανάγκη να μην υποκύψουμε στον πειρασμό των γενικεύσεων, ή της οικουμενικότητας, αλλά και να μην εγκλωβιζόμαστε στις λεπτομέρειες, στην τάση να βλέπουμε μόνο την κατάσταση της στιγμής εκτός πλαισίου, έξω από την συγκυρία. Κατά κάποιο τρόπο, ήταν μια πρόσκληση να διατηρούμε μια αναλυτική ισορροπία, σε ορισμένες στιγμές κατά τις οποίες στη φυσική κοινωνική-ιστορική πολυπλοκότητα προστίθεται η δυσκολία να »οδηγούμε μια βάρκα σε ταραγμένα νερά”, όπως υπογράμμιζε ο αμερικανός ιστορικός και κοινωνιολόγος.
Η παγκόσμια αριστερά, αυτό το αντιφατικό αμάλγαμα που μπορεί να περιλαμβάνει αριστερές και προοδευτικές κυβερνήσεις, πολιτικά κόμματα, κοινωνικά και πνευματικά κινήματα αναφοράς, έχει εκφραστεί στις μέρες μας με τις πιο διαφορετικές αποχρώσεις. Είναι κάτι περισσότερο από την έλλειψη ομοφωνίας, κάτι πραγματικά υγιές: βρισκόμαστε αντιμέτωποι με την ανυπαρξία κοινών αξιών, πέρα από μια σχεδόν γενικευμένη και αφηρημένη απόρριψη του πολέμου.
Οι δηλώσεις της λατινοαμερικανικής αριστεράς επαναλαμβάνουν, λίγο πολύ, τα ίδια επιχειρήματα που έχουν αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια, ειδικά από τότε που απογειώθηκε η διαδικασία του μπολιβαριανού στη Βενεζουέλα
Έτσι, οι κυβερνήσεις της Νικαράγουα, της Κούβας και της Βενεζουέλας υποστηρίζουν άμεσα τη Ρωσία, κατηγορώντας τη Δύση ότι χρησιμοποιεί «δυο μέτρα και δυο σταθμά» όταν αγνοεί τα επιχειρήματα της Μόσχας πως η Ρωσία υπόκειται σε στρατιωτική πολιορκία. «Η ειρήνη δεν μπορεί να επιτευχθεί με τα κράτη περικυκλώνοντας και απειλώντας τα Κράτη», δήλωσε, ha affermato ο πρέσβης της Κούβας στον ΟΗΕ.
Η αντίδραση της κυβέρνησης της Βολιβίας, αν και εν μέρει αντιφατική, έδειξε συνέπεια στην ολομέλεια του διεθνούς οργανισμού. Ο Πρέσβης Diego Pary διάβασε μέρος του άρθρου 10 του Συντάγματος που αναφέρεται ότι «η Βολιβία είναι ένα συνταγματικά ειρηνικό Κράτος και απορρίπτει κάθε επιθετικό πόλεμο ή απειλή επίθεσης ως μέσο επίλυσης διαφορών και συγκρούσεων μεταξύ Κρατών“. Γι’ αυτό ο Pary καταδικάζει όλες τις εισβολές και τις μονομερείς ενέργειες που έχουν λάβει χώρα στην πρόσφατη ιστορία. “Είναι παραδείγματα αυτού του είδους: το Afghanistan, το Iraq, η Libia, η Siria, η Palestina και σήμερα η Ucraina“, είπε ο διπλωματικός ο οποίος όμως αργότερα δεν υπέγραψε τη δήλωση καταδίκης της εισβολής.
