Αυτός είναι ένας λόγος που έδωσα την Κυριακή, 28 Απριλίου, σε μια συνάντηση στον καταυλισμό για την Γάζα του Πανεπιστημίου του Princeton. Η ομιλία οργανώθηκε από φοιτητές του θεολογικού Σεμιναρίου του Πρίνστον.
Στις συγκρούσεις που έχω καλύψει ως ρεπόρτερ στη Λατινική Αμερική, την Αφρική, τη Μέση Ανατολή και τα Βαλκάνια, έχω συναντήσει μοναδικά άτομα διαφορετικών πίστεων, θρησκειών, φυλών και εθνικοτήτων που ξεσηκώθηκαν μεγαλοπρεπώς για να αμφισβητήσουν τον καταπιεστή για λογαριασμό των καταπιεσμένων.
Μερικοί από αυτούς πέθαναν. Κάποιοι ξεχάστηκαν. Οι περισσότεροι από αυτούς είναι άγνωστοι.
Αυτά τα άτομα, παρά τις μεγάλες πολιτιστικές διαφορές, είχαν κοινά χαρακτηριστικά: μια βαθιά δέσμευση για την αλήθεια, ήταν αδιάφθοροι, είχαν θάρρος, δυσπιστία στην εξουσία, μίσος για τη βία και μια βαθιά ενσυναίσθηση που επεκτεινόταν σε ανθρώπους διαφορετικούς από αυτούς, ακόμη και σε αυτούς που χαρακτηρίζονται ως εχθροί από την κυρίαρχη κουλτούρα.
Είναι οι πιο εξαιρετικοί άνδρες και γυναίκες που έχω συναντήσει στα 20 χρόνια που εργάζομαι ως ξένος ανταποκριτής. Έστησα τη ζωή μου σύμφωνα με τα πρότυπά τους. Ακούσατε για αυτόν, όπως ο Βάτσλαβ Χάβελ-Václav Havel, που εγώ και άλλοι ξένοι ρεπόρτερ συναντούσαμε τα περισσότερα βράδια, κατά τη διάρκεια της Βελούδινης Επανάστασης του 1989 στην Τσεχοσλοβακία, στο Magic Lantern Theatre στην Πράγα.
Άλλοι, όχι λιγότερο σπουδαίοι, μάλλον δεν τον γνωρίζετε, όπως ο ιησουίτης ιερέας Iganacio Ellacuria, που σκοτώθηκε από τα τάγματα θανάτου στο Ελ Σαλβαδόρ το 1989. Και μετά υπάρχουν εκείνοι οι «κοινοί» άνθρωποι, ακόμα κι αν, όπως έλεγε ο συγγραφέας V.S. Pritchett, κανένας άνθρωπος δεν είναι συνηθισμένος, που διακινδύνευσε τη ζωή του σε περιόδους πολέμου για να δώσει καταφύγιο και προστασία σε εκείνους της αντίθετης θρησκείας ή εθνότητας που διώκονταν και κυνηγήθηκαν.
Και σε μερικούς από αυτούς τους «συνηθισμένους» ανθρώπους οφείλω την ίδια μου τη ζωή. Το να αντιστέκεσαι στο ριζοσπαστικό κακό, όπως κάνετε εσείς, σημαίνει να υπομένεις μια ζωή που σύμφωνα με τα πρότυπα της κοινωνίας γενικότερα είναι μια αποτυχία.
Είναι να προκαλείς την αδικία σε βάρος της καριέρας σου, της φήμης σου, της οικονομικής σου φερεγγυότητας και μερικές φορές της ζωής σου. Είναι να είσαι ένας αιρετικός σε όλη σου τη ζωή. Και, ίσως το πιο σημαντικό σημείο, είναι να αποδεχτείς ότι η κυρίαρχη κουλτούρα, ακόμα και οι φιλελεύθερες ελίτ, σε σπρώχνουν στο περιθώριο και προσπαθούν να δυσφημήσουν όχι μόνο αυτό που κάνεις, αλλά και τον χαρακτήρα σου.
