Πίεση ασκεί η κρίση του κορωνοϊού στις πετρελαϊκές, τόσο σε όρους κερδών, όσο και παραγωγικών επενδύσεων, όπως επισημαίνει ο διευθύνων σύμβουλος του Ομίλου Energean, Μαθιός Ρήγας, μιλώντας στο energypress, με αφορμή το σχετικό αφιέρωμα.
Ο κ. Ρήγας αναφέρει ότι ως αποτέλεσμα του κορωνοϊού και της κατάστασης στην πετρελαϊκή αγορά, η Energean αναγκάστηκε να σταματήσει προγραμματισμένες επενδύσεις 80 εκατ. δολαρίων στον Πρίνο για φέτος, ακολουθώντας το παράδειγμα άλλων επιχειρήσεων του χώρου ανά τον πλανήτη. Τονίζει όμως, ότι ο όμιλος της Energean είναι δεσμευμένος για την Ελλάδα. Ταυτόχρονα είναι και θωρακισμένος, ανεξάρτητα από τον Πρίνο, καθώς με την έναρξη παραγωγής του κοιτάσματος Καρίς από το πρώτο εξάμηνο του 2021 και την ολοκλήρωση της εξαγοράς της Edison E&P, η παραγωγή και τα αποθέματά του θα είναι σε ποσοστό πάνω από 80% από αέριο.
Ο επικεφαλής της Energean παραμένει επιφυλακτικός στις προβλέψεις του για την πορεία του κλάδου, δηλώνοντας ότι απομένει να φανεί κατά πόσο η πρόσφατη συμφωνία των μεγάλων πετρελαιοπαραγωγών χωρών θα βελτιώσει το κλίμα σε μεσομακροπρόθεσμη βάση.
Σε ότι αφορά όμως το ελληνικό πρόγραμμα υδρογονανθράκων, ο κ. Ρήγας διατυπώνει την άποψη ότι δεν είναι απαραίτητο να έχεις έναν major παίκτη για να δεις τους πόρους σου να αναπτύσσονται. “Ο τομέας της έρευνας και παραγωγής υδρογονανθράκων είναι ένας τομέας που δικαιολογημένα δημιουργεί προσδοκίες και αισιοδοξία ότι θα αποτελέσει έναν βασικό πυλώνα για έξοδο της οικονομίας από την κρίση, με την προϋπόθεση ότι η ελληνική Πολιτεία θα παραμείνει υποστηρικτική και ότι θα διευκολύνει τη λήψη των επενδυτικών αποφάσεων από τους κατάλληλους Operators” τονίζει χαρακτηριστικά.
Διαβάστε στη συνέχεια τη συνολική συνέντευξη του κ. Ρήγα:
Από το δικό σας τομέα δραστηριοποίησης, ποιο είναι το σημαντικότερο πρόβλημα που δημιουργεί η υγειονομική κρίση, σε συνδυασμό με τις εξελίξεις στον τομέα του πετρελαίου και του φυσικού αερίου;
Είναι προφανές ότι η μοναδική παραγωγή υδρογονανθράκων της χώρας, αυτή του Πρίνου στην Καβάλα, μέσα από την οποία έχουμε από το 2008 δημιουργήσει άμεσο και έμμεσο προϊόν της τάξης των 500 εκατ. δολαρίων για την εθνική οικονομία και τις τοπικές κοινωνίες, υφίσταται τεράστια πίεση καθώς είναι απολύτως εξαρτημένη από την τιμή του πετρελαίου.
Το brent βρίσκεται αυτές τις ημέρες 50% χαμηλότερα σε σχέση με το ξεκίνημα της χρονιάς, όταν και έγινε γνωστό το πρόβλημα με τον COVID -19 στην Κίνα, ενώ έφτασε να έχει υποχωρήσει ακόμη και κατά 65% στο τέλος Μαρτίου, όταν και βρέθηκε κάτω και από τα 23 δολάρια ανά βαρέλι.
Μόνο το κόστος εξόρυξης στον Πρίνο είναι της τάξης των 21,5 δολαρίων ανά παραγόμενο βαρέλι (όταν, για παράδειγμα, στην Αίγυπτο είναι κάτω από τα 3 δολάρια) ενώ πρέπει να λάβουμε υπόψιν ότι πωλούμε στην BP, με την οποία έχουμε συμφωνία πώλησης του παραγόμενου πετρελαίου, σε discount σε σχέση με το brent, καθώς πρόκειται για ιδιαίτερα βαρύ πετρέλαιο.
