Μια μικρή λέξη, δυο απλές συλλαβές που επαναλαμβάνονται, ικανές να χωρέσουν μια ολόκληρη ζωή.
Προφέρονται και τονίζονται το ίδιο, σε όλες σχεδόν τις γλώσσες του κόσμου. Ίδιες και οι μαμάδες στη Γη αλλά και τόσο διαφορετικές όσο οι άνθρωποι μεταξύ τους. Μαμά… Ρόλος συνώνυμος της ύπαρξης, εναλλάσσεται κυκλικά όπως η ζωή -μητέρα, κόρη, γιαγιά- και ξετυλίγεται και σε άλλους ρόλους της ζωής μας, που έμμεσα μπορεί να εμπεριέχουν μητρικότητα -φίλη, εργαζόμενη, σύντροφος-.
Μαμά, ένας κύκλος.
Κύκλος είναι η αγκαλιά της, εκείνη η δεύτερη μήτρα, που σε ξανα-γεννά. Φωνάζει «Εγώ είμαι εδώ, μη φοβάσαι». Έτοιμη να γιατρέψει γδαρσίματα στα γόνατα, να σου πει «όλα θα γίνουν». Ικανή να δώσει αδιαπραγμάτευτα και αυτονόητα, να κλάψει πίσω από πόρτες κλειστές ή πυρετούς ακατέβατους, δαγκώνοντας το κάτω χείλος της μπροστά στα μουτρωμένα σου «παράτα με» αλλά και με δικά της «όχι», τα λέει για να ορίσει τον κόσμο σου.
Κύκλος είναι και η θηλιά από τα χέρια της, γύρω από το λαιμό και το συναίσθημά σου, όταν σε συγκρίνει με τη συμμαθήτρια, σε πιέζει για άριστους βαθμούς και άψογη συμπεριφορά και αργότερα για μια καλή δουλειά ή τον ιδανικό γαμπρό.
Κύκλος και η θηλιά που βάζει η ίδια γύρω από λαιμό της, όταν ξεχνά τα όριά, τις αντοχές και τις αξίες της, γίνεται σάκος του μποξ και παραμελεί τον εαυτό της, αναβάλλοντας τη νεότητα για αύριο… Μα, η νεότητα αναβάλλεται; Κύκλος και η φωλιά που μένει άδεια, όταν ανοίξεις τα φτερά σου. Πες της τότε, «Μαμά, η αγάπη δεν αδειάζει!».
Κύκλος όταν, ίσως κάπου εκεί κοντά στα πενήντα της(;), θα κλάψει στη γέννηση του δικού σου παιδιού. Σαν σκυταλοδρομία μοιάζει. Με το ίδιο άγχος, του αγώνα που επαναλαμβάνεται. Μη γελιέσαι, δεν είναι ανταγωνισμός, σύγκριση ή αντιγραφή αυτή η πορεία!
Ο κύκλος γυρνά σαν ρόδα, άλλοτε για να σου θυμίζει εκείνη, όσο κι αν ορκιζόσουν ότι δεν θα έκανες τα ίδια, κι άλλοτε για να φυγοκεντρίσεις όσα σου έμαθε και δεν ταιριάζουν στη ζωή ή το παιδί σου…
Και πολύ αργότερα, κυκλικά σας αλλάζει και μεριές, γίνεσαι εσύ μαμά κι εκείνη το παιδί, έτσι που της κρατάς το χέρι για ν’ ανέβει τις σκάλες. Στιγμές στιγμές δεν σε αναγνωρίζει αλλά “Δεν μ’ αρέσει το χρώμα σου, να τρως!” σου λέει στα ξεκάρφωτα, γιατί το να φροντίζεις δεν ξεχνιέται…
Μαμά… Κύκλος, σαν τις εποχές. Άνοιξη, να σου βγάζει τον κρυμμένο σου εαυτό. Χειμώνας, να σε παγώνει με το βλέμμα του και μόνο τα ζεστά σου χνώτα να εκφράζουν στον αέρα το παράπονο. Καλοκαίρι, να σε γεμίζει με γεύσεις που ξέχασες. Φθινόπωρο, να σου ψιθυρίζει ότι όλες οι μεταβάσεις στη ζωή μυρίζουν μπλε τετράδιο…
Μαρία Καμπάνταη, ψυχολόγος Γ.Ν. Δράμας -συγγραφέας
