«Δεν είναι η ιστορία που τελείωσε. Η ιστορία «σας» τελείωσε, αυτή που πιστεύετε πως θα μπορούσε να κυβερνήσει τον κόσμο αποκλείοντας το μισό ανθρώπινο είδος, ότι θα μπορούσε να περάσει ως «ουδέτερος» και «καθολικός» ο λόγος ενός και μόνο είδους…
Ξεπεράστε το, λογικευτείτε, αξιοποιήστε επιτέλους αυτή την «αναλογία», εκείνο το «λόγο», που με τόση αλαζονεία υψώνετε πάνω από όλες τις άλλες ανθρώπινες ικανότητες… Ο φεμινισμός είναι μια νέα επίγνωση του εαυτού μας και του κόσμου, ένας διαφορετικός τρόπος σκέψης και δράσης στην ιδιωτική και δημόσια ζωή, μια διαδικασία απελευθέρωσης από προκαταλήψεις, νοητικά σχήματα…
Αλλά, πάνω απ’ όλα, είναι το «απροσδόκητο»… Υπολογίζω στην ικανότητα του φεμινισμού να κλονίζει τις συνειδήσεις, να βγάλει στους δρόμους και τις πλατείες την οργή του αλλά και το θάρρος του, τη δημιουργικότητά του, τη δύναμη του να ενώνει για όλα όσα κινούνται σήμερα στην προοπτική ενός «άλλου δυνατού κόσμου»…». Μια επιστολή από τη Lea Melandri
Φωτογραφία των Non una di meno Reggio Emilia (Ιούλιος 2022)
Γιατί αυτή η «παλίρροια» κοριτσιών / αγοριών θα έπρεπε να σας ψηφίσουν, όταν εσείς δεν τα βλέπετε καν, όταν είστε ανά πάσα στιγμή στην τηλεόραση και στις πολυσύχναστες πορείες τους δεν αφιερώνονται ούτε οι τίτλοι τέλους των ειδήσεων, όταν κανένας δημοσιογράφος σκέφτεται να κάνει μια έρευνα για τις ανάγκες, τις επιθυμίες, τα όνειρα μιας γενιάς που έχει πολλά να σας διδάξει για την κρίση του μοντέλου πολιτισμού που έχουμε κληρονομήσει, πατριαρχικού, καπιταλιστικού, ρατσιστικού και με νοσταλγικές εξεγέρσεις αυταρχικών καθεστώτων;
Γιατί να ενδιαφέρονται για θεσμούς που δεν έχουν δείξει καμία ικανότητα ανανέωσης, παρότι παρακινούνται από αντιεξουσιαστικά, ελευθεριακά, κινήματα αλληλεγγύης, που δεν έλειψαν ποτέ από τη Χώρα μας και που σας αμφισβητούν, σας ανακρίνουν σχετικά με τον συντηρητισμό σας, την αυτοαναφορικότητα σας;
Γιατί να νοιάζονται για τις κουρασμένες και επαναλαμβανόμενες «εξομολογήσεις» σας για λάθη, ελλείψεις, υποσχέσεις για ανανέωση, όταν οι κυβερνήσεις που αντιμετωπίζουμε εδώ και χρόνια μας οδηγούν στην καταστροφή, στην αυξανόμενη φτώχεια, τη βία κατά των γυναικών, την ενίσχυση του οπλοστασίου του πολέμου, την εχθρότητα προς τους μετανάστες, την φασιστική νοσταλγία που απειλούν τα κεκτημένα δικαιώματα και ελευθερίες;
Γιατί πρέπει, ως φεμινίστριες, να δώσουμε τα εύσημα στις γυναίκες που αναδύονται μόνο επειδή είναι ενσωματωμένες στη δική σας κοσμοθεωρία, έτοιμες να υποστηρίξουν την αυξανόμενη αδυναμία σας με τη δύναμή τους;
Δεν είναι η ιστορία που τελείωσε. Η ιστορία «σας» τελείωσε, η »δική» σας ιστορία, αυτή που πίστεψε ότι θα μπορούσε να κυβερνήσει τον κόσμο αποκλείοντας το μισό ανθρώπινο είδος, ότι θα μπορούσε να περάσει ως «ουδέτερη» και «καθολική, παγκόσμια» τη λέξη, το λόγο ενός μόνο φύλου, του αρσενικού.