Όταν επέστρεψα στην αίθουσα σύνταξης των New York Times αφού αποδοκιμάστηκα από το πάλκο μιας τελετής αποφοίτησης το 2003 επειδή κατήγγειλα την εισβολή στο Ιράκ και με επέπληξε δημόσια η εφημερίδα για την αντιπολεμική μου στάση, οι δημοσιογράφοι και οι συντάκτες που γνώριζα και είχα δουλέψει μαζί τους για 15 χρόνια χαμήλωσαν τα κεφάλια τους ή γύρισαν από την άλλη όταν βρέθηκα κοντά.
Δεν ήθελαν να μολυνθούν από την ίδια εξοντωτική μόλυνση που σκοτώνει την καριέρα. Οι θεσμοί της κυβέρνησης –το Κράτος, ο τύπος, η Εκκλησία, τα δικαστήρια, τα πανεπιστήμια– μιλούν τη γλώσσα της ηθικής, αλλά υπηρετούν τις δομές εξουσίας, όσο επιθετικές κι αν είναι, που τους παρέχουν χρήματα, κύρος και εξουσία.
Όλα αυτά τα ιδρύματα, συμπεριλαμβανομένης της ακαδημίας, είναι συνένοχοι της σιωπής ή στην ενεργό συνεργασία με το ριζοσπαστικό κακό. Αυτό ίσχυε, ήταν αλήθεια κατά τη διάρκεια της γενοκτονίας που διαπράχθηκε ενάντια στους ιθαγενείς αμερικανούς, στη δουλεία, στο κυνήγι μαγισσών κατά την εποχή του Μακάρθι, στα κινήματα για τα πολιτικά δικαιώματα και κατά του πολέμου και του αγώνα κατά του καθεστώτος του απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική. Οι πιο γενναίοι εκκαθαρίζονται και μεταμορφώνονται σε παρίες.
Όλοι οι θεσμοί, συμπεριλαμβανομένης της εκκλησίας, έγραψε ο θεολόγος Paul Tillich, είναι εγγενώς δαιμονικοί. Και μια ζωή αφιερωμένη στην αντίσταση πρέπει να δέχεται ότι μια σχέση με οποιονδήποτε θεσμό είναι συχνά προσωρινή, γιατί αργά ή γρήγορα αυτός ο θεσμός θα απαιτήσει πράξεις σιωπής ή υπακοής που η συνείδησή σας δεν θα σας επιτρέψει να κάνετε.
Ο θεολόγος James Cone, στο βιβλίο του «Ο σταυρός και το δέντρο που λιντσαρίσματος», γράφει ότι για τους καταπιεσμένους μαύρους ο σταυρός ήταν ένα «παράδοξο θρησκευτικό σύμβολο επειδή αντιστρέφει το σύστημα αξιών του κόσμου με την είδηση ότι η ελπίδα έρχεται μέσω της ήττας, ότι τα βάσανα και ο θάνατος δεν έχουν τον τελευταίο λόγο, ότι οι τελευταίοι θα είναι οι πρώτοι και οι πρώτοι οι τελευταίοι».
Ο Cone συνεχίζει: Το ότι ο Θεός μπορούσε να «δημιουργήσει μια διέξοδο» στον σταυρό του Ιησού ήταν πραγματικά παράλογο για τη διάνοια, αλλά βαθιά αληθινό στην ψυχή των μαύρων ανθρώπων. Οι σκλαβωμένοι μαύροι που άκουσαν για πρώτη φορά το μήνυμα του Ευαγγελίου κατάλαβαν τη δύναμη του σταυρού.
Ο Χριστός που σταυρώθηκε φανέρωνε τη στοργική και απελευθερωτική παρουσία του Θεού στις αντιφάσεις της μαύρης ζωής, εκείνη την υπερβατική παρουσία στη ζωή των μαύρων χριστιανών που τους εξουσιοδοτούσε να πιστεύουν ότι τελικά, στο εσχατολογικό μέλλον του Θεού, δεν θα νικούνταν από «τα προβλήματα αυτού του κόσμου», όσο μεγάλα και οδυνηρά κι αν ήταν τα βάσανά τους.
