Πριν από μία εβδομάδα και μέσω ενός χρήσιμου ευρωπαϊκού προγράμματος κυκλοφόρησε και μοιράζεται δωρεάν (κυρίως από το Ινστιτούτο Αλιευτικών Ερευνών της Νέας Περάμου) ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο.
Έχει έναν μάλλον ουδέτερο τίτλο, μια γενική ερώτηση «Τι είναι για σένα αλιευτική πολιτιστική κληρονομιά;». Το περιεχόμενο του παραπέμπει και στην Καβάλα, τις σχέσεις της με τη θάλασσα και την αλιεία. Το βιβλίο επεξεργάστηκαν και επιμελήθηκαν μια ομάδα επιστημόνων (και της περιοχής), η οποία έδρασε στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος HORIZON 2020 κι ειδικότερα της δράσης Pericles. Στο τέλος αυτής της δράσης αποφασίστηκε η έκδοση του βιβλίου, στηριγμένο στις απαντήσεις επί του ερωτήματος «Τι είναι για σένα αλιευτική πολιτιστική κληρονομιά;».
Αυτή ήταν η αρχή. Η αφετηρία. Στην συνέχεια συγκεντρώθηκαν πολύ ενδιαφέροντα κείμενα. Πραγματικές ιστορίες (και) από μια άλλη Καβάλα. Μια άλλη διαδικασία. Μια άλλη αλιεία. Το βιβλίο είναι λοιπόν ο καρπός αυτού του διαλόγου, με την προαναφερθείσα αφορμή.
Στις σελίδες του βιβλίου υπάρχουν κείμενα του Κυριάκου Λυκουρίνου « Τότε με τις φρίσσες. Αναμνήσεις των παιδιών ενός παλιού τρατάρη». Της Ευφροσύνης και του Δημήτρη Μπόσκου, του Λευθέρη Παπαγιαννάκη, του Χρήστου Τζανάκου (φυσικά για το ναυτικό μουσείο του Δήμου Καβάλας) κτλ. Θέματα των κειμένων ο γνωστός λαϊκός καβαλιώτης ζωγράφος Διαμαντής Κέφης κτλ.
Τα ειδικά αυτά κείμενα, αφηγήσεις και αναμνήσεις μιας άλλης εποχής, υπενθυμίζουν την Καβάλα των προηγούμενων δεκαετιών και την ακόμη στενότερη σχέση της με την αλιεία. Περιγράφουν διαδικασίες που δεν υπάρχουν πια. Εποχές μιας αθωότητας και μιας άλλης λειτουργίας. Της οικονομίας αλλά και της οικογένειας. Κάθε κείμενο είναι αυτοτελές. Χρήσιμο για τις συγκρίσεις του τότε με το τώρα.
Τα κείμενα και την έκδοση γενικότερα επιμελήθηκαν (συμμετέχοντας και σε ορισμένα κείμενα) οι Δήμητρα Μυλωνά, Μάνος Κουτράκης, Χρυσούλα Γκούμπλη, Άρης Τσαντιρόπουλος και Αργύρης Σαπουνίδης. Κάποιους τους βλέπουμε σε μια σχετική φωτογραφία.
Στο εισαγωγικό τους κείμενο μεταξύ άλλων αναφέρονται τα ακόλουθα:
«Το βιβλίο αυτό είναι καρπός του διαλόγου που ξεκίνησε με αφορμή το ευρωπαϊκό ερευνητικό πρόγραμμα PERICLES που χρηματοδότησε τις δράσεις μας. Κάναμε την ερώτηση: «Τι είναι για σένα αλιευτική πολιτιστική κληρονομιά;» σε πολλούς ανθρώπους που ο κάθε ένας είχε διαφορετική ιδιότητα, καταγωγή, επάγγελμα, ηλικία, φύλο κ.α. αλλά όλοι κάποια σχέση, άμεση ή έμμεση, με τη θάλασσα και το ψάρεμα.
Η ανταπόκριση που συναντήσαμε ήταν πολύ ενθαρρυντική και έκανε τη δουλειά μας όχι μόνο αποδοτική αλλά και πολύ ευχάριστη. Συναντήσαμε ενδιαφέροντες ανθρώπους, δημιουργικούς, φιλόπονους, με αγάπη και πάθος για τη θάλασσα και τις παραδόσεις της, ανθρώπους με έντονη την αίσθηση της κοινωνικής προσφοράς. Όλοι μας, τα μέλη της ομάδας PERICLES μάθαμε πολλά και κατανοήσαμε σε βάθος τη σύνθετη σχέση των ανθρώπων με τη θάλασσα καθώς και το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον της σχέσης αυτής. Οφείλουμε θερμές ευχαριστίες σε έναν μεγάλο αριθμό ανθρώπων».
Μετά από τρεισήμισι χρόνια το ερευνητικό πρόγραμμα “PERICLES – Preserving and sustainably governing cultural heritage and landscapes in European coastal and maritime regions” ολοκληρώθηκε! Αποχαιρετούμε το PERICLES με την έκδοση ενός βιβλίου.
Στα είκοσι κεφάλαιά του πολλοί απ’ όσους συμμετείχαν στο πρόγραμμα δίνουν την δική τους απάντηση στην ερώτηση «Τι είναι για σένα αλιευτική πολιτιστική κληρονομιά;» Τα κεφάλαιά του διατηρούν την γλώσσα και τον τόνο των συμμετεχόντων και μαζί με την πλούσια εικονογράφηση ζωντανεύουν έναν ψαράδικο κόσμο, πλούσιο και συναρπαστικό!
Το ευρωπαϊκό ερευνητικό πρόγραμμα PERICLES εστιάζει στην καταγραφή και σε προτάσεις για τη διάσωση της πολιτιστικής κληρονομιάς των ακτών και των θαλασσών της Ευρώπης. Συμμετέχουν 10 Ερευνητικά Ιδρύματα και Πανεπιστήμια από 7 χώρες.
Το πρόγραμμα χρηματοδοτείται από το ευρωπαϊκό χρηματοδοτικό πακέτο HORIZON 2020 και το ελληνικό του σκέλος εκτελείται από το Ινστιτούτο Αλιευτικής Έρευνας, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Κρήτης (Τμήμα Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών).
