Ένα ιδιαίτερα σημαντικό επιστημονικό συνέδριο προβλήθηκε στο πλαίσιο συνεντεύξεως τύπου. Το Ινστιτούτο Κοινωνικών Κινημάτων & Ιστορίας Καπνού στην Καβάλα συνεργάζεται με το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, το Πανεπιστήμιο του Αμβούργου και το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Από κοινού διοργανώνουν επιστημονικό συνέδριο στην Καβάλα στις 7-9 Δεκεμβρίου 2018 με θέμα «Ο καπνός στην ιστορία: οικονομικές, κοινωνικές και πολιτισμικές προσεγγίσεις».
Η οργανωτική επιτροπή και το διοικητικό συμβούλιο του ΙΚΚΙΚ συνάντησαν χθες τους δημοσιογράφους. Ο πρόεδρος του ΙΚΚΙΚ Γιάννης Βύζικας χαρακτήρισε το συνέδριο ως ιδιαίτερα σημαντικό και δεν παρέλειψε να σημειώσει ότι οργανώνεται σε μία πόλη που κάποτε ήταν η Μέκκα του καπνού. Θα εξεταστούν, είπε ο κ. Βύζικας, οι επιδράσεις του καπνού στην κοινωνία και την οικονομία. Ευχαρίστησε τους εισηγητές, ξεχωρίζοντας τον Άγγελο Παλικίδη.
Κατά τον κ. Βύζικα, το συνέδριο έχεις ως στόχο να συμβάλει στην ανάπτυξη της περιοχής. Θυμήθηκε ότι φέτος συμπληρώνονται δέκα χρόνια από τη δημιουργία του ΙΚΚΙΚ και δήλωσε τη συμπαράστασή του στον Οσμάν Καβάλα που παραμένει φυλακισμένος από το καθεστώς Ερντογάν. Τέλος, ο Γιάννης Βύζικας εξέφρασε τη λύπη του προς την εταιρεία ΜΙΣΣΙΡΙΑΝ για το περιστατικό της καταστροφικής πυρκαγιάς που εκδηλώθηκε το απόγευμα της Τετάρτης στις εγκαταστάσεις της.
Στη συνέντευξη τύπου μίλησαν και άλλα μέλη της διοικήσεως του ΙΚΚΙΚ και της οργανωτικής επιτροπής του συνεδρίου. Χθες το απόγευμα δόθηκαν στην δημοσιότητα και σχετικά δελτία τύπου. Το πρώτο αναφέρει τα ακόλουθα:
Το ΙΚΚΙΚ σε συνεργασία με το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, το Πανεπιστήμιο του Αμβούργου και το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο διοργανώνουν επιστημονικό συνέδριο στην Καβάλα στις 7-9 Δεκεμβρίου 2018 με θέμα «Ο καπνός στην ιστορία: οικονομικές, κοινωνικές και πολιτισμικές προσεγγίσεις». Η Επιστημονική Επιτροπή του συνεδρίου, η οποία συγκροτήθηκε από Έλληνες και ξένους επιστήμονες εγνωσμένου κύρους, δέχθηκε πάνω από 100 προτάσεις ανακοινώσεων και έκανε δεκτές 48 εισηγήσεις και πάνω από 70 συνολικά εισηγητές. Το συνέδριο είναι το πρώτο που πραγματοποιείται στην Ευρώπη και την Ελλάδα και ένα από τα ελάχιστα στον κόσμο, γι’ αυτό και θα φέρει την Καβάλα στο επίκεντρο του διεθνούς ενδιαφέροντος. Θα συμμετάσχουν πανεπιστημιακοί καθηγητές και ερευνητές πολλών ειδικοτήτων (ιστορικοί, ανθρωπολόγοι, κοινωνιολόγοι, οικονομολόγοι, αρχιτέκτονες, πολεοδόμοι, φιλόλογοι, λαογράφοι, αρχειονόμοι και ιστορικοί της τέχνης) με θέματα που θα αναδεικνύουν όχι μόνο τις πολλαπλές ιστορικές όψεις του καπνικού φαινομένου, αλλά και τις σύγχρονες δυνατότητες πολιτιστικής και τουριστικής του αξιοποίησης.
