1826. Το Μεσολόγγι χάνεται, αλλά η Έξοδος γίνεται κραυγή ελευθερίας που αντηχεί σε όλη την Υφήλιο. Οι αμφιταλαντευόμενες μέχρι τότε Μεγάλες Δυνάμεις συντάσσονται με τους «ραγιάδες» και σύντομα η άκρη της Βαλκανικής, από ταλαίπωρη γωνιά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, γίνεται Ελλάδα… 1827.
Η Σάνα και η Ρουθ, δυο γυναίκες που επέζησαν από την Έξοδο έχουν μετατρέψει ένα ξεχασμένο αρχαίο φρούριο και εγκαταλειμμένο μοναστήρι στην Ανατολική Μακεδονία, σε καταφύγιο για κορίτσια που σώζουν από τα σκλαβοπάζαρα. Εκεί, στο «Βουνό», όπως το λένε μεταξύ τους, μαθαίνουν στα κορίτσια γράμματα, επιβίωση και ελευθερία…
Σε μια από τις επισκέψεις της στο παζάρι των σκλάβων στην Πόλη, η Σάνα, ενώ προσπαθεί να σώσει δύο μικρά κορίτσια, ανακαλύπτει μια ακόμα επιζήσασα της Εξόδου, σκλάβα των Οθωμανών. Μια σκλάβα που για τη σωτηρία της χρειάζονται ένας στρατός και ένας πόλεμος.
Και αντί γι’ αυτά υπάρχουν μόνο η Σάνα, ο σιωπηλός Αράμ, που μπορεί να είναι μισός λύκος, ένας σκύλος που είναι μισός λύκος, και τα μικρά κορίτσια. Που είναι όσο μικρά χρειάζεται ώστε να πιστεύουν ότι θα φτάσουν στην Πόλη χωρίς να γίνουν αντιληπτά, θα ελευθερώσουν τη Μαρία, θα το σκάσουν μαζί της και θα ξαναβρεθούν πίσω στην ασφάλεια του «Βουνού», με μόνα όπλα τους τους αμανέδες και το φύλο τους…
Το βιβλίο (μυθ)ιστορεί την προσπάθεια δύο γυναικών, που επέζησαν από την Έξοδο του Μεσολογγίου, να ζήσουν ελεύθερες στη σκλάβα ακόμα γη της Ανατολικής Μακεδονίας. Εκεί, σε ένα ξεχασμένο αρχαίο φρούριο και εγκαταλειμμένο μοναστήρι, το «Βουνό» όπως το λένε μεταξύ τους, έχουν στήσει ένα καταφύγιο-σχολείο για κορίτσια που σώζουν από τα σκλαβοπάζαρα, μαθαίνοντάς τους γράμματα και ελευθερία και ετοιμάζοντάς τα για την Ελλάδα που θα ’ρθει κάποια στιγμή…
Μέχρι να γίνει όμως αυτό, τα μυθικά κορίτσια του μυθικού «Βουνού» θα χρειαστεί να διασχίσουν την Ιστορία μπρος-πίσω και μάλιστα την ίδια ώρα που τη γράφουν… Η συγγραφέας, μας παραδίδει ένα επεισόδιο από τα πολλά εκείνα που, μυθολογημένα ή όχι, έκαναν την Ελλάδα να αυτοπραγματωθεί ως ελεύθερη χώρα έχοντας πίσω της ένα ολόκληρο Μεσολόγγι και μπροστά της μια ολόκληρη νέα πραγματικότητα.
ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ
Η συγγραφέας Μανίνα Ζουμπουλάκη αφηγείται στην Κρυσταλία Πατούλη, τη δημιουργική εμπειρία της συγγραφής –από την ιδέα μέχρι το τυπογραφείο- του 17ου βιβλίου της «Το βουνό των κοριτσιών», που κυκλοφόρησε τον Απρίλιο, από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος:
Στο μάθημα της Ιστορίας στο σχολείο, είχα πάθει σοκ με το Μεσολόγγι – τις πολιορκίες, την πείνα, τους σκοτωμούς, τον Κιουταχή, τέλος με την ηρωική Έξοδο-σφαγή, μάχιμων και αμάχων…
Ήμουν σε ηλικία βαθιάς αγαθοσύνης, 11 ή 12 χρονών, πίστευα ότι δεν μπορεί, είναι αδύνατον να συμβαίνουν, ή έστω να έχουν συμβεί τέτοια πράγματα. Χωρίς να έχω αφήσει ποτέ πίσω μου την βαθιά αγαθοσύνη, ξέρω πια ότι συμβαίνουν τέτοια, και χειρότερα, αλλά το πρώτο, παλιό σοκ υπήρξε αυτό που λέμε «έμπνευση»:
Όλα όσα γράφουμε ως ενήλικες, έχουν το σπόρο, την αρχή, το ξεκίνημά τους στην παιδική ηλικία μας. Ή έτσι συμβαίνει με εμένα, μπορεί να μην ισχύει για κανέναν άλλον συγγραφέα.
