Η ευρωπαϊκή ήττα –
20 Φεβρουαρίου 2025 19:00
Πραγματικά μένουμε άφωνοι ακούγοντας τις δηλώσεις στο περιθώριο της ιστορικής συνόδου κορυφής που έγινε χθες στο Ριάντ μεταξύ των εκπροσώπων της Ρωσίας και εκείνων των Ηνωμένων Πολιτειών.
Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με ένα γεγονός ιστορικής σημασίας που πιθανότατα θα έχει τεράστιες συνέπειες στις ζωές των ανθρώπων. όχι μόνο σε εκείνες των ουκρανών, αλλά και σε εκείνες των ευρωπαίων.
Πράγματι, από τις δηλώσεις γίνεται κατανοητό ότι οι συνομιλίες των αντιπροσωπειών με επικεφαλής τον Σεργκέι Λαβρόφ και τον Μάρκο Ρούμπιο αντιστοίχως ήταν εις βάθος στα θέματα τους και εκτενείς σε σχέση με τον γεωγραφικό χώρο: δεν μίλησαν μόνο για το πώς θα ολοκληρωθεί η σύγκρουση στην Ουκρανία όσο το δυνατόν γρηγορότερα, αλλά για τις διπλωματικές, στρατιωτικές και οικονομικές ισορροπίες μεταξύ της Ρωσίας και των Ηνωμένων Πολιτειών στις οποίες θα κληθούν να προσαρμοστούν, θέλοντας και μη, οι υποτελείς χώρες, οι χώρες δορυφόροι.
Αλλά ας προχωρήσουμε με τη σειρά, ξεκινώντας από μια πτυχή που μπορεί προφανώς να θεωρηθεί δευτερεύουσα, αλλά που ποτέ δεν είναι στις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων.
Αναφέρομαι στη στάση και την prossemica [1] συμπεριφορά των συμμετεχόντων, δηλαδή στις σωματικές στάσεις και στους χώρους που τοποθετούν οι άνθρωποι μεταξύ τους και των συνομιλητών τους.
Είναι σαφές ότι οι Ρώσοι αισθάνονται νικητές και σε θέση υπεροχής σε σχέση με τους Αμερικανούς. Απλώς δείτε τις φωτογραφίες της ομάδας ανθρώπων που δημιουργήθηκε στο τεράστιο δωμάτιο του βασιλικού παλατιού στο Ριάντ: στο κέντρο στέκονταν οι δύο Ρώσοι, οι Sergey Lavrov και Yuri Ushakov που, μπροστά στον Μάρκο Ρούμπιο, απέπνεαν αίσθηση ανωτερότητας και κρατούσαν επιδεικτικά τα χέρια στις τσέπες τους.
Ασφαλώς στην ανάλυση των χώρων, πρέπει επίσης να υπογραμμιστεί ότι πιθανώς υπάρχει και συμβολικά μια γεωγραφική προσέγγιση μεταξύ εθνών και πρωτευουσών: οι δύο αντιπροσωπείες συναντήθηκαν στο Ryad, έξω από τον ευρωπαϊκό χώρο, για να αποφασίσουν ρυθμίσεις και ισορροπίες που θα δημιουργηθούν στην Ευρώπη.
Αυτό είναι ένα ανατρεπτικό μήνυμα που διευκρινίζει πώς η Γηραιά Ήπειρος έχει γίνει (ή ίσως προορίζεται να γίνει) μια περιοχή, μια ήπειρος, μια ζώνη ουσιαστικά αμελητέα και να θεωρείται ως μια δεύτερης διαλογής ημι-αποικία στην οποία οι μεγάλες δυνάμεις δεν δίνουν μεγάλη σημασία.
Μια άλλη πτυχή που πρέπει να λάβουμε υπόψη είναι αυτή της σύνθεσης των δύο αντιπροσωπειών è quello della composizione delle due delegazioni: αμφότερες έχουν έναν έμπειρο των οικονομικών μεταξύ των τάξεων τους.