Το δεύτερο δελτίο αναφέρει επακριβώς το πρόγραμμα του συνεδρίου που είναι το εξής:
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2018
09.00-10.00: εγγραφή συνέδρων, παραλαβή φακέλων
1η παράλληλη συνεδρία: Εμπόριο και επιχειρηματικές στρατηγικές του καπνού Ι
Προεδρείο:
10.00-11.00 Τζιβάρα Παναγιώτα, Εκμισθωτές και καταναλωτές καπνού στο βενετικό Κράτος της Θάλασσας: το δίκτυο της οικονομίας της απόλαυσης
Βόγλη Ελπίδα «Καπνοπωλείον ‘Η Ροδόπη’ (…) επί της διασταυρώσεως των οδών Αιόλου και Πανδρόσου»: Από την ‘ειδοποίηση’ και τη ρεκλάμα του 19ου αιώνα στη μεσοπολεμική διαφημιστική εκστρατεία για τη διαμόρφωση μιας ελληνικής κοινωνικής ‘κουλτούρας’ κατανάλωσης σιγαρέττων
Κυπριωτάκης Δημήτρης, «Τα Κρητικά καπνά». Στοιχεία για το εμπόριο καπνού στην Ανατολική Κρήτη κατά το Μεσοπόλεμο
Zabala, Juan Carmona, Old Practices in a New Framework: the Primary Purchasing of Oriental Tobacco in Interwar Greece
11.00-11.30 Συζήτηση
11.30-12.00: Διάλειμμα
2η παράλληλη συνεδρία: Κράτη και επιχειρήσεις
Προεδρείο:
12.00-13.00 Πρόντζας Ευάγγελος – Φουρνάρη Βιργινία-Αναστασία, Ο καπνός στις Βαλκανικές και Ευρωπαϊκές σχέσεις του μεσοπολέμου
Σπυριδόπουλος Αριστοτέλης, Το ζήτημα του καπνού στις διαπραγματεύσεις για την υπογραφή της πρώτης εμπορικής συμφωνίας Ελλάδας – Τσεχοσλοβακίας 1920 – 1923
Αποστολόπουλος Δημήτρης, Η ελληνογερμανική Συμφωνία του 1950 για τα καπνά (Tabakabkommen)
Λεωνιδάκης Νίκος, Η χρηματοδότηση της εμπορίας και επεξεργασίας του καπνού κατά την μεταπολεμική περίοδο
3η παράλληλη συνεδρία: Ο καπνός στην τέχνη Ι
Προεδρείο:
10.00-11.00 Κιουρτσή-Μιχαλοπούλου Αγγελική, Άρωμα καπνού στο λογοτεχνικό έργο Καβαλιωτών ποιητών και πεζογράφων
Κούγκουλος Θανάσης, Καπνίζοντας στην Κωνσταντινούπολη του 19ου αιώνα: Μαρτυρίες από το ελληνικό μυθιστόρημα των «Αποκρύφων»
Μάρκου Χριστίνα, Ο καπνός ως λογοτεχνικό πρότυπο (Η περίπτωση του μυθιστορήματος «Καπνά» του Ντιμίταρ Ντίμοβ)
Ταστάνη Ελπινίκη, «Αρχάγγελοι της παλικαριάς»: Η εικόνα του λαθρέμπορα καπνού (τέλη 19ου – αρχές 20ού αιώνα) μέσα από τα λογοτεχνικά κείμενα λεσβίων συγγραφέων
11.00-11.30 Συζήτηση
11.30-12.00: Διάλειμμα
4η παράλληλη συνεδρία: Ο καπνός στην τέχνη ΙΙ
Προεδρείο:
12.00-13.00 Moennig Ulrich, «Εθισμός στη νικοτίνη» – ο καπνός, οι περιστάσεις παραγωγής του και η κατανάλωσή του στη νεοελληνική λογοτεχνία
Γαλανόπουλος Γιάννης, Η καλλιέργεια και η επεξεργασία του καπνού. Μια μνημειακή σύνθεση του γλύπτη Χρήστου Καπράλου
