Δεν απέχει και πολύ από την πραγματικότητα η άποψη πως οι εκλογές γίνονται και για να αποδεικνύεται ότι οι δημοσκοπήσεις πάντα «πέφτουν έξω».
Τα τελευταία 10 χρόνια οι έρευνες κοινής γνώμης εκλογικού ενδιαφέροντος, που διεξάγονται στην Ελλάδα, απέχουν αρκετά από το τελικό αποτέλεσμα των εκλογών. Όμως, η αποτυχία των εκλογικών δημοσκοπήσεων δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο.
Πρόσφατα, στην Τουρκία οι δημοσκοπήσεις ανίχνευαν τον Ταγίπ Ερντογάν πολύ πιο κάτω από το 49,51%, που έλαβε στον πρώτο γύρο των εκλογών. Τα ίδια συνέβησαν στην Βραζιλία και την Πορτογαλία και λίγα χρόνια πιο πριν στις Η.Π.Α., όταν ο Ντόναλντ Τραμπ νίκησε την Χίλαρι Κλίντον, παρά τα αντίθετα ευρήματα των δημοσκοπήσεων.
Η απάντηση στο διαχρονικό, πλέον, ερώτημα, γιατί οι δημοσκοπήσεις πέφτουν έξω και κυρίως στο για ποιο λόγο δεν θεσμοθετείται ένα ρυθμιστικό πλαίσιο λειτουργίας και ελέγχου των δημοσκοπικών εταιρειών, δεν μπορεί να είναι σαφής και μονολεκτική.
Αυτό, άλλωστε, δεν το κατάφερε ούτε η εξεταστική επιτροπή της ελληνικής Βουλής σε πρόσφατο πόρισμά της σχετικά με τη διερεύνηση τυχόν ευθυνών για την πολιτική χειραγώγηση της κοινής γνώμης μέσω δημοσκοπήσεων, από το οποίο, δυστυχώς, δεν γίναμε σοφότεροι.
Επηρεάζουν, όμως, πραγματικά οι δημοσκοπήσεις τις αποφάσεις των ψηφοφόρων; Αν και οι ψηφοφόροι, γνωρίζουν πως ελλοχεύει ο κίνδυνος, οι έρευνες κοινής γνώμης είτε να μην είναι -για αθώο λόγο- ακριβείς είτε να καθρεπτίζουν τις επιθυμίες αυτών που τις παραγγέλνουν, θεωρώ πως η απάντηση είναι καταφατική.
Η με ιδιαίτερη ένταση επαναληπτικότητα παρόμοιων δημοσκοπήσεων, σε χρονικά διαστήματα πλησίον της εκλογικής διαδικασίας είναι βέβαιο πως δημιουργούν κλίμα υπέρ του νικητή των δημοσκοπήσεων, ακόμα και αν η πρώτη θέση έχει κριθεί, καθώς μια σημαντική μερίδα αναποφάσιστων, είναι πιθανό να ψηφίσει το δημοσκοπικά πρώτο κόμμα, γιατί επιθυμεί να είναι στην πλευρά των νικητών.
Βέβαια, διατυπώνεται και η άλλη άποψη πως η καθαρή δημοσκοπικά νίκη του πρώτου κόμματος, επηρεάζει το εκλογικό σώμα προς την αντίθετη κατεύθυνση, δημιουργώντας συνθήκες αποσυσπείρωσης και οδηγώντας το να επιλέξει το δεύτερο ή το τρίτο κόμμα, ώστε οι διαφορές μεταξύ των κομμάτων στο τελικό εκλογικό αποτέλεσμα, να μην είναι χαοτικές.
Σε κάθε περίπτωση, το βέβαιο είναι πως πρέπει άμεσα να επανασχεδιαστεί το νομικό πλαίσιο, μέσα στο οποίο λειτουργούν οι δημοσκοπικές εταιρείες, όταν διενεργούν πολιτικές έρευνες, να ενισχυθεί η διαδικασία ελέγχου της αξιοπιστίας τους και να επανέλθει η δεκαπενθήμερη απαγόρευση δημοσιοποίησης δημοσκοπήσεων πριν την εκλογική διαδικασία, η οποία καταργήθηκε με τον Ν. 4315/2014, ίσως με αυτό τον τρόπο ανακτηθεί και το χαμένο κύρος των δημοσκοπικών εταιρειών.
*Ο Παναγιώτης Μαμτσαδέλης είναι δικηγόρος και μέλος της ΝΕ ΠΑΣΟΚ Καβάλας