Η πίστη σε αυτό το παράδοξο, σε αυτόν τον παράλογο ισχυρισμό της πίστης, ήταν δυνατή μόνο στην ταπεινότητα και τη μετάνοια. Δεν υπήρχε χώρος για τους υπερήφανους και τους δυνατούς, για όσους νομίζουν ότι ο Θεός τους κάλεσε να κυριαρχήσουν στους άλλους. Ο σταυρός ήταν η κριτική του Θεού στη δύναμη – τη λευκή δύναμη – με την ανήμπορη αγάπη, που άρπαζε τη νίκη από την ήττα».
Ο Reinhold Niebuhr ονόμασε αυτή την ικανότητα να αψηφά κάποιος τις δυνάμεις της καταστολής «μια υπέροχη, υπέρτατη τρέλα της ψυχής». Ο Niebuhr έγραψε ότι «τίποτα εκτός από την τρέλα δεν μπορεί να πολεμήσει ενάντια στην κακή δύναμη και την «πνευματική κακία στις υψηλές θέσεις».
«Αυτή η μεγαλειώδης τρέλα, όπως κατάλαβε ο Niebuhr, είναι επικίνδυνη, αλλά είναι ζωτικής σημασίας. Χωρίς αυτή, «η αλήθεια σκοτεινιάζει». Και ο Niebuhr γνώριζε επίσης ότι ο παραδοσιακός φιλελευθερισμός ήταν μια άχρηστη δύναμη στις ακραίες στιγμές.
Ο φιλελευθερισμός, έλεγε ο Niebuhr, «στερείται του πνεύματος ενθουσιασμού, για να μην πω του φανατισμού, που είναι τόσο απαραίτητο για να κάνει τον κόσμο να βγει από την πεπατημένη του τροχιά, από τα πεπατημένα μονοπάτια του.
Είναι πολύ διανοούμενος και πολύ λίγο ευαίσθητος, ελάχιστα συναισθηματικός για να είναι μια αποτελεσματική δύναμη στην ιστορία». Οι προφήτες της εβραϊκής Βίβλου είχαν αυτή την υπέροχη, μεγαλειώδης τρέλα.
Τα λόγια των εβραίων προφητών, όπως έγραψε ο ραβίνος Abraham Heschel, ήταν «μια κραυγή μέσα στη νύχτα». Ενώ ο κόσμος είναι ήσυχος και κοιμάται, ο προφήτης ακούει την έκρηξη από τον ουρανό». Ο προφήτης, επειδή είδε και αντιμετώπισε μια δυσάρεστη πραγματικότητα, αναγκάστηκε, όπως έγραψε ο Heschel, «να διακηρύξει το ακριβώς αντίθετο από αυτό που περίμενε η καρδιά του».
Αυτή η υπέροχη, μεγαλειώδης τρέλα είναι η βασική ποιότητα για μια ζωή αντίστασης. Είναι η αποδοχή του γεγονότος ότι όταν είσαι από την μεριά των καταπιεσμένων αντιμετωπίζεσαι ως τέτοιος. Είναι η αποδοχή του γεγονότος πως, αν και εμπειρικά όλα όσα έχουμε αγωνιστεί να πετύχουμε στη ζωή μας μπορεί να είναι χειρότερα, ο αγώνας μας επικυρώνεται από μόνος του.
Ο ριζοσπάστης καθολικός ιερέας Ντάνιελ Μπέριγκαν-Daniel Berrigan –ο οποίος καταδικάστηκε σε τρία χρόνια ομοσπονδιακή φυλάκιση για το κάψιμο στρατολογικών μητρώων κατά τη διάρκεια του πολέμου του Βιετνάμ– μου είπε ότι η πίστη είναι η πεποίθηση ότι το καλό προσελκύει το καλό.