Και βεβαίως σε αυτά πρέπει να προσθέσουμε τόσο το χρηματοοικονομικό κόστος όσο και το κόστος εξυπηρέτησης των επενδύσεων που έχουμε πραγματοποιήσει, προκειμένου να αναβιώσουμε και να ενισχύσουμε την παραγωγή και να αυξήσουμε τα αποθέματα και την απασχόληση. Ως αποτέλεσμα, ο Πρίνος επιβάρυνε την Energean το 2019 με πάνω από 70 εκατ. δολάρια λειτουργικές ζημιές.
Προφανώς, λοιπόν, είναι απολύτως ενδεικτικό του πόσο σοβαρή είναι η κατάσταση το γεγονός ότι σταματήσαμε προγραμματισμένες για φέτος επενδύσεις 80 εκατ. δολαρίων στον Πρίνο.
Ανάλογες αποφάσεις έχουν ληφθεί από το σύνολο των εταιρειών έρευνας και παραγωγής σε όλο τον κόσμο, ενώ η αγορά προβλέπει το κλείσιμο πετρελαϊκών κοιτασμάτων λόγω υπερπροσφοράς αλλά και λόγω πληρότητας σε αποθηκευτικούς χώρους.
Εμείς προσπαθούμε να αποφύγουμε το μοιραίο για τον Πρίνο ο οποίος, αξίζει να σημειωθεί, πριν από είκοσι χρόνια είχε κλείσει έχοντας μεγαλύτερα έσοδα, καθώς η τιμή του πετρελαίου ήταν μεν χαμηλότερη, ωστόσο η παραγωγή, αφού επρόκειτο για πολύ νεότερο τότε κοίτασμα, ήταν σαφώς μεγαλύτερη και η ανάγκη για επενδύσεις πολύ μικρότερη.
Συνολικά για την ενεργειακή αγορά ποιοι είναι οι φόβοι σας για τις επιπτώσεις του κορωνοϊού και των πολύ χαμηλών τιμών πετρελαίου;
Η βιομηχανία έρευνας και παραγωγής υδρογονανθράκων κυριολεκτικά είναι θύμα της πανδημίας του COVID-19, η οποία έχει συνολικά πλήξει την οικονομική δραστηριότητα, με αποτέλεσμα την κατακόρυφη μείωση της κατανάλωσης και τη χαμηλή διαμόρφωση της ζήτησης.
Στις συνέπειες της πανδημίας προστέθηκε και ο σκληρός ανταγωνισμός Σαουδικής Αραβίας και Ρωσίας για διατήρηση και ενίσχυση του πελατολογίου τους με την προσφορά ακόμα χαμηλότερων τιμών στις αγορές. Έτσι φτάσαμε στα σημερινά χαμηλά επίπεδα από τα οποία θα ξεφύγουμε μόνον όταν θα αρχίσει ανάκαμψη των οικονομιών. Οι τιμές του πετρελαίου ανέκαθεν διαμορφώνονταν από τους νόμους προσφοράς και ζήτησης.
Η διατήρηση των τιμών του πετρελαίου σε χαμηλά επίπεδα για μεγάλο χρονικό διάστημα αναμφίβολα θα φέρει συρρίκνωση και καθυστερήσεις στη δραστηριότητα στην έρευνα, ανάπτυξη και παραγωγή υδρογονανθράκων και, προφανώς, θα είναι αφελές να πιστεύει κανείς ότι από αυτήν την εξέλιξη θα εξαιρεθεί η χώρα μας. Και, βεβαίως, θα πρέπει να αναλογιστούμε ότι, ανεξαρτήτως της πορείας των τιμών, οι χρηματοδοτήσεις για επενδύσεις σε πετρελαϊκά assets έχουν διεθνώς καταστεί σχεδόν αδύνατες.
Θα πρέπει να δούμε σε ποιόν βαθμό η πρόσφατη συμφωνία των μεγάλων πετρελαιοπαραγωγών χωρών θα βελτιώσει το κλίμα σε μεσομακροπρόθεσμη βάση.