foto http://fdlp-ec.blogspot.com/2011/12/flamean-banderas-rojas-en-los-colegios.html
Η κύρια πολιτική αναφορά του λατινοαμερικανικού προοδευτισμού, ο Lula da Silva, περιορίστηκε σε μια γενική καταδίκη του πολέμου κατά την επίσκεψή του στην Πόλη του Μεξικού: “Κυβερνήτες, κατεβάστε τα όπλα, καθίστε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και βρείτε μια διέξοδο στο πρόβλημα που σας οδήγησε στον πόλεμο». Τα λόγια του κατά της εισβολής ήταν πολύ χλιαρά και ασαφή, ίσως επειδή ο πρόεδρος Τζάι Μπολσονάρο, ο κύριος αντίπαλός του στις εκλογές του νοεμβρίου, πρότεινε ουδετερότητα απέναντι στον πόλεμο. «Δεν θα διαλέξουμε πλευρά, θα συνεχίσουμε να είμαστε ουδέτεροι και θα βοηθήσουμε με ό,τι είναι δυνατό», είπε ο Μπολσονάρο, φτάνοντας στο σημείο να αποκηρύξει τον αναπληρωτή του, Χάμιλτον Μουράο, ο οποίος αντίθετα είχε αντιταχθεί opposto στην ρωσική προέλαση στην Ουκρανία.
Ωστόσο, οι περισσότερες αναλύσεις αυτές τις μέρες προέρχονται από δημοσιογράφους και διανοούμενους που έχουν δείξει μια τεράστια γκάμα θέσεων, χρωμάτων και αποχρώσεων που μπορούν να περιέχουν, εκτός από τη διαφορετικότητα, μια ορισμένη αμηχανία.
Δεν είναι αλήθεια, σημειώνει ο Jorge Majfud στην Rebelion , ότι «η παγκόσμια αριστερά υποστηρίζει τον Πούτιν»· ακόμη λιγότερο που το κάνει για «την έξυπνη και ισχυρή απάντησή του στην οικονομική και στρατιωτική ηγεμονία της Δύσης”. Στον φιλορωσικό τομέα της αριστεράς, η απόρριψη των Ηνωμένων Πολιτειών είναι τόσο έντονη που δεν αφήνει περιθώρια σε όσους αμφισβητούν αυτούς που τώρα κάνουν κάτι πολύ παρόμοιο με αυτό που κάνει η αμερικανική αυτοκρατορία για περισσότερο από έναν αιώνα.
Στην αργεντική εφημερίδα Página 12, ο Atilio Borón ούτε καν εκφράστηκε si è nemmeno pronunciato ενάντια στην ρωσική εισβολή, υποστηρίζοντας ότι «τα φαινόμενα δεν αποκαλύπτουν πάντα την ουσία των πραγμάτων και ότι αυτό που με την πρώτη ματιά φαίνεται να είναι ένα πράγμα – μια εισβολή – από μια άλλη οπτική γωνία και λαμβάνοντας υπόψη τα συμφραζόμενα δεδομένα μπορεί να είναι κάτι εντελώς διαφορετικό». Έτσι περιέγραψε ένα σωστό αλλά μη χρήσιμο επιχείρημα, διότι η λογική του αθωώνει τους εισβολείς: «Η στρατιωτική επιχείρηση που ξεκίνησε κατά της Ουκρανίας είναι η λογική συνέπεια μιας άδικης πολιτικής κατάστασης».
Mostra in sostanza la stessa lettura Στην ουσία δείχνει την ίδια ανάγνωση ο δημοσιογράφος Ignacio Ramonet, στην Telesur, συγκλίνοντας στην υπεράσπιση της Ρωσίας και τονίζοντας τη δυτική ευθύνη στην κρίση, για τη μη αποδοχή των εγγυήσεων που ζήτησε η Μόσχα: πως «πυρηνικά όπλα που θα έθεταν σε κίνδυνο την ασφάλεια της Ρωσίας δεν πρέπει να φτάσουν στο έδαφος της Ουκρανίας, στα σύνορα με τη Ρωσία”.
Κατά κάποιο τρόπο, αυτό το είδος τοποθέτησης, τόσο κοινό στη Λατινική Αμερική, φαίνεται να συνδέεται με μια αυτοσχέδια, αυθόρμητη προσέγγιση, όπως έχουν επισημάνει μεταξύ άλλων οι, Santiago Alba Rico , Volodymyr Artiukh και Rafael Sánchez Cedillo .