Οι βουδιστές το αποκαλούν κάρμα. Αλλά είπε ότι για εμάς τους χριστιανούς δεν ξέραμε πού πήγαινε, πως θα τελείωνε. Είχαμε εμπιστοσύνη πως πήγαινε κάπου. Αλλά δεν ξέραμε πού. Καλούμαστε να κάνουμε το καλό, ή τουλάχιστον στο μέτρο κατά το οποίο μπορούμε να το προσδιορίσουμε, και μετά να το αφήσουμε να φύγει, να πάει στην ευχή.
Όπως έγραψε η Hannah Arendt, οι μόνοι ηθικά αξιόπιστοι άνθρωποι δεν είναι αυτοί που λένε «αυτό είναι λάθος» ή «αυτό δεν πρέπει να γίνει», αλλά εκείνοι που λένε «δεν μπορώ». Γνωρίζουν ότι, όπως έγραψε ο Immanuel Kant: «Αν η δικαιοσύνη αφανίζεται, η ανθρώπινη ζωή στη γη έχει χάσει το νόημά της».
Αυτό σημαίνει ότι, όπως ο Σωκράτης, πρέπει να φτάσουμε στο σημείο όπου είναι καλύτερο να υποφέρουμε το λάθος παρά να κάνουμε το λάθος. Πρέπει να βλέπουμε και να ενεργούμε ταυτόχρονα, και δεδομένου του τι σημαίνει να βλέπουμε, αυτό θα απαιτήσει να ξεπεράσουμε την απόγνωση, όχι με τη λογική, αλλά με την πίστη.
Στις συγκρούσεις με τις οποίες ασχολήθηκα είδα τη δύναμη αυτής της πίστης, η οποία βρίσκεται έξω από κάθε θρησκευτική ή φιλοσοφική πίστη. Αυτή η πίστη είναι εκείνο που ο Χάβελ όρισε στο δοκίμιό του «Η δύναμη των ανίσχυρων»: να ζεις στην αλήθεια. Η ζωή στην αλήθεια αποκαλύπτει, εκθέτει τη διαφθορά, τα ψέματα και τις απάτες του Κράτους. Είναι άρνηση να είσαι μέρος της φάρσας, να πάρεις μέρος σε αυτήν.
Ο Τζέιμς Μπάλντουιν-James Baldwin, γιος ενός ιεροκήρυκα και για λίγο και ο ίδιος ιεροκήρυκας, είπε ότι εγκατέλειψε τον άμβωνα για να κηρύξει το ευαγγέλιο. Ήξερε ότι το ευαγγέλιο δεν ακούγονταν τις περισσότερες κυριακές στους χριστιανικούς οίκους λατρείας.
Αυτό δεν σημαίνει ότι η Εκκλησία δεν υπάρχει. Αυτό δεν σημαίνει ότι εγώ απορρίπτω την Εκκλησία. Αντίστροφα. Η Εκκλησία σήμερα δεν βρίσκεται σε κατακόμβες και σε μεγάλο βαθμό άδειους οίκους λατρείας, αλλά εδώ, μαζί σας, με όσους αναζητούν δικαιοσύνη, με εκείνους των οποίων το μη επίσημο δόγμα είναι οι Μακαρισμοί:
Μακάριοι οι πτωχοί στο πνεύμα, γιατί δική τους είναι η βασιλεία των ουρανών. Μακάριοι όσοι κλαίνε, επειδή θα παρηγορηθούν. Μακάριοι οι πράοι, διότι αυτοί θα κατέχουν τη γη. Μακάριοι όσοι πεινούν και διψούν για δικαιοσύνη, γιατί θα χορτάσουν.
Μακάριοι οι ελεήμονες, διότι αυτοί θα ελεηθούν. Μακάριοι οι καθαροί στην καρδιά, γιατί αυτοί θα δουν τον Θεό. Μακάριοι οι ειρηνοποιοί, γιατί θα ονομαστούν γιοι και κόρες του Θεού, μακάριοι όσοι υφίστανται διωγμό για χάρη της δικαιοσύνης, γιατί δική τους είναι η βασιλεία των ουρανών».