Οι Ρώσοι βασίζονται στον Kirill Dmitriev, οικονομολόγο και διευθύνοντα σύμβουλο του ρωσικού κρατικού Tαμείου άμεσων επενδύσεων, ενός κυρίαρχου ταμείου εξαρτώμενου από το ρωσικό κράτος.
Οι Αμερικανοί από την πλευρά τους έχουν στις γραμμές τους τον επιχειρηματία Στιβ Γουίτκοφ-Steve Witkoff. Ένα σημάδι ότι τόσο η Ουάσιγκτον όσο και η Μόσχα θεωρούν την οικονομική πτυχή σημαντική για την επίτευξη μιας βιώσιμης και με διάρκεια ειρήνης μεταξύ των δύο δυνάμεων.
Άλλωστε, δεν θα μπορούσε να είναι αλλιώς με το τρομακτικό έλλειμμα της καθαρής χρηματοοικονομικής θέσης των ΗΠΑ των 23.600 δισ. δολαρίων. Αν και πρέπει να ειπωθεί ότι το να φέρουν οικονομικούς εμπειρογνώμονες στο προσκήνιο των διπλωματικών αντιπροσωπειών σημαίνει ξεκάθαρα σηματοδότηση του τρόπου με τον οποίο αυτή η θεμελιώδης πτυχή βγήκε από τον κατάλογο των θεμάτων για τα οποία πρέπει να παραμείνουν επίσημα σιωπηλοί για να μπουν σε αυτά για τα οποία πρέπει να μιλήσουν ξεκάθαρα.
Μια άλλη θεμελιώδης πτυχή είναι η αντιστροφή της σύνθεσης των διπλωματικών τραπεζιών. Αν στο παρελθόν η Ουάσιγκτον έκανε πρώτα συμφωνίες με τους συμμάχους της και μετά έφερε ό,τι είχε συμφωνηθεί προηγουμένως στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, τώρα, με την διαχείριση Τραμπ όλα φαίνονται να έχουν ανατραπεί: η Ουάσιγκτον συναλλάσσεται απευθείας με τις μεγάλες δυνάμεις (στην περίπτωση αυτή τη Ρωσία) χωρίς προηγουμένως να έχει απευθυνθεί σε κανέναν, και στη συνέχεια καλεί τις πρώην συμμαχικές χώρες να αποδεχθούν τα συμφωνηθέντα χωρίς να πουν λέξη. Η έννοια της Συλλογικής Δύσης μπορεί να θεωρηθεί νεκρή!
Ερχόμενοι στα συγκεκριμένα αποτελέσματα αυτής της συνόδου, ας πούμε ότι το πρώτο θεμελιώδες βήμα ήταν η πλήρης αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων μεταξύ των δύο δυνάμεων, με τη συνακόλουθη επιστροφή των αντίστοιχων διπλωματικών αντιπροσωπειών στις πρεσβείες στα προ κρίσης επίπεδα.
Όσον αφορά την ουκρανική κρίση, έλαβαν χώρα οι πρώτες πολύ ελπιδοφόρες προσεγγίσεις. Οι Αμερικανοί έχουν προτείνει την αποστολή ειρηνευτικών στρατευμάτων στην πρώτη γραμμή του μετώπου, μιλώντας ειδικότερα για βραζιλιάνικα και κινεζικά στρατεύματα.
Επιπλέον, η Ουάσιγκτον έχει προτείνει ένα μορατόριουμ για επιθέσεις σε σταθμούς παραγωγής ενέργειας και σε όλες τις ενεργειακές υποδομές. Από τη ρωσική πλευρά, υπογραμμίστηκε ότι η Μόσχα δεν σκοπεύει να δεχτεί ειρηνευτικά στρατεύματα από ευρωπαϊκές χώρες επειδή θεωρούνται μεταμφιεσμένα στρατεύματα Νάτο.