Η μία ιστορία λοιπόν ήταν το Μεσολόγγι, μυθιστορηματική από μόνη της. Η δεύτερη ήταν τα βουνά της παιδικής ηλικίας και εφηβείας μου – το Παγγαίο, το Καράντερε, η Ροδόπη σκοτεινή στο πάνω μέρος του ορίζοντα, το δάσος της Δαδιάς, τα δάση της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης στα οποία πήγαινα εκδρομές ως παιδί και ως έφηβη.
Ονειρεύομαι συχνά ένα γκρεμισμένο Ρωμαϊκό φρούριο μέσα σε πυκνή βλάστηση, και τη φωνή του μπαμπά μας να λέει με θαυμασμό ότι το είχε χτίσει ο Μεγαλέξανδρος αυτό το φρούριο πριν τους Ρωμαίους, ορίστε, υπάρχουν χαραγμένα στα μαυρισμένα μάρμαρα τόσα αρχαία Ελληνικά γράμματα κάτω από τα Λατινικά.
Το ονειρεύομαι επειδή το θυμάμαι, από εκδρομή με τον Ορειβατικό Σύλλογο Νομού Καβάλας και τον μπαμπά μας, τότε πρόεδρο του Συλλόγου:Σίγουρα δεν ήταν έτσι όπως το θυμάμαι, σίγουρα η φαντασία μαζί με την μνήμη συναρμολογεί εικόνες που συμπληρώνονται με σκηνές από ταινίες, από άλλα βιβλία, από κόμικς και από παραμύθια.
Τέλος πάντων, πριν ένα χρόνο διάβασα κάπου για τον Δόκτωρα Μέγιερ, τον γιατρό (που τελικά δεν ήταν γιατρός) του Μεσολογγίου. Είχε μια ψυχοκόρη η γυναίκα του, η Αλτάνα Ιγγλέζη, και η ψυχοκόρη επέζησε της θανατερής εξόδου, ήταν μία από τους 1.600 επιζώντες. Την έλεγαν Σάνα, μάλλον από το Σωσάννα, και θα ήταν 12-13 χρονών, βαριά 15, το 1826.
Χωρίς να υπάρχει λόγος, άρχισα να σκέφτομαι συνδυαστικά το αρχαίο φρούριο του βουνού και την Σάνα, της οποίας τα ίχνη χάνονται μετά την Έξοδο – μία αναφορά βρήκα μόνο, το 1829, ότι επισκέφθηκε το κατεστραμμένο Μεσολόγγι. Ο Μέγιερ σκοτώθηκε στην Έξοδο, μαζί με την γυναίκα του και τα δύο μικρά κοριτσάκια τους, αλλά μαζί με την Σάνα σώθηκε η Αυστριακή δημοσιογράφος Μαρία Μπαρότι, που αιχμαλωτίστηκε από τους Τούρκους.
Και σκέφτηκα ότι η Σάνα έφτιαξε σιγά-σιγά ένα οικοτροφείο για κορίτσια στο αρχαίο φρούριο, που είχε γίνει κάποτε μοναστήρι και το βρήκε εγκαταλελειμμένο η Σάνα το 1826…και μετά είδε την Μαρία Μπαρότι στο σκλαβοπάζαρο, και μετά τα κορίτσια του οικοτροφείου έπρεπε να μεταμφιεστούν σε αγόρια για μια επιχείρηση διάσωσης.