Αρκολάκης Μανόλης, Η κινηματογραφική απεικόνιση της βιομηχανίας καπνού
Καλούδη Κωστούλα, The back breaking leaf: Η ζωή των καπνεργατών στην οθόνη
13.00-13.30 Συζήτηση
Επίσημη έναρξη συνεδρίου
17.00-18.00: χαιρετισμοί από φορείς και εκπροσώπους των συνεργαζόμενων πανεπιστημίων
18.00-18.30: Εισαγωγική ομιλία: Σωκράτης Πετμεζάς, «Ο καπνός στην ιστορία»
Απογευματινή συνεδρία Παρασκευής: Η Καβάλα του καπνού
Προεδρείο:
18.45-20.00 Γαβριηλίδου Ζωή
Το γλωσσάρι του καπνού
Καμπάκη-Βουγιουκλή Πηνελόπη, Ένα απόγευμα με τις Καβαλιώτισσες: μίλα μου για τον καπνό
Γαραντούδης Ευριπίδης, Το καπνικό ζήτημα στο έργο ποιητών που συνδέθηκαν με την Καβάλα
Ριτζαλέος Βασίλης, Εβραίοι καπνέμποροι και καπνεργάτες στην Καβάλα κατά την οικονομική κρίση 1929-1932
Παληκίδης Άγγελος, Βιογραφία της λήθης: Σαμπετάι Τσιμίνο, ο τελευταίος Εβραίος καπνέμπορος της Καβάλας
20.00-20.30 Συζήτηση
20.30 Δεξίωση-μουσική εκδήλωση
ΣΑΒΒΑΤΟ 8 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ
1η πρωινή συνεδρία: ο καπνός ως αγροτικό προϊόν
Προεδρείο:
09.30-10.45 Βοζίκας Γιώργος, Τεχνικές παραγωγής και καταμερισμός εργασίας στην καλλιέργεια και χωρική επεξεργασία του καπνού στα Δαρνακοχώρια
Νικολάου Κύριλλος, Αλλαγή καλλιεργειών στη Κύπρο από τα τέλη του 19ου αιώνα από την αμπελοκαλλιέργεια στην καπνοκαλλιέργεια
Μπακιρτζής Ιωάννης, Στοιχεία για την παραγωγή, τη μεταποίηση και το εμπόριο καπνού στην Καβάλα (Τέλη 19ου – αρχές 20ού αιώνα), προερχόμενα από τα δημοσιεύματα της Εβραϊκής “Journal de Salonique”
Σέργης Μανόλης, Η ιστορία του καπνού στη Νάξο (αρχές 20ού αιώνα – 1950) με έμφαση στην περίοδο του Μεσοπολέμου. Συμβολή στη μελέτη της ιστορίας του ελληνικού καπνού
Πατρώνης Βασίλης – Χουλιάρας Σπύρος, Από τις αρχές του 20ού αιώνα στη Μεταπολεμική περίοδο: Διαστάσεις, χωρική επέκταση και συμβολή της καπνοπαραγωγής στην Αιτωλοακαρνανία
10.45-11.15 Συζήτηση
11.15-11.45: Διάλειμμα
2η πρωινή συνεδρία: ο καπνός ως βιομηχανικό προϊόν
Προεδρείο:
11.45-12.45 Ρούπα Ευφροσύνη, Greek Cigarette Packaging: From a Matter of Personal taste to Oriental v.s.National and Corporate Identity
Αναγνωστοπούλου Χρυσούλα, «Βιομηχανία σιγαρέττων εν Σάμω»: Όψεις της επιχειρηματικότητας του καπνεμπορικού οίκου των αδελφών Μ. και Σ. Καραθανάση στη Σάμο (1887-1916)
Καραμπάτσος Χρήστος – Αλέξης Νικόλαος, Η πρώτη εκμηχάνιση της ελληνικής σιγαροποιίας: Μεταξύ των εργατικών αντιδράσεων και της κρατικής επιστασίας.