Όσον αφορά το μορατόριουμ για τους βομβαρδισμούς ενεργειακών υποδομών, οι ρώσοι υπογράμμισαν ότι κάνουν πολύ περισσότερο κακό στους ουκρανούς από ό,τι το Κίεβο καταφέρνει να κάνει σε αυτούς, αλλά γενικά φαίνεται ότι το θέμα μπορεί να συζητηθεί φτάνει κάποιος, για να το πούμε με τον Λαβρόφ: «να χτυπήσει το χέρι του Ζελένσκι», ο οποίος βομβάρδισε το καζακικό αντλιοστάσιο πετρελαίου στο Κουμπάν, στον ρωσικό Καύκασο, βλάπτοντας παραδόξως τα δυτικά συμφέροντα περισσότερο από τα ρωσικά.
Αλλά είναι στο μεγάλης κλίμακας οικονομικό επίπεδο που φαίνεται να έχουν ανοίξει εξαιρετικές προοπτικές στις διμερείς σχέσεις Ουάσιγκτον και Μόσχας με τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Marco Rubio να δηλώνει: «Η Αμερική πρέπει να εκμεταλλευτεί την απίστευτη ευκαιρία να συνεργαστεί με τη Ρωσία σε γεωπολιτικό επίπεδο, σε θέματα κοινού ενδιαφέροντος, και ειλικρινά και σε οικονομικό επίπεδο, σε ζητήματα που, ελπίζουμε, θα αποδειχθούν θετικά για τον κόσμο, και θα βελτιώσουν τις σχέσεις μεταξύ των δυο σημαντικών χωρών».
Αυτές οι έννοιες επιβεβαιώθηκαν ουσιαστικά και από τον Kirill Dmitriev Concetti questi sostanzialmente confermati anche da Kirill Dmitriev ο οποίος μίλησε ανοιχτά για πιθανή ρωσοαμερικανική συνεργασία στον τομέα της ενέργειας σχετικά με τα κοιτάσματα της Αρκτικής.
Άλλο θεμελιώδες θέμα που καλύφθηκε ήταν αυτό της μελλοντικής θέσης του Κιέβου στη διεθνή σκηνή. Για τη ρωσική αντιπροσωπεία, η Ουκρανία δεν θα πρέπει να είναι μέρος του Νάτο, αλλά αν το θέλουν στο Κίεβο θα μπορούν να ενταχθούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Προφανώς αυτή είναι μια λογική πρόταση, στην πραγματικότητα είναι –κατά την ανάγνωση μου– ένα δηλητηριώδες χάπι που δίνεται στις ευρωπαϊκές χώρες. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η Ουκρανία είναι μια εντελώς κατεστραμμένη χώρα και θα κατοικείται επίσης από έναν ηλικιωμένο πληθυσμό και πρώην στρατιώτες που συχνά είναι ανάπηροι έχοντες ανάγκη ακριβής φροντίδας.
Ουσιαστικά, με την ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ, η Ευρώπη θα πρέπει να επωμιστεί το τεράστιο κόστος για την ανοικοδόμηση (το Bloomberg υπολογίζει γύρω στα 500 δισεκατομμύρια δολάρια σε 10 χρόνια) και για ευημερία, ενώ ουσιαστικά δεν θα πάρουν τίποτα σε αντάλλαγμα, δεδομένου ότι ακόμη και οι ορυκτοί πόροι της χώρας έχουν ουσιαστικά δοθεί στους αμερικανούς.
Όπως μπορούμε να κατανοήσουμε ένα ουσιαστικά μη βιώσιμο βάρος για την Ευρώπη, η οποία, εκτός από το κόστος της ανοικοδόμησης της Ουκρανίας, θα πρέπει να επωμιστεί το κόστος των επόμενων εμπορικών δασμών που θα επιβάλει η κυβέρνηση Τραμπ, καθώς και φυσικά την ασυνήθιστη αύξηση των στρατιωτικών δαπανών, δεδομένου ότι οι Αμερικανοί έχουν ήδη δηλώσει επίσημα ότι δεν σκοπεύουν πλέον να στηρίξουν την ευρωπαϊκή άμυνα επωμιζόμενοι το μεγαλύτερο μέρος των εξόδων.