Αν ο Ιησούς ζούσε στη σύγχρονη κοινωνία, θα ήταν χωρίς έγγραφα. Δεν ήταν ρωμαίος πολίτης. Ζούσε χωρίς δικαιώματα, υπό ρωμαϊκή κατοχή. Ο Ιησούς ήταν έγχρωμος. Οι Ρωμαίοι ήταν λευκοί. Και οι Ρωμαίοι, που υπερασπίστηκαν την εκδοχή τους για την κυριαρχία των λευκών, κάρφωναν έγχρωμους ανθρώπους σε σταυρούς σχεδόν όσο συχνά εμείς τους τελειώνουμε με θανατηφόρες ενέσεις, τους σκοτώνουμε στους δρόμους, τους κλειδώνουμε σε κλουβιά ή τους σφαγιάζουμε στη Γάζα.
Οι Ρωμαίοι σκότωσαν τον Ιησού επειδή ήταν εξεγερμένος, επαναστάτης. Φοβήθηκαν τον ριζοσπαστισμό του χριστιανικού Ευαγγελίου. Και είχαν δίκιο που το φοβούνταν. Το ρωμαϊκό Κράτος έβλεπε τον Ιησού όπως το αμερικανικό κράτος βλέπει τον Malcolm X και τον Martin Luther King Jr. Τότε, όπως και τώρα, οι προφήτες σκοτώνονταν.
Η Βίβλος καταδικάζει απερίφραστα τους ισχυρούς. Δεν είναι ένα εγχειρίδιο αυτοβοήθειας για να γίνεις πλούσιος. Δεν ευλογεί την Αμερική ή οποιοδήποτε άλλο έθνος. Γράφτηκε για τους ανίσχυρους, για αυτούς που ο James Cone αποκαλεί τους εσταυρωμένους της γης. Γράφτηκε για να δώσει φωνή και να επιβεβαιώσει την αξιοπρέπεια εκείνων που συνθλίβονται από την κακοήθη ισχύ και από την αυτοκρατορία.
Δεν υπάρχει τίποτα εύκολο στην πίστη. Απαιτεί την καταστροφή των ειδώλων που μας υποδουλώνουν, μας καθιστούν σκλάβους. Απαιτεί να πεθάνεις για τον κόσμο. Απαιτεί αυτοθυσία. Απαιτεί αντοχή, αντίσταση. Μας καλεί να δούμε τους εαυτούς μας στους άθλιους της γης. Μας χωρίζει από οτιδήποτε είναι οικείο. Ξέρει ότι όταν νιώθουμε τα βάσανα των άλλων, θα ενεργούμε.
«Μα τι γίνεται με το τίμημα της ειρήνης;» Αναρωτιέται ο Berrigan στο βιβλίο του «No Bars to Manhood». “Σκέφτομαι τους χιλιάδες καλούς, αξιοπρεπείς, φιλειρηνικούς ανθρώπους που έχω γνωρίσει, και αναρωτιέμαι.
Πόσοι από αυτούς είναι τόσο ταλαιπωρημένοι από την ασθένεια της επιδείνωσης της κανονικότητας που, ακόμη κι αν δηλώνουν ότι είναι υπέρ της ειρήνης, τα χέρια τους απλώνουν με έναν ενστικτώδη σπασμό… προς την κατεύθυνση των ανέσεων τους, του σπιτιού τους, της ασφάλειας, του εισοδήματος τους, για το μέλλον τους, τα σχέδιά τους – εκείνο το πενταετές πρόγραμμα σπουδών, αυτό το δεκαετές σχέδιο επαγγελματικής κατάστασης, εκείνο το εικοσαετές σχέδιο οικογενειακής ανάπτυξης και ενότητας, αυτό το πενηντάχρονο σχέδιο αξιοπρεπούς ζωής και έντιμου φυσικού θανάτου».