Φουντανόπουλος Κώστας, «Ο άλλος εργάτης». Καπνεργάτριες και κατανομή της εργασίας στα καπνεργοστάσια της Θεσσαλονίκης του μεσοπολέμου
12.45-13.15 Συζήτηση
13.15-14.30: Ελαφρύ γεύμα
1η απογευματινή συνεδρία: δημόσιες ρητορικές για τον καπνό
Προεδρείο:
15.15-16.30 Καφαντόγιας Άρης, Η κοινωνική διαδρομή του καπνού: Η κατανάλωση και η νομοθεσία του καπνού στην Αυστρία, 1740-1830
Γκοτσίνας Κωστής, «Το χασίς ή τον καπνόν»: το δίλημμα κατά τα πρώτα βήματα της ελληνικής καπνοκαλλιέργειας (1880-1920)
Θεοδωρίδου Γαρυφαλλιά, Ηγεμονικοί λόγοι της Εκκλησίας περί καπνού και καπνίσματος
Χρυσίδης Νικόλαος, Δείγμα πολυτίμητον ευνοίας ή έξις επιβλαβής εις την υγείαν και το πουγγίον; Προς μια καταγραφή των απόψεων για το κάπνισμα στον ελληνικό δημόσιο λόγο το 19ο και τις αρχές του 20ου αιώνα
Αθανασιάδης Χάρης, «Μέρα μαγιού μου μίσεψες…» . Ο ματωμένος Μάης του ’36 στη δημόσια σφαίρα
16.30-17.00 Συζήτηση
17.00-17.30: Διάλειμμα
2η απογευματινή συνεδρία: Η κληρονομιά του καπνού στο αστικό τοπίο
Προεδρείο:
17.30-18.45 Σιναμίδης Ιορδάνης, Ζητήματα ανάδειξης της συλλογικής μνήμης και ένταξης νέων χρήσεων στα αρχιτεκτονικά μνημεία της κληρονομιάς του καπνού
στα αστικά κέντρα της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης
Γκουβούση Σοφία – Ταβλίκος Σπύρος, Θεσσαλονίκη – Πρωτεύουσα πόλη του καπνού. Ανάπτυξη των καπναποθηκών κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα
Ζωΐδης Λέανδρος, Οι καπναποθήκες του Εθνικού Οργανισμού Καπνού και ο αρχιτέκτων Λέανδρος Ι. Ζωΐδης
Δανιήλ Μαρία Καπνεργοστάσια της Αθήνας. Πρόταση διατήρησης της μνήμης που χάνεται
Αδαμάκης Κώστας, Δρόμοι του καπνού στην πόλη του Βόλου
18.45-19.15 Συζήτηση
19.45-20.45: Ξενάγηση στο Μουσείο Καπνού Καβάλας
21.00: Δείπνο
*ΚΥΡΙΑΚΗ 9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2018
1η πρωινή συνεδρία: Αρχεία καπνού
Προεδρείο:
09.30-10.15
Λεμονίδου Έλλη – Χουλιάρας Σπύρος, Οι πηγές για τη μελέτη της ιστορίας του καπνού στο Αγρίνιο
Ρεντετζή Μαρία – Scuermann Sandra, Χρησιμοποιώντας τη Φωτογραφία ως Ιστορικό Τεκμήριο: Το Φωτογραφικό Αρχείο της Reemtsma Cigarettenfabriken του Μουσείου Εργασίας στο Αμβούργο
Γονατίδης Γιάννης, Η ομορφιά της λίστας: χαρτογραφώντας αρχεία για την ιστορία του καπνού
10.15-10.45 Συζήτηση
10.45-11.00: Διάλειμμα
2η πρωινή συνεδρία: καπνεργασία
Προεδρείο:
11.00-12.00 Μπουσχότεν Ρίκι βαν, Έμφυλες διαστάσεις στην προφορική μνήμη καπνεργατ(ρι)ών της καπνοβιομηχανίας «Ματσάγγος» του Βόλου
Μπέτας Θανάσης, Κυριακή Κερανίδου, ετών 7, πακεταρίστρια. Παιδική εργασία στον κλάδο της ελληνικής καπνοβιομηχανίας κατά τον 20ο αιώνα
Παλούκης Κώστας, Από την κριτική του “συντεχνιασμού” και του “ενιαίου μετώπου” στους “οικονομικούς αγώνες”: πλευρές της τακτικής των κομμουνιστών της καπνεργάτες (1927-1934)
Ραζάκος Χάρης – Κόφφα Δόμνα, Η καταστολή του εργατικού-συνδικαλιστικού κινήματος στα χρόνια του Εμφυλίου: Καβαλιώτες καπνεργάτες στο Έκτακτο Στρατοδικείο
12.00-12.30
12.30-13.30: Συζήτηση στρογγυλής τράπεζας με τίτλο «Καπνός: οι πολλαπλές όψεις ενός ιστορικού φαινομένου» /παρεμβάσεις 10΄
Οι συμμετέχοντες θα αναγραφούν στην τελική έκδοση του προγράμματος
ΠΟΣΤΕΡ
Κίζης Γιάννης, Αρχιτέκτων, Ομότιμος καθηγητής Ε.Μ.Π.
Βρετζάκη Ελένη, Αρχιτέκτων
13.30-14.30: Σύνοψη εργασιών-συζήτηση-κλείσιμο συνεδρίου
******
