Γράφει ο Θόδωρος Θεοδωρίδης
Οι συγγραφείς, οι λογοτέχνες, οι ποιητές, οι διανοούμενοι και γενικότερα οι άνθρωποι της τέχνης και του πολιτισμού, κατηγορούνται συχνά ότι δεν παρεμβαίνουν με μια δημόσια δήλωσή τους, ατομικά ή και συλλογικά, να καταδικάσουν τα αρνητικά φαινόμενα που κυριαρχούν τα τελευταία χρόνια στο δημόσιο βίο.
Δεν τολμούν δηλαδή να αποδοκιμάσουν ανοιχτά, φαινόμενα σαν τον ρατσισμό, την ξενοφοβία, την μισαλλοδοξία και κυρίως την ισχυροποίηση και ευρεία απήχηση που απολαμβάνουν όλο και περισσότερο στην κοινωνία, ακροδεξιές και φασιστικές απόψεις και ιδεολογίες αλλά και οι πολιτικοί φορείς που τις εκφράζουν και τις εκπροσωπούν. Σε όλη την Ευρώπη οι ακροδεξιοί – εθνικιστικοί αυτοί πολιτικοί φορείς ερωτοτροπούν πλέον με την εξουσία (στις ΗΠΑ ήδη την κατέλαβαν) ενώ στην Ελλάδα ένα φιλοναζιστικό κόμμα έχει εδραιωθεί στην τρίτη θέση στο κοινοβούλιο με ανοδικές μάλιστα τάσεις των ποσοστών του όπως δείχνουν όλες οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις.
Οι περισσότεροι λοιπόν από τους…«κατηγορούμενους» ανθρώπους της διανόησης και της τέχνης ισχυρίζονται πως ό,τι έχουν να πουν το λένε -σε κάθε περίπτωση- με το έργο τους, με την τέχνη που διακονούν ή ακόμη και με τη ίδια τη στάση ζωής τους. Και πιθανόν να έχουν δίκαιο. Ωστόσο ο πρώτος που το κάνει τον τελευταίο καιρό τόσο εμφατικά και με τέτοια ορμή στο καινούριο του βιβλίο που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Πόλις», είναι ο συγγραφέας Κοσμάς Χαρπαντίδης.
«Το άκυρο αύριο» τιτλοφορείται το νέο μυθιστόρημα του Καβαλιώτη συγγραφέα, ο οποίος βουτάει χωρίς φόβο και αναστολές στα βαθιά, παγωμένα, σκοτεινά και σε ένα βαθμό ανεξερεύνητα νερά της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, σε έναν χωροχρόνο όπου πολλά διαδραματίστηκαν και ακόμη περισσότερα έμειναν ανομολόγητα μέχρι σήμερα και που ο Χαρπαντίδης τολμά με παρρησία να τα φέρει στην επιφάνεια και να τα φωτίσει με την μόνη και πλέον αντικειμενική ματιά που διαθέτει η Ιστορία: την μυθοπλασία!
Το «Το άκυρο αύριο» είναι συγχρόνως ιστορία και μυθοπλασία, αποκαλυπτικό και σπαρακτικό, σκληρό και ευαίσθητο, σύγχρονο και νοσταλγικό.
Σε μια εποχή που η παραλογοτεχνία (ροζ και γκρίζα) κυριαρχεί και αυτή που παραδοσιακά αποκαλούμε καλή λογοτεχνία δεν αποφεύγει συχνά τους συμβιβασμούς, ο Κοσμάς Χαρπαντίδης με το νέο του μυθιστόρημα μοιάζει παράταιρα αντιστασιακός. Και μάλιστα φαίνεται όχι απλώς να ανθίσταται και να μην υποκύπτει στις ευκολίες και τις συμβάσεις στις οποίες η λογοτεχνία όλο και πιο συχνά τελευταία καταφεύγει αλλά να λειτουργεί και να δημιουργεί με μία εμμονική συνέπεια, την οποία οι απλοί και εθισμένοι αναγνώστες – θεατές αυτού του τοπίου την εισπράττουν ίσως και ως …πρόκληση.