«Σίγουρα, αφήστε μας την ησυχία», φωνάζουμε, «αλλά ταυτόχρονα αφήστε μας την κανονικότητα, να μην χάσουμε τίποτα, αφήστε τις ζωές μας να παραμείνουν ανέπαφες, δεν γνωρίζουμε ούτε φυλακή, ούτε κακή φήμη, ούτε ρήξη των δεσμών”.
Και αφού πρέπει να αγκαλιάσουμε αυτό και να προστατέψουμε εκείνο, και αφού πάση θυσία –πάση θυσία– οι ελπίδες μας πρέπει να βαδίσουν στον οδικό χάρτη, και αφού είναι ανήκουστο στο όνομα της ειρήνης ένα ξίφος πέφτει, αποδιοργανώνοντας το λεπτό και πονηρό δίκτυο που οι ζωές μας έχουν πλέξει, γιατί είναι ανήκουστο να υφίστανται αδικίες οι καλοί άνθρωποι ή να γκρεμίζονται οικογένειες ή να χάνεται η καλή φήμη, γι’ αυτό φωνάζουμε ειρήνη και ουρλιάζουμε ειρήνη, και δεν υπάρχει ειρήνη.
Δεν υπάρχει ειρήνη γιατί δεν υπάρχουν οικοδόμοι της ειρήνης. Δεν υπάρχει ειρήνη διότι δεν υπάρχουν ειρηνοποιοί, επειδή το να κάνεις την ειρήνη είναι τουλάχιστον άλλο τόσο ακριβό όσο να κάνεις τον πόλεμο, τουλάχιστον άλλο τόσο απαιτητικό, τουλάχιστον άλλο τόσο αποδιοργανωτικό, τουλάχιστον το ίδιο επιρρεπές να φέρει ατίμωση και φυλακή και θάνατο».
Το να κουβαλάς τον σταυρό δεν είναι μια επιδίωξη της ευτυχίας. Δεν αγκαλιάζει την ψευδαίσθηση μιας αναπόφευκτης ανθρώπινης προόδου. Δεν έχει να κάνει με την απόκτηση status, κατάστασης, πλούτου, διασημότητας ή δύναμης. Περιλαμβάνει θυσίες. Πρόκειται για τον γείτονά μας. Τα όργανα της Kρατικής ασφάλειας σας παρακολουθούν και σας παρενοχλούν. Συσσωρεύουν τεράστια αρχεία για τις δραστηριότητές σας. Διαταράσσουν τη ζωή σας.
Γιατί είμαι εδώ μαζί σας σήμερα; Είμαι εδώ γιατί προσπάθησα, όσο ατελώς, να ζήσω το ριζοσπαστικό μήνυμα του Ευαγγελίου. Είμαι εδώ γιατί ξέρω ότι δεν έχει σημασία τι λέμε ή δηλώνουμε, ή επαγγέλλεται ο καθείς αλλά τι κάνουμε. Είμαι εδώ διότι έχω δει ότι είναι δυνατόν να είσαι εβραίος, βουδιστής, μουσουλμάνος, χριστιανός, ινδουιστής ή άθεος και να κουβαλάς το σταυρό. Τα λόγια είναι διαφορετικά, αλλά η αυτοθυσία και η δίψα για δικαιοσύνη είναι ίδιες.
Αυτοί οι άντρες και αυτές οι γυναίκες, που μπορεί να μην επαγγέλλονται αυτό που ομολογώ εγώ ή να πιστεύουν αυτό που εγώ πιστεύω, είναι αδέρφια και αδερφές μου. Και στέκομαι δίπλα τους, τιμώντας και σεβόμενος τις διαφορές μας και βρίσκοντας ελπίδα, δύναμη και αγάπη στην κοινή μας δέσμευση. Σε τέτοιες στιγμές ακούω τις φωνές των αγίων που μας προηγήθηκαν.
