Αγαπητή Πρωινή,
Στέλνω πρώτα σε εσένα το κείμενό μου αυτό από αγάπη και σεβασμό προς τον φίλο μου Θεόδωρο Θεοδωρίδη, που αν μη τι άλλο έδωσε τον δικό του δύσκολο και μεγάλο αγώνα για τη σωτηρία του κτιρίου του Συνδέσμου Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών. Όσοι προσπάθησαν πλάι του, πέτυχαν πολλά. Όμως είναι πλέον καιρός να ξεφύγουμε από το πρόβλημα και να αντιμετωπίσουμε τις καινούργιες και -ναι- ευοίωνες προοπτικές για την επιβίωση του ιστορικού και βαρυσήμαντου συλλόγου μας.
Γράφει ο Κωστής Σιμιτσής
Στην πόλη μας έχουν γίνει παράδοση οι αδιάλλακτοι αγώνες χωρίς προσαρμογές. Μέχρι τελικής πτώσεως. Από τις αιματηρές διαδηλώσεις για την προστασία των κεκτημένων των καπνεργατών στο μακρινό παρελθόν, όταν όλα τα σάρωναν η βιομηχανοποίηση και η εισβολή του αμερικάνικου καπνού, έως τις αντιφατικές κινητοποιήσεις πότε να φύγουν και πότε να έρθουν τα πετροχημικά, και πιο πρόσφατα τις κατηγορηματικές αρνήσεις αρχών και πληθυσμού στα νατοϊκά λιμάνια, στις φυλακές, στα παραγωγικά εργοστάσια και στα ραντάρ της αεροπορίας, έχουμε συνηθίσει να μαχόμαστε υπέρ των στείρων «όχι» και ξεμάθαμε να παλεύουμε δημιουργικά για καινούργιες ιδέες και προοπτικές. Το διαφορετικό μας ξενίζει. Αργούμε να το αποδεχτούμε και συνήθως το απορρίπτουμε εύκολα. Έτσι χάνονται ευκαιρίες και παραδινόμαστε στη στασιμότητα και στη φθορά.
Μπορούσε άραγε να ξεφύγει από αυτή τη μοίρα ο Σύνδεσμος Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών;
Ένας ιστορικός και πολύτιμος σύλλογος βυθίζεται στη δίνη μιας εξωγενούς κρίσης και τα μέλη του αλληλοσπαράσσονται υπονομεύοντας την επιβίωση και το μέλλον του. Και όμως, η πρόκληση του κτιριακού θα μπορούσε να δώσει φτερά στον σύλλογο και μια νέα πνοή στην πολεοδομική νοοτροπία της πόλης μας.
Το κτίριο ανήκει στην Εκκλησία, η οποία ποτέ δεν έκρυψε τις προθέσεις της: είτε θα γινόταν Εκκλησιαστικό Μουσείο, όπως επιθυμούσε ο μακαριστός Προκόπιος, είτε θα γίνει Κειμηλιαρχείο, όπως σχεδιάζει ο Μητροπολίτης ΦΝΘ κ. Στέφανος. Θα μπορούσε ποτέ να είναι απόλυτα συμβατή η λειτουργία ενός θρησκευτικού χώρου με τις δραστηριότητες ενός πολιτιστικού σωματείου; Ας μη γελιόμαστε. Ο θρησκευτικός χώρος γεννά δεσμεύσεις και περιορισμούς εξ ορισμού και εκ της αποστολής του, που σε τελική ανάλυση αντιφάσκουν προς την πλήρη καλλιτεχνική ελευθεριότητα, την οποία αξιώνει το σωματείο. Η συνύπαρξή τους είναι ένα στοίχημα χαμένο εκ των προτέρων. Αυτό αποδείχθηκε πριν από λίγο καιρό, όταν -μεσούσης της αντιπαράθεσης του Συνδέσμου με τη Μητρόπολη- η προβολή της ταινίας «Αδέσποτα κορμιά» έγινε στο «Αντιγόνη Βαλάκου», υποθέτω επειδή αν γινόταν στο θεατράκι της Στέγης θα επρόκειτο για ακραία και αχρείαστη πρόκληση.
Αδιέξοδα δεν υπάρχουν στην κοινωνική ζωή. Εκτός κι αν εμείς τα στήνουμε μπροστά μας. Ο Σύνδεσμος Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών οφείλει να βρει νέα στέγη. Εκεί όπου θα μπορέσει να αναπτύξει ελεύθερα από κάθε πραγματικό ή φαντασιακό περιορισμό τις δραστηριότητές του. Εκεί όπου θα αναπτυχθεί ο ίδιος κάνοντας μια καινούργια αρχή, καλλιεργώντας τις νέες γενιές των Καβαλιωτών και των μελών του. Εκεί όπου θα προτείνει το δικό του «παράδειγμα» σωτηρίας της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της πόλης μας. Και αξιοποίησης ενός άλλου, πραγματικά διατηρητέου κτιρίου.
Οι εξέχοντες αρχιτέκτονες και όσοι άλλοι μηχανικοί έχουν τοποθετηθεί δημόσια για το θέμα, επειδή αγαπούν τον Σύνδεσμο, μπορούν να διαθέσουν εθελοντικά τις γνώσεις και την ευαισθησία τους για την εκπόνηση όλων των μελετών που απαιτούνται προκειμένου αυτό το άλλο κτίριο να αποκατασταθεί και να γίνει λειτουργικό. Η Αυτοδιοίκηση να υιοθετήσει την προσπάθεια παρέχοντας τεχνική και νομική στήριξη, ώστε η Περιφέρεια να χρηματοδοτήσει από το ΕΣΠΑ τις εργασίες. Όλοι να συνδράμουμε, ο καθένας όπως μπορεί. Γιατί όλοι οι Καβαλιώτες δυνητικά είμαστε μέλη του Συνδέσμου.
Ίσως έτσι σωθεί και το σημερινό κτίριο του Συνδέσμου – Κειμηλιαρχείου. Αφού θα περισσέψει χώρος για το Κειμηλιαρχείο στο ισόγειο, δεν θα χρειαστεί να προστεθεί ένας όροφος στην οικοδομή, που θα μεγαλώσει τον όγκο και ίσως τραυματίσει το οικιστικό περιβάλλον. Αν το κτίριο πράγματι αξίζει να διατηρηθεί και να ανακαινιστεί στη μορφή που έχει και αν αυτό είναι τεχνικά εφικτό, ώστε να μη χαθεί ένα δημιούργημα της καλής περιόδου του Χ. Μπάτση, αυτό εύχομαι κι ελπίζω πως θα το σεβαστούν και θα το πραγματοποιήσουν η Μητρόπολη και όλοι οι φορείς που εμπλέκονται.
Οι παραπάνω απόψεις είναι απολύτως προσωπικές. Απολύτως προσωπικός είναι και ο μικρός κατάλογος των κτιρίων που βρίσκονται στο κέντρο της πόλης και θα μπορούσε να αξιοποιήσει ο Σύνδεσμος σε συνεργασία με τους ιδιοκτήτες: Καπναποθήκη – Παλιό Ωδείο (δημοτικό κτίριο), καπναποθήκη στην οδό Φιλίππου (περιφερειακό), καπναποθήκη πίσω από το ΕΥΚ (κρατικό), οικία Κραντονέλλη στην οδό Βενιζέλου (ιδιωτικό), παλιός ραδιοφωνικός σταθμός στην οδό Κομνηνών (ιδιωτικό).