Όμως είναι μια πραγματικότητα ότι, ανεξάρτητα από τον Πρίνο, ο όμιλος της Energean είναι θωρακισμένος. Με την έναρξη παραγωγής του κοιτάσματος Καρίς από το πρώτο εξάμηνο του 2021 και την ολοκλήρωση της εξαγοράς της Edison E&P, η παραγωγή και τα αποθέματά του ομίλου Energean θα είναι σε ποσοστό πάνω από 80% από αέριο. Το δε 70% της παραγωγής αερίου διέπεται από μακροπρόθεσμα συμβόλαια που προστατεύουν από τις διακυμάνσεις στις τιμές πετρελαίου.
Θεωρείτε ότι η κατάσταση της ελληνικής οικονομίας και το ευρύτερο οικονομικό περιβάλλον μέσα στο οποίο θα κληθούμε όλοι να κινηθούμε μετά την κρίση, επιτρέπει αισιοδοξία και προσδοκίες;
Σε κάθε οικονομικό κύκλο υπάρχουν ευκαιρίες και μένει να είσαι κατάλληλα προετοιμασμένος, να έχεις στρατευμένη στρατηγική με έμφαση στην απόκτηση και δημιουργία υποδομών για να τις εκμεταλλευτείς και, βεβαίως, να είσαι δεσμευμένος σε αυτό που κάνεις.
Ειδικά στον τομέα της έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων, η δέσμευση είναι ίσως το πλέον σημαντικό, καθώς μιλάμε για επενδύσεις που χρειάζονται χρόνια για να αποδώσουν – αν αποδώσουν.
Δεν είναι απαραίτητο να έχεις έναν major παίκτη για να δεις τους πόρους σου να αναπτύσσονται. Είδαμε λ.χ. στην Κύπρο να έρχονται μερικές από τις μεγαλύτερες εταιρείες στον κόσμο, να ανακαλύπτεται ένα σημαντικό κοίτασμα φυσικού αερίου όπως η «Αφροδίτη» στα τέλη του 2011 και ακόμη να περιμένουμε να ξεκινήσει η ανάπτυξή του το 2025. Είχαμε κι άλλες σημαντικές ανακαλύψεις όπως ο λ.χ. ο ‘’Γλαύκος’’ και μάλιστα από την μεγαλύτερη εταιρεία στον κόσμο, την Exxon Mobil, ωστόσο δεν έχει καν ξεκινήσει η συζήτηση για την ανάπτυξή του. Μάλιστα, προ ημερών έγινε γνωστό ότι η ExxonMobil μετέθεσε για περίπου έναν χρόνο αργότερα τις προγραμματισμένες για φέτος το καλοκαίρι γεωτρήσεις της στην κυπριακή ΑΟΖ.
Αντίθετα, είδαμε την Energean να αποκτά το Καρίς το 2017 και ήδη να έχει ολοκληρώσει το 75% μιας επένδυσης 1,7 δισεκ. δολαρίων με προγραμματισμό να παράξει αέριο σε ένα χρόνο και κάτι από σήμερα. Είμαστε η μόνη εταιρεία που μέσα στο 2019 ολοκληρώσαμε με απόλυτη επιτυχία 4 γεωτρήσεις σε βαθιά νερά, είχαμε τη μία από τις δύο επιτυχείς ερευνητικές γεωτρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο με την ανακάλυψη του Βόρειου Καρίς και, πλέον, προχωρούμε στην εκμετάλλευση περίπου 700 εκατ βαρελιών ισοδυνάμου πετρελαίου, το 88% των οποίων είναι φυσικό αέριο, στην περιοχή.
Το ίδιο ισχύει για την Ελλάδα: η χώρα και, ειδικότερα, η Δυτική Ελλάδα αποτελεί μια από τις βασικές μας προτεραιότητες. Είμαστε απόλυτα δεσμευμένοι στην έρευνα και ανάπτυξη υδρογονανθράκων και μόλις πριν από ενάμιση μήνα ενισχύσαμε περαιτέρω το χαρτοφυλάκιό μας με την συμφωνία απόκτησης του μεριδίου της Total –μιας εταιρείας πολύ μεγαλύτερης από εμάς – στο θαλάσσιο block 2 στο Ιόνιο.
Τα κράτη πρέπει να αντιληφθούν ότι το μέγεθος των Operators δεν έχει πάντα σημασία ή, μάλλον, έχουν πολύ μεγαλύτερη σημασία οι παράμετροι που αναφέραμε προκειμένου να προχωρήσουν οι επενδύσεις και να δοθεί ώθηση στην οικονομία, ειδικά μετά τον υφεσιακό κύκλο στον οποίο την αναγκάζει η πανδημία.