Η σουφραζέτα Susan B. Anthony, η οποία ανακοίνωσε ότι η αντίσταση στην τυραννία είναι υπακοή στον Θεό, και η σουφραζέτα Elizabeth Cady Stanton, η οποία είπε: «Τη στιγμή κατά την οποία αρχίζουμε να φοβόμαστε τις απόψεις των άλλων και διστάζουμε να πούμε την αλήθεια που είναι μέσα μας, και για λόγους πολιτικής σιωπούμε όταν θα πρέπει να μιλήσουμε, οι θεϊκές πλημμύρες φωτός και ζωής δεν κυλούν πλέον στις ψυχές μας».
Ή ο Henry David Thoreau, που μας είπε ότι θα πρέπει πρώτα να είμαστε άντρες και γυναίκες και μετά υποτελείς, ότι θα πρέπει να καλλιεργούμε το σεβασμό όχι για το νόμο αλλά για αυτό που είναι σωστό. Και ο Φρέντερικ Ντάγκλας-Frederick Douglass, ο οποίος μας προειδοποίησε: «Η εξουσία δεν παρέχει τίποτα χωρίς μια απαίτηση.
Ποτέ δεν το έκανε και δεν πρόκειται ποτέ να το κάνει. Μάθετε σε τι θα υποταχθεί ήρεμα ένας λαός και θα έχετε ανακαλύψει το ακριβές μέτρο της αδικίας και της προσβολής, του στραβού που θα του επιβληθεί και που θα συνεχιστούν μέχρι να αντισταθεί με τα λόγια ή με τα χτυπήματα, ή αμφότερα.
Τα όρια των τυράννων καθορίζονται από την αντίσταση αυτών που καταπιέζουν». Και η σπουδαία ακτιβίστρια του 19ου αιώνα Mary Elizabeth Lease, που βρόντηξε: «Η Wall Street κατέχει τη Χώρα. Δεν είναι πλέον μια κυβέρνηση του λαού, από τον λαό και για τον λαό, αλλά μια κυβέρνηση της Wall Street, από την Wall Street και για την Wall Street.
Οι πολλοί απλοί άνθρωποι αυτής της Χώρας είναι σκλάβοι και το μονοπώλιο είναι ο κύριος-το αφεντικό». Και ο στρατηγός Smedley Bulter, ο οποίος είπε ότι μετά από 33 χρόνια και τέσσερις μήνες στο Σώμα Πεζοναυτών συνειδητοποίησε ότι δεν ήταν παρά ένας γκάνγκστερ για τον καπιταλισμό, καθιστώντας το Μεξικό ασφαλές για τα αμερικανικά πετρελαϊκά συμφέροντα, κάνοντας την Αϊτή και την Κούβα ασφαλείς για τις τράπεζες και ειρηνεύοντας τη Δομινικανή Δημοκρατία για τις εταιρείες ζάχαρης.
Ο πόλεμος, έλεγε, είναι ένα racket, μια εκβιαστική ενέργεια στην οποία οι υποταγμένες χώρες εκμεταλλεύονται από τις οικονομικές ελίτ και από τη Wall Street, ενώ οι πολίτες πληρώνουν το λογαριασμό και θυσιάζουν τους νέους και τις νέες τους στο πεδίο της μάχης για την εταιρική απληστία.
Ή ο Eugene V. Debs, ο σοσιαλιστής υποψήφιος για πρόεδρος, ο οποίος το 1912 συγκέντρωσε σχεδόν ένα εκατομμύριο ψήφους, ίσο με το 6%, και που οδηγήθηκε στη φυλακή από τον Woodrow Wilson επειδή εναντιώθηκε στον α’ παγκόσμιο πόλεμο, και ο οποίος είπε στον κόσμο: «Όσο υπάρχει μια κατώτερη τάξη, είμαι μέρος της, και όσο υπάρχει ένα εγκληματικό στοιχείο, εγώ είμαι μέρος της, και όσο υπάρχει μια ψυχή στη φυλακή, εγώ δεν είμαι ελεύθερος».
Και ο ραβίνος Heschel, ο οποίος όταν επικρίθηκε επειδή πορεύτηκε μαζί με τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ το σάββατο στη Σέλμα, απάντησε: «Προσεύχομαι με τα πόδια μου», και ο οποίος ανέφερε τα λόγια του Σάμιουελ Τζόνσον, ο οποίος έγραψε: «Το αντίθετο του καλού δεν είναι κακό. Το αντίθετο του καλού είναι η αδιαφορία».
