18/01/2025
18 Ιανουαρίου 1965
Στις 18 Ιανουαρίου 1965, η Νεαρή Σοσιαλιστική Συμμαχία-Young Socialist Alliance, ομάδα νέων τροτσκιστών του Σοσιαλιστικού Κόμματος των Εργαζομένων-Partito Socialista dei Lavoratori (SWP), πήρε συνέντευξη από τον Malcolm X, ηγέτη του Μουσουλμανικού Τζαμιού-Muslim Mosque Inc. και γνωστό ακτιβιστή υπέρ των δικαιωμάτων και της αυτοδιάθεσης των αφροαμερικανών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εν γένει.
Η συνέντευξη, που δόθηκε στον Jack Barnes και τον Barry Sheppard μόλις ένα μήνα πριν από το θάνατο του νεαρού αφροαμερικανού ηγέτη, επανεπεξεργάστηκε λιγάκι και συντομεύθηκε με την έγκριση του ίδιου του Malcolm X και δημοσιεύθηκε στο τεύχος μαρτίου-απριλίου του περιοδικού «Young Socialis”.
Αυτό που προκύπτει από τις δηλώσεις που έγιναν στους Barnes και Sheppard είναι το προφίλ ενός ανθρώπου που είναι βαθιά πεπεισμένος για τον αγώνα και τα ιδανικά που υποστηρίζει, αν και η πραγματική δύναμη αυτών των λέξεων έγκειται στη σαφήνεια με την οποία ο Malcolm X επεξεργάζεται ξανά και διερευνά τις πιο ριζοσπαστικές πτυχές της φιλοσοφίας του.
Όντως την άνοιξη του 1963 είχε αποσπαστεί δημόσια από το Έθνος του Ισλάμ-Nation Of Islam (ΝΟΙ), τη «μαχητική ισλαμική σέκτα», της οποίας η κεντρική θέση ήταν ότι οι περισσότεροι αφρικανοί σκλάβοι ήταν μουσουλμάνοι πριν συλληφθούν και ως εκ τούτου οι μαύροι έπρεπε να ασπαστούν το Ισλάμ, δημιουργώντας ένα ξεχωριστό μαύρο έθνος μέσα στις Ηνωμένες Πολιτείες (σύμφωνα με την ιδεολογία του μαύρου εθνικισμού).
Το Μουσουλμανικό Τζαμί Inc., αντιθέτως, που γεννήθηκε το 1963, εγκατέλειψε τη θρησκευτική υπόθεση ως στοιχείο συνοχής για τον μαύρο λαό συμμετέχοντας σε εκείνες τις αστικές, πολιτικές και αστικές μάχες που έθετε το ΝΟΙ σε δεύτερο επίπεδο.
Εν τω μεταξύ, ο Malcolm X πέρασε στο ορθόδοξο Ισλάμ και το 1964 ξεκίνησε ένα ταξίδι που τον οδήγησε στην Αίγυπτο Egitto και μετά στη Τζέντα Jeddah, στην Σαουδική Αραβία Arabia Saudita, με τελικό προορισμό την Μέκκα, τον τόπο όπου ήρθε για πρώτη φορά στη θέση να συλλάβει το Ισλάμ ως μια θρησκεία ικανή να διαλύσει κάθε φυλετικό εμπόδιο, εγκαταλείποντας οριστικά τη θέση του μαύρου εθνικισμού για να αγκαλιάσει τη μάχη υπέρ των πολιτικών δικαιωμάτων.
Μαζί με τον A. Peter Bailey και άλλους, o Malcolm ίδρυσε το απόσπασμα ηνωμένων πολιτειών της Οργάνωσης για την Αφρο-αμερικανική Ενότητα (OAAU) εμπνευσμένο από τον Οργανισμό για την Αφρικανική Ενότητα (OAU), ο οποίος στόχευε να χρησιμοποιήσει τα απαραίτητα μέσα για τη δημιουργία μιας κοινωνίας στην οποία τα 22 εκατομμύρια αφροαμερικανών να αναγνωρίζονται και να τους σέβονται ως ανθρώπινα όντα.