Συνεπώς, ειδικά ο τομέας της έρευνας και παραγωγής υδρογονανθράκων είναι ένας τομέας που δικαιολογημένα δημιουργεί προσδοκίες και αισιοδοξία ότι θα αποτελέσει έναν βασικό πυλώνα για έξοδο της οικονομίας από την κρίση, με την προϋπόθεση ότι η ελληνική Πολιτεία θα παραμείνει υποστηρικτική και ότι θα διευκολύνει τη λήψη των επενδυτικών αποφάσεων από τους κατάλληλους Operators.
Ποια είναι η εντύπωσή σας για τη διαχείριση της κρίσης στη χώρα μας. Για παράδειγμα, ως κλάδος βρήκατε από την πολιτεία ευήκοα ώτα ώστε να βρεθούν άμεσες λύσεις σε άμεσα προβλήματα;
Πιστεύουμε ότι η ελληνική Πολιτεία έχει μέχρι σήμερα κάνει μία πολύ επιτυχημένη και ουσιαστική προσπάθεια για την προάσπιση της δημόσιας υγείας και έχει καταφέρει ίσως το δυσκολότερο για μία χώρα όπως η Ελλάδα: να εμπιστεύεται ο πολίτης το Κράτος!
Σε ό,τι αφορά το επιχειρείν, θα τονίσω ότι η κατάσταση στον Πρίνο είναι κρίσιμη και πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι χρειάζονται δραστικές αποφάσεις προκειμένου να μην κλείσει η μοναδική ως σήμερα παραγωγή υδρογονανθράκων στην Ελλάδα.
Πιστεύετε ότι η επιχειρηματική κοινότητα της χώρας μας ανταποκρίθηκε στο ρόλο της; Στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων;
Είδαμε πολλές και σημαντικές πρωτοβουλίες από τις εγχώριες επιχειρήσεις, στο πλαίσιο βέβαια των δυνατοτήτων της κάθε μιας από αυτές.
Ως Energean, προχωρήσαμε σε δράσεις σε όλες τις χώρες στις οποίες λειτουργούμε, δηλαδή το Ισραήλ, την Αίγυπτο, το Μαυροβούνιο και την Ελλάδα.
Ειδικά στην Ελλάδα επιλέξαμε να στηρίξουμε μία ευρεσιτεχνία του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας που έχει θέσει σε παραγωγή με τρισδιάστατη εκτύπωση επαναχρησιμοποιούμενες «Ασπίδες Προστασίας» για φορείς σε όλη την χώρα, το προσωπικό των οποίων βρίσκεται στο επίκεντρο της μάχης κατά του κορωνοϊού. Πρόκειται για μια καινοτόμο ιδέα που ενισχύει τη δημόσια υγεία και την κοινωνία μας όχι απλώς εισάγοντας νοσοκομειακό ή φαρμακευτικό υλικό, αλλά δημιουργώντας προστιθέμενη αξία στην ελληνική οικονομία και σε μία ιδιαίτερα δύσκολη καμπή.
Έχουμε δε διασφαλίσει ότι «Ασπίδες Προστασίας» θα διατεθούν και στα νοσοκομεία, στα ΕΚΑΒ και στα Αστυνομικά Τμήματα στην Καβάλα, στον Πύργο Ηλείας, στα Ιωάννινα και στην Θεσπρωτία δηλαδή σε περιοχές στις οποίες η Energean είναι σήμερα παρούσα στην έρευνα, ανάπτυξη και παραγωγή υδρογονανθράκων.
Πως αξιολογείτε τον τρόπο που η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζει το μεγάλο πρόβλημα χρηματοδότησης των πολιτικών αντιμετώπισης της κρίσης;
Αυτό που με σαφήνεια αναδείχθηκε στην αντιμετώπιση της πανδημίας είναι ότι δεν υπήρξε ένας κεντρικός τρόπος αντιμετώπισης. Αντίθετα, η εσωστρέφεια ήταν και είναι προφανής αφού κάθε χώρα έλαβε τα δικά της μέτρα, στον δικό της χρόνο και στη δική της ένταση και, μάλιστα, η ειρωνεία είναι ότι το Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο πρόσφατα αποχώρησε από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ήταν μια από τις τελευταίες –αν όχι η τελευταία χώρα – που έκλεισε τα σύνορά της.