Γιατί τα σκέφτηκα όλα αυτά, δεν έχω ιδέα. Υπήρχαν οι εικόνες της παιδικής ηλικίας μου – το φρούριο, ένα (άλλο) μοναστήρι, της Εικοσιφοίνισσας έξω από την Καβάλα, το Μεσολόγγι, η Ιστορία η ίδια με τα πρόσωπα να ανασαίνουν ανάμεσα στις ημερομηνίες… αληθινά και φανταστικά πρόσωπα μπλέχτηκαν στις σελίδες του βιβλίου. Το 1836 η Σάνα έχει στήσει το οικοτροφείο της και μαθαίνει στα κορίτσια γράμματα. Η ιδέα της ήρθε από τον Κοσμά τον Αιτωλό, όταν κατέφυγε στο δικό του μοναστήρι, μετά την ‘Εξοδο. Απλώς ο Κοσμάς δεν είχε στο νου του τα κορίτσια. Η Σάνα τα είχε.Αναρωτιέμαι ώρες-ώρες τι να έγινε η πραγματική Σάνα. Παντρεύτηκε, έκανε παιδιά; Ήτανε καταρρακωμένη από τους τραγικούς σκοτωμούς, άραγε συγχώρησε ποτέ τον εαυτό της, που δεν κατάφερε να σώσει τις κόρες του Μάγιερ; Ή συνέχισε σαν να μην συνέβη τίποτε; Ήταν η ιστορία της τόσο ωραία όσο αυτή που της έφτιαξα, ή θα μου κράταγε μούτρα, αν την διάβαζε; Κι ο μπαμπάς μας, αν ζούσε, θα σχολίαζε την περιγραφή που πρώην φρουρίου; Θα διόρθωνε τις Ρωμαϊκές επιγραφές, θα συμπλήρωνε λεπτομέρειες για το τείχος, την πέτρινη είσοδο κρυμμένη πίσω από πρασινάδες, τα άγρια άλογα του Νέστου, το ρεύμα του Έβρου, τις σχεδίες από δεμένους κορμούς, τα ξύλινα γεφύρια, ακόμα και το σκλαβοπάζαρο της Κωνσταντινούπολης, λίγα χρόνια πριν καταργηθεί και κλείσει εντελώς;
Και πάλι, δεν έχω ιδέα. Συνδύασα την Ιστορία με ιστορίες, εικόνες και αφηγήσεις, πασπαλισμένες με μυρωδιές, ήχους, γεύσεις, μύθους, παραδόσεις και παραμύθια ενός κομματιού της Ελλάδας – λέω για την Ανατολική Μακεδονία και Θράκη – που το 1836 δεν ήταν ακόμα Ελλάδα, αλλά έγινε σιγά σιγά… και έγινε (Ελλάδα) χάρη στο Μεσολόγγι, επειδή η ‘Εξοδος έβαλε την Ελλάδα στο χάρτη του κόσμου, μια και καμιά επανάσταση δεν γίνεται στο βρόντο.
Ήθελα να γράψω ένα μυθιστόρημα-περιπέτεια με γυναίκες ηρωίδες, να πατάει στην αληθινή Αλήθεια αλλά και να πετάει ταυτόχρονα, να μην θέλει να το αφήσει ο/η αναγνώστης/τρια… Έγραψα «Το Βουνό των Κοριτσιών», κι εσείς, οι αναγνώστες/αναγνώστριες, θα αποφασίσετε κατά πόσον πετάει τελικά ή όχι…
ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ
Η Μανίνα Ζουμπουλάκη γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Καβάλα και γράφει από τα 10. Σπούδασε στην Αμερική Ιστορία της Τέχνης και Σωματική Αγωγή. Γράφει στα περιοδικά από την αρχή της δεκαετίας του ’80 μέχρι σήμερα χωρίς διακοπή. Έχει μεταφράσει αρκετά βιβλία και έχει δουλέψει στο ραδιόφωνο ως παραγωγός. Έχει γράψει επίσης σενάρια για τον κινηματογράφο και την τηλεόραση. Από τις Εκδόσεις Παπαδόπουλος έχουν κυκλοφορήσει τα βιβλία της Πώς να γράψεις, Ευτυχία, Φερμουάρ, Αόρατα Κορίτσια, Κάτι μου κρύβεις, Άκουσέ με, Μη φοβάσαι, Το [σχεδόν] ημερολόγιο μιας 82χρονης και Αέρας στο πρόσωπό της. Ζει στην Αθήνα και έχει τρία παιδιά
Info
Συγγραφέας: Μανίνα Ζουμπουλάκη
Εκδόσεις: Παπαδόπουλος
Πρώτη έκδοση: Απρίλιος 2022