Στην πραγματικότητα, τα συνθήματα που φαίνονταν σωστά όταν η εισβολή στο Ιράκ το 2003 δεν ακούγονται πλέον στο επίκεντρο. “Το να εξηγούμε τα πάντα με τις Ηνωμένες Πολιτείες δεν μας βοηθά καθόλου », λέει ο Artiukh. Παρεμπιπτόντως, επειδή σε αυτήν την περίοδο παρακμής της ηγεμονίας των ΗΠΑ και του συστημικού χάους, ο πόλεμος, ή ακόμα καλύτερα, η ωμή βία, χρησιμοποιείται επίσης από μεσαίες δυνάμεις όπως η Σαουδική Αραβία, το Ιράν και η Τουρκία στην Υεμένη, στη Συρία και στο Κουρδιστάν, όπως επισημαίνει ο Alba Rico.
Ο Noam Chomsky υπήρξε πιο ξεκάθαρος più chiaro σε μια συνέντευξη στο Truthout. Ξεκινά παρατηρώντας πως “η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία είναι ένα σοβαρό έγκλημα πολέμου που συγκρίνεται με την εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ και την εισβολή στην Πολωνία από τον Χίτλερ και τον Στάλιν τον σεπτέμβριο του 1939, να αναφέρω μόνο δύο σχετικά παραδείγματα». Αφού τόνισε ότι οι εξηγήσεις δεν μπορούν να δικαιολογήσουν την εισβολή, ο Τσόμσκι υπογραμμίζει τις ευθύνες της Δύσης και των Ηνωμένων Πολιτειών ειδικότερα: «Η κρίση μαγειρεύεται εδώ και 25 χρόνια, από τότε που οι Ηνωμένες Πολιτείες απέρριψαν περιφρονητικά τις ανησυχίες για τη ρωσική ασφάλεια, ειδικά τις καθαρές κόκκινες γραμμές της: Γεωργία και κυρίως Ουκρανία”.
Ζαπατίστας στη Μαδρίτη, κατά τη διάρκεια του ταξιδιού στην Ευρώπη. Όταν οι ιθαγενείς γυναίκες μιλούν στους θεσμούς του έθνους-Κράτους, δεν υπάρχουν κόκκινα χαλιά για να τις καλωσορίσουν, αλλά η αξιοπρέπεια μιας αντίστασης αιώνων δεν ανησυχεί
Ανάμεσα στα λαϊκά κινήματα, πιο λαμπερό ήταν το ανακοινωθέν του EZLN με τίτλο “Non ci sarà paesaggio dopo la battaglia, Δεν θα υπάρχει τοπίο μετά τη μάχη“. Σε έξι σύντομα σημεία, τάχθηκε στο πλευρό αυτών και εκείνων των de abajo, των από κάτω, και αρνήθηκε να τοποθετηθεί στο πλευρό των Κρατών και του κεφαλαίου (ρωσικού, δυτικού ή οτιδήποτε άλλου). “Υπάρχει μια δύναμη που έχει επιτεθεί, ο ρωσικός στρατός». Στη συνέχεια, το ανακοινωθέν καταγγέλλει το μεγάλο κεφάλαιο και παίρνει θέση με τους λαούς της Ρωσίας και της Ουκρανίας. «Ως ζαπατίστας που είμαστε, δεν υποστηρίζουμε κανένα Κράτος, αλλά αυτούς που παλεύουν για τη ζωή τους ενάντια στο σύστημα”.
Το EZLN διαχωρίζει τη θέση του από αυτούς που πιστεύουν ότι υπάρχουν καλές και κακές εισβολές, επικρίνει τον ρόλο των μεγάλων μέσων ενημέρωσης και, τέλος, αγκαλιάζει αυτούς που αντιστέκονται από τα κάτω στην Ουκρανία και διαδηλώνουν στη Ρωσία. «Ο πόλεμος πρέπει να σταματήσει αμέσως. Αν συνεχίσει και, όπως ήταν αναμενόμενο, μεγαλώσει, τότε ίσως δεν θα υπάρχει κανείς να μιλήσει για το τοπίο μετά τη μάχη», καταλήγει το κείμενο που υπογράφεται από τους υποδιοικητές Mosiés και Galeano.
