21 Νοεμβρίου 2016
Η Τζουστό, πολλά υποσχόμενη Γαλλίδα σκηνοθέτις, σε αυτή την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία της –που προβλήθηκε στο Φεστιβάλ Καννών 2016 με θετικά σχόλια–, καταπιάνεται με τη ζωή της αμερικανίδας Λόι Φούλερ με μια ομολογουμένως τολμηρή, όσο και φιλόδοξη ματιά.
Η ‘Λόι Φούλερ’ της Στεφανί ντι Τζουστό
Η Τζουστό βασίζει την ιστορία της στο βιβλίο Λόι Φούλερ, χορεύτρια της Μπελ Επόκ του Τζιοβάνι Λίστα, ιστορικού και κριτικού τέχνης, δίνοντας όμως ιδιαίτερη βαρύτητα σε μια μόνο πτυχή της ζωής και της προσωπικότητας της καλλιτέχνιδας, που ερμηνεύει με πάθος και ταλέντο η Soko. Η νεαρή Φούλερ μετά τα πρώτα της βήματα στον κόσμο του θεάματος, εγκαταλείποντας το Ιλλινόις, τη γενέτειρα της, εμφανίζεται στη μεγαλύτερη διάρκεια της ταινίας, να έχει, από τη μια σοβαρά μυοσκελετικά προβλήματα και από την άλλη, να κινδυνεύει να τυφλωθεί από τους πολύ δυνατούς προβολείς κατά τη ροή των παραστάσεων. Στις σωματικές αυτές αδυναμίες της έρχεται να προστεθεί η γνωριμία της με την Ισιδώρα Ντάνκαν, που ενώ η Φούλερ την καλεί να χορέψει με την ομάδα της, γρήγορα αντιλαμβάνεται ότι η νεαρή Ντάνκαν έχει έμφυτο το χορό στο σώμα της – σε αντίθεση με εκείνην— και είναι θέμα χρόνου να την επισκιάσει.
Γράφει η Δέσποινα ΨΑΛΛΗ στο dancepress πως η Τζουστό στην αφήγησή της προσπερνά την ανάδειξη της σημαντικότητας του έργου της Φούλερ για την Ιστορία του χορού και εστιάζει στην καταρράκωση της καλλιτέχνιδας από τη μοιραία συνάντησή της με την Ντάνκαν, παρεμβάλλει κάποιες ασαφείς πτυχές της προσωπικής της ζωής, ενώ αφήνει στο παρασκήνιο την παρουσία της γραμματέας της Γκαμπριέλ, που υπήρξε και η επί δεκαετίες σύντροφος της ζωής της, για να κορυφώσει στον επίλογο της ταινίας, με την κατοχύρωση της ‘χορευτικής’ της πατέντας που τελικά η Φούλερ λαμβάνει και επίσημα από το Κράτος.
Ωστόσο, η Λόι Φούλερ δεν ήταν μόνο η γυναίκα που σκιαγραφεί στην ταινία της η Στεφανί ντι Τζουστό. Η σκηνοθέτις αφήνει στην άκρη το γεγονός, ότι η Φούλερ υπήρξε μια από τις πιο ακριβοπληρωμένες καλλιτέχνιδες της εποχής της, ήταν πρωτοπόρος στη σκηνική της τέχνη, είχε ταλέντο στο τραγούδι, και, καθόλου ασήμαντο, είχε κερδίσει το σεβασμό και τη φιλία σπουδαίων καλλιτεχνών, συγγραφέων και επιστημόνων μεταξύ των οποίων ο Ογκύστ Ροντέν, ο Τουλούζ Λοτρέκ, οι αδελφοί Λυμιέρ, ο Μαλαρμέ, η Μαρί Κιουρί, κ.α. Παράλληλα, παρόλο που και η ίδια η Φούλερ είχε ομολογήσει ότι δεν θεωρούσε τον εαυτό της χορεύτρια, καθώς δεν την απασχολούσε και τόσο η τεχνική, δεν διαφαίνεται καθόλου στην ταινία ότι το εγχείρημά της, δεν παύει να καταγράφεται από τους σύγχρονους ιστορικούς του χορού, ως μια καινοτόμα ανατροπή τής τότε αυστηρά δομημένης γλώσσας του κλασικού μπαλέτου, γεγονός που την κατατάσσει στις πρωτεργάτριες των θεμελίων του σύγχρονου χορού.