Ξεπεράστε το, λογικευτείτε, αξιοποιήστε επιτέλους αυτή την «αναλογία, αυτή τη σχέση», εκείνο τον «λόγο», που με τόση έπαρση υψώνετε πάνω από όλες τις άλλες ανθρώπινες ικανότητες, ιδιότητες, ταυτισμένο με ένα θηλυκό – σώμα, φύση, ζωικότητα.
Από την εμφάνισή του, στις αρχές της δεκαετίας του ’70, ήταν ξεκάθαρο ότι η πιο ριζική αμφισβήτηση της πολιτικής γεννιόταν με τον φεμινισμό, ξεκινώντας από τις ρίζες της: το διαχωρισμό μεταξύ του σώματος και της πόλεως, μεταξύ ενός φύλου που κερδίζει και του αποκλεισμού του άλλου, θεωρούμενου «κατώτερη ζωή».
Αποκαλύπτονταν η επίγνωση της σεξιστικής, πατριαρχικής θεμελίωσης μιας ιστορικής κοινότητας ανδρών που είχε παρουσιαστεί ως το ανθρώπινο στην πληρότητα του. Με μια πρακτική που ανακάλυπτε εκ νέου την πολιτική φύση βασικών ανθρώπινων εμπειριών, όπως η σεξουαλικότητα, η μητρότητα και όλα τα γεγονότα που έχουν το σώμα ως μέρος της διαφοράς, σώμα που ενδιαφέρεται άμεσα για αυτά τα θέματα, υποβιβασμένα στην ακινησία των φυσικών νόμων, ήταν προφανές ότι η πολιτική, για να είναι ακόμα αξιόπιστη, θα έπρεπε να είχε επαναπροσδιοριστεί.
Δεν έγινε έτσι. Αν και το γυναικείο κίνημα είναι το μόνο που επέζησε στα τέλη της δεκαετίας του ’70, πόσες φορές έχουμε ακούσει ή διαβάσει από γνωστούς σχολιαστές, πολιτικούς και διανοούμενους να λεν ότι ήταν «νεκρό» ή «σιωπηλό», εκτός από το να το ανακαλούν στις πλατείες όταν βόλευε τα πολιτικά τους συμφέροντα;
Να αποκαλούμαστε φεμινίστριες και απαιτώντας ότι στα έγγραφα των κομμάτων ή ομάδων με τις οποίες υπάρχει μεγαλύτερο μοίρασμα στόχων – όπως ο περιβαλλοντισμός, ο αντιρατσισμός, ο αντικαπιταλισμός κ.λπ. -, να αναφέρεται η πατριαρχική κουλτούρα, η σεξουαλική και τη έμφυλη βία, ως το θεμέλιο όλης της φρίκης που μας χάρισε η ιστορία, είναι ένα απαραίτητο βήμα για να φτάσουμε σε αυτή τη συλλογική δύναμη ή την «ενότητα των πολλών» (Roberto Ciccarelli), που μπορεί πραγματικά να αλλάξει τη μοίρα του κόσμου.
Τα άλματα της ιστορικής συνείδησης, οι «επαναστατικές» εποχές της δεν εξαντλούνται σε μια γενιά. Όλοι ξέρουμε τι σημαίνει να είσαι άνδρας ή γυναίκα, αρσενικά ή θηλυκά, είναι όμως σαν να έπρεπε η καθεμία, ο καθένας ξεχωριστά να το ανακαλύψει εκ νέου, ξεκινώντας από ένα ερώτημα που τίθεται μέσα του, όταν συνειδητοποιεί ότι οι ρόλοι και οι ταυτότητες των φύλων ανήκουν στην ιστορία, στον πολιτισμό, και ως τέτοια είναι επεξεργάσιμα, μετατρέψιμα.
