Ο συμπολίτης μας Λευτέρης Κελβερίδης «ξαναχτυπά». Κάνει αισθητή την παρουσία του στην τοπική μας κοινωνία (και όχι μόνο) με ένα ακόμη βιβλίο του, αυτή τη φορά όχι για τον κινηματογράφο που είναι «το γήπεδό του» αλλά με μικρές απολαυστικές ιστορίες από το παρελθόν, όταν ο ίδιος ήταν παιδί ή έφηβος και η ζωή στην Καβάλα ήταν εντελώς διαφορετική. Ανασσύρει από τις δεκαετίες του ’40 και του ’50 μνήμες, γεγονότα, χαρακτηριστικούς τύπους αλλά και μια γλυκιά νοσταλγία που θα μας συγκινήσει όλους, ανεξαρτήτως ηλικίας.
Ο Λευτέρης Κελβερίδης είναι ένα ολοζώντανο παράδειγμα θέλησης για ζωή. Όχι απλώς μιας ζωής διεκπεραιωτικής ίσα ίσα να περνάει η μέρα, αλλά μια ζωής δημιουργικής, με νόημα, με ενδιαφέροντα και με συνεχή αναζήτηση στη γνώση, στις πληροφορίες, στην τέχνη, στον πολιτισμό και στην ουσιαστική χαρά και απόλαυση της κάθε στιγμής.
Το καινούριο του βιβλίο που θα κυκλοφορήσει μέσα στην εβδομάδα έχει τον τίτλο «Ο κύριος Έξαρχος …και άλλες ιστορίες» και η Πρωινή δημοσιεύει σήμερα ένα χαρακτηριστικό αφήγημα από τα δεκατέσσερα που περιλαμβάνονται σ’ αυτό και έχει τον τίτλο «Απαγορεύεται…»
Απαγορεύεται…
Ζηλεύω τα σημερινά παιδιά, αυτά στην ηλικία των 15-18 ετών. Τα βλέπω να κυκλοφορούν, παρέες παρέες, αγόρια και κορίτσια μαζί, ακομπλεξάριστα, ελεύθερα, χωρίς να έχουν γνωρίσει την δική μας καταπίεση και φόβο που μας προκαλούσαν κάποιοι καθηγητές, όχι όλοι, με την παρουσία τους και μόνο.
Στα χρόνια τα γυμνασιακά μου μια λέξη κυριαρχούσε: “Απαγορεύεται”.
Απαγορεύεται το μακρύ μαλλί, απαγορεύεται η κυκλοφορία μετά τις 8 το βράδυ, απαγορεύονται τα πάρτι, ο κινηματογράφος, το θέατρο, ακόμη και με τη συνοδεία γονέων. Και το χειρότερο: απαγορευόταν, από τον γυμνασιάρχη Γεωργίου, η ανάγνωση βιβλίων όπως το «Ένα παιδί μετράει τ’ άστρα» του Μ. Λουντέμη και το «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται» του Ν. Καζαντζάκη. Όσο για συγγραφείς, τα νεοελληνικά αναγνώσματα περιορίζονταν στον Βλαχογιάννη, τον Παπαντωνίου, τον Πολέμη, τον Δροσίνη, καλοί και άγιοι όλοι τους, αλλά ούτε Καβάφης ούτε Βάρναλης ούτε, έστω, Καρυωτάκης. Παντελής απουσία.
Οι παραπάνω απαγορεύσεις, φυσικά, ουδόλως πτοούσαν κάποιους, μεταξύ των οποίων κι εμένα, να αγνοούμε, συστηματικά, όλα τα παραπάνω (και καλά κάναμε, σκέφτομαι τώρα) παρά τις πειθαρχικές διώξεις που μας περίμεναν, αν γινόμασταν τσακωτοί απ’ τον παιδονόμο που είχε οριστεί… μπαμπούλας, για να φροντίζει μη “μολυνθούν” τα χρηστά μας ήθη.
Και κάτι ακόμα, ανατριχιαστικό νομίζω: Σε τακτά χρονικά διαστήματα, το Γυμνάσιο Αρρένων – υποθέτω και το Θηλέων – δεχόταν την επίσκεψη ιερωμένου, πάντα του ίδιου, που, με συναίνεση και προτροπή του γυμνασιάρχη, καλούσε τους μαθητές να εξομολογηθούν τα αμαρτήματά τους! Κάποιοι πείθονταν και πήγαιναν, άλλοι πήγαιναν για να γλυτώσουν το μάθημα. Μετά τη συγχώρεση όμως, όπως μας έλεγαν, ερχόταν και η συμβουλή πως, τυχόν συνέχιση των «αμαρτημάτων» τους, θα τους οδηγούσε – όπως έδειχνε το τεντωμένο δάχτυλο του εξομολογητή – στον γνωστό λόφο όπου – πριν από πολλά χρόνια – βρισκόταν το κτήριο που στέγαζε το «Φθισιατρείο»…
Τα έργα και οι ημέρες του “αλησμόνητου” γυμνασιάρχη μας δεν τελειώνουν όμως εδώ. Μεγάλη ήταν και η αντιπάθεια που έτρεφε προς τον αθλητισμό αλλά και σε όσους συμμετείχαν σε αθλητικούς αγώνες ή σπορ. Τους αποκαλούσε μάλιστα, κοροϊδευτικά, «καρβουνόσκονη», χαρακτηρισμός που παρέπεμπε στο στίβο του Δημοτικού Σταδίου (νυν “Βερούλειο”), ο οποίος ήταν στρωμένος, τότε, μ’ εκείνο το υλικό.
Έτσι, όταν μια μέρα διάβασε, σε ρεπορτάζ τοπικής εφημερίδας (;), το όνομά μου, ανάμεσα στα άλλα της σύνθεσης της ομάδας μπάσκετ του Γυμνασίου Αρρένων, αναφώνησε έκπληκτος μέσα στην τάξη:
– «Κι εσύ καρβουνόσκονη, Κελβερίδη;»
Φαίνεται πως μέχρι τότε θεωρούσε πως εγώ ανήκα ίσως σε πιο intellectual τύπους, που θα ήταν αδύνατο να έχουν ποτέ σχέση με κάτι… βάρβαρο, όπως το μπάσκετ!
Υπήρξε και μια ευτυχής περίοδος όμως, τουλάχιστον για μένα. Στην προτελευταία τάξη του Γυμνασίου, την έβδομη όπως λεγόταν τότε, ήρθε από τη Θεσσαλονίκη ένας νέος στην ηλικία φιλόλογος, ο κ. Τζιμόπουλος, του οποίου οι μέθοδοι διδασκαλίας διέφεραν.
Έτσι, στο μάθημα της Ιστορίας και στο κομμάτι που μιλούσε για την «Αναγέννηση» και τη Ζωγραφική, μεταφερθήκαμε στο υπόγειο όπου, με τη βοήθεια επιδιασκοπίου, μας παρουσίασε και μας ανέλυσε μια σειρά από πίνακες ζωγραφικής. Αυτό για μένα λειτούργησε μαγικά. Χρόνια αργότερα, στα ταξίδια που έκανα, όταν βρέθηκα μπροστά σε κάποιους από εκείνους τους πίνακες, ένιωσα μεγάλη συγκίνηση κι ευγνωμοσύνη για εκείνον, τον «αλλιώτικο» και πρωτοπόρο καθηγητή.