Εν ολίγοις, μια πραγματική οικονομική καταστροφή διαφαίνεται για την Ευρώπη. Επιπλέον, πρόκειται για μια «κατραπακιά» που την άξιζε, πολύ καλά, δεδομένης της τρελής αποπληθωριστικής πολιτικής, που ασκείται εδώ και πάνω από 20 χρόνια, η οποία επέτρεψε στα ευρωπαϊκά προϊόντα (ιδίως τα γερμανικά) να επιτεθούν στις παγκόσμιες αγορές, κονιορτοποιώντας τα αμερικανικά προϊόντα.
Αυτή η συμπεριφορά, όπως είχε ήδη προειδοποιήσει ο Κέινς στα ημερολόγιά του, μακροπρόθεσμα οδηγεί σε ένοπλες συγκρούσεις («Το διεθνές χρήμα», εκδόθηκε στην Ιταλία από τον Sellerio). Και αυτή τη φορά ήταν έτσι, και αυτή τη φορά η Γερμανία έχασε, παρασύροντας μαζί της όλη την Ευρώπη στον αφανισμό της.
Η Ευρώπη απαντά σε αυτή την ιστορική καταστροφή με αόριστες συνόδους κορυφής, οι οποίες εκτός από τη μη λήψη συγκεκριμένων αποφάσεων δεν προσφέρουν πλέον ούτε τις συνηθισμένες και μπαγιάτικες φωτογραφικές ευκαιρίες με εκθαμβωτικά χαμόγελα από τους ευρωπαίους ηγέτες.
Αυτή τη φορά υπάρχει μόνο ο λογαριασμός προς πληρωμή, όπως αποδεικνύεται από τη ζοφερή ματιά της Μελόνι στην αναμνηστική φωτογραφία της άχρηστης μακρονικής συνόδου κορυφής στο Παρίσι.
Μια τελευταία θεώρηση: πολλοί θα πουν ότι η διαφαινόμενη ήττα της Ευρώπης θα είναι το αποτέλεσμα της «προδοσίας» της κυβέρνησης Τραμπ που διαπραγματεύτηκε άμεσα με τους ρώσους, παρακάμπτοντας τους ευρωπαίους «συμμάχους».
Στην πραγματικότητα, όταν εμφανίζεται ο κίνδυνος της ήττας, οι αμερικανοί ουσιαστικά ενεργούν πάντα έτσι. και το 2021, αποφάσισαν μονομερώς να αποσυρθούν από το Αφγανιστάν και στην επακόλουθη σύνοδο κορυφής των υπουργών άμυνας του Νατο al successivo vertice dei ministri della difesa della Nato στις ενστάσεις ιταλών και άγγλων απάντησαν απλώς «μείνετε εσείς, αν θέλετε!» ακριβώς όπως τώρα, δεν αναγκάζουν τους ευρωπαίους να συνάψουν ειρήνη με τη Ρωσία: Ο υπουργός Άμυνας Πιτ Χέγκσεθ-Pit Hegseth έχει ήδη ξεκαθαρίσει ότι αν οι ευρωπαίοι θέλουν μπορούν να στείλουν στρατεύματα στην Ουκρανία… αλλά χωρίς κάλυψη του άρθρου 5 του Nato.
Δημοκρατικοί ή ρεπουμπλικάνοι λίγα αλλάζουν, όταν τα ζωτικά συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών διακυβεύονται στην Ουάσιγκτον, δεν σκέφτονται ούτε για ένα δευτερόλεπτο να αδειάσουν τους ευρωπαίους «συμμάχους» τους.
[1]. prossemica: Η επιστήμη που μελετά τον χώρο ή τις αποστάσεις ως επικοινωνιακό γεγονός. δηλαδή η μελέτη, σε ψυχολογικό επίπεδο, των πιθανών σημασιών των υλικών αποστάσεων που τείνει να τοποθετεί ο άνθρωπος μεταξύ του εαυτού του και των άλλων.
από εδώ da qui Giuseppe Masala
Μιχάλης ‘Μίκε’ Μαυρόπουλος La Bottega del Barbieri