Ο φεμινισμός είναι μια νέα επίγνωση του εαυτού και του κόσμου, ένας διαφορετικός τρόπος σκέψης και δράσης στην ιδιωτική και δημόσια ζωή, μια διαδικασία απελευθέρωσης από προκαταλήψεις, νοητικά σχήματα, φαντασιακές κατασκευές που έχουμε κληρονομήσει άθελα μας από την κυρίαρχη κουλτούρα. Αλλά, πάνω από όλα, είναι το «απροσδόκητο» που οδήγησε στη γέννηση μιας γυναικείας υποκειμενικότητας, που νομιμοποιείται να «ζει για τον εαυτό της», να αναγνωρίζει τον εαυτό της ως ατομικότητα, πρόσωπο, και όχι μόνο ως ρόλο λειτουργικό για την ευημερία των άλλων.
Παρά το γεγονός ότι εμποδίστηκε, του εναντιώνονται, αφέθηκε αόρατος ακόμα και όταν εισέβαλε στις πλατείες και τους δρόμους των μεγαλουπόλεων με εκδηλώσεις και διαδηλώσεις που είναι αδύνατον να αγνοηθούν λόγω του αριθμού των παρουσών και της δημιουργικότητας, πώς είναι δυνατόν να μην αναγνωρίσουμε ότι έχει διατηρήσει τη δύναμή του, την ικανότητά του να παράγει σκέψη, πρωτοβουλία, συγκρούσεις, να τροφοδοτεί πάθη με διάρκεια που επανεμφανίζονται από γενιά σε γενιά;
Η σχέση μεταξύ κινημάτων και θεσμών έχει χειροτερέψει, και σε κάθε εκλογική περίσταση είναι η αποχή που το αποδεικνύει ξεκάθαρα. Αυτή η «σκανδαλώδης αντιστροφή» μεταξύ ζωής και πολιτικής, που ήταν ήδη ο στόχος από τον οποίο κινήθηκε η πρακτική του μη εξουσιαστικού κινήματος στο σχολείο, που υιοθετήθηκε με μεγαλύτερο ριζοσπαστισμό από τον φεμινισμό με το «ξεκινώντας από τον εαυτό μας», είδε στην πραγματικότητα να ανοίγεται ένα ολοένα μεγαλύτερο χάσμα ανάμεσα σε μια πολιτική που χάνεται πίσω από «προσωπικισμούς» και αυτό που συμβαίνει στην καθημερινή ζωή, στις ανάγκες όπως και στις επιθυμίες των ανθρώπων.
Και ο κίνδυνος είναι σήμερα κάτω από τα μάτια όλων μας: ένα τεράστιο θέμα εμπειρίας, που χαρακτηρίζεται από μια αυξανόμενη ανησυχία λόγω της φτωχοποίησης ενός μεγάλου μέρους του πληθυσμού, την αυξανόμενη επισφάλεια ειδικά στις νεότερες γενιές, τη μοναξιά που προκύπτει από την ιδέα του ατόμου ως «ανθρώπινου κεφαλαίου», γίνεται το πιο γόνιμο έδαφος για μια επιστροφή στις παραδοσιακές αξίες όπως «Θεός, πατρίδα και οικογένεια», παραδοσιακής κληρονομιάς των φονταμενταλισμών της δεξιάς.
Αν επέλεξα τη μορφή της επιστολής, είναι γιατί εξακολουθώ να υπολογίζω στην ικανότητα του φεμινισμού να ταρακουνάει τις συνειδήσεις, να φέρνει το θυμό του αλλά και το θάρρος του στις πλατείες, τη δημιουργικότητά του, τη αθροιστική του δύναμη συνεύρεσης για όλα όσα κυκλοφορούν σήμερα στους δρόμους της προοπτικής ενός «άλλου πιθανού κόσμου». Όπως γράφαμε στο περιοδικό L’erbavoglio, «η επανάσταση, όπως και η επιθυμία, είναι αναπόφευκτη και απρόβλεπτη».
Δημοσιεύτηκε στο Il Riformista (και εδώ με την άδεια της συγγραφέα). Άλλα άρθρα της Lea Melandri μπορείτε να διαβάσετε qui.
Μιχάλης ‘Μίκης’ Μαυρόπουλος comuneinfo