Και η Rosa Parks, η οποία αμφισβήτησε το σύστημα διαχωρισμού στα λεωφορεία και δήλωσε: «Η μόνη κούραση που είχα ήταν να τα παρατήσω». Και ο Philip Berrigan, ο οποίος υποστήριξε ότι: «Αν ένας ικανός αριθμός χριστιανών ακολουθήσουν το Ευαγγέλιο, μπορούν να γονατίσουν οποιοδήποτε Κράτος».
Και ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ: «Σε ορισμένες θέσεις, η δειλία γεννά το ερώτημα: «Είναι ασφαλές;» Ο οπορτουνισμός θέτει το ερώτημα: «Είναι πολιτικό;» η ματαιοδοξία θέτει την ερώτηση, «Είναι δημοφιλές;» Και φτάνει μια στιγμή που ένας αληθινός ακόλουθος του Ιησού Χριστού πρέπει να πάρει μια θέση που δεν είναι ούτε ασφαλής ούτε πολιτική ούτε δημοφιλής, αλλά πρέπει να πάρει θέση επειδή είναι σωστή».
Πού ήσασταν όταν σταύρωσαν τον Κύριό μου; Ήσασταν εκεί για να σταματήσετε τη γενοκτονία των ιθαγενών αμερικανών; Ήσασταν εκεί όταν ο Καθιστός Ταύρος πέθανε στο σταυρό; Ήσασταν εκεί για να σταματήσετε τη σκλαβιά των αφροαμερικανών;
Ήσουν εκεί για να σταματήσεις τους όχλους που τρομοκρατούσαν μαύρους άνδρες, γυναίκες, ακόμη και παιδιά με λιντσάρισμα κατά τη διάρκεια του Jim Crow; Ήσασταν εκεί όταν καταδίωκαν τους συνδικαλιστές οργανωτές και ο Τζο Χιλ πέθαινε στον σταυρό;
Ήσασταν εκεί για να σταματήσετε τον εγκλεισμό των ιαπώνων αμερικανών κατά τη διάρκεια του Β’ παγκοσμίου πολέμου; Ήσασταν εκεί για να εμποδίσετε τα σκυλιά του Μπουλ Κόνορ ενώ εξαπολύονταν ενάντια στους διαδηλωτές για τα πολιτικά δικαιώματα στο Μπέρμιγχαμ;
Ήσασταν εκεί όταν πέθανε στον σταυρό ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ; Ήσασταν εκεί όταν ο Μάλκολμ Χ πέθανε στο σταυρό; Ήσασταν εκεί για να σταματήσετε τα εγκλήματα μίσους, τις διακρίσεις και τη βία κατά των γκέι, των λεσβιών, των αμφιφυλόφιλων, των queers και των τρανσέξουαλ;
Ήσασταν εκεί όταν πέθανε στον σταυρό ο Μάθιου Σέπαρντ; Ήσασταν εκεί για να σταματήσετε την κακομεταχείριση και μερικές φορές τη σκλαβιά των εργαζομένων στη γεωργική γη αυτής της χώρας; Ήσασταν εκεί για να σταματήσετε τη δολοφονία εκατοντάδων χιλιάδων αθώων βιετναμέζων κατά τη διάρκεια του πολέμου του Βιετνάμ ή εκατοντάδων χιλιάδων μουσουλμάνων στο Ιράκ και το Αφγανιστάν;
Ήσασταν εκεί για να σταματήσετε τη γενοκτονία στη Γάζα; Ήσουν εκεί όταν σταύρωσαν τον Refaat Alareer στο σταυρό; Πού ήταν όταν σταύρωσαν τον Κύριό μου; Ξέρω που ήμουν. Εδώ. Μαζί σας. Aμήν.
Μιχάλης ‘Μίκης’ Μαυρόπουλος La Bottega del Barbieri