Ο Χαρπαντίδης με το «Το άκυρο αύριο» δεν κάνει τίποτα άλλο από το να ταράζει τα ήρεμα νερά μιας -σε ένα βαθμό- αδιάφορης, εφησυχασμένης και ανυποψίαστης κοινωνίας, να μπολιάζει -επιτέλους κάποιος έπρεπε να το κάνει- τη σύγχρονη ελληνική πεζογραφία με ισχυρά εμβόλια κατά του εφησυχασμού απέναντι στο μαύρο που μας σκεπάζει μέρα με τη μέρα όλο και περισσότερο και να μας προσφέρει τελικά ένα αριστουργηματικά δομημένο σύγχρονο μυθιστόρημα.
Τα πρόσωπα, τα γεγονότα, οι καταστάσεις διαγράφονται καθαρά. Έτσι νομίζεις στην αρχή. Είσαι σχεδόν σίγουρος. Κι ύστερα ο Χαρπαντίδης ξεγλιστρά στη φαντασία με τη μαεστρία και το μεράκι παλιού μάστορα της πέτρας. Κτίζει το μυθιστόρημά του λέξη – λέξη, αράδα – αράδα, με πανίσχυρο αρμό τα ιστορικά γεγονότα. Και λίγες σελίδες παρακάτω επιστρέφει στην πραγματικότητα. Και πάλι πετά στη φαντασία κι αυτό το πήγαινε – έλα σε κρατάει καρφωμένο στην ανάγνωση μέχρι την τελευταία σελίδα, μέχρι την τελευταία λέξη.
Το «Το άκυρο αύριο» μοιάζει -πιθανόν και από τον τίτλο του- να επιχειρεί μια απαισιόδοξη ανάγνωση τόσο στην μικροϊστορία μιας περιοχής όσο και πολύ περισσότερο στο μέλλον της χώρας στο οποίο κάποιοι επιχειρούν να επικρατήσουν αγιοποιώντας τα φαντάσματα και τους εφιάλτες του πιο σκοτεινού παρελθόντος.
Ωστόσο ακόμη και στην ακροτελεύτια φράση – ερώτηση του οπισθόφυλλου της προσεγμένης έκδοσης: «Θα υπάρξει, άραγε, αντίσταση απέναντι σε όσους ετοιμάζουν ένα αύριο που μόνο άκυρο μπορεί να φαντάζει για όλους μας;», ο ίδιος ο Χαρπαντίδης αλλά και οι εκδόσεις «Πόλις» σπεύδουν να δώσουν την θετική και εν πολλοίς αισιόδοξη απάντησή τους με την συγγραφή, την έκδοση και την κυκλοφορία αυτού του εξαιρετικού, σύγχρονου, ελληνικού μυθιστορήματος που πλέον όλων των άλλων είναι και μια πρώτη πράξη αντίστασης στη φρίκη και τον τρόμο που μας απειλεί.
ΜΙΚΡΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Ο Κοσμάς Χαρπαντίδης γεννήθηκε στο Νευροκόπι. Σπούδασε νομικά και δικηγορεί από το 1986 στην Καβάλα. Βιβλία του: – Μανία πόλεως, αφηγήματα (Επικαιρότητα, 1993), δεύτερη έκδοση συμπληρωμένη με έξι νέα κείμενα (Κέδρος, 2009) – Οι εξοχές των νεκρών, διηγήματα (Νεφέλη, 1995) – Έκτο δάχτυλο, διηγήματα (Κέδρος, 2002) – Τα δώρα του πανικού, μυθιστόρημα (Κέδρος, 2006) – Κρυφές αντοχές, διηγήματα (Μεταίχμιο, 2011). Έχει επίσης εκδώσει δύο θεατρικά αναλόγια, που συμπεριλήφθηκαν στον τόμο Τα κείμενα των Φιλίππων (Κάπα Εκδοτική, 2015), έχουν παρουσιαστεί στο Φεστιβάλ Φιλίππων-Καβάλας και είναι: – Ο Γιώργος Χειμωνάς περιηγείται στο όρος Σύμβολον (2010) – Από τις επαναστατικές προπόσεις στις εξεγέρσεις της καρδιάς (2012) Έχει γράψει τα κείμενα και έχει επιλέξει τις φωτογραφίες για το λεύκωμα Καβάλα-Θάσος (Μίλητος, 2010).
INFO
Το άκυρο αύριο / Κοσμάς Χαρπαντίδης. – 1η έκδ. – Αθήνα : Πόλις, 2017
Σελίδες: 288
Τιμή: € 15,00
ISBN 978-960-435-523-5 (Μαλακό εξώφυλλο)