Η συνέντευξη της 18ης ιανουαρίου, λοιπόν, τοποθετείται σε μια περίοδο βαθύτατων μετασχηματισμών στη σκέψη του 39χρονου αφροαμερικανού ηγέτη, που βρίσκεται να ταλαντεύεται ανάμεσα στη θρησκευτική έμπνευση και το διεθνιστικό πνεύμα που είχε χαρακτηρίσει πολλούς επαναστάτες ηγέτες τα προηγούμενα χρόνια (σκεφτείτε την έντονη δραστηριότητα που ο Τσε Γκεβάρα είχε αναπτύξει στα ταξίδια του στην Αφρική και τη Νότια Αμερική), αποδεικνύοντας μια διεύρυνση απόψεων που ξεπερνούσε τα σύνορα των Ηνωμένων Πολιτειών και έκανε τον Malcolm X έναν άνθρωπο ικανό να αναγνωρίσει τα εγκλήματα του αμερικανικού ιμπεριαλισμού στον πόλεμο του Βιετνάμ και στην εκμετάλλευση των καταπιεσμένων λαών της Αφρικής.
Στην πραγματικότητα, η πολιτική του ανάλυση απέχει πολύ από το να μειώνεται στην απλή διεκδίκηση ορισμένων θεμελιωδών και αναπαλλοτρίωτων δικαιωμάτων: σε αντίθεση με άλλους αφροαμερικανούς ηγέτες, όπως ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ που ήταν το πιο εξέχων στέλεχος, ο Μάλκολμ Χ συνειδητοποιούσε το γεγονός ότι η απλή διαμαρτυρία δεν μπορούσε να αντικαταστήσει ένα πολιτικό και πολιτιστικό σύστημα που είχε εξαπλώσει τον ρατσισμό και την ταξική βία από την ίδρυσή του (και για αυτό επέκρινε σκληρά την Πορεία στην Ουάσινγκτον, λέγοντας ότι δεν βρήκε τίποτα συναρπαστικό σε μια διαδήλωση «λευκών ανθρώπων μπροστά από το άγαλμα ενός προέδρου που πέθανε πριν εκατό χρονών και στον οποίο, όταν ήταν ζωντανός, εμείς δεν αρέσαμε») και στο οποίο κανείς δεν μπορούσε να βασιστεί τόσο στο ρεπουμπλικανικό Κόμμα όσο και στο δημοκρατικό, το οποίο μάλιστα υποδείκνυε ως την λεκάνη συλλογής των μεγάλων εκφραστών του ρατσισμού στις ΗΠΑ.
Η απώλεια ψευδαίσθησης και η ακατέργαστη κοινωνική ανάλυση του Malcolm X έκαναν έτσι ώστε, μετά τη δολοφονία του Τζον Φ. Κένεντι, να σχολιάσει αρκετά ψυχρά ότι η βία που απέτυχαν να σταματήσουν οι Κένεντι είχε «επιστρέψει επάνω τους», προσθέτοντας ότι αυτό το πράγμα δεν τον λυπούσε αλλά τον έκανε χαρούμενο, αποδεικνύοντας ακόμη περισσότερο ότι απείχε μακριά από τις μη βίαιες θέσεις ενός μέρους του αφροαμερικανικού κινήματος.
Όταν οι Barnes και Sheppard τον ρώτησαν γιατί υποστήριζε τη βία, απάντησε μάλλον λακωνικά πως «όλοι θα ήθελαν να επιτύχουν τον στόχο τους ειρηνικά (…). Δεν έχω ακούσει ποτέ κάποιον να πηγαίνει στους Ku Klux Klan για να τους διδάξει τη μη βία, ή στην Birch Society ή σε άλλα στοιχεία της δεξιάς.
Η μη βία κηρύσσεται μόνο στους μαύρους αμερικανούς, και δεν προχωρώ-πορεύομαι με κάποιον που θέλει να διδάξει τη μη βία στους ανθρώπους μας, αλλά έως ότου κάποιος διδάξει τον εχθρό μας να μην είναι βίαιος. Νομίζω ότι θα πρέπει να υπερασπιστούμε τους εαυτούς μας με κάθε αναγκαίο μέσο όταν μας επιτίθενται οι ρατσιστές”.
Δείτε:
Μιχάλης ‘Μίκε’ Μαυρόπουλος infoaut.org