Όσο για την Ντάνκαν –που ερμηνεύει υπέροχα η Lily-Rose Depp—η Τζουστό κάπως την αδικεί παρουσιάζοντάς την, σωστά μεν αθώα και προκλητική για την εποχή της, αλλά παράλληλα και ως μια μικρή ντίβα. Η Ντάνκαν θαύμαζε την Φούλερ και είχε δεχτεί της πρότασή της να χορέψει στην ομάδα της, σε αντίθεση με την Ρούθ Σεν Ντενί που είχε επίσης προσκληθεί από τη Φούλερ για να χορέψει μαζί της αλλά αρνήθηκε. Επίσης, στην αυτοβιογραφία της η Ντάνκαν μιλά με θαυμασμό για τη Φούλερ γράφοντας μεταξύ άλλων, ότι: «κανένας μιμητής της ΛόιΦούλερ δεν μπόρεσε ποτέ να αγγίξει το πνεύμα της».
Ποια ήταν η Λόι Φουλερ
Η Λόι Φούλερ (1862 – 1928), αμερικανίδα αυτοδίδακτη χορεύτρια, χορογράφος, σκηνοθέτης και σχεδιάστρια φωτισμού, έγινε διάσημη στην Ευρώπη και στο Παρίσι της Μπέλ Επόκ, όπου έζησε και το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της. Λέγεται ότι, ένα ατυχές συμβάν κατά τη συμμετοχή της ως ηθοποιός σε ένα θεατρικό έργο, όπου το μακρύ και φαρδύ φουστάνι της τυλίχθηκε άχαρα γύρω από το σώμα της και εκείνη το «διόρθωσε» με ένα αυθόρμητο τίναγμα των χεριών της ενθουσιάζοντας το κοινό, στάθηκε η μοιραία ιδέα του μετέπειτα χορογραφικού της έργου.
Η Φούλερ δημιούργησε αρχικά πρωτόλειες χορογραφίες με απλούς βηματισμούς, που η καινοτομία τους στηριζόταν στο δεκάδων μέτρων ανάλαφρο μεταξωτό κοστούμι της και τους φαντασμαγορικούς κυματισμούς που σχημάτιζε με αυτό, φωτίζοντάς το με πολύχρωμα φώτα. Το κοινό της Ευρώπης αγκάλιασε το ‘χορό’ της –που άγγιζε περισσότερο τα όρια της σημερινής περφόρμανς παρά της παράστασης χορού–, γιατί είχε να προτείνει ένα πρωτοποριακό για την εποχή χορευτικό θέαμα, πέρα από κάθε κλασική φόρμα και τεχνική. Η ίδια σχεδίαζε μόνη τα κοστούμια της, όπως επίσης και τα φώτα των παραστάσεών της. Πολύ αργότερα στην καριέρα της, ασχολήθηκε περισσότερο με το σχεδιασμό φωτισμών παρά με το χορογραφικό της έργο.
Η Λόι Φούλερ μαζί με τη συμπατριώτισσά της –και κατά δεκαπέντε χρόνια νεότερή της– Ισιδώρα Ντάνκαν θεωρούνται καθοριστικές μορφές για την ιστορία και την εξέλιξη της χορευτικής τέχνης, καθώς άνοιξαν το δρόμο για το σύγχρονο χορό. Ήταν οι πρώτες που έσπασαν το φράγμα της κλασικής τεχνικής του μπαλέτου και άφησαν το σώμα να εκφράζεται ελεύθερα, πέρα από την αυστηρή ως τότε τεχνική, απαλλάσσοντας το συγχρόνως και από τις πουέντ, αλλά και από τα κλασικά μπαλετικά και βαριά κοστούμια.
Στην ταινία, τις χορογραφίες της Soko που ερμηνεύει η ίδια χωρίς ντουμπλάρισμα, επιμελήθηκε η Jody Sperling αμερικανίδα χορεύτρια και χορογράφος. Η ταινία θα προβληθεί σύντομα στις κινηματογραφικές αίθουσες και στην υπόλοιπη Ελλάδα.
η ταινία υπάρχει στο web της Ερτ, την είχα και μου άρεσε πολύ..
Μιχάλης ‘Μίκης’ Μαυρόπουλος