Μετά από ανάγνωση και ακρόαση πολλών αναλύσεων για τη ρωσική εισβολή, τα ερωτήματα συσσωρεύονται: είναι τόσο δύσκολο να πάρεις μια στάση αρχών ενάντια στον πόλεμο και να καταγγέλεις τον επιτιθέμενο; Κάθε δήλωση και κάθε ανάλυση πρέπει να βάζει πρώτα τον «κύριο εχθρό» (τις Ηνωμένες Πολιτείες), αφήνοντας στην άκρη τον «δευτερεύοντα εχθρό»; Δεν είναι αυτή ακριβώς η πολιτική που απορρίπτουν οι φεμινίστριες όταν μας λένε ότι δεν υπάρχει ένας πρώτος αγώνας (η σοσιαλιστική επανάσταση) που θα επιλύσει στη συνέχεια τις άλλες αντιφάσεις; [καμία σχέση λέω εγώ – ατυχές παράδειγμα – ο αγώνας είναι πολύπλευρος, πολυμέτωπος και διεξάγεται κάθε στιγμή σε όλα τα μέτωπα!]
Immanuel Wallerstein με τον subcomandante Marcos. Foto La tinta
Είναι στις πιο δύσκολες και πολύπλοκες στιγμές που η ηθική τίθεται σε δοκιμασία. Όταν αφήνεις τον εαυτό σου να καθοδηγείται από αυτό που πιστεύεις ότι είναι σωστό και όχι από αυτό που βολεύει, ο δρόμος είναι ανηφορικός. Μια ανάβαση τόσο απαραίτητη όσο και κουραστική, που εξάλλου δεν αποδίδει στα ΜΜΕ.
Μια πολιτική χωρίς ηθική, με γνώμονα τους υπολογισμούς, μας οδηγεί πάντα σε ένα αδιέξοδο: να πολεμήσουμε και μετά να αναπαράγουμε τις ίδιες καταπιέσεις ενάντια στις οποίες πολεμούσαμε.
Στο τελευταίο του «σχόλιο», ο Wallerstein μας κληροδότησε μια από εκείνες τις φράσεις, λίγες μέρες πριν τον θάνατό του, frasi που μας αφήνουν να συλλογιζόμαστε για πολύ καιρό. Γνωρίζοντας την πορεία του, είμαι σίγουρος ότι έχει μάθει πολλά από τους λαούς στους οποίους είναι αφοσιωμένος: «Αυτό που μπορούν να κάνουν εκείνοι που θα ζήσουν στο μέλλον είναι να παλεύουν με τον εαυτό τους ώστε αυτή η αλλαγή να είναι πραγματική.”.
Τι εννοούσε λέγοντας «πάλη με τον εαυτό μας»;
Η αρχική έκδοση στο El Salto και λέμε εμείς μαζί με τον ημεροδρόμο και τους οπαδούς του Ερυθρού Αστέρα Βελιγραδίου:
Οι οπαδοί του Ερυθρού Αστέρα ανάρτησαν πανό στη διάρκεια του αγώνα της ομάδας τους με την σκωτσέζικη Ρέιντζερς, για το Europa League. Άναψαν στην κερκίδα χιλιάδες κεριά κι άρχισαν να τραγουδάνε το εμβληματικό αντιπολεμικό τραγούδι του Τζον Λένον “Give Peace A Chance”.
Tα πανό έγραφαν τις χώρες που οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ είτε έχουν προχωρήσει σε ιμπεριαλιστική επέμβαση, είτε έχουν παρέμβει με διάφορους τρόπους στο εσωτερικό τους, με χούντες και πραξικοπήματα.
Tens of thousands of fans of Red Star Belgrade—Serbia’s most popular soccer team—gave a pointed response to the supposedly anti-war west tonight as they held signs showing 20+ countries & the year of their overthrow/invasion by the US. «All we are saying is give peace a chance!»
Μιχάλης ‘Μίκης’ Μαυρόπουλος comune.info