Μόλις πολύ πρόσφατα αποφασίστηκε από κοινού η διάθεση 500 δισεκατομμυρίων ευρώ με άνοιγμα χρηματοδοτικών γραμμών και χαμηλότοκα δάνεια στη μάχη κατά του COVID-19, ωστόσο είναι βέβαιο ότι απέχουμε πολύ από το να μιλήσουμε για κοινή ευρωπαϊκή πολιτική.
Η κρίση, και κυρίως η επόμενη μέρα, είναι σίγουρα μια ευκαιρία να δοκιμάσουμε από κοινού τις πολιτικές που θα αφήσουν οριστικά πίσω το πρόβλημα και θα θέσουν τις οικονομίες σε τροχιά ανάπτυξης φέρνοντας επενδύσεις, θέσεις εργασίας και εισόδημα.
Πολλοί υποστηρίζουν ότι η υγειονομική κρίση ανέδειξε ένα πρόβλημα «διεθνούς ηγεσίας» και βλέπουν την ανάγκη επαναχάραξης κατευθύνσεων, ώστε, μεταξύ άλλων, να εξασφαλίζονται πόροι για οικουμενικά προβλήματα όπως η κλιματική αλλαγή ή οι πανδημίες. Πιστεύετε ότι μπορεί πράγματι η παρούσα κρίση να φέρει τέτοια αποτελέσματα;
Προφανώς οι πολιτικές ηγεσίες ανά τον κόσμο πρέπει να δρουν προληπτικά στον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό. Από την άλλη, πρέπει να έχουμε υπόψιν ότι η καθημερινότητα συχνά είναι αδυσώπητη και απαιτεί πιεστικά λύσεις.
Σε ένα μεγάλο συνέδριο στην Αίγυπτο όπου η Energean έδωσε το παρών, Υπουργός της κυβέρνησης όταν ρωτήθηκε για το πώς βλέπει την κλιματική αλλαγή και την μέριμνα για το περιβάλλον, ουσιαστικά απάντησε ότι «όλα αυτά είναι πολύ ωραία, και προφανώς το περιβάλλον αποτελεί προτεραιότητα αλλά εμείς πρέπει να έχουμε ως προτεραιότητα να διασφαλίσουμε ενέργεια και τροφή για 100 εκατομμύρια ανθρώπους».
Και δεν αναφερόμαστε τυχαία στην Αίγυπτο, ούτε και νωρίτερα στο Ισραήλ, καθώς πρόκειται για δύο χώρες οι οποίες έχουν πάρει διαχρονικά την πολιτική απόφαση να αναπτύξουν τους φυσικούς τους πόρους και να καταστούν πρώτιστα αυτάρκεις και μετά εξαγωγικές, εφοδιάζοντας με φυσικό αέριο τις μεγάλες ευρωπαϊκές αγορές.
Την ίδια στιγμή σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες εκδηλώνεται μία αμήχανη προτίμηση στο εισαγόμενο προϊόν, είτε μιλάμε για αέριο από τη Ρωσία και άλλες πηγές, είτε από φωτοβολταϊκά συστήματα από την Κίνα και άλλες χώρες, υπό την πίεση για λύσεις στα προβλήματα της κλιματικής αλλαγής, τα οποία φυσικά και είναι υπαρκτά.
Αλλά εδώ θα πρέπει οι ηγεσίες να αντιληφθούν ότι το να εισάγουμε από λίγο πιο δίπλα από εμάς αυτό που στην Ευρώπη φοβούμαστε να παράξουμε, ασφαλώς δεν αντιμετωπίζει με ουσιαστικό τρόπο την κλιματική αλλαγή ενώ την ίδια στιγμή στερεί από τις οικονομίες τη δυνατότητα να αναπτυχθούν και να δημιουργήσουν περισσότερες δουλειές για τους πολίτες.
Και αν οι οικονομίες αναπτύσσονται με καλούς ρυθμούς, είναι βέβαιο ότι θα είναι σε θέση να διαθέσουν περισσότερους πόρους και για την κλιματική αλλαγή, και για τις πανδημίες και, γενικά, για τα προβλήματα που απασχολούν τις σύγχρονες κοινωνίες.
