Γράφει ο Θόδωρος Θεοδωρίδης
Ο Άγγλος δημοσιογράφος και ερευνητής Τζωρτζ Φρέντερικ Άμποτ, πραγματοποίησε το 1900 ένα πολύμηνο ταξίδι στην Μακεδονία, ως απεσταλμένος του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ με σκοπό την συλλογή λαογραφικού υλικού.
Η Μακεδονία ως γνωστόν την εποχή εκείνη αποτελούσε τμήμα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Ο Άμποτ έφτασε στη Θεσσαλονίκη σιδηροδρομικώς από βορράν στα τέλη Αυγούστου του 1900 και από εκεί το επόμενο διάστημα πραγματοποίησε μια μεγάλη περιήγηση επισκεπτόμενος πολλές πόλεις και περιοχές της Κεντρικής και Ανατολικής Μακεδονίας καθώς επίσης και το Άγιο Όρος.
Οι εντυπώσεις του από εκείνο το μακρύ ταξίδι αποτυπώθηκαν το 1903 στο βιβλίο του «The tale of a tour in Macedonia» εκτενή αποσπάσματα του οποίου δημοσιεύθηκαν επίσης την ίδια εποχή και στην εφημερίδα «Guardian» του Λονδίνου.
Ένα αιώνα αργότερα, το 2004 το βιβλίο του Άμποτ μεταφράστηκε και κυκλοφόρησε στην Ελλάδα από τις εκδόσεις «Στοχαστής» με τον τίτλο «Ένας Άγγλος στη Μακεδονία του 1900». Μέσα στο βιβλίο αυτό υπάρχουν τρία κεφάλαια που αναφέρονται στην Καβάλα και παρουσιάζουν εξαιρετικό ενδιαφέρον αφού καταγράφουν με λεπτομέρειες τη ζωή στην πόλη και την περιοχή της τον καιρό εκείνο.
Εκεί λοιπόν ανακαλύπτουμε ότι η συζήτηση για την σιδηροδρομική σύνδεση της Καβάλας με το υπόλοιπο δίκτυο μέσω Δράμας είχε αρχίσει από τότε να απασχολεί την τοπική κοινωνία και ιδιαίτερα τους ασχολούμενους με το καπνεμπόριο που άνθιζε εκείνη την εποχή.
Σήμερα, 120 χρόνια μετά, η συζήτηση αυτή συνεχίζεται χωρίς όμως κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα. Ακόμη περιμένουμε το τρένο να έρθει.
Ιδού το σχετικό απόσπασμα από το βιβλίο:
«Η έλλειψη μεταφορικών μέσων είναι ένα δεινό για το οποίο διαμαρτύρονται έντονα τόσο οι καπνοπαραγωγοί όσο και οι καπνέμποροι. Το παράπονο αυτό θα μπορούσε να αρθεί με την κατασκευή ενός κλάδου της σιδηροδρομικής γραμμής που θα συνέδεε τη Δράμα με την Καβάλα, μία απόσταση που δεν υπερβαίνει τα 25 μίλια. Οι έμποροι έχουν προσφερθεί να χρηματοδοτήσουν το σχετικό έργο με δική τους δαπάνη αλλά η Πύλη αρνήθηκε να εξετάσει την πρόταση. Το αποτέλεσμα είναι ότι το προϊόν, το οποίο συμβάλλει σε τέτοιο βαθμό στα έσοδα της Αυτοκρατορίας, πρέπει να μεταφερθεί στο λιμάνι με εκείνες τις πρωτόγονες βοϊδάμαξες που συνιστούν ένα από τα πιο άξεστα και άβολα, αν και ταυτόχρονα ένα από τα πιο διασκεδαστικά μέσα της κατά ξηραν μεταφοράς στη χώρα.
Ως αιτία αυτής της αυτοκτονικής εμμονής φέρεται ο ίδιος φόβος επίθεσης από τη θάλασσα ο οποίος επέβαλε στην Πύλη την αλλαγή του αρχικού σχεδίου της σιδηροδρομικής γραμμής Θεσσαλονίκης – Ντεντέαγατς».
Από το απόσπασμα αυτό καταλαβαίνει κανείς ότι η σιδηροδρομική γραμμή Θεσσαλονίκης – Αλεξανδρούπολης (Ντεντέαγατς) που κατασκευάσθηκε την τελευταία δεκαετία του 19ου αιώνα, σχεδιάστικε αρχικά για να περάσει από την Καβάλα. Η Οθωμανική Αυτοκρατορία όμως την εποχή εκείνη συρρικνωνώταν και παρήκμαζε. Καθώς επαναστάσεις ξεσπούσαν παντού, οι Τούρκοι φοβήθηκαν να στήσουν μια παραλιακή σιδηροδρομική γραμμή που θα ήταν περισσότερο ευάλωτη στις από θαλάσσης προσβολές και επιθέσεις μια και η Αυτοκρατορία υστερούσε κατά πολύ σε ναυτική ισχύ. Έτσι επελέγη η μεσόγεια χάραξη που οδήγησε το τρένο από τη Θεσσαλονίκη προς βορράν και μέσω Κιλκίς, Σερρών και Δράμας να φτάσει στη Θράκη και να συνεχίσει για Αλεξανδρούπολη και Κωνσταντινούπολη.
Έτσι το τρένο χάθηκε τότε οριστικά για την Καβάλα και 130 χρόνια αργότερα ακόμη να φανεί.
- Η φωτογραφία της Καβάλας είναι από την αγγλική έκδοση του βιβλίου του Τζωρτζ Φρέντερικ Άμποτ του 1903